AMERSFOOBTSCHE
CO U RUT,
M 567.
rnii Y RIJ DAG,
October 4858*
l)it Iliad verschijnt tweemaal in de week, des Dmgsdagt en Vrijdag,. - l)e Prijs van het Abonnement is ƒ1,50
tlcnts, elke r,.gc[ meerder 10 Cents, behalve liet Zegelrcgt. Afzonderlijke nummert, ƒ0,10. Brieven franco.
te Amersfoort, zoomede bij alle Roekbaiidelarcn en Post-Directcurcn in bet llijk.
a de 3 maanden. Van Advcrtcnticn, van 1 lol 6 regels fiO
-Bestellingen geschieden bij de.: Uitgever A. ra» CUe/f,
AMERSFOORT, 21 October 1858.
Gisteren is door den kerkeraad der Hervormde
Gemeente alhier, ter vervulling der vacature, ver
oorzaakt door het vertrek van l)s. van Rhijn naar
Zwolle, gevormd het navolgende zestal van predi
kanten: I)s. Verhoef te Sluis, Molenaar te Harder
wijk. L. I. van llhijn te Wassenaar, Dresser te
Slrijën, de Graaf te Apeldoorn, en ITolslcijn te
'sGravcland; de laatste na overstemming met Ds.
Brijcc te Vreeland.
Óp Woensdag 27 October zal hieruit een drietal
gekozen worden.
Men leest thans in verschillende dagbladen
het wetsontwerp, ingediend door den Minister
van Dinnenlandsche zaken, tot goedkeuring der
voorwaarden, waarop de concessie is verleend
voor den Noorderspoorweg. In de uitgebreide Me
morie van toelichting, die daarbij is gevoegd,
treilen wij eene zinsnede aan, die de aandacht
onzer stadgunooten verdient. De Minister zegt
namelijk, dal er uitzicht beslaat op do daar Sicilian
ran ecu spoorweg van Zwolle naar Utrecht. Wij
hopen dat hij de behandeling der wet hieromtrent
cenige meerdere opheldering zal gegeven worden,
en deze de hoop mag bevestigen, welke door die
woorden van don Minister hij ons is opgewekt.
Indien een der afgevaardigden van het kiesdis
trict Amersfoort welligt deze regelen mogt lezen,
zal hij zoo als wij vertrouwen daardoor aange
spoord worden om zoo noodig die nadere ophel
dering uittclokkcn, en daardoor de onzekerheid te
doen ophouden, waarin wij sedert ecnigc weken
vcrkceren, ten aanzien van het lot der concessie
aangevraagd door den Heer van boekhorst.
l)e brand, welke onlangs in de nabijheid
van Maastricht, bij een koopman in hout, onder
do gemeente Boekhovenheeft plaats gehad, en
waarbjj eene schuur met de daarin zich bevindende
granen en een gedeelte van de woning is verbrand,
terwijl alles bij dc Akcn-Munchner brandwaarborg-
maatschappij was verzekerd, heeft een gercgtclijk
onderzoek uitgelokt, ten gevolge waarvan de man
zoowel als de vrouw, beide vrij l>c(,niddcldc incn-
sehen. in verzekerde bewaring zijn genomen, als
verdacht van brandstichting.
Rij vonnis van dc arrond.-rcgtbank te Arnhem,
is de persoon van D. II. K. D. K. deurwaarder bij
dc direktc belastingen, wonende te Elburg, ter
zake van omkooping veroordeeld tot eene gevangen
isstraf voor den tijd van drie jaren en eene
geldboete van ƒ100, met ontzetting der burgcr-
scliapsregtcn voor den tijd van vijf jaren.
Dij het Prov. Gerogtshof van Noord-Holland
is arrest gewezen in dc zaak van AI. v. A., publieke
vrouw en P. P.. handwerksman, beschuldigd van
op zekeren nacht op straat een jong mcnsch aan
gerand en hern met geweld en bedreigingen ecnig
geld afgeperst te hebben, de tweede na zich voor
eene nachtwacht uitgegeven te hebben. Het hof
heeft aan de eerste beschuldigde acht en aan den
tweeden zes jaren tuchthuisstraf opgelegd.
