van DINGS DAG,-
6 January dS57
l)it ftlad verschijnt tweemaal in de week, des Dingidagt en Vrijdags. De Prijs van het Abonnement is ƒ1,50 in de 3 maanden. Van Advertentiënvan 1 tot 6 regels 60
Cents, elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zegelregt. Afzonderlijke nummert, ƒ0,10. Brieven franco. Bestellingen bij den Uitgever-Redacteur A. II. van Cleeff,
te Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-Directearen in het Rijk.
Constitutionnele Instellingen
MtrfJvera en Opmerkera t
Het Rotterdamsche hoofdorgaan der zoogenaamde
constitutionnele partij, geeft in een zijner artike
len: «de houding der Tweede Kamer en de drij
vers huilen dezelvezijnen wcnsch te kennen
«dat men. zelf redenere en overwege, en het oor
niet leene aan drijvers, die onze constitutionnele
instellingen trachten te verzwakken en te onder
mijnen.
In vroegere artikelen de houding der Tweede
Kamer besproken hebbende, zullen wij voor thans
nagaan, hetgeen in het hierboven gemelde artikel
omtrent de drijvers buiten de Kamer gezegd
wordt.
Gemeld blad 'wil, dat men zelf redenere en
overwege. Welnu! zij, die niet in de rigting van
dat blad zijn, redeneren zelf, overwegen zelf, en
indien zij al door «drijvers» geleid worden,
dan weten wij gecne redenenwaarom zij zich
zouden onderwerpen aan den Rolterdamschen Are
opagus, waarom zij gecne «drijvers» zouden mo
gen hebben, zoo goed als de const.-lib.party hare
opwerkers heeft.
liet zal toch wel voor den minst ^ngewijde geen
geheim zijn, dat deze partij veel gelijkenis van
samenstelling heeft, met hel carbonarisme van
vroeger; immers, er beslaat bij de leden dezer
partij ecne onderwerpelyke éénheid van spreken
en handelen, vastgesmeed door eene onderlinge
solidariteit, die de partij zelve de kracht geeft, om
de heter, gene deelen, waardoor zij tot één geheel
gekneed is, naar den eisch harer inzigten gelijk
matig in beweging te brengen. Een gedeelte van
de ledeu dezer partij spreekt in de Tweede Kamer
naar regels, in onderlinge gemeenschap vastgesteld
en in overeenstemming met de besluiten, uitgaande
vau den raad der geldhoofdcu, die op gezette tij
den en urenonder toelichting van eene bloot ad
viserende bijzitting, bijeen komt; een ander ge
deelte bewerkt, de dagbladen, volgens hetgeen vau
tjjd tot tjjd van de hoofden uitgaat, naar gelang
van het be- of ontwolken van den politieken ge-
zigtseinderde overige gedeelten bepalen zich tot
het bearbeiden der handels-bureau*bijeenkomsten
kiezers-vergaderingen, het invloed uitoefenen op
vrienden, kennissen, kooplieden enz.; en zijn we
der zoodanig gesplitst, dat vóór en bij verkiezin
gen ter behoorlijker tijde op de verschillende deelen
des lands, door alle haie aanhangers, in haren
zin gemanoeuvreerd wordt. Een en ander getuigt
van eene zeer kunstmatige organisatie, die tot op
de onderste sporten der partij-ladder in een zoo
danig evenwigt gehouden wordt, dat de ladder,
ofschoon in eeuwigdurende beweging, door de
zwaartekracht, die van hare hoogste lot hare laag
ste sporten heen en weder slingert, nooit gevaar
loopt om te veel van de eene naar de andere zijde
over te hellen. Op zoodanige wijze wc.rden alles
en allen, door door allen en alles opgewerkt, om
die partij tot eene nevenmagt in den slaat te
maken. Waarom zouden zijdie i t politieke denk
wijze van deze partij verschillenniet gedreven
mogen worden?
