AMERSFOORTSCHE
COURANT,
i rit?'.
Jétó,
rnn DIB GS DAG,
9 Junij J857,
l)it Bind verschijnt in dn wa.lt d.» 0,',,,..%. nn Vrijdü,.. - IV Prij. van het 4bonncn,r.,l i. f 1,60 in da 3 n.a.ndnn, Van Ad.nrtnnliïn.an I lol 6 ra,,!. «O
Caniatilt. aapl moord» 10 Conl.beh.lv. hot Z.g.lr.jt. - AfwUrUjh rnmmm, f0,10. - Brie.cn /ran». - B«l.lUngen gmchirfon bij dm B.l^.ar A. H. nan Cbe/f.
te Amersfoortzoomede bij alle Boekhandelaren cm l'oat-Directeuren in het Rijk.
KENNISGEVINGEN.
BURGEMEESTER M WETHOUDERS »er GEMEENTE
AlUEltSFO Oil T,
Gelet op art. 265 der gemeentewet;
Doen le weten dat het le Suppletoir Kohier der plaat
selijke directe belasting over hel jaar 1837 door den Raad
vastgesteld i» en gedurende acht dagen, tc rekenen van
heden, (dc in tc Vallen Kondag uitgezonderd)dagelijks
van 10 töl 1 ure, op dc Secretarie der gemeente voor
een ieder ter lezing zal liggen.
Amersfoort, den 5 Junij 1857.
Burgemeester en Wethouders voontd.
A. G. WIJERS.
De Secretaris,
W. L. sciiEi/rus.
ZOMERDIENST.
Dc Directeur van liet Postkantoor heeft dc eer ter ken
nis van het publiek tc brengendatte beginnen met
den 6 Junij 1857 de diensten der vertrekkende en aan
komende posten gewijzigd worden als volgt:
1 Expeditiedes morgens ten 71/» uur, naar Arnhem,
SclicrpoiizeelRenswoude, Veenendaal, Ede, Wogcningen
en het overige gedeelte van Gelderland, Limburg, Duitscli-
land en Oost-lndiënvia Triest (laatste ligling der bus
tin 7 uur); de aankomst van daar 's morgens ten 10uur.
2 Exp. des morgens ten* 10 uur. naar Amsterdam
Rotterdam. Utrecht. Noord- en Zuid-HollandArnhem,
Wagciihigcn, llheenen, 'l'iclAmcrongcn en het overige
gedeelte van Gelderland, Deventer, Zwolle, geheel Duitscli-
fand en Oost-lndiën, via Triest en Marseille, in verbin
ding met de spoortreinenwelke ten IUB' *aB Utrecht
cn ten 1 uur 4 mill, van Maarslicrgcn vertrekken (laatste
ligling der bus ten 10'/4 uur, voor beider riglingcn)
aankomst ten 8 uur 's noniikdugs.
3 Exp. des namiddags ten 12 uurper diligence naar
Nijkerk, Harderwijk, Elburg cn Zwolle (laatste ligting
der bus ten 113/* uur); aankomst ten 3 uur.
4 Exp. des namiddags ten 1'/» u"r. per diligence naar
Soest, Keinms, Laren, NaardenWeesp. Amsterdam,
Noord- cn Zuid-Holland, benevens Utrecht (laatste ligting
der bus ten 1 uur); aankomst van daar des middags ten
12 uur.
5 Exp, des namiddags ten 4'lur- Pcr diligence naar
Amsterdam cn Rotterdamin verbinding met dc spoor
treinen, welke ten 7 uur 13 min. cn 7 uur 20 min.
van Utrecht vertrekken (laatste ligting der bus ten 4 uur);
aankomst van daar des morgens ten II'/t ,IUI';
6 Exp. des avonds ten 5'/* uur per diligence naar
Utrecht. Zuid-Holland, Noord-UrubandGelderland, Lim
burg. geheel DuitsclilandZeeland, llelgiëFrankrijk,
Engeland, benevens Oost-Indiër», via Triest en Marseille,
in verbinding met den nachttrein, welke ten 11 uur 55
mill, des avonds van Utrecht naar Emmerik vertrekt
(laatste ligting der'bus des avonds ten 5'/4 uur); aan
komst van daar des avonds ten 11:,/4 uur.
