DOKDERDAG, 25 Maart S85S.
23 Maart. Donderd. A. If. Fr an eke geb., 1683.
24 Vrijd. Thorwaldsen overl., 1844.
25 n Zalurd. Maria Boodschap; Kerkvergadering to Pisa, 1409.
26 ZOND. LaetareStichting der Utrechlsche Hoogeschool, 1630.
27MaRrt. Maand. Amersfoort Midvastir-Paaiidxriuiie.t; Joannes Diasius vermoord, 1546;
28 Dingsd. 0 N. M. (Vrodo to Amiens, 1802.
29 u Woon ad. lJsselslein Paardenmarkt; Anna Biguet overl.., 1824.
30 Donderd.
KENNISGEVING.
Ds COMMISSARIS des KONINGS i« de PROVINCIE TJTRECHT
Gezien het Besluit van Hccrcn Gedeputeerde Staten der
provincie Utrecht, d.d. 9 Maart 1854, n°. 23;
Gelet op art. 11 der Wet van 6 Maart 1852 (Staatsbl.n°. 47)
Brengt bij deze ter kennis van de belanghebbenden, dat de
visscherij binnen deze provincie op Woensdag, den 22 Maart
aanstaandezal zijn gesloten; dat van die sluiting is uit
gezonderd het visschen op spieringaal en paling; waartoe
echter alleen zullen mogen gebezigd worden fuiken, korven of
netten, daartoe uitsluitend bekwaamterwijl liet visschen op
spiering met het kruisnet geoorloofd zal zijn builen de Wanrd-
liarrière. te Utrecht, in het water, gelegen tussehen de groole
sluis en de Roode brug, en te Amersfoort in liet water, van
af de Koppclpoort tot aan het gebouw, genaamd de Spijker,
alwaar deze visscherij alleen zal mogen plaats hebben van des
middags 12 tot des avonds 10 ure; verder dat bovenstaande
bepalingen niet toepasselijk zijn op de rivieren de Rijn, boven
Wijk bij Duurstede, en de Lek, daar beneden.
Én ten einde niemand ccnigc onwetendheid hiervan voor
wende, zal deze worden afgekondigd en aangeplakt waar zulks
te doen gebruikelijk is.
Utrecht, den 10 Maart 1854.
De Commissaris des Konings voornoemd
S. VAN HEEMSTRA.
AMERSFOORT, 23 Maart 1854.
Dezer dagen zijn le dezer slede circulaires ronilgebragt,
waarbij den ingezetenen van Amersfoort wordt kenbaar
gemaakt dat «bij het Departement van Nijverheid, Af
deeiing Amersfoort (sic.), het plan is ontstaan van een
to houden algemeene Tentoonstelling voor Landbouw
en Nijverheid(te Amersfoort is N.B. gevestigd eetie
Afdeeiing van de Nederlandse/ie Maatschappij ter be
vordering van Nijverheid), met uilnoodiging aan hen,
om, dour vrijwillige gillen of door deelneming voor
een of meer aandeelen van 25 aan eene geldleening,
mede le werken tot het bijeen brengen van een bedrag
van ƒ3000, waarop de kosten van die Tentoonstelling
zijn geraamd.
Vinden wij die circulaire al zeer ongelukkig gesteld
't beeft ons bovendien bevreemd eerstens, dal doari
opgegevei
rand t
reik j
Tentoonstelling, indien ze doorgna
en ten andere, dat bet lokaal der Builen-Socielcit niet
is afgestaan dan onder voorwaarde, dat duor de zorg
van gezegde Afdeeiing een hulplokaal zal worden op-
gerigt, om daarin, gedurende den lijd der Tentoonstelling
Sociëteit le kunnen houden.
De sohildersknecht Jacob Smit, die den 27 Jan. j.I.
een zoo gcduchlen val heeft gedaan, is thans weder
in zoo verre hersteld, dat hij gcenc genees- en heel
kundige behandeling nteer behoeft. Werd hij door
Hein, in wiens hand ons leven is, voor vrouw en
kroost gespaard, met innig gevoel van dankbaarheid
heeft hij ons erkend, dat lot zijne herstelling veel is
bijgedragen door menig menschlievend Stadgenoot en
door dc kuudc en ijver van de 11.11. Sas en Siddré.