Indien, zoo als in het bovenvermelde artikel
voorkomt: «de drijvers onze constitutionnele in
stellingen trachten te verzwakken of te ondermij-
nen, dan ryst de vraag op: aan wien uf wat de
schuld? Aan de drijvers, die deze instellingen
hoogst onvolmaakt willen vinden, of aan de ver
schillende hoofdgebreken van deze instellingen?
Voorwaar aan de laatste; b. v. het regt om kie
zer te zijnmen weet, dat alleen kiezers zijn per
sonen. die geld voor 's Rijks belastingen opbrengen
die niets of te weinig betaalt, mag geen kiezer
zijn; aldus: het Kicsregt wordt gekocht. Doch toe
stemmende dat dit koopregt ook zedelijker wijze
regtvaardig is, dan stuit men dadelijk op een der
cardinale orireglvaardighcden van het kiezers-koop-
regt, namelijk: de census. Deze geeft niet hetzelfde
regt aan alle betalers van gelijke sommen. Neen.
thans geldt het kicsregt, naar gelang de plaats
ligt. waar het geld betaald wordt.
Men is in Amsterdam geen kiezer, als men
ƒ111), maar wel kiezer in Noord-Rraband en Lim
burg, als men aldaar fL2't betaalt. De boer aldaar
mag deelnemen aan het hooggeprezen kieswerk
maar hij, die vijfmaal meer opbrengt en begrijpt
wat kiezen is, doch te Amsterdam woont, wordt
daarvan uitgesloten. lieden hier wonende is men
geen kiezer, morgen naar elders vertrekkende
wordt inen dat.
Zyn er nu nog voorbeelden noodig, om duide
lijk in het oog te laten springen, dat zij, die met
den naam van drijvers buiten de Kamerbe
stempeld worden, de gebreken onzer constitution
nele instellingen niet door de schoonklinkende en
gezwollenc woorden van de zelfzoekerslaten
wegcijferen, maar ten volle in hun regt zijn,
wanneer zij het ophemelen der constitutionnele
instellingen te keer gaan.
Waren er geene opwerkerser zouden geene
drijvers zijn.
In het voorgaand artikel werd door ons een
begin gemaakt, te wyzen op de gebreken in onze
constitutionnele instellingen, doch zou eene veran
dering daarin, die met geweld gepaard gaat, zoo
als in Luxemburg plaats vond, in ons hare tegen
standers vindenen dient diensvolgens in dien zin
het onderstaande artikel: De Lcxemuurgscue Kwes
tie, opgevat te worden.
De Iiuxemburgsche Kwestie.
I.
Het is met zekeren schroom, dat wij ons aan
het bespreken eener Kwestie zettenwelkeofschoon
in het wezen der zaak aan Nederland en zijn con-
slitutionoel leveu vreemd, evenwel één punt van
aanraking heeft, dat in de behandeling de hoogste
omzigtigheid en den meesten eerbied vordert. Dat
punt van aanraking wordt daargesteld door de
vereeniging der beide kroouen op hetzelfde hoofd,
op dat van onzen veelgeliefden en geërbiedigden
Vorst. Wy stellen echter op den voorgrond, dat
wijhoe ook ons oordeel over de kwestie in Luxem
burg moge wezen, niet over den regeerder, niet
over den Groothertog, niet over het opperhoofd,
maar over de beginselen zullen sprekeu, welke
aan eene gebeurtenis ten grondslag liggen, die bij
niet ééue partij in Nederlaud sympathie heeft ge
vonden, althans waarvan niemand den moed had
zijne goedkeuring openlijk in het licht te stellen.
