AJHERSFOORTSCIIË
COURANT, r
N°. 30.
;'W
lm r>
ZUUKi.ï jj
M
SbF
DONDERDAG 10 Junij dS.r,%.
10 JunijDonderd. II. Sacramentsdag.
11 Vrijd.
12 Zaturd. (1683.
13 ZOND. Prins Hendrik der Nederlanden geb., 1820; Barlhol. Ziegenbalg geb.
14 JunijMaand. Eerste Ilagepreek door lierman Model, nabij Oudenaarden, gehouden, 1506.
15 Dingsd. Pius IX lot Paus verkozen1846. (overl.1840.
16 i> Woeiisd. Wijk bij Duurstede paardenmarkt; Wilhelm Martin Lebcrecht de ff'eite
17 Donderd. N. M.; Verjaardag der Geb. van IVcérlands KONINGIN.
JAAHLIJKSCII VERSLAG
GEMEENTE AMERSFOORT
OVER HET JAAR 1851,
Opgemaakt door Burgemeester en Wethoudersingevolge
art. 182 der Wet van 20 Junij 1851 (Staatsblad n". 85),
en aangeboden aan den Raad dier Gemeente den
6den Mei 1852.
[Vervolg.)
HOOFDSTUK VI.
Medische Policie.
Algemeene gezondheidstoestand van tnensclien. Deze
is allergewcnscht geweest, en, volgens verslag van
de plaatselijke geneeskundige Cuinmissie, bestaat er
geen voorbeeld alhier, althans in de laatste jaren, dal
er gedurende een gansch jaar zoo weinig zieken zijn
geweest.
Als ziekteverschijnselen kwamen meer algemeen voor
rheumatische en calharale aandoeningen, voorts subiii-
flamatoire ziekten, bijzonder van de luchtwegen en
borst. De mazelen, welke zich in April cn Mei voor
deden, bepaalden zich bijna uitsluitend lot de kinderen
van de incer gegoede klasse. Behalve het heerschen
van eenige diarrhaeën in de maanden Augustus en
September, en het zich voordoen van gevallen van
pukziekle, ook gewijzigde bij gevaccineerdenwaren
nok de laatste maanden bijzonder gekenmerkt door
weinige ziekten.
Ook de gezondheidstoestand van het vee was over
het algemeen gunstig. In Februarij en Maart kwamen
eenige gevallen voor van melkkoorts (febris puerperalis)
en kalverziekle (paralysis symbolis); voorts in April
en Mei, die van droes onder de paarden, doch van
goedaardig karakter. Gevallen van longziekte hebben
zich voorgedaan in de maanden Mei cn Junij. Deze
hebben zich, volgens de daarvan gedane aangifte, be
paald lot drie, welke echter doodelijk zijn afgcloopen.
In Julij en Augustus zijn gevallen waargenomen van var
kensziekte en miltvuur bij runderen, terwijl de nazunicr
zich heeft gekenmerkt door weinige ziektegevallen.
Als maatregelen ter voorkoming van ziekten zijii
aangewend het verbod, dat, bij het ontstaan van de
mazelen, kinderen uit besmette huisgezinnen ter schuol
werden gezonden, alsmede zooveel mogelijk de bevor
dering der koepokstofinenling.
In lint personeel der geneeskunstoefenarennoch in
dal der veeartsenheeft eenige verandering plaats gehad.
Als gast- ol ziekenhuis alhier komt alleen voor hel
St. Elisabeth gast- of ziekenhuis. De toestand van dat
geslicht is voldoende, naar den aard van deszelfs be
stemming. Er werden in het afgeloopeu jaar opgenomen
26 zieken, makende te zamen 475 verpleegdagcnvan
deze zijn 22 hersteld en 4 overleden.
HOOFDSTUK VII.
Nationale Militie cn Schutterij.
a. Nationale Militie. Getal ingeschrevenen voor de
loting van het afgeloopeu jaar 116. Bedrag van het te
leveren gewoon contingent 32; buitengewoon geen. Getal
manschappen voor het contingent ingelijfd:
Vrijwilligers. 0
Zonder lotiug. 1
Lotelingen27
Nommerverwisselaars. 4
Plaatsvervangers. 0
Te zamen 32 man.
b. Schutterij. Dezelve is goed gekleed. Wanneer ge
oefendheid te wenschen mogt overlaten, nieenen wij
dit te moeten toeschrijven aan het verminderd getal
vroeger gediend hebbende manschappen, en aan de
omstandigheid, dat het moegelijk is dezelve bij het
geringe aantal oefeningen en liet ontbreken van vol
doende middelen, om.de nalatigcn meer krachtdadig
tot het nakomen van de op hen rustende verpligtingen
te noodzaken. De sterkte derzelve is als volgt: Actief
1S5, reserve 163, te zamen 358. Sterkte van der
sten ban: officieren 3, onderofficieren 1), korporaal:
12, tamboers 1, schutters, actieve 159, reserve 118
te zamen 302.