7 Exp. des avonds ten ll3/* U|"'. iter postkar naar
Nijkerk, Harderwijk, Elburg, Hattiim kampen, Zwolle,
Apeldoorn, Deventer, Zutpben, geheel Overijssel, Fries
land Groningen cn Drenthe (laatste ligling der bus des
nachts ten 12 uur); aankomst van daar per postkar des
nachts ten 2 uur.
8 Exp. des nachts ten 2 uur, pcr postkar naar Soest,
Ecmiies, Laren, Naarden, Weesp, Amsterdam. Noord
en Zuid-Holland, Utrecht, Noord-llrabandZeeland.
België en Frankrijkbenevens Oost-Indienvia Marseille,
cn dc West-Indien (laatste ligling der lius des nachts
ten 12'/» uur).
Wijders wordt het publick herinnerd, aan de expcditic-
dageu der Indische Mail, waarin sedert gccne verandering
gekomen is, en bepaald blijft als volgt, te weten:
Over Southampton, den 2dcn cn 18dcn van elke maand.
Triest. 5dcn 21 sten au a
Marseille. Oden n 25stcn <t
zijnde de uiterste termijn op het vertrek uit Amersfoort.
Amersfoort. 5 Junij 1857.
W. B. DE BRU1JN.
De Kloosterwet.
llclgeen in dc laatste dagen, zoowel op parlemen
tair- als volksterrein in België geschied is, heeft
ook in andere landen en in het bijzonder in
het grensland Nederland dc algemcene aandacht
getrokken, tot overweging cn nadenken opgewekt.
De stryd, die daar plaats had, was geen stryd
van personen tegen personenvan partijen legen
partyen, van het volk of de aanzienlijke» tegen
den iriunnrchtegen het koningschap of tegen de
constitutie. Het was een strijd tegen Rome!
Zonderling schouwspelIn Zuid- en Midden
Europa slryd van het Humanisme tegen, en on
derdrukking van het Protestantisme cn de vrijheid;
in Frankrijk zjjn slrjjd tegen liet materialisme;
in Nederland zyn vet bond met liberalen tegen hel
protestantisme. In België zijn strijd van Boomsche
elericule» legen Boomsche liberalen!
Een cn" veertig Belgische Roomsch-Kalholicke
volksvertegenwoordigers spraken en slemden legen
eenc wel, die in de wereld getreden als wet be
trekkelijk dë iefd ad ig Iteids-in steil in gendoor de
Belgen eigenaardig: dc kloosterwet genoemd werd;
zy slemden tegen die wet, waarin veroorloofd wordt:
het duursteden van liefdadige stichtingen, met eigen
besturen, die do hoedanigheid van regtspersonen
genieten; tegen eene wet, waardoor de geestelijk
heid reeds in België zoo magtig en rijkin magt
en rykdorn zoude aauwassenten koste van de
familiën, de armen en het volk. Deze een en veertig
volksvertegenwoordigers vertegenwoordigden door
hun spreken en stemmen, het aantal Roomsch-
Katholiekeu, dal de priesterheerschappij, zoo ge
heel in tegenstrijdigheid met den tijdgeest dezer
eeuw, wil afschudden. Zij maakten de minderheid
by de stemming van de twee hoofdartikelen dezer
wet uit, doch de hunne was ccne schitterende
minderheid. Üf is het gecne schitterend licht in
de duisternis, als in een Rooinsch-Kath. land, in
een laud waar de geestelijkheid door hare rijkdom
men, door den Koning, door de Ministers, door
hel domme gedeelte van het landvolkdoor het
onderwys. en bovenal door haren invloed op de
vrouwen, heerscht als in dat land eene minder
heid de meerderheid voor haar doet bevenals
l gedeelte van hen die het Belgische volk vertegen
woordigen van aaugezigt tot aangezigt tot die
gecstelykheid niet slechts zegt: tol hiertoe cn
niet verder; maar ook met de welsprekende taal,
die alleen van heilige overtuiging uit kan gaan,
het woord: terug! tot over de Appenijnen doet
weergalmen; cn de slotwoorden van één mandoor
geheel Europadoor de geheele wereld schetteren
woorden, die het vonnis over die geestelijkheid uit
spreken, een vonnis dat hel tegenwoordige geslacht
zal zien ten uitvoer brengen.