Dc Provinciale Staten van Drenthe hebben
met 20 tegen 7 stemmen besloten, ten behoeve
van den Noordcr-spoorweg eene bijdrage van ƒ3500
te vcrlecnen, ingeval de lijn over Hoogevcen mogt
worden gelegd, of ƒ5500 in het tegenovergestelde
geval, en onder beding', dat de door Meppel toe
gezegde bijdrage aan de prov. kas wordt uitgereikt
De jongste berigten uit Anstralië gewagen
van de outdekkiug van een tot hiertoe onbekenden
inlaudschcn slam, die zich daardoor onderscheidt,
dat dc daartoe behoorenden in liet geheel geen
haai* hebben, hetwelk of aan eene het klimaat eigene
klierziekte of aan de groote aldaar hccrschendc
hitte moet worden toegeschreven. Dc tint dier wil
den is koperkleurig, minder donker dan die der
Indianen van Noord-Amerika. Denkelijk zijn zij
uit eene kruising der Malcische en Australische cn
rassen afkoslig.
liet provinciaal gcregtshof van Zeeland heeft
Maandag uitspraak gedaan in de zaak van den
Ilcer V. v Lissa, heel- c:i verloskundige te Mid
delburg. Bij arrest van den lloogen Baad der Ne
derlanden van 18 Mei 1858 is namelijk het vonnis
der regtbank aldaar in deze zaak uitgesproken
vernietigd cn dc zaak verwezen naar dit bof, op
grond, dat daarbij de wet is geschonden, doordien
twee medieinao doctoren zijn gehoord als getuigen
cn niet als benoemde deskundigen, over vragen
van wetenschappelijke» en geenszins van feitelijken
aard. Het hof heeft den beklaagde schuldig verklaard
aan het door cc» heel- of vroedmccstcr uitoefenen
van een anderen tak van geneeskunst clan waartoe
hij bevoegd is, en overeenkomstig de artt. 11) cn
8 dor wet van 12 Maart 1818 (Slaatsblad No. 16),
veroordeeld tot eene geldboete van ƒ25.
Dingsdag stond voor bet prov. gcregtshof
van Overijssel teregt zekere G. S.uit het Nassausohe,
laatst woonachtig te Deventer, beschuldigd drie
valsche wissels te hebben uitgegeven. Zij bad tot
de onderteekening drie onderscheidene namen ge
bruikt cn in dorso die van haren man gesteld. Het
gezamenlijk bedrag wissels is ƒ450. Zeventien ge
tuigen zijn geboord, waarna de tcregtzitting is
geadjourncerd tot den volgende dag.
Te Botterdam is het treurig berigt ontvangen
van het vergaan der Cadsanilria. Dit klipper-fregat
schip, van dc rccdcry der IIccren Koning Liebert,
te Botterdambad zjjne eerste reis naar Batavia
gelukkig volbragt, doch is op zijne reis van daar
naar Üccima verongelukt. De gezagvoerder van de
Cadsandria, kapt. J. A. C. Gerlach, meldt daarom
trent uit Decima, den lOden Augustus, bet volgende:
Na eene voorspoedige reis van 23 dagen van
Batavia, ankerden wij voor stilte, bij den Papen-
berg voor Decima, en lageu wij tc wachten op
bocgsccrvaarluigcnom het schip verder in de
haai te brengen.
Zaturdag morgen was het buijig cn regenachtig,
waarom ik de bramstengen en ra's liet neerhalen;
verder op den dag werd het goed weder, doch er
kwamen geciio booten. Ik ging zelf naar Decima
met de scheepspapieren, om nogmaals aan te drin
gen om liet schip naar binnen te boegseren; doch
door het lastig ceremonieel der Japanezen, kon ik
geen booten krygen vóór den volgenden dag. Ik
begaf mij weder aan boorden toen begon het
weer tc veranderen. Hevige buijen en valwinden
noodzaakten ons om veel ketting te steken. Des
nachts van den 7dcn op den 8stcn nam de wind
zoodanig toe, dat wij het tweede anker lieten vallen.
In dien tusschentyd was het een volslagen typhon
geworden; wij staken dc beide kettingen tot het
eind toe uit, en het schip lag toen vast. Zondag
morgen te 12 nur bedaarde bet een weinig, doch
de wind liep westelijk, zoodat het schip omzwaaide,
op de klippen, in welker nabijheid wij lagen, ge
raakte, cn totaal verbrijzelde. Op één matroos na,
die bij de poging om mijne arme vrouw tc redden
is verdronken, zijn wij allen door Gods goedheid
gered, niets kunnende bergen dan hetgeen wij aan
het lijf hadden; mijne papieren, inéén woord alles
is verongelukt.
De Fransche Begering heeft bij bet Pausselijk
bewind een in gematigde bewoordingen vervatte
Nota ingediendhoudende protest tegen dc ontvoe
ring van het achtjarig zoontje van den lieer Mortara
te Bologna. Deze misdaad van gekwetste mensch-
heidzoo als dc Indépendancc Beige zich uitdrukt,
n welke in de beschaafde wereld eene algemeenc
verontwaardiging heeft verwekt, werd gepleegd on
der de schaduw der Fransche vlag, cn Frankrijk
moest onder de mogendheden van Europa wel de
eerste zjjn om tegen eene handeling op te komen,
waaraan het niet kan willen geacht worden deel
te hebben.In deze Notazeer voorzigtig gesteld,
noodigt het Fransche kabinet de Pauselijke Begering
uit, rijpelijk te overwegen welke zedelijke gevolgen
voor den Heiligen Stoel zouden voortvloeien uit
dezen gewelddadigen kinderroof, in het midden
der Negentiende eeuw gepleegd. Genoemd blad
voegt er deze opmerking bijHet kabinet der
Tulcriën kon niets minder doen inaar wij vreezen,
dat, wanneer bet met zijne poging alleen blijft
staan, de ecnigc uitslag daarvan zal zijn, dat Frank
rijk van alle verantwoordelijkheid is ontheven, zon
der dat dc jeugdige Mortara aan zijne ouders wordt
terug gegeven.
