AIERSFOORTSCHE
COURANT.
H\ 9.
DINGSDAG 2 December dS5d.
2 Dcc. Dingsd. Prius Wille* v. Oranje aanvaardt (le Suuveieiniteit over Nederland, 1813.
3 i) Woensd. s. Franoiscus Xaverius.
4 Donderd. Laatste zitting van het Concilie van Trenle, 15fJ3.
5 Vrijd. Boileau geb., 1630.
B E R I G T.
Daar, ingevolge art. 88 en 100 der
Kieswetart. 5 der Provinciale Wet
en art. 7 en 83 der Gemeentewet
de verkicziug van Leden dor Kamers,
der Provinciale Staten, der Gemeen
teraden en die der Wethouders op
Dingsdag is bepaald, terwijl de ge
wone Vergaderingen van den Raad
der Gemeente Amersfoort ook op
Dingsnag zijn vastgesteld, zal de
Amersfoortsche Courantte be
ginnen met W°. LI, onder dezelfde
voorwaarden als tot dusverre, des
Donderdags worden uitgegeven.
i n n e i\ l a i\ 1).
AMERSFOORT, 2 December 1851.
In de Vergadering niet Dames van het Departe
ment Amersfoort der Maatschappij tot Nut van 'l
Algemeen, op 27 Nov. j.I., heeft de lieer Mr. L. Zegers
Vecckcnsin eene verhandeling over de Vrouweene
beschouwing geleverd van de Vrouwzoo als zij ons
verschijnt in onderscheidene tijden en bij onderscheidene
volken, en soo als zij is in zich scire, niet aanwijzing
vnn hare bijzondere zielseigenschappen en van de
plaats, door dezelve haar aangewezen.
Donderdag 4 Dec. e. k. 'savojids ten 7 ure, zal
alhier door den Heer A. Hamelberg worden ge
houden de 3de Les van den Phys. Cursus, over eenige
der voornaamste lucht- of gas-soortenvolgens v. d. Burg,
Les 30, Blndz. 214-221.
Sedert eenige dagen bevindt zich in Jeze Stad
de lieer H. G. de Boer, daguerrcolijpeur le Amster
dam. De portretten, zoo gekleurd als ongekleurd, door
hem vervaardigd, en welke, gelijk van zelf spreekt
volkomen gel.jkende zijn, strekken ten bewijze van de
vorderingen in deze kunst reeds bereikt; zij die dus
in weinige uogenblikken een goed portret verlangen
te bezitten, zullen wel doen, zich daartoe het kort
stondige verblijf ter dezer stede van dezen kunstenaar
tuil mille te maken.
Op 17 en 18 December e. k., zal de tentoonstelling
van voorwerpeningezonden voor de LOTERIJ ten be
hoeve van de Prolestantsche Armen te Amersfoort, van
0 tot 3 uur, in het Gasthuis op den Cingel geopend
zijn.
Den 25 Nov. j.I. had de inwijding plaats van de
nieuwe school en de onderwijzenswoning in de buurt
schap Socsterberg (gemeente Soest).
De Heer P. üallcnkamp Pels, Burgemeester der
gemeente, opende de plegtigheid in liet eenvoudig
maar smaakvol versierde schoollokaal met eene mede-
decliiig van de geschiedenis der seliool te dier plaatse:
liet voor ongeveer 15 jaren daargcstelde gebouw, dat
aan eene diiggelderswoiiing gelijk was en strekken
moest voor woning des ouderwijzers en school voor
ongeveer 30 kinderen, was voor het zeventigtal leer
lingen, die het thans bezoeken, te klein geworden.
Dit maakte de verbetering der school noodzakelijk,
terwij! de woning des onderwijzcis niets had waar
mede ze dien naam verdiende. Uil eene gunstig lue-
gekendc rijkstoelagc, eene subsidie der provincie, en
de welwillende bijdrageu van eenige meergegoede
vrienden der jeugd te Soest en le Zeijsl, werden bijna
de ƒ2000 gevonden, welke de nieuwe stichting kosten
moest. Voorts bragt ZEd. eenen gepasten dank toe aan
al deze begunstigers, en droeg daarna dit nieuwe
lokaal ten gebruike over aan de Commissie van plaat
selijk School loevoorzigt, welke, bij monde vuil baren
President, den Heer J. J. Bos, Predikant te Soest,
hetzelve aanvaardde, die daarbij iu korte trekken
betoogde, hoe hoog de School, als kweekplaats en oefen-
perk der liefde, moet zijn aangeschreven; hoezeer eene
nieuwe school getuigt van een goed werkend gemeeu-
televenen eindelijk hoe bepaaldelijk de nieuwe
buurtschool in deze heidcslrekeu slofte gal' tut dank
baarheid en blijde hope.