Onder meer lieert de Heer Fröre Orban het
ware, het geheime doel van het wetsontwerp aan
den dag gebragt: de herstelling der kloosters. Hij
schetste de kloosterlijke liefdadigheid, die alles
naar zich trekt, die op ulles speculeert, zelfs op
de armoede cn tot op de kinderen toe; hij bewees,
dat de wet de armoede, de ellende zou doen toe
nemen en toonde mei feilen aan, dat de geestelijk
heid in dc door haar bestuurde gestichten aan de
armen de plaatsen ontrooft, waartoe deze geregtigd
zijn. Hij rukte het masker af waarachter art. 99
de burgerlijke personificatie verbergt van alle non
nenkloosters in het land, liet monopolie van het
lager oudcrwjjs voor de kloosters enz. Voorts soinde
hij op dut in Vlaanderen 22000 arme kinderen
in zoogenaamde liel'dadigheids-werkplaatseu weg
kwijnen, mot opzet onwetend worden gehouden
e» geen lager onderwijs genieten. Zijne slotwoor
den bragteu een onbeschrijfelijke» indruk te weeg
en daverende toejuichingen vielen hein ten deel,
toen zijn laatste uitroep weergalmde: afschaffing
der Kloosters.
Afschaffing der Kloosters zal leiden tot afschaf
fing der geestelijkheid
Ook op den dag toen de twee hoofdartikelen
71 en 78 der wet met 00 tegen 41 stemmen aan
genomen werden sprak Frèrc weder: hy verweet
de leden van dc regterzijde (de clerikalen) dat zij
cenecomedie speelden onwaardig voor België, om
dat men eensdeels aan het liberale kabinet ten
laste legde, wat alleen door de clerikalen was ge
schied, cn omdat men wetten maakte, waarin
men ter gerusstelling van de liberalen bepalingen
vaststelde, die toch niet zoudeu worden nagekomen.
De clerikalen wilden den Heer Frèrc tot de orde
laten roependoch deze antwoorddedat in eene
der vorige zittingen wel door een lid der regter
zijde tot hein was gezegd, dat een afgevaardigde,
die zich ten pligt stelde allerlei vergrijpen der
geestelijken op le rakelen, een ellendeling was.
en dat lid was niet tol de orde geroepen; hij bleef
dus bij zyn gezegde, dat er hier thans eene on
waardige comedie werd gespeeld.
Ook de Heer Delfosse heeft de wet in art. 69
bestredeu. De wet draagt in zich niet eene omwen
teling, maar den ioof der fauiiliëu, liet verderf
der geestelijken en de ellende der menigte. Vau
het Belgische volk zal de wet een volk vau mon
niken cn bedelaars maken.
Dienzelfden dag toen de Heer Delfosse zoo sprak
cn ook de lieer Verhaegen liet woord voerde, lira-
ken ernstige onlusten tc Brussel nu bet eindigen
der zitting uit, die ook naar AntwerpenGend cn
andere plaatsen oversloegen. Dc gebeurtenissen welke
plaats vonden, zyn bekend, echter veroorlovcu wfl
ons eene kleine opsomming:
Op 27 Mei te Brussel. Bcleediging aan den Pause
lijke» muulius; gejuich voor dc woning van den
Heer Frère; 28 Mei, na de zitting, gefluit en ge
brom der menigte voor de clerikalc leden en hunne
woningen, zoomede voorde Ministeriën, daaren
tegen toejuichingen voor de liberale leden, liet
inwerpen der glazen vun de hurcuux der clcrikale
bladen Emancipation en le Journal do Druxelles
zoo nis ook van de kloosters der Jezuïten en Ca-
pucijncn; rumoer in den schouwburg, lievige volks
rumoeren op straat en bet arresteeren van ceniga
personengeestelijken werden uitgejouwdzelfs
geslagen; kreten van: weg met de priesters, weg
met de ministers, de president in het water, een
bad voor den Heer Nothomb, leve de liberalen enz.
3000 man troepen waren binnengerukt en werden
in de voorsteden ingekwartierd, terwyl de bewo
ners van het klooster der Capucyoen des nachts
naar Enghien vervoerd werden. Ook te Gent was
bet oproer uitgebarsten en bestookte de menigte
bet bisschoppelijke paleis.
Den 29 Mei des avonds 9 ure verzamelde zich
een volksoploop, begroot op 4000 menschen, op
de Place de Aieir te Antwerpen. Vreugdekreeten
werden voor den burgemeester den Heer Loos aan
geheven, gefluit voor het bureau van het Jotirnal
d'Anvers, bij dc collcgiën der Jezu'iten heeft men de
glazen ingeworpenenz. Te Jemmapes werden de
woning en school der frères ignorantins openge-
loopende meubelen vernield cn verbrand. Te
Luik ging het nog heftiger toe; tegen het Bisschop
pelijk paleis, het seminarie en andere geestelijke
gebouwen zijn gewelddadigheden gepleegd, de libe
rale afgevaardigden werden in triomf van het sta
tion afgehaald. Alle bedreigde piiuten werden door
militairen bezet. Zoo ging het in vele andere ste
den van België.
Kan bij deze algemeene uitbarsting, het volksge
voel ontkend wordendat zich tegen de priester
heerschappij lucht gaf? Van volksgevoel tot volks
woede is ile overgang niet traag. Teregt begreep
zulks de Kouing cn bj] koninklyk besluit werden
de senaat cn de kamers voor onbepaalden tyd ver
daagd.
In een Roomsch-Katholiek land, bisschoppelijke
paleizen, kloosters en seminariën bestookt, de gees
telijkheid beluedigd, vooral dc Jezu'iten bedreigd!
Is dal geen strijd tegeu Rome? Niet het gepeupel
liet zijne stein hooien cn hief zyn arm op tegen
de geestelijklicid cn de kloosters, het was: do
Belgische Natie storm loopende tegen het Roma
nisme, en het zal In België vallen!
BINNENLAND,
AMERSFOORT, 8 Juny-
Op den Isten Juny is de bad en zweminrigting
te Amersfoort heropend. Het nut ccner dergelijke
inrigting zal wel niet behoeven aangetoond te wor
den. De meerdere uitbreiding daaraan dit jaar
door den Directeur in overeenstemming met lleeren
Commissarissen gegeven, getuigt ullezins van zjjne
lollolijke pogingenoin deze onderneming allengs-
kens lot meerdere volmaaktheid te brengen en met
die van andere sleden te doen wedijveren. Vooral
verdient het arrangement der besloten badkamers
lollëlyke vermelding. Van des morgens 10 tot des
middags 1 ure zullen uitsluitend dames van de
baden kunnen gebruik maken en vertrouwen wjj
dat vele deze gelegenheid niet zullen laten voor
bijgaan oin mei het frischc Ecinwatcr kennis te
maken. Ook fungeert de Directeur als bekwaam
instructeur in do zwemkumt cn uiten wjj den
wenach dat algemcene deelneming hein zal schade
loos stellenvoor de moeite en opollëringen door
hem voor do duarslelliug dezer nuttige inrigting
aangewend.
Op de bijeenkomsttc Amsterdam 27 Mei
in de Eensgezindheid gehouden, tot bevordering
van het verkeer met Zuid-Afrika, heeft professor
Lauls het woord gevoerd, voornamelijk om tc doen
zien line de beide Hollandfiche republieken aldaar
en Natal, met eenc blanke bevolking van ongeveer
75,000 zielen, meest van Nederlandsche afkomst,
sedert dc laatste jaren sterk in bloei zyn toegeno-'
men. Die bloei is in den Vrjjstaat meest ziglbaar
in den wolslapcl. in do Transvaal meer bijzonder
in de runderteelt, die echter heide voor verdere
veredeling vatbaar zyn. Landbouw en boomkwee-
king nemen in beide [sterk toe; in Natal kunnen
de "suiker en indigo reeds als gevestigde produkten
beschouwd worden, ook do koflijteeit, die boven
dien benoorden de Vaal de gunstigste uitkomsten
belooft. Hennep en vlas, alsmede een aantal andere
gewassen, boomvruchten uit Nederland en uit Zuid-
Europa tieren er welig. De uitvoer van wol, huiden
en vellen, gedroogd en gezouten vleesch, boter,
talk, smeer, ook van tarwe, maïs cn andere granen
is bereids niet onbelangrijk toegenomen. De meest
naiuurljjko haven van afvoer, ook voor de beide
republieken, is Port Natal.
Na deze uiteenzetting ging de heer I.auts over
om aan te toonen de raadzaamheid van de oprig-
ting eener vennootschap tot bevordering van de
emigratie van Nederlanders, die hun vaderland