CODBAIT
KB
ran DIHGSDAG,
\7.i
*>Vf~s
9 December 4866.
Dit Kind verschijnt tweemaal in de week des Diugtdags en Vrijdagt. De Prijs van het Abonnement is 1,50 in de 3 maanden. Van Advertentiënvan I tot 6 regels 60
Cents, elke regel meerder 10 Cents, behalve het ïcgelregt. Afzonderlijke nummert, ƒ0,10. Brieven franco. Bestellingen bij den Uitgever-Redacteur A. U. nw Cteeff,
te Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-Directcurcn in het Rijk.
lienigo Inzenders van Artikelen voor de
Amersfoortschc Courant, die deze aan den
vorigen Uitgever-It edacteur ter plaatsing
zonden, schijnen, waarschijnlijk tengevolge
van minder persoonlijke bekendheid met den
tegenwoordigen Uitgever-Redacteur, met de
inzeuding hunner stukken te dralen.
Laatstgemelde brengt in het bijzonder ter
hunner kennis, zoo mede tot die van alle
Nederlandsche Schrijvers van Artikelen, dat
de strengste discretieten opzigte hunner
namen en standen, door hem in acht geno
men wordt.
Wanneer men zulks verlangt, zal hij de
terugzending hunner brieven, artikelen en
stukken, na eigenhandige copie neming, on
middellijk aan het op te geven adres be
werkstelligen.
Met deze waarborgen voor de persoonlijke
zekerheid en geheimhouding aan Inzenders
gegeven, stelt hij zich ter opname hunner
stukken in de Ainersfoortsche Courant bereid.
Een Parlementair Vraag—concours
De Minister van Justitie heeft in de Tweede
Kamer der Slaten-Geueraal het volgende gezegd,
of liever gevraagd
Wist de Heer Groen niet eren zoo goed als'ik,
als alle anderen, dat een auti-revolutionair Minis
ter»! alleen denkbaar was met hem aan het hoofd
Wis liy niet, dat toen de gelegenheid ziek aan
bood om eene proef te nemen van een anti-revolut.
Kabinet, mijn vriend onder degenen is geweest,
die deze proef niet raadzaam hebben geacht? Wist
mijn vriend niet, dat hetgeen hem zelf niet raad
zaam voorkwamniet kon verwacht worden van
iemand anders, het vormen en het daarstelleu van
een anti-revolutionair Kabinet?
De Heer Groen heeft daarop gezegd, of liever,
gevraagd: Wat zal ik antwoorden, Mijnheer de
Voorzitter? Ik wil gaarne zeggen, dat ik nooit der
gelijke ver helling begeerd heb; dat ik bet steeds
beschouwd heb, als voor mij zei ven als een byna
ondragelijken last. Maar wat zal ik verder ant
woorden op dergelijke vragen? Ik kan slechts het
middel van wedervraag gebruiken. Weet mijn vriend
dat een slellitj aanzoek geschied is? Dat er eene
stellige weigering opgevolgd is? Zoudtgij mij [aan
geraden hebben, de taak op te nemen? Zou' bet
te misprijzen zijn, wanneer behalve elk ander be
zwaar, men huiverig is, zich, zonder voorafgaand
overleg en rijp beraad, met zoodanigen arbeid te
belasten? Huiverig om in deze vergadering te be
lijden, dat op liet punt der formatie van een Ka
binet ecu zoekend Ministerie gevonden is? Op het
interrogator van den Minister kan en mag ik niet
anders antwoordendan in onbcpaalden zin.
Als staatslieden elkander zooveel vragen, dan
mag de pers liet antwoord niet schuldig blijven.
Hen geleerde heeft die gordiaansche vraagkuoop
aldus doorgehakt:
Dat de Heer Groen wel Minister had kunnen
worden, inaar geen Minister had kunueu zijn.
De echtheid van het Inquisitie—Edict.
Onderscheidene binnen- en buitcnlandschc dag
en weekbladen hebben het Inquisilic-Kdict behan
deld niettemin zijn er nog vele personen in ons
land, die twijfel omtrent de echtheid van dat Edict
voeden en het er maar niet door kunnen krijgen,
dat de Groot-Inquisiteur werkelijk zulke woorden
zoude gesproken hebben.
De onderstaande inlichtingen zullen ongetwijfeld
de aandacht niet ontgaan; zij zijn uit de beste
bronnen geput.
Het is waar, dat Pater Airaldigenoemd de
Inquisiteur van Ancona, dut Edict heeft uitgegeven
doch hij overschreed daardoor de magt, die uit
den aard zijner betrekking de zijne is.
Hel Tribunaal der Inquisitie bestaat in Rome;
bet zendt zijne ordonnantiën aan de bisschoppen
der provinciën, die omtrent de toepassing dezer
ordonnantiën beslissen. Nu liecl't Pater Airnldi, de
Groot-Inquisiteur, de door hein opgemaakte ordon
nantiën laten afkondigen in diocesen, waar hij
gcene 1 «welen te geven heeft. Door die handeling.
welke hij zich veroorloofde, heeft hy de regten
der Bisschoppen van Macerata, Osimo, Forli en
andere diocesen getracht te verkorten, terwijl hy
tevens daarmede zijnen werkkring tot over de Ap-
penijncn heeft willen uitstrekken.