HOOFDSTUK VIII.
Kerkelijke Zaken.
Getal Kerkgemeenten. 1 Hervormde, met 4 leeraren
2 R.-Catholijke, met 2 leeraren en 2 kapel laans; 2
R.Calholijke van de Clerici, niet 2 leeraren; 1 Luther-
sche, met 1 leeraar; 1 Israclielischc, niet 1 leeraar;
1 Remonslrantsche, waarbij de leeraar uit Utrecht
oin dc 14 dagen des Zondags alhier dienst doel; 1
Christelijk Afgescheidene, niet 1 leeraar.
Er zijn, voor zoo ver bekend is, geene giften of
legaten voor godsdienstige doeleinden verleend.
nOOFDSTUK IX.
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen,
a. Scholen voor lager onderwijs. Het getal scholen
was in 1851 als volgt:
3 openhire scholen, op welke zich bevonden, op
1 Januarij, 209 jongens en 173 meisjes; op 15 Julij,
208 jongens en 175 meisjes.
4 bijzondere scholen der 1« klasse, op welke zich
bevonden, op 1 Januarij, 416 jongens cn 302 meisjes;
op 15 Julij, 417 jongens en 311 meisjes.
6 bijzondere scholen der 2ie klasse, waarop onder
wijs genoten, op 1 Januarij, 289 jongens en 294 meisjes;
op 15 Julij, 271 jongens en 295 meisjes.
liet getal leerlingen, welke op verschillende dezer
scholen kosteloos ouderwijs genoten bedroeg 949. Het
getal onderwijzers en onderwijzeressen op de verschil
lende sohulen was ah volgt: Onderwijzers van den
2den rang 13; van den 3den rang 4; van den 4den
rang 2; kweekelingen 6; onderwijzeressen 10.
Ue slaat van het onderwijs kan op de meeste scholen
goed, zelfs voortreffelijk genoemd worden, op enkele
evenwel slechts middelmatig. De schoollocalcn cn on-
derwijzerswoningen zijn mede over het algemeen vol
doende; eenige laten in dat opzigt wat te wenschen
overig. Aanbouw, vernieuwingen of merkbare verbete
ringen dezer laatsten hebben niet plaats gehaden
hebben diensvulgeus geene subsidien door de gemeente,
kerkelijke of andere instellingen cn particulieren hier
voor plaats gevonden. De gezamenlijke subsidie voor
het onderwijs, door bovengenoemde instellingen ver
leend, bedroeg ƒ950.
b. Scholen vaji bijzonderen aard en strekking. Be-
waar-, kleinkinder- of maitressen scholen. Behalve de
zoogenaamde maitressen-scholenwaren op dc drie
bestaande bewaarscholenals dc Anna Pauluwna
Bewaarschool, die van Mej. M. J. Kisters en Mej. ran
Eek, 208 jongens en 261 meisjes aanwezig, welke op
dc beide eerstgenoemden bijna allen gratis, op dc
laatste voor een gering schoolgeldworden toegelaten.
De nuttig werkende Handwerk- en llerhaliiigschool van
liet Departement tot Nut van 't Algemeen telde 30
leerlingen. Op de Protestantsche Zondagsschool genoten
58 mannelijke en 54 vrouwelijke personen doelmatig
onderwijs. Op de Godsdienstige naaischool van het
Bijbelgenootschap waren 30, cn op de naai- en brei-
schuol van Mej. M. J. Kisters 130 leerlingen aanwezig.
Als Zangschool komt alleen in aanmerking dc Volks-
Zangschool van de Maatschappij tot Nul van't Algemeen,
op welke zich gemiddeld 20 leerlingen bevonden. Het
onderwijs op de bovengemelde inrigtingen was over
het algemeen geövenredigd aan deu aard derzelve en
kan als voldoende worden aangemerkt.