Hierna riglle do Heer II. A. Hamelberg, schoolop
ziener van het District, een gepast woord tot allen,
die op dezen bouw betrekking hadden, bepaaldelijk
tot den Onderwijzer L. 'I'. Boesveld, waarmede hij
levens getuigenis gaf van zijne achting voor den per
soon en het werk van dien onderwijzer, welke laalsle
eindelijk, na een kort woord van warme erkentelijkheid,
zijnen leerlingen den weg aanwees om van hunne dank
baarheid te doen blijken; dit woord tot de kinderen,
zoojuist gepast, geestig ingerigt en goed volgehouden,
loste allen, die tegenwoordig waren, het raadsel oj.
6 Dec. Zaturd. s. Nicolars.
7 Zond. 2e Advent; s. Ambrosia»; J. F. van der Kemp overl., 1811.
8 Maand. V. M. Maria ontv.; Richard Baxter overl., 1691.
9' Ding8d. Milton geb. 1608.
k'n6' bij den Koning in aanmerking zullen kunnen
wurden gebrngt, wanneer zij niet vooraf genaturaliseerd
zullen wezen.
De llooge Rand der Nederlanden heeft, bij arrest
van 23 Sept. j.I., eeneu landbouwer, wonende le Hen
gelo, schuldig verklaard aan art. 20 0 en art. 39
van de Wet van 29 Maart 1833 (op het personeel),
wegens het vervoeren voor zich zeiven van metsel-
steunen, omdat alleen hel gebruik van paarden voor
den landbouw in den vrijdom van belasting valt, en
paarden, die lot andere einden worden gebruikt dan
voor den landbouw, niet meer kunnen gezegd worden
uitsluitend voor den landbouw le zijn bestemdin
allen gevalle daarvoor niet meer uitsluitend le dienen;
zijnde voorts bjj datzelfde arrest uitgemaakt dat het
herhaaldelijk gebruik geen volstrekt vereischte is voor
de toepassing van de wetten op het personeel.
iu den nacht van 13 op 14 Nov. is io de straf
gevangenis te Woerden door onderscheidene gedetineerde
misdadigers ceuc poging tot onlvlugling gepleegd,
welke alléén door de waakzaamheid van eenen schild
wacht van hel in bezetting liggende 3de bataljon
4de regiment Infanterie is verijdeld. Deze namelijk
bespeurende, dal het gevlochten ijzerdrand van een
der vensters werd doorgesneden, nam den soliijn aan
alsof hij zulks niet bemerkte, en maakte gebruik van
de eerste gelegenheid, om den Kominandaut der wacht
dit bekend te maken, welke, na zich daarvan overtuigd
en gepaste voorzorgsmaatregelen genomen te hebben,
den adjunct der gevangenis waarschuwde.
Bij liet daarop gevolgd onderzoek weid bevonden
dat een der ijzeren staven, die voor de vensters waren
gesteldop twee plaatsen geheel doorgezaagd en
alleen door een smeersel van vet, met zwartsel ver
mengd, aan elkander gehecht was, waardoor eene
opening ontstond groot genoeg om eenen man door
le laten. Men verneemt, dat bij eene verdere door-
zueking der zaalwaarin zich circa 80 gevangenen
bevonden, drie dolken, eene zaag, eene vijl en eene
menigte messen gevonden zijn dit bewijs van nclite-
luosbeid wordt algemeen aan het le klein getal
gevangen-bewaarders toegeschreven.
Op 22 Nov. j.I. zijn iu de omstreken van Bourtanga
4 ooijevaars gezienwaaruit men besluitdal do
winter, die zicli reeds doet gevoelen, evenwel buiten
gewoon zacht zal zijn.
Eveneens wordt ons nit Appingedam berigt, dat
Donderdag den 20 Nov., le Tuikwerd nog een ooijevnar
is gezienwaarop liet vermoeden wordt gegrond dat
wj ecu zachten winter le wachten hebben.