In de ConstUutionnel leest men
Verscheiden dagbladen voeren eencn warmen
strijd over dc wegvoering van een Israëlitisch
kind tc Bologna. In een land als Frankrijkalwaar
gewetens-vrijheid een beginsel van de Slaats-inrig-
liug en van dc maatschappelijke huishouding is,
moest een zoo bedenkelijke maatregel noodwendig
algemeene en, het is niet te ontkennen, volkomen
regtmaligc afkeuring ontmoeten.
Welk oordcel daarover, uit het oogpunt van de
uitsluitend:* leer der kerk, kan geveld worden,
laten wij in het midden; maar zonder aarzelen
verklaren wijdat de godsdienst niet kan worden
gebaat door geweld aan te doen aan ecu gevoel,
hetwelk niet minder krachtig is dan het oprogtste
geloof. Wij meenen te weten, dat het door den
Boomscheu Sloel in deze zaak gehouden gedrag,
aan het Fransche Gouvernement innig leed heelt
gedaan en zoo wij goed onderrigt zijn. zou dc
gezant des Keizers van den beginne af alle moeite
gedaan hebben; om den Paus voor te lichten en
hem voor te houden, hoe zulk eene daad, welke
de heiligste handen aantast, door de publieke
opinie in Frankrijk ongetwijfeld zou beschouwd
worden. Wjj houden het voor zeker, dat dc hertog
de Gramont, orizc gezant, niet zal hebben nage
laten den Paus opmerkzaam te maken op al het
nadeel, hetwelk voor de ware belangen der gods
dienst zou kunnen voortkomen uit eene zoo tast
bare inbreuk, in den naam der kerk en door
bare dienaren gemaakt op de banden, die tusschen
vader cn kind bestaan en op de regten. welke
bij jegens hetzelve heeft Immers zoodra de gods
dienst geweld of slinksche streken te baat noemt,
brengt zij de gemoederen in onrust en stelt zij
zich bloot aan blaam. Om aan hare roeping ge
trouw te blijven behoort de kerkeerder dan wie
ook, eerbied voor de vaderlijke magt te prediken;
in zulk eene zaak kan de godsdienst gecnc andere
regelen hebben, dan die van de natuur en deze
beeft men in twee opzigten geschonden, te weten
door de bekecring van een onmondige, die niet
in staat is om met oordcel eene keuze te doen,
voor geldig te houden cn door het kind van zijne
nabestaanden af te zonderen.
Dat is de leer, welke onze consuls inde Levant
zoo dikwijls hebben moeten inroepen, om jonge
Christenen te onttrekken aan de dweepzucht der
Mahoinedancn, welke, onder de nietigste voorwend
sels, van hunne magt misbruik makende, die
kinderen aan hunne familie ontrooven, voorgevende
dat zij de Rfahomedaansche godsdienst hebben
omhelsd. Tot eer van het Turksche Gouvernement
moet men erkennen, dat het niet altijd ongezind
is bevonden, om met zijn gezag tusschen beide
te komen tot wering van zoodanige verkeerdheden.
En zou nu iets midden in de Christenheid mo
gen geschieden, hetwelk door ons afgekeurd wordt,
wanneer het in Turkije gebeurt? Dikwerf hadden
wij gelegenheidom aan de edelaardigheid en
verhevenheid van het verlichte en vaderlijke ge
moed van Pius IX hulde te brengen; het lijdt dan
ook bij ons geen twijfel, dat dc jamiT'rlijke uit
werkselen van dien blinden ijver'hem innig leed
doen. Hij heeft, naar verzekerd wordt, zijn verdriet
en zijne droefheid onbewimpeld aan den dag ge
legd, zoodra hij in staat was om de omstandig
heden, wharmede dc bekeering van den jongen
Alortara gepaard ging, te bcoordcelen. l)en vader
van dat kind heeft hij met ongemeene vriendelijk
heid ontvangen en hij wilde, dat de ouders hunnen
zoon zouden kunnen bezoekenzoo dikwerf zy den
weusch daarnaar te kennen gaven. Wij zouden
wenschen te vernemen, dat de Paus meer heeft
kunnen doen cn dat het kind aan zijne nabestaan
den terug gegeven is.
Het fransche Gouvernement althans zal geene
moeite hebben gespaard om te bewerken, dat