Gijninastie- en zwemscholen. Ofschoon dergelijke
school niet bestaat, is er toch gelegenheid om hierin
onderwijs te ontvangen van de scherm- en zwemmeesters
van het Regement Rijdende Artillerie.
c. Het Schoolonderwijzers-gezelschap alhier bestaat
uit 10 hoofd- en 6 hulp- onderwijzers, en vergadert
eiken derden Zalurdag van iedere maand. Dit gezelschap
heeft zijne eigene Bibliotheekhetwelk zeer gunstig
werkt, dewijl over het algemeen liet finantieel der
onderwijzers moeijelijk toelaat, zich altijd hun noodige
of althans nuttige werken aan te schaffen.
d. Latijnsche school, liet getal onderwijzers op dezelve
bedraagt 3, als: 1 Rector, 1 Conrector en 1 Lector in
de Wiskunde. Het getal leerlingen was grooter dan het
in jaren geweest is, en bedroeg 31, verdeeld in de
volgende klassen: op dc 1* klasse 12; 2° 6; 3e 6; 4®3;
5« 2; 6e 2. De slaat van het onderwijs op dezelve is
zeer goed en zijn de schoollocalen doelmatig. In het
Rectorshuis wordt niet van stadswege voorzien. Het al
of niet daarstellcn eener uitbreiding der scholen en
iurigting lot een gijinnnsiumwaarop door Curatoren
der Latijnsche scholen werd aangedrongen, wacht,
zoo u bekend is, de beslissing van het Gemeentebestuur.
e. Kunsten en wetenschappen. Als verceniging ter
bevordering van wetenschap, ineeiien wij te dezer
plaatse melding te moeten amken van liet alhier be
slaande Departement der Maatschappij ter bevordering
van Nijverheid, sedert twee jaren alhier gevestigd,
tellende 28 leden en donateurs. Op de winterverga
deringen van hetzelve worden verschillende onder
werpen behandeld, die betrekking hebben op de
nijverheid. Ook heeft het Departement eenige proefne
mingen gedaan, voor zoo ver do beperkte geldmiddelen
dit toelaten, o, a. met liet verbouwen van ulluco's
(ulliicus tuberorura)waarvan echter de uitslag on
gunstig is geweest, daar de knollen bij voortduring
klein van stuk bleven cn oneetbaar waren.
De Stads Tcekenschool werd bezocht door 12 leer
lingen, waarvan 8 tot schilders, 2 tot timmerlieden
1 tot stoelenmaker en 1 tot schrijnwerker worden
opgeleid. Dezelve wordt gehouden aan het huis van
den onderwijzer, en is voldoende om de leerlingen te
bevattenomdat dc goede gelegenheidtot het verkrijgen
van weinig kostbaar bijzonder onderwijs, de aanvrage
tot toelating niet doet vermeerderen. Do vorderingen
der leerlingen zijn voldoende.
Belangrijke verzamelingen van Schilder- cn Beeld
houwkunst bestaan hier niet, behalve liet kabinet van
schilderijen van levende meesters van den Heer Mr.
S. van fValchren, op den huize Niraraerdo:.
[Wordt vervolgd.)
VERKIEZINGEN.
Ter verkiezing van een Lid van de Tweede Kamer
der Stalen Generaaluit het Huofdkiesdislrict Amersjoort,
zijn den 8sten Junij 1852 ingeleverd 1724 stembriefjes;
en wel door Zoelcn 46 (63), IUieneit 37 (64), Dodc-
waard 34 (43), Kestecen 60 (71), IJzendourn 17 (l8),
Lienden71 (135), Echteld 47 (55), Buurraalscn 31 (53),
Culcmborg88 (179), Beusichem 38 (57), Buren 52 (70),
Maurik 54 (125), Anierongcn 65 (92), Vecncndaal
51 (71), Renswoudc 15 (19), Scherpenzeel 33 (46),
Woudenberg 43 (61), Leusden 26 (44), Amersfoort
187 (397), Hoevelaken 16 (28), Hoogland 24 (75),
Bunschoten 50 (56), Eemnes 41 (77), Baarn 39 (66),
Soest 25 (85), Doorn 21 (31), Langbroek 21 (32), Wijle
bij Duurstede 54 (100), Werkhoven 19 (52), Weesp
100 (170), 'sGraveland 49 (91), Nederhorst den Berg
24 (27), Naarden 64 (118), Muiden 29 (54), Buizen
35 (48), Hilversum 83 (138), Laren 35 (38).