De eenige zoon van den Kroonprins van Zweden
en Prinses Louise der Nederlanden is don 13 Maart j.I,
to Stokholm overleden. Hij had den leeftijd van 15
maanden bereikt.
'L. M. heeft tol Rundsheer in den llongen Raad
der Nederlanden benoemd den lieer Mr. J. D. ff'. Papc
Officier van Justitie le 's Bosch.
-Deu 19 Maart j.I. heeft dc Wel Eerw. Heer B. ter
Haar van den kansel in dc Zuiderkerk Ie Amsterdam
aan zijne gemeente aangekondigd, dat hij het Hoog-
Jceraars-.Aniht in de Godgeleerdheid aan de Hoogeschool
te Ulrecht had aangenomen.
De dag der stichting van dc Utrcchtsche Hooge
school zal den 28 Maart worden gevierd, wanneer dc
aftredende Rector Magnificus, de lloogleeraar li. J.
Mulder, te 12 uur, in het gruotc Auditorium, eene
Lnlijnsche Redevoering zal houden, vermeldende de
lotgevallen der Hoogeschool, in het ofgeloopen jaar.
Den 13 Maart j.I. heeft dc Heer L. Mulder, in
zijne zestiende lezing over den Landbouw en daarmede
in verband staande Wetenschappenle Ainerongen ge
houden, gesproken over droogleggen en bcvlocijen.
Vooreerst werden opgegeven de oorzaken van Ie
groole vochtigheid van den gronddaarna de nadeelen
van le veel vochtigheid voor dc planten en ten slotte
de middelen ter verbetering, nis wegnemen van uer-
banken, boorgaten, leggen van drains. Over dit laatste
werd tamelijk uitvoerig gehandeld.
Wat de bcvlupjjing aangaatwerd het verband aan
gegeven tussehen bevloeijirig en afwatering, waarna
eenige voordeelen van hevloeijing werden behandeld,
terwijl daarbij als voorbeelden van de znmenslelling van
rivierwater eenige onderzoekingen van Rijnwater werden
meêgedecld en tevens bepalingen vermeld, van de door
sommige rivieren raedegevoeide slib. Dnnrop werden
eenige wijzen van bevloeijing vluglig opgegeven, terwijl
hijdie er meer van verlangde te weten naar eenige
geschriften verwezen werd. Ten slotte werden de voor
waarden ecner goede bevloeijing geschetst.
De Kerkeraad te Veenendanl heeft eeno beroeping
nitgebragt op den Eerw. Heer W. ZegersPredikant
tc Wijk bjj Oeusden.
De Eerw. Heer A. ran IJssendijkPredikant te
Hoevelaken, heeft de op hem uitgebrogte beroeping
naar Deinum aangenomen.
In de zitting van de Tweede Kamer der Stillen-
Generaal van 18 Maart j.I. is, met 55 tegen 2 stemmen
aangenomen, hel ontwerp van Wet lot opheffing der
Pnardenposterij. Deze Wet zal den lslcn Julij van dit
jaar iu werking treden.
liet laulstuilgegevcn nommcr van het Zondagsblad
vangt aan met een allerbelangrijkst artikel Vrede
Oorlogaan welks slot wij lezen: «Nederland wij
herhalen het wake, en due wal de verstandige niet
verzuimt, als hij een mogelijk kwaad ziel nadeien. Het
luistere niet naar hen, die steeds roepen: «vrede,
vrede en geen gevaar!» omdat hel veel te verliezen
heeft. Het ontzie, om dal le verdedigen, geen tijdige
opoffering. Er zijn, die als hel zwaard bloedeloos in
de schede keert, een kreet van ergernis zullen aan
heffen over geldverspilling tot noodeloozc krachtsin
spanning, maar dal zijn ook dezelfden die, overrompeld
op anderen het grievende verwijt ladendal niet bij
lijds gezorgd werd oiu have en goed te kunnen ver
dedigen. Zij hebben geen regl om gehoord te worden
vóór den storm. De verstandige burger zal eene Regering
danken, die haren tijd van voorzorg, iu dagen, als
wij belevenweel tc kiezen en le bestedenen als hij
ook geen enkelen hangen dag beleefde, zal hij toch
dankbaar erkennen, dat zijn tijdelijk belang, onder de
leiding van een hongeren Gebieder, van den Heer
der Beirschnren ami goede handen was toevertrouwd.