Vóór dat het concilie van Trente gehouden werd
toen de Bisschoppen niet plaatselijk georganiseerd
waren, vervulde het tribunaal der Inquisitie in
werkelijkheid hunne plaats; maar thans is het an
ders, want de hooge Prelaten zeggen, dat het
Edict van den Groot-Inquisiteur Airaldi eene on
wettige en onlogische wederopstanding van de ge
bruiken der middeleeuwen in het leven roept.
Het Quirinaal iswegens de afkondiging van
bet Edict, zeer verbolgen op Pater Airaldi; niet
alleen dat er ernstig sprake is om hem af te zet
ten, maar bij wordt zelfs met opsluiting in een
klooster bedreigd.
Hoofdstuk V (Binnenlandsche Zaken).
De Tweede Kamer der Staten-Generaal schijnt
tegenwoordig meer den Heer Simons als wel den
Heer van der Lntgghen, als het hoofd van het Minis
terie te beschouwen. De leden dezer Kamer willen
bij den Minister van Binneulandsche Zaken het
regeeringsijsteen vinden. De beraadslagingen bij het
hoofdstukBinneulandsche Zakenbewijzen dit.
Nog zwakker in zijne verdediging dan zijn Colega
heeft de Heer Simons zelfs niet getracht zijne mee-
nigen ingang te bezorgen. Vroeger de petionnaris-
sen tegen de wet van den Heer van Reenen op bet
onderwijs ondersteunende, wil hij thans de hand
having der gemengde scholen beloven en het bij-
belsch onderwijs op de staatschool uitsluiten. Merk-
waardig zijn de redevoeringen bij de beraadslagingen
over Hoofdstuk V binoenlandsche Zaken gehouden;
zij loopen in hoofdzaak over de politieke antecen-
denten van den Heer Simons, over den val van het
Ministerie Donker van Hall en over dc strekking
van het tegenwoordige kabinet. Dc Heer van Zuijlcn
heeft aangetoond, dat de Heer Simons vroeger op
een adres uit Delft, waarin op secteuscholen aan
gedrongen werd, zijne handteekening gesteld had.
Dc Minister heeft geantwoord dat hl] wel is waar
daarop getcekond hadmaar zonder daar veel be-
lans; aan tc hechten.
Zoo schijnen dan de pelitionnarissen door den
lieer Simons aan hun lot overgelaten te worden.
De Heer de Kempenaer heeft zich op de hem
eigene meesterlijke wijze, als hij zich bij eene op
positie aansluit, zich tegen het Ministerie gesteld
en gevraagdop welken tijd de wet op het onder
wijs aan dc Kamer zal voorgedragen wordenof de
Minister zich voorloopig tot het aanbieden eener
wet op het lager onderwijs dacht te bepalenen
of hij die in Februarii bij het hervatten van de
werkzaamheden der Lamer dacht intedicnen.
Deze redevoering heeft een diepen indruk gemaakt.
Op den oden December hebben de stemmen over
dit Hoofdstuknamelijk 32 voor en 32 tegen
gestaakt.
Den G December werd op nieuw gestemdwaren
dezelfde leden tegenwoordig, staakten de stemmen
weder en is dus liet Hoofdstuk Binneulandsche Za
ken volgens de bepalingen van het reglement van
orde verworpen.
BINNENLAND,
AMERSFOORT, 8 December.
By Z. M. besluit is bepaald dat eervol zullen
worden vermeld: de luit. ter zee 2e klasse eerste
oüicier P. Boodzant; de luils. ter zee 2e klasse Jhr.
F. L. F. K. von Pestel en R. Star Busman mits
gaders dc Machinist 2c klasse N. L. Fiirber aan
boord van 'sRyks stoomschip Samarang, wegens
bun gehouden moedig gedrag, gedurende een tref
fen van dien bodem met de zeeroovers in de baaijeu
Djiko-Sabaong cn Djiko-Sagoe van het eiland Banka
(ressort Monado).
De Tweede Kamer der Sta ten-Generaal heeft
in hare zitting van Vrijdag 5 ^ee. over het geheele
Vyfdc Hoofdstuk der staalsbegrooting (Rinnenl Za
ken) gestemd; 32 leden verklaarden zirh voor cn
32 tegen liet hoofdstukzoodat bij slaking van
stemmen geene beslissing is gevallen en den vol
genden dag overges eind moest worden. Afwezig
waren de Hoeren: S'rens, Rochussen, Elout en
Slieher van Domburg.
Hoofdstuk VI [Hervormde Eeredienslcn Hoofdstuk
VU (Katholieke Ecrcdienst) /(jr. aangenomenhet
eerste met 31 tegen i) en liet tweede met 33 te
gen 10 stemmen.