De achter de namen der gemeenten gestelde cijfers
duiden aan het getal ingeleverde stembriefjes, de tus-
schen twee haakjes gestelde cijfers het getal steragcreg-
tigden; waaruit blijkt, dat 1231 stemgeregligdeu zich
van deze verkiezing hebben onthouden.
Van de 1724 ingeleverde stembriefjes zijn bevonden
van onwaarde 26 (22, in blanco; 3, het zegel missende;
1onderteekeml). Van de alzoo 1698 geldige stemmen zijn
uitgebragt; 990 stemmen op Mr. A. W. ENGELEN
Kantonregter te Tiel en thans Lid van dc Tweede Kamer
der Statcn-Generaaldie alzoo, met eene volstrekte
meerderheid van uitgebragte geldige stemmenbij her
benoeming is gekozen tot Lid van de Tweede Kamer
der Slalcn-Generaal.
Voorts vereenigden op zich Mr. G. Groen van Prin-
sterer, 540; Mr. B. G. A. Pabst, 89; Mr. G. Corver
Hooft, 13; Mr. P. A. M. van Oosthuijse van Rijckevorsel
en Mr. J. M. de Kempenacr, ieder 7; J. K. van Golt-
stein, 6; E. W. van Dam van Isselt, 4; A. Perk, 3;
Mr. H. A. M. van Asch van Wijk, Mr. 11. M. Godefroi
Proper, Mr. P. J. van Ghcrt, J. C. P. McnsoMuckaij,
en U. Stolte, ieder 2 stemmenterwijl dc overigo 25
stemmen op even zoo veel verschillende personen zijn
uitgebragt.
KENNISGEVINGEN.
SCHOUWE nevens die van de Maaien.
BURGEMEESTER is WETHOUDERS DKB STAD
AMERSFOORT
Doen te weten, dat deszelfs Gecommitteerden, neven»
die van de Maaien, op Dingsdag den 15 Junij 1852
des morgens vroeg, zullen schouwen de Maaien Wete
ring, mitsgaders dc Wetering ter wederzijde van do
Zwartestceg, loopende tol in de Stads Grachten, als
ook mede de Groenesteeg, Een ieder wordt gewaar-
schouwdop zijn Slag tegenwoordig te zijn cn zijn land
uit de Schouwe te houden op de boete daartoe staande.
Amersfoortden 2 Junij 1852.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
A. G. WIJERS.
De Secretaris
W. L. SCHELTUS, loco Secr.
SCHOUWE over de IF".gen en Watergangen in
de vrijheid der stad Amersfoort.
BURGEMEESTER z» WETHOUDERS der STAD
AMERSFOORT,
Maken bij deze bekend, dat dezelve of hunne gecom
mitteerden op Maandag den 14 Junij 1S52, des na
middags ten vier ure, zullen schouwen de navolgende
Wegen cn Watergangen in de vrijheid van dezelve
stad gelegente weten
o. De Zandweg builende Kamppoort, van do Stroopaf
tot aan de tweede Steeg, cn die tot aan de Hond-
horsterbrug, met de Slooten en Uitwateringen ter
wederzijde van die wegen gelegen, alsmede do
Slooten en Uitwateringen, van de tweede Steeg
tot aan de sclieidingpaal bij k'inhenhoefzoodanig
ills die van ouds altijd zijn schouwpligtig geweest.
b. Dc Slooten en Uitwateringen van den straatweg
buiten de Kamppoort nf, langs het paardenwatcr
tot aan de heul in do walersteeg, met den Weg
in de wotersleegalsmede de Slootentot aan het
begin van den dijk bij Rustenburg, en voorts de
Slooten aan de zijde van Rustenburg, tot aan het
einde van den Lagen Weg.
c. De Weg builende Blocmendaalsche poort, alsraèdo
du Slooten en Uitwateringen aan beide zijden van
denzeifden weg, langs den Kruisknmp lot aan de
heul in de walersteeg, cn voorts terug den Weg
naar Liendcrt, tot aan liet bruggetje aan deze
zijde van liet Welvaren gelegen. Én voorts do
Wegen, beginnende aan de Molhoop en eindigende
bij dc scheidingpnal bij Ilollicoot geplaatst.
d. Dc Weg en sloot buiten de Blocmendaalsche pooit;
tut aan dc Linie naar den Ham.
e. De Zandweg builen do Utrechtscho poort, niet do
Slooten cn Uilwateringen, loopende naar Soest,