In ons vorig Notumer hebben wij medegedeeld,
dat de Heer S'. Blaupot ten Cale, in de Zitting der
Tweede Kamer van 17 Nov. j.I., bij de algcmeciie be
raadslagingen over de Bcgrooling voor 1852, heeft
aangedrongen op bezuiniging, waar die mogelijk was,
zoo als bij onze biiileiilandselic betrekkingen, bij het
Departement van Oorlog, enz.; Iijj deed zulks iu cuue
rede, welke in haar geheel is opgenomen in de Gro
ninger Pruvijicialc- en Stads Courantenwaaruit wij
de navolgende zinsneden overnemen:
«Wanneer ik wcusuli, om onze gcvolroagligde Minis
ters builen 's lands en onze Gezanten met den rang
van Minister tc doen vervangen door zaakgelastigden
(een wensch, die reeds herhaaldelijk en sterk in deze
Kamer is uitgedrukt); wanneer ik zeg, dal deze laat
stee, een minderen rang beklecdcnde, minder praal
en luister behoeven leu loon to spreiden en ons dus
minder zullen kosten, even als de consulaire agenten
voor de handelszaken, dan weel ik wel, dat sommigen
mij te gemoct zullen voeren: daar zijn nog andere
belangen in liet buitenland le behartigen, dan die van
den handel, en de politieke belangen kunnen niet zoo
geschikt worden waargenomen door zaakgelastigden en
consulaire agenten. Dit zij toegestemd; maar ik blijf
beweren, dat Nederlands diplomatie in deze eeuw
weinig beteckciit op hel grootc veld der algeiueeoo
staatkunde, en dal men iu buitengewone omstandig
heden immers nog altijd een buitengewoon gezant kon
zenden, om onze staalkundige belangen tc bevorderen.
En nu die zware kosten vnn wapening in vredes
tijd. Zouden de grootc Mogendheden van Europa mis
schien door onze wapening worden afgeschrikt, om
ons te belccdigcn, te bcnadcclen, aan lo randen? Ik
geloof het niet van de groolere, mijne lleeren, en de
kleinere Mogendheden zullen 't wel laten om de grootero.
Ik geloof, dat het behoud van het staalkundig even-
wigt in Europa meer zwaarte in de schaal legt, dan
onze wapening. Voegt er nog bij, dat elke natie wel
weet, hoeveel geld een oorlog verslindt; dat eene
zucht naar vrede zich hij vele volken, zelfs door vredes
congressen, tegenover oen tuimelgeest, openbaart; ja,
dat wij eigenlijk, zonder toestemming van eenige
groote Mogendhcdonhier in Europe geen oorlog mo
gen voeren. En dan jaarlijks meer dan 10 milliocu
voor onzen oorlog in Europa! Nog buiten de Marine 1
Nog builen de zware kosten van onze wapening in do
overzecsche bezittingen
«Ik zou er nog bij kunnen voegen, hoede gedwon-
waarom deze onderwijzer door z'jne leerlingen zoo zeer
wordL bemind.
Door geen der sprekers werd de warme erkentelijk
heid vergeten, die deze gemeente verschuldigd is aan
H. M. de Koningin-Moeder, daar ook in deze school
eene kamer is ingerigt, geheel ter dienste vun de
nieisjes-werkschoolwelke alhier ten vorigen jare op
begeerte van II. M. is lol stand gebrngt; terwijl aan
de leden van II. M. Commissie van Weldadigheid werd
opgedragen, lloogstdczclve dank te zeggen voor hare
nooit volprezenc zorg.
Moge deze plegtigheid ook hoogst eenvoudig zijn
geweest, zij zal voorzeker bij allen, die dezelve hebben
bijgewoond, nog lang eene aangename herinnering ach
terlaten.
In de Zitting der Prov. Staten van Utrecht, van
26 Nov., is in behandeling gebragt het rapport der
Commissie, belast met hel verzoek van den Heer Laan,
tot deelneming in de gcldleeniug voor den weg vnn
Soest naar Soestcrbcrgen het voorstel der Commissie,
om, iu afwachting wat door particulieren zal worden
gedaan, en van do nadere approbalie van Z. M. den
Koning, vooralsnog hierover niet le beslissen, met
28 tegen 2 stemmen aangenomen; wordende vervolgens
het voorslel van den lieer Mensotot reductie der Prov.
renten in 4 pCt.met 18 legen 13 stemmen aangenomen.