In deze omstandigheid meenen wij een verblijdend
bewijs te zien van den eerbied, dien men in Ne-
deilaud algemeen voor elke zedelijke verpligting,
voor de opregte naleving eene onder eede op zich
genomeue taak, voor de trouwe nakoming van
heilige beloften heeft Wij gelooven zelfs, dat de
mare van de wederregtelijke ophelling der Luxem-
burgsche constitutie niet zonder invloed is gebleven
op de jongste en wij mogen er gerustelijk bijvoe
gen: merkwaardige discussiën iu de Tweede Kamer
der Staleu-Generaal over de Begrootingswetten van
18j7, ja, wij kunnen de verzekering geven, dat
de indruk, dien deze mare op onze volksvertegen
woordigers van elke rigtiug en kleur maakte,
van zoo pijnlijken aard was, dat zij, op enkele
uitzonderingen na, stilzwijgend overeenkwamen,
dien in hunne houding tegenover het Ministerie
bloot te leggendat menhoewel geheel ten onregte
eenigermate verdacht hield, de hand in deze be
treurenswaardige gebeurtenis te hebben gehad. Men
wantrouwde, inzonderheid met het oog op de heer-
schende spanning der gemoederen de raadslieden
der Kroon, men vreesde de naaste toekomst, men
duchtte het ergste, zonder zich echter van die
vrees en dat wantrouwen een helder en wat meer
zegteen onpartijdig denkbeeld te vormenen
welke vrees eerst eindigde toen bij monde van den
rondborstige.! en bekwamen Minister van Finantiëu
de afkeuring van dien coup d'état werd uitgespro
ken. Wij houden ons vast en heilig overtuigd, dat
hoe men ook over onze Grondwet en hare gevolgen
denke, wat men ook van de in 1848 bestaan heb
bendepressie, die ten deele aan onze tegenwoordige
constitutie het aanschijn schonk moge zeggen en
welk oordeel men ook over de verborgene bedoe
lingen én van de liberalen én van de anderen
partijen moge vellen, geen Nederlander, althans
zoo hij dien eerenaam waardig is, zijne c!:er.sten
zou aanbieden tot do gewelddadige terzijdestelling
eener plegtig bezworen Grondwet. Tevens zouden
wij ieder inajestcits schennis ten laste leggen, die
hel wagen durfde onzen beminden Vorst van zoo-
danigen toeleg, al zij het in de verste verte, ver
dacht te houden, en hem geen waarachtig vader
lander noemendie ecu toestand als thans in
Luxemburg heerschl. op onzen bodem zou wenscben
te zien overgebragt. In een constitutioneel land zyn
partijen, geene partyschappen weliigt noouig en
nuttig, eensdeels, om gelyk in de muziek door
verscheidenheid vau toonen, dat is: door verschei
denheid van inzigten, ineeningen cu rigtingeu een
harmonisch geheel te vormen en anderdeels, om
door wrijving van denkbeelden en gevoelens de
belangstelling in de aangelegenheden des lands te
voeden eu levendig te houdenvermits een unisono
in het staatkundig leven even afmattend en doodeud
is voor elke ware belangstelling in de openbare
regerings-rigtiug, als het vervelend, stuitend en on
aangenaam is in de toonkunst. Maar geene party
mag zoo ver gaanmag zich niet zoo zeer door harts-
togt laten medeslepen dat zij gewelddadig slaat aan
het dierbaarste, dat wij naast bet Stamhuis Oranje
bezittendat zjjal kon aan hare handeling goede
trouw niet worden ontzegd, de orde, de rust en
het welzijn des lands op het spel zet, om haar
doel te bereikenen dat zijmogt zij ook op de
meerderheid kunnen rekenen, aan politieke overtui
ging zedelijke beginselen ten ofler brengt. De beste
staatkunde, die, welke geene tjdelijke maar duur
zame overwinningen en uitkomsten verkrijgt, is
zedelijkheid, de beste rigtin" opregtheid, het beste
regeringsbeleid liefde tot Vorst en geboortegrond.
Daarenboven ligt een voorname grond van gerust
heid in de kalmte en gematigdheid, den Nederlander
inzonderheid als aangeboren. Wars van alle uiter
sten, haat hij elke overdrijving, heeft hij een af
keer van iedere eenzijdigheid en van elke scherp-
getcekende rigting. Opwinding en aandrijving lijden
op den duur schipbreuk op zijne bedaardheid en
kalme stemming, op zijn gezond verstand en ge
voel van billijkheid. De partij, die het wapen zou,
de natie hetzij in liberalen of reactionairen zin voort
te dringen, zou te schande worden. Zij zou op
den nationalen onwil stuiten en een tegenstand
ontmoeten die haar geheel zou dooden. Wat in
Luxemburg geschiedde kan in Neder'and geene
plaats hebben, omdat de rigting welke daar de
overwinning behaalde, hier, in dien zij hier ware,
wegens hare scherpe kleur geene deelneming zou
de vinden en geene wortelen heeft in de geneigd
heid, den bedaarden aard en het verstandig over
leg der natie.
Wij houden ons ten volle verzekerd dat uit
den strijd der staatkundige partijen in ons vader
land geen zoo door zijne geweldadigheidbedroe
vend gevolg, zai ontstaan, als wij in de beslissing
der Luxemburgsche kwestie hebben ontwaard; als
veranderingen eu verbeteringen noodzakelijk zijn
dan bebooren deze zonder gewelddadigheid verkre
gen te worden.
Dc aftreding der Coolsche Courant
Een woord aan de Lezers der Amersfoortsche
Courant en de Inwoners van het Gooiland.)
In het nummer van 31 Decembejl. der Gooische
Courant berigt de Uitgever aan de Inteekenaren
op dat blad, dat het hemna zich een zevental
jaren vele moeite en tevens kosten getroost te
hebben, oin ook voor het Gooiland een orgaan te
bezitten, waarin de belangen der Ingezetenen zou
den worden behartigd en de nieuwsberigte"pu-
blicatiën, advertentiën enz. der verschillende ge
meenten voorkwamen, niet is mogen gelukken,
dit blad eene algemeene deelneming te doen vin
den, en hij zich alzoo genoodzaakt ziet, hen, die
door medewerkinginteekening of het plaatsen van
anuonces het hunne tot instandhouding der Gooische
Courant hebben bijgedragendank te zeggen voor
het genoten vertrouwen, en bij deze te melden,
dat, na de uitgave van dat nummer, geen volgend
meer verschijnen zal.
Eene treurige waarheidwaarvan het publiek te
weinig doordrongen is, rijst weder op den voor
grond, bij het slaken van de uitgave der Gooische
Courant.
Gecne algemeene deelneming mogt den Uitgever,
na zeven jaren arbeiden, geworden.
Behalve Provinciale Couranten, die ia de Hoofd
steden der Provinciën uitkomenlijden de meesten
der fatsoenlijke courantenwelke iu kleine steden
of gemeenten uitgegeveu worden, een kwynend
leven. De oorzaak daarvan ontspruit daaruit, dat
over het algemeeu de inwoners dezer gemeenten,
namelijk zij, die daartoe de middelen en de ge
legenheid bezittenniet in genoegzaam aantal de
courant hunner woonplaats nahouden; het prac-
tisch nut der courant niet genoegzaam erkennen
de noodzakelijkheid somtijds ,uiet inzien van een
stedelijk of gemeeute orgaan, dat voor gemeente
belangen en ingezetenen spreekt en dikwijls han
delt, al blijkt niet altijd op het papier het goede
en nuttige, dat in stilte van hetzelve uitgaat; vaak
wordt aan andere bladeu de voorkeur der protec
tie vau abonnementen eu aankondigingen gegeven;
daarvan afgescheiden behoort ook de protectie in
vcelzydigeu zin te zijn, hoofdzakelijk vau de zijde
dergenen, welke doer vrijwillige opgaven en be-
rigten, het intellectuëele gedeelte der couraut kun
nen bevorderlijk zijn.
Zonder algemeene deelneming, van de zijde der
gemeentenaren, kati geene dergelijke courant, ho
norabel geredigeerd, 'olijven Itestaan.
Voor de Amersfoortsche Courant ryst de treurige
