URBANUS PILLEN,
Toégd de', schijnbaar bespottelijkemaar inderdaad
als naauwe betrekking met het Hof Tan Rome
aanduidende, zeer gcwigtige titels Tan Graaf en
Kaïnerheer van Z. H. den Paus.
De Rijnsche Zendelingen bei igten ons het bezoek
van een Roomsch Pastoor op Borneo; en wel te
Uanjermasinwaar Rome voor ongeveer IJ eeuw
reeds gearbeid heeft.'
Portugal zal Timor wel niet vergeten. Op
F lores zien wij eene menigte volks op Pascuen
loestrxomende naar een prachtig versierde doodkist,
waarin een Christusbeeld, met een laken overdekt,
waarvan een voet voor den eerbiedigen kus der
gcloovigen wordt ontbloot!
Op Banka en Billiton zijn reeds een aantal Chi
nezen Roomsch. Chinezen van Singapore hebben
op Ranka een aanvang gemaakt, bijgestaan door
Europesche leeken. Riouw zullen ze ook wel niet
voorbijzien. Hun werk is zeer voorspoedig geweest,
zoodat Rome nu onlangs geslaagd is in het benoe
men van een Pastoor voor Pangkal-Pinang, met
vergunning om over geheel Banka en Billiton en
nog eenige andere plaatsen te reizen.
De glorie van Rome is echter het meest zigtbaar
te Batavia. Daar is een prachtig Bisschoppelijk pa
leis verrezenen voor 40.01 K) bovendien aange
kocht een huis voor geestelijke zusters, lieu getal
van zeven zou daarin reeds gevestigd zijn.
Het groote Roomsche weeshuis te Sainarang,
met eene schoolwaarin twee ouderwijzers ën
kweekeliiigonzal, mei dit gesticht voor geestelijke
zusters, weldra de noodige mannelijke en vrouwe
lijke handlangers leveren, om de belangen van
Rome alom voor te staan.
De vereeniging van Kerk- en armbesturen tot
een, is voortreffelijkom de argelooze Protestanten
de noodige fondsen te doen verschaffen voor dc
Propaganda. Men vraagt bij hen voor arme wezen,
of voor opbouw of reparatie eencr kerken hel
geld gaat naar de algemeene kas ouder den Bis
schop, ten minste als Rome de kunst nog niet
verleerd heeft, in Nederland zoo handig door de
Vereeniging Yincenliusbeoefend, om Proleslaiitsche
beurzen aan zich dienstbaar te maken.
De geestelijken, zellsde kapellaaiis, zijn mobiel,
onder de leus van te zorgen voor de belangen
der verstrooide militairen.
Geen middel wordt ontzien: van tijd tot lijd
worden nu deze, dan gene geestelijke^opgehemeld.
In den Java Bode is men zelfs zoo ver gegaan
van voor te stellen, het oprigten van een monu
ment voor den Pastoor Maaiieu.
Ook de handel zal aan de Roomsche belangen
dienstbaar zijn. Immers zijn er reeds twee koop
vaardijschepen te Batavia gezien, met Roomsche
namen en uitsluiiend Roomsche bemanning, waar
van er een door den Bisschop plegtig is gewijd.
Letten wij op a! lie* biervoren vermelde, en be
denken wydal een en ander beeft plaats gehad
in nog geen 30 jarendan zal het niet overdreven
zijn te vreezeudat Rome met de tcgeiivvoordige
middelenin de eerstvolgende jaren liglelijk
zal kunnen komen tot een Aartsbisdom van Oosl-
Indië, met Bisschoppen op alle belangrijke eilanden.
De Bisschop wordt te Batavia bijgestaan door
een onder-pastoor, een kajielaan en drie kerkelijke
bedienden, Iieuevens ecu kerk- en armbestuur,
dat nevens hem, als voorzitter, en onder-pastoor,
zes leden telt.
Te Sainarang wordt gevonden een pastoor, een
kapelaan en twee kerkelijke bediendenbeuevens
eene kerk en armbestuurwaarinbehalve de
geestelijken, vier leden zitting hebben.