In de zitting van <le Tweede Kamer der Stuten-
Generaal vnn 24 Nov. zijn de algemecne beraadslagingen
over Hoofdstuk IV der Staatsbegrooling voor 1852 (de
partement van Justitie) aangevangen en gesloten.
Van verschillende zijden is er veel tegenstand ge
opperd tegen den gang der zaken bij dat departement en
er het uitblijven van vele wels-voordragtenals waar
aan sedert lang behoefte bestaat; maar meer bijzonder
o\cr bel slelsellooze der voordragt omtrent de Ilegtcrlijke
Organisatie, welke schier algeiueene afkeuring hoeft
ondervonden. De lieer Jongstra heeft zich verklaard
tegen de Begroeting van dit Departementomdat de
Minister, zonder daarvoor eene aannemenlijke reden
te kunnen bijbrengen, achterlijk is gebleven met de
organisatie van de regterlijke niagl, waarmede drie
tonnen gouds 'sjaars hadden kunnen zijn bespaard;
terwijl de Heer Godefroi met zeer veel nadruk beeft
aangedrongen op eene spoedige verbetering onzer
strafwetgevingdie, naar zijn oordcel, gezonken is
tot eenen trap welke beneden de waardigheid eener
beschaafde natie moet worden geacht. De Minister vnn
Justitie, door wien lot dus verre niets is verrigl, hoeft
hierop verklaard, het hjug gewigt van de door dien
spreker aangeroerde aangelegenheid le erkennen, maar
deswege doen opmerken, dat, bjj bestaande opeensta
peling van werkzaamheden, liet voor de Kamer niet
mogelijk zoude zijn geweest, om daarin le voorzien.
In de zitting van 26 Nov. is, met verwerping van
den post, uitgetrokken voor de tractcmciiten der
Directeuren van Policie le Amsterdam en te Rotterdam,
ieder van ƒ3000, het geheele Hoofdstuk aangenomen.
In de zitting van 27 Nov. zijn de algemecne be
raadslagingen over Hoofdstuk V (uiniienlaiiilschc Zaken)
geopend en gesloten. Vele leden hebben daarbij
liet woord gevoerd, en heeft de Heer Gever» van
lindegeest gezegd, bij dal Ministerie niet aan to treilen
dien wcleiischnppclijlceii zin in zaken van ouder
wijs, kunsten, wetenschappen en nijverheid, dien hij
daar zou verlangen en dien hij daar had vervvueht,
omdat toch liet hoofd van dat Departement is een
een geleerde en een hoog beschaafd man. liet duet
hem leed, dal bij zooveel stilstand en achteruitgang
bij dit Departement op het gebied van onderwijs,
kunsten, wetenschappen en nijverheid waarneemt. Ten
bewijze daarvan brengt hij de statistiek bij, en vraagt,
wat sedert bet vorige jaar ten dien aanzien is gedaan
niets voor de veeartsen, niets tot beteugeling der
longziekte; lot op heden zijn er geeue landbouwkun
dige scholen opgcrigt; hel Kon. Ned. Instituut is op
geheven eene toelage van 800 is aan de Akademie
van beeldende kunsten ontnomen; de Akademie tc
Delft wordt steeds bedreigdde preniiün voor de vissohcrij
zijn weder met ƒ20000 verminderd! Nog is dien
zelfden dag het woord gevoerd door de Heeren v.
Hall. Groen en van Dam van Issell, hebbende laatst-
gemelde vooral te kennen gegeven, dat het besluit,
omtrent het Instituut, bij hem en anderen een onaange
naam gevoel heeft te weeg gebragt. Nadat op een en
ander dour den Minister op eene krachtige wijze is
geantwoord, zijn in diezelfde zitting de artikels gewijze
beraadslagingen aangevangenwelke slechts enkele
punten van algemeen belang hebben opgeleverden
achtervolgd zijn met de aanneming van art. 1 104.
Vervolgens zijn, in de avondzitting van 29 Nov. de
beraadslagingen aangevangen over de zevende nfdceling
(Onderwijs)-, nadat hierover eenige Leden het woord
builden gevoerd is hot vervolg der beraadslagingen
bepaald op 1 December.
Dezer dagen is door den Raad van Ministers, met
het oog op art. 6 der grondwet, het beginsel vastge
steld, dat gcenc vreemdelingen, thans landsbedieningen
bekleedeudc, tot eene bevordering in rang of betrek-