Sedert eenigen lijd heeft men liet gerucht ter-
spreid, dat Frankrijk en Engeland zich niet zoodanig
lot den strijd toerustenalleen oin Turkije li; bescher
men maar ook het duel hebben om eene andere laml-
verdecling op de kaart van Europa te bewerken, hetzij
om zich daardoor schadeloos te stellen voor de oorlogs
kosten, hetzij om de Mogendheden, wier bondgenoot
schap zij in dezen worstelstrijd zoeken, aan zich le
verbinden. Wat hiervan zij is moeijrlijk tc zeggen
doch hel kan niet onbelangrijk worden geacht, op eene
brochure le wijzen, die eerstdaags zal iu hel licht
komen onder tien titel: Herziening van de Kaait ran
Europa. Volgens eenige brokstukken, die aan sommige
personen medegedeeld zijnzou daarin sjirakc zijn (aan
nemende dut men in dezen oorlog overwinnaar zijn
zou), om Oostenrijk de Doiiau-Vorsleiidoinuieii te geven
Ier vergoeding van Lombitrdijë. dat bij Sardinië zou
worden gevoegd. Pruissen zou Puien iu bezit krijgen
en Zweden Finland. Men is zelfs zon ver gegaan
van te beweren, dal de naam des uitgevers van deze
brochure zou kunnen doen denkendal dit werk uit
eeue half-olliciële bron vloeit. Doch van een iiiidcreu
kant wordt verzekerd, dat deze brochure stellig gedes
avoueerd zal worden, zoo zij al inogt verschijnen.
Men leest in TUniters
«De oorlog is eene ramp, maar de zege der Russische
Staatkunde ware nog groolcre ramp geweest. De ver
meestering van Konsluiitinopel door Rusland zou geens
zins dc ondergang zijn der Maliumcdaansohe godsdienst
die reeds wegkwijnt en aan den van ons ontvangen
bijstand sterven zalmaar de vermeestering van Kon-
slantiuopel duor de Kussen zou het overwigt verzekeren
van oenen vijand van het Katholicismus, die veel ge-
duchlcr is dan het Miizeliunusclic geloof thans is of
ooit zijn zaldan zou het zijn alsof het zwaard van
Mahomed gelegd ware in de hand van den onrlsseheur-
makcr Phocius. De v ijaud der kerkdc vijand der
Christelijke beschaving is de Rus.»
Het Dagblad van Ilome bewijst ons dus wal de wereld
heeft le wachten, wat met de vernedering van Rusland
bedoeld wordt, wat dc Roomschc kerk behoeft niet
ontziet, wie haar zwaardvoerder is geworden, hoe
Europa bedrogen wordt.
RAPPORT van BURGEMEESTER en WETHOUDERS
der Gemeente Amersfoort, aangaande de oprigling
van een Instituut (Kost- en Dagschool).
Rij besluit van uwe vergadering van den 5 December 1853
is bepaald eene jnnrlijkselic subsidie uit de gemeentekas tc ver
strekken tot een maximum van ƒ600 voor een alhier op tc
rigtcn Instituut (kost-cn dagschool) en ons tevens opgedragen
lot verdere regeling dezer zaakdeswege een voorstel tc doen.
Ten einde Janrann gevolg tc gevenzijn wij niet de alhier
S;cvestigdc Plaatselijke Schoolcommissie in overleg getreden cn
ichhcn eene oproeping van sollicitanten gedaan.