Te Gramsbergen ontstond brand in de woning
van de wed. Olthuis. Zoodra het onheil bemerkt
werd, kwamen er zoo uit dit dorp als uit de om
liggende buurtschappen een aantal personen toe
schieten, aan wie het door vereende krachten ge
lukte, het grootste deel der meubelen uit het bran
dende perceel te redden. Het op den zolder aan
wezige hooi en stroo is echter geheel verloren ge
gaan. De omstandigheid, dat het geheel stil was,
en de aangrenzende woningen alle met pannen ge
dekt zijn, heeft veel bijgedragen, om dezelve te
behouden, hoewel de bewoners reeds ijverig bezig
waren hunne goederen naar veiliger verblyren te
brengen. De Burgemeester dier (gemeente heeft o. a.
dadelyk maatregelen genomen om dien nacht by
het nog smeulende perceel behoorlijk te doen wa
ken. Alleen het huis was tegen brandschade ver-
waarborgd.
Den 3 Dec. is ter civiele teregtzitting van
het prov. geregtshof van Gelderland in hooger be
roep behandeld de zaak tegen den Eerw. Heer
H. te Vaarwerk, thans R. K. priester en kappellaan
te Amersfoort, vroeger te Arnhem, beklaagd we
gens overtreding der Grondwet en der Wet op de
Kerkgenootschappendoor het verrigten van kerke
lijke plegtigheden bij de begrafenis van een lijk
op de R. C. begraafplaats bij die stad. Het open
baar Ministerie reqtiireerde tot bevestiging van het
vroegere vonnis, bij welke de appellant is schuldig
verklaard aan overtreding der wet en veroordeeld
in de kosten. De verdediging werd wederom voor
gedragen door den advocaat Jhr. Mr. H. J. C. van
Nispen. Het hof zal heden over acht dagen uit
spraak doen.
In het nabij Breda gelegen dorp Ginneken.
is door A. Appels, arbeider, wonende te Meerlo
(Belgie), ouder die gemeente, tusschen Notzel en
Strijbeek, het lijk gevonden van Martinus Jaspers,
oud 52 jaren, geboren te Hoogstraten, wonende
te Meerlo, landbouwer van beroep. Deze verslagene
was in den vroegen morgen naar Breda gegaan om
een varken te koopen en in den namiddag huis
waarts gekeerd. Het schijnt, dat hij door drie per
sonen aangerand en om het leven is gebragt, daar
hij gevonden is, door zijn halsdas verworgd met
het ronddraaijen van een hout, dat in dc heide
is gestoken, en, ontdaan van liet weinige geld,
dat hij welligt bij zich had, daar hy des morgens
slechis drie gulden van huis had medegenomen.
Aan de in den omtrek ontdekte kenteekenen ver
moedt men drie daders, die echter bij de ijverigste
pogingen, door de justitie, het bestuur van Ginne
ken en de marechaussees uit Breda in het werk
gesteld, nog niet zijn ontdekt
Een droevig voorval had den 21 Nov. tusschen
Blijham en Winschoten plaats. Zeker persoon, C.
Meijer genaamd, kwam van Winschoten, alwaar
bij zich als knecht op een op te rigten cichorei-
fabriek had besteed. Onderweg bevond hij zich niet
wel en besloot eenigen tijd op eene schutting uit
te rusten. In dien toestand werd hij door eenen man
aangetroffen, welke hem vroeg, of hij zich niet
goed bevond, waarop hij antwoordde: neen. Oogen-
blikkclijk daarna sloeg hij achterover en was csa
lijk. Al weder een bewijs, hoe spoedig liet met
den mensch gedaan kan zijn.
J. II. Geerties te Laar (Hannover) wilde eenig
hout, waaronder vrij groote boomen, om klompen
uit te maken, van den wagen beuren, en mogelijk
te veel op zijne jeugdige krachten vertrouwende,
poogde hij alleen een der grootsten over de wagen
ladder te lillen, gleed uit, met dat ongelukkig ge
volg, dat het stuk hout, 'twelk hij nu niet meer
kon regeren, hem achterna viel en hem letterlijk
bet hoofd verbrijzelde. Slechts even maakte by
nog eene beweging als om op te staan met de
linker arm en de ongelukkige was een lijk.
Te Wouw is een zware brand ontstaan by
den broodbakker Hosten, waardoor de woning ver
nield is. Alleen de woning was geassureerd voor
f 4000de inboedel niet De oorzaak van den brand
is onbekend.
Te Donkerbroek licleefde men eene jammer
lijke historie. Zekere II. 0. aldaar kreeg met zijne
echtgenoote zulk een hevig dispuut, dat het einde
lijk schier op moord en doodslag dreigde uit te
ioopeu. Ten minste de vrouw van het huis kwam
daarover uiet groote ontsteltenis bij de buren kla
gen. De naburen waren uog te bed, maar spron
gen, de een na den ander, het bed uit, kle^lden
zich in allcryl aan, en kwamen, op aandrang van
de liedreigde, ter plaatse vau liet oulicil. Akelig
zag hel er uil! Dc geheele huishouding was cr
in vroesselijke verwarring. Het bleekdat het gan-
sclie oproer uit trouwoloozo echtbreuk was vourt-
vlocid. De man bekende dit ten volle ten aanboore
van allen, dat hy namelijk op zulk een voet al