Hetzelfde treft men aan te Soerabaya, behalve
dat het kerkbestuur daar zes leden telt.
Tc Padang op Sumatra wordt incde een pastoor
en een kerkbestuur gevonden.
Deze uitgebreide organisatie kan natuurlijk niet
alleen zijn voor de 3U00 Rooinsch-Katholiekcn in
naam, welke, behalve de militairen, in lndië zijn.
Inderdaad is de belangstelling der blanke Room-
schen in hunne godsdienst in bet algemeen zeer
gering, en velen hebben een alkeer van de prak
tijken der Jezuïten. Onder den Bisschop Groo/f
was het verzet der gemeente hier en daar, vooral
te Sainarangzelfs vrij s,erk.
Maar liet is den Paus dan ook niet hoofdzakelijk
te doen om de blanken. Hel is ons niet gegeven
in de plannen van Z. H. te zien; doch dat die
groot zijn, lijdt geen twijfel, en dal ze ten doel
hebben dc geestelijke verovering van geheel de
Oost, met al dej,|geiolgen van dien, schijnt vrij
duidelijk.
In het laatste verslag van het genootschap van
in- en uitwendige zending te Batavia, wordt de
aandacht op Rome gevestigd, en geklaagd over de
liooge vlugt, welke de geestelijkheid in lndië neemt.
In het verslag van 18b!) van het Ncderlandseli-
Bybelgenootschap vinden wij melding gemaakt van
het afsterven van den Pastoor de Hcssclc, die se
dert eenige jaren in de Rattalandeu op Sumatra
de Roomsche belangen voorstond.
Een der nummers van de l>erigtcn van bet Rot-
terdamsch Zendeling-Genootschap lievat een brief
van den Zendeling Ulfers, over het verschijnen
onder zyne Alloeren van ecu Roomsch geestelijke,
die bet Noorden van Celebes doorkruiste.
(Waakzaamh.)
Wij zijn verzocht het hoTenetiande «tok over te nemen, doch
hebben wij on> veroorloofd betgeen niet bepaald zakelijk ia, ach
terwege te laten. Wil men het tegenspreken, men sende ons een
tcgeaanikel.
vwvv/wvwia/uvv
Evenredigheid In Belastingen.
(Vervolg van ons vorig nummer.)
De tegenwoordige belastingen drukken nu eens op bet
kapitaaldan weder op het inkomen somtijds op de voort
brenging dun weder op het verbruiknu op de ruwe stol
dan op het afgewetkle artikel en worden betaald in geld
of andere voorwerpeu. Al deie vcelslagtige elementen van
het nationaal inkomen roepen luide out eene hervorming
die ten gevolge zoude hebben de opheffing der ongelijkma
tige schattingen, welke behoorden vervangen te worden,
door céne belasting, die men als vrijwillige assurantie liever
dan de tegenwoordige gedwongenc bijdragen zoude voldoen.
Doch, hou zou zulks geschieden'? Aldus; eerstens, walde
algemeene beginselen betreft, behoort eene belasting niet
meer te bedragen dan hel antideel hetwelk ieder lid eeuer
beschaafde maatschappij verschuldigd is voor dc voordeelen
die eene dergelijke maatschappij hem verschaft. De belas
ting behoort dus ook aan die voordeelen gecvenredigd te
zijn daarbij moet hel doel zijn om de welvaart te bevorderen
en geenzins om de weelde in bescherming te nemen.
Bij het vastelien van bet inkomen eeuer natie moet men
zoowel de behoeften der burgerij als die van den staat in
het oog houden en dc werkelijke beboetten van een volk
mogen uiiumer opgeofferd worden aan de denkbeeldige be
hoeften van den staat. Uudcr deze denkbeeldige behocfien
behooren ook dezulke die een gevolg zijn van de harlstogten
of zwakheden eencr regering, zoo als het sl reven om prach
tige gebouwen of buitengewoon weelderige werken aan te
leggen liet jagen near ijdelcn roem enz.