Dc Schoolcommissie, doordrongen van het nut dezer zaak,
heeft zich dan ook onledig gehouden met het ontwerpen van
een plan; waarnaar, volgens hare incening, dc daarslclling
dier school zoude moeten geschieden.
Ons geheel met die zienswijze verecnigendehebben wij dc
eer hierbij aan uwe vergadering dc door haar gogevone inlich
tingen over le leggenen daaraan tc refererenmei verzoek
dit plan als het in deze door ons gedaan voorstel te beschou
wen terwijl wij hiernevens voegen eene alphabetischc lijst
bevattende dc namen van hen die in aanmerking wenschen te
komen bij dc benoeming van een Inslitutcur, niet dc daarbij
behoorende verzoekschriften.
Amersfoort, 27 Fcbruarij 1854.
Burgemeester en Wethouders,
Dc Burgemeester
A. G. WIJKRS.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
Dc Plaatselijke Schoolcommissie, ontvangen bobbende enne
uilnoodiging van Burgemeester en Wctnoudcron, tot hel
geven van inlichting omtrent dc oprigling en inrigling van een
Instituut (kost- en dagschool) alhier, uit dc gemeentekas te
subsidiërenheeft niet het meeste genoegen dc kennisgeving
ontvangen, dat tot het vestigen van zulk een Instituut alhier
besloten is. Zij oordeelt, dat daardoor in eene erkende behoefte
zal kunnen worden voorzienwelke vooral ouders van den be
schaafden stand noodzaakte hunne kinderen wilden zij ze een
in alle doelen voldoend onderwijs en opleiding doen genieten,
dikwerf met grootc geldelijke opofferingen naar elders te zenden.
Betreffende dc vestiging en inrigling nu ccner dergelijke
schoolheeft zij de eer liet volgende als dc slotsom harer
overwegingen aan de aandacht van Burgemeester en Wet bou
deren unn te hevelen, daarbij op den voorgrond stellende, dal
het hier hoofdzakelijk geldt de oprigling ecner dag- en ba Ire
kostselwolten behoeve van dezer stads ingezetenen', schoon zij
geenszins ontkent, dat eene volledige kostschooldoor oen ruim
getal vreemde jonge lieden bezochtdc stad mede tot veel
voordcel zal strekken.
Bestemming der school.
1". Dc Commissie is van oordeel, dat op die school derhalve,
volledig onderwijs behoort gegeven tc worden aan jonge lieden
die bestemd zijn om de academiën te Breda en die te Delft
tc bezoeken, alsmede voor hen, die zich aan den handel zullen
wijden, cn voor die, welke in het algemeen eene beschaafde
opleiding wenschen tc erlangen.
I ukken van onderwijs.
2". Dat onderwijs behoort le omvatten:
1°. Dc wiskunde (rekenkunde cn stelkunde daaronder
begrepen):
2". De beginselen der natuurkundige wetenschappen;
3°. De. geschiedenis en aardrijkskunde;
4". Dc Ncderduitst'hcFransehc, Hoogduitsehc cn En-
B«lschc talen;
e zangkunst;
li". Het boekhouden cn de correspondentie.
Dc gymnast ischc oefeningen, het teekenen cn hel dansen
belmoren mede als vcrpligte vakken van onderwijs voor de volle
kostleerlingen vastgestelden in dc nader voor den kostschool
houder op tc maken instructie opgenomen tc worden, waarhij
de bepaling allczins noodzakelijk is. dat ook aan He dag- en
halve kostscliolierrn gelegenheid moet gegeven worden, om,
des verkiezende, dc lessen daarin hij te wonen. Gelet eindelijk
op de behoeften van dc leerlingen der alhier gevestigde f.aliiiisrïie
School, komt het der Co«oor. den tc be
noemen onderwijzer nog dc .verpligling op te leggenom door
het houden van een avondcursus (waarvan de uren hij de in
structie moeten geregeld worden) iu het Prnnseh, Iloogdiiitseh
cn Engelseh die jonge lieden in staat le stellen tot hol bij
wonen van het onderwijs in die talen.
Ouderdom der leerlingen op dc dog- cn halve kostschool.
3n. De Commissie acht hel noodwendig om cn in het belang
der reeds bestaande scholen, en 0|id;il de nieuwe inrigling
haar karakter hlijvc behouden en aan haar doel beantwoorden
kunne, den leeftijd van tien jaren als minimum vast tc stellen
voor dc leerlingen der dag- cn halve kostschool, met bijvoe
ging van dc bepaling, dat kinderen beneden dien ouderdom
alleen mogen worden aangenomen na liet alleggeu van een examen
dal zij rilp cn geschikt zijn \oor liet onderwijs op het Instituut
gegeven. Dit examen behoort gedaan te worden ten overstaan
ecner Commissie, gedeeltelijk uit leden van den Gemeenteraad
gedeeltelijk uit leden der Plaatselijke Schoolcommissie zamen-
geslcldwelke over de toelating beslist, terwijl aan het hoofd
der school slechts eene raadgevende stem zal toegestaan worden.
wlt/eld.
igclricn
schoolbegrijpt de Commissiedal het raadzaa
te stellenopdat niet door een tc hoog bedrag die school voor
zeer velen ontoegankelijk gemaakt worde, cn van den anderen
kant door eene tc groole toenadering lot de schoolgelden der
beslaande scholenliet Instituut iu den werkkring dier scholen
ingrijpe. 7.ij beschouwt een schoolgeld van tuchtig gulden 's jaars
voor liet onderwijs in al de vroeger genoemde vakken (uitge
nomen dc gymnastiek, de instrumentale muziek, liet teekenen
en het dansenwaarvoor volgens hij instructie vast te stellen
prijzen afzonderlijk betaald zal worden) als tussehen beide
uitersten het juiste midden houdende, gelijk ook een bedrag
van zestig gulden voor dien dagscholier, welke niet in het
Iloogdiiitseh of Engelseh of iu geen van beide talen onderwijs
verlangt.
Als maximum voor den avondcursus in de nieuwe talen, door
leerlingen der Lotijnschc School of anderen hij tc wonen, meent
dc Commissie de som van dertig gulden tc moeten voorstellen.
Het bedrag van het kostgeldschoolgeld daaronder begrepen
voor dc leerlingen die den lialveti cu voor hen die den gc-
hcclcn kost genieten, vooruit tc bepalen, houdt dc Commissie
voor niet doelmatig: intusschen zou een later hij instructie
voor te schrijven maximum ook hier van nut kunnen zijn.
Tot misbruik cn klagtcn geeft veelal aanleiding de voorwaarde,
op menig Instituut in zwang, dat er voor vuur en licht, boven
bet kost- en schoolgeld, afzonderlijke betaling gevorderd wordt.
Dc Commissie moet dit misbruikbenevens liet vcrpligte
geven van fooijen aan de dienstboden bij dc intrede op dc
school, met Nieuwjaar cn Kermis afkeuren; ter bevordering
van regelmatigheid behooren zulke uitgaven (ook voor dc kost
leerlingen) alsmede die voor het ouderwijs in de gymnastiek,
het tcckcncn en het dansenonder het kost- cn schoolgeld
begrepen tc zijn.
Vacontien.
5°. Dc vacnntiën zouden nader in dc instructie bepaald knnncn
worden, li. v. de groote- of zomcr-vncantie gedurende vier of
vijf weken, met half Julij tc beginnen, de kleine- of wintcr-
vaeautie met 20 December of daaroinstrccks aanvangende cn
veertien dagen durende.
Vergelijkend examen.
6°. Wat eindelijk dc aanstelling van een kostschoolhonder
aangaat, dc Commissie gevoelt hoe inoeijelijk het is ccncjuiste
keuze te doen. Die mocijclijkhcid wordt echter grooter, wanneer
men de gewone wijze van vervulling van onderwijzersplaatsen
volgtdoor het houden van een vergelijkend ciamcn der solll-
Schooltteld.
4°. Ten ojizigtc der schoolgeldenbepaaldelijk op de dag-
i.--i ia- i'-i -i...» ---.u-,..-, ,i:„