Alen mort liet publiek inkomen niet afmeten naar het
geen een tolk geven kan, maar wel naar heigeen in bil
lijkheid dient te worden opgebragt. Belastingen zijn gccne
lasten die de sterke enden zwakke oplegt; gccne regering
toc/i steunt op dit beginsel. Ware zulks bot geval
dan zou men den souverein als den ulgciiieencn vijand der
maatseliappij kunnen beschouwen. De sterkeren zouden zich
tegen het opleggen van belastingen zoo veel zij kouden ver
zetten terwijl tie zwakken zonder tegenstand zich zouden
moeten laten verdrukken, tot dan ten laatste de rijkenen
uiagligcii er iu zouden slagen om bet gchcclc gewigt deu
armen op de schouders te laden. Zulk ceu denkbeeld komt
slecht overeen met dat eener vaderlijke conlituliouclc re
geringsvorm waarbij de vorst boven allen verbeven is.
Ben land is nimmer zonder hulpbrouuciidoch de groote
zaak is die te zoekeu daar waar zij werkelijk zijn en niet
waar uien toch vruchteloozcu arbeid vcrrigl. De belasting
schuldigen kan men aanmerken als deelhebbers iu eene
nationale onderneming en zij zijn lot voordeelen geiegligd
in evenredigheid van het getal aandeden waarvoor zij
betalen.
De helling der belastingen kan vergeleken worden bij
de werking der zon, die de dampen van de aaide opzuigt
oui die later ill deu vorm van regen neder te slorten op
ieder plekje, dat daaraan behoefte beci't om vruchtbaar
tc worden. Wanneer om zoo te zeggendeze teruggave
regelmatig plaats heeft, is rijke voortbrenging daarvan
liet gevolg, doch als dc wolken de dampen die zij hebben
opgetrokken iu digte stortvlagen of waterhoozeii slechts
op enkele plekken uil-tortcn cluii worden de kiemen der
vruchten vernield eu algemeen gebrek is er bet gevolg
van: want bier zal men te veel, daar le weinig water
bekomen. Doch welk gevolg ook, iu beide gevallen ont
vangt de aarde uit den dampkring bijna dezelfde hoevcel-
beiit terug, die er uit was opgenomen en hel was alleen
de verdeeling die deu verschillenden uilslag tc weeg bragt.
Regelmaat en evenredigheid schenken overvloed, partij
digheid en soberheid doen gebrek ontstaan. Indien de som,
die bet volk jaarlijks moet opbrengen lot een onvruchtbaar
doel wordt gebezigd, zooals hel daarstellcu van onbetce-
kenende uionuiiiculcii bet instandhouden iu vredestijd
van talrijke eu kostbare legers, dan worden de belastingen
drukkend voor bet volk dat geldwaarde moet opbrengen
zonder er iels degelijks voor terug te ontvangen; als dan
wordt bet volk uitgeput.
Cbinesche aardappel.
Deze nieuwe aardvrucht liecl't groote wortelen
en is zeer smakelijk en voedend. Zij wordt als
surrogaat voor onzen gewonen aardappel aanbevo
len, alhoewel de doelmatigheid daarvan nog nader
zal moei»"! blijken. Ze mimi uit door vveligeu groei.
De kleine iu het verleden voorjaar door icinatid
le Haarlem geplante knolletjes hadden in het na
jaar de lengte van lal; voet vei kregen. Men
plantte ieder knolletje iu het begin van April iu
een klein potje eu plaatste die in een cenigzius
warmen hakna verloop van I 4 dagen liepen ze
uil. Daarna werden ze op den vrijen grond overge
plant, welke grond te dien einde tamelijk diep
was omucspil. Groote wortels kuuncu dadelijk iu
den vrijen grond worden geplant.
ADVERTEN TIEN.
Bij G. C. T. van DE ROEMER, te
Amersfoort, verkrijgbaar:
bereid volgens bet Aloude en lichte Becept.
Zy zijn beroemd door bare nuttige en heilzame
werking, in vele ongesteldheden, eu behoeve door
bare bekendheid vun zoo vele jaren geone aanbe
veling. 37'/» Gents bet Doosje. (1839)
H OUTVERKOOPING OP lANDBERGEN.
De Notaris J. G. SGllADEE, zal, Üunderdug 10
Maart 1837, des voormiddags ten 10 ure, in bet
Logement het Huis ter Heide, gemeente Zeijst,
publiek verkoopen: Eene aanzienlijke partij SPAR
REN, BEUKEN-en EIKENIIOOMF.N'zwaar EIKEN
HAKHOUT, SPARREN DUNSEL, BRANDHOUT
en SPARREN DUNSEL. (1840)
Het letterkundige werk de Tijd, heeft onder hel op
schrift Br. Livingston' i ontilekkmgsreis in de binneidan-
iten van Ajriku in zijne laatste uitgaveeen zeer inte
ressant verbaal over eene tot beden geheel onbekende
landstreek300 mijlen landwaarts invan de Porlugccsclie
Bezitting Angola, op de Westkust van Afrika. Het is be
woond door eeo der ongelukkige stammen, die bunnc
periodieke contingenten van landskinderen, aan de slaven
staten van Noord- en Zuid-Amerika leveren, maar overi
gens een der vruchtbaarstedoor de dc natuur meest ge
zegende landen der wereld, waar dc bewoners vrij van
ongemakken en ziekten, vrij van de behoeften der civi
lisatie, op de gemakkelijkste wijze hunne dagen slijten
en den kost voor het eten hebben. Het land is bezaaid
met uitgestrekte hosschenwier reusachtige stammen met
scharlaken bloesems bedek», steun verleenen aan talrijke
en ontzaggelijke slingerplanten en bevolkt zijn met tropische
vogelen, die den bezoeker op vreemdsoortige toonen ver
gasten. De palmboom, ananas en broodboom groeijen bier
in overvloed, heerlijke koflu- en katoenboomen groeijen
er in bet wild; levensmiddelen zijn cr overvloedig en coed-
koop. De maniocplantdie volgens Dr. I.ivinston het meel
oplevert dat in Europa onder den Latijnschen „aam Be
val ent a Arabicaverkocht wordt, is er het hooft./voedsel
der beteoiiers en daardoor zijn zij zoo gezond; ziekten en
kwalen zijn daar als het ware zeldzaamhedenzegt hijen
tering, klierziekte, kanker, pokken en mazelen, zijner «e-
heel onbekend.
Verbeelden wij ons eens dat Dr. Livingston gelijk had
en dat hij ons 10 ff van dat manioc meel of llcvalenta
voor een stuiver kon leveren, wat zouden alle armen en
behocfligen gelukkig en gezond zijn! Dan zouden wij hier
ook al die ziekten niet kennen cn ook bier den kost voor
het eten hebben maar de keerzijde van deze verrukkelijke
voorstelling is niet zoo verblijdend, het gaat niet liet ma-
niocmcc! als met bet rundvlccsch dat op sommige plaatsen
in sommige staten van Zuid-Amcrika de 7 kilo voor een
stuiver, (a stone for a penny) een gebcelc buffel met huid
en haar voor een of twee dollars le koop is, eu toch is
het rtindvlecscli hier zoo duur cn zijn die streken vus toe
gankelijker dan de onbekende binnenlanden van Afrika.
Dr. Livingston zegt trouwens ook iu zijn berigtdat cr
gccne wegen zijngeene middelen van vervoer, dat de
productengeladen op de hoofden en schouders der Negers
die als slaven naar kustlanden gedreven wordenmet de
zen tegelijk in de banden der beschaafde cn verfijnde na-
tuurgcnoolen overgaan. Verbeeld u dus hoe zeldzaam en
duur zulk een zak manioc moet worden daar toch ieder
dezer aan de civilisatie overgeleverde zwarten, slechtsél!n
zak op de lange reis van cn 300 uren gaans (14°) uitzijn
Paratlijs naar bet Kustland kan nicdenemcn.
Wij doelen dit Extract hoofdzakelijk mede om den lezer
tc doen zien dat Dr. Livingston al weder eene andere
meeniiig toegedaan is dan alle de andere geleerden, die
over den oorsprong der llcvalenta geschreven hebben en
verzoeken daarvan nota te nemen.
TEIIKOOPUIIS.
In bet belang van de Ilevalcnta en van alle Rcvalenta-
Goiisumcnten mcencn wij nog in herinnering tc moeten
brengen dat men toeli vooral zorg drage voor eene doel
matige toebereiding. Rij bel koken van eene kleine hoe
veelheid zijn 20 minuten voldoende om ze goed gaar tc
koken; bij grootere hoeveelheden, voor eene geboete famile
of huishouding, bij fi, 8 of meer portion, dient men
echter 30 minuten daaraan te besteden. Men kan ze eerst
dan als gaar beschouwen als ze alle boonenlueht verloren
heeftgeleiachtig is en geel doorzigtig ziet. Zij heeft dan
cciicii aangenaiiicn smaak cn is zeer voedend.
V DE PILLEN VAN HOLLOW AY zijn een onfeilbaar
middel voor alle lever en maagkwalen. De dochter van
Jlejiifvrouw v.. d.. V..... te Helmond, bevond zich
sedert drie jaren in eencn bcklagenswaardigen toestand
veroorzaakt door lever en maagkwaal. De moeder beproef
de onderscheidene middelen ter genezingdoelt alles te
•geels, en de ziekte nam zelfs trapsgewijze toe. Nu om
trent een paar maanden geleden, begon zij de zieke dc
pillen van Holloway toe te dienen het voorschrift stip—
telijk opvolgende, en thans is dezelve volmaakt hersteld.
Door hel vermeerderd debiet zijn de prijzen als volgt:
Bonsjes Pillen a ƒ0,80. ƒ1.85. ƒ3.00, /T..75. ƒ13.50. ƒ20.50.
Potjes Zalf is /Ü,8(L ƒ1.85, ƒ3,00, /7.05. ƒ13.85. ƒ20,95.
Zijn op franco aanvragen a contant te bekomen bij
J. GItOOTKNDORSTle Utrecht; bij G. C. T.
tas he ROEMER te Amersfoorten bij J. STIIAAT-
- MAN. hoofd-Depot houder te 's Bosch, alsmede te
Londen. Strand 244cn te New-York. 80 Maiden
- Lane. HOLLO IP A Y'S ÉTABLISSEMENTEN.
Ill KGRUUJki: STAND VAN AMERSFOORT.
BfcV Al.LKN 2 MaartBarbara van Keulen gel». Voort
man. D. lleriiiina van der Veer. geb. Gevers. Z.
Belje (van Geldergeb. (le LangeZ. 3 Maart.Necltje
ltoerscn, geb. van den Hoef. D. Guinera Cornelia
iggenraadgeb. van Agllioveii. Z. 4 Maart, Gr;elie
van .Sloot engeb. Ron» null. Z. 5 Maart. Alijda
Ravesloot, geb. HicnekaiunZ. llendrika de Gans,
geb. van der BergZ. 6 MaartSteiutje Groenestein
geb. van Ruileiivcid, I). 8 Maart, Geeilruida van
Keken .JVeli. Fenger. Z.
ONDERTROL WO4 Maart. Willem van den llooff
met Maria Janna Hopman. 5 Maart, Johannes Teut-
bof[met Fredrika Jagteuberg.
GEHLWD: 4 Maarl, Johannes Mulder, met Elisabeth
I,augend ijk.
OVERLEDEN: 5 Maart, Adrianus Wallerus van der
Maalli. 54 j.. gehuwd met Christina Jtliaiwu Wicllcriiig.
7 Maart. Johannes Willcmsc, 23 j.
middelen van vervoer.
POST WA G E N DI EN ST C ON CO II I) I A,
in dc Slijkstraat.
Van Amersfoort naar Harderwijkdadelijks 's
morgens ten 11 ure; tan Harderwijk naar
Amersfoort's morgens ten 12 ure op den Trein
naar Amsterdam en Botterdam.
Van Amersfoort naar Amsterdam en tusscben-
gelcgenc plaatsen, Maandags en Woensdags, 's
morgens ten (i ure; van Amsterdam naar Amers*
foort cn tussohengelcgene plaatsen Maandags cn
Woensdags, 'smiddags ten 4J ure.
Gedrukt ter Hoek- en Courant-Drukkerü van
A. H. van CLEEFF, te Amersfoort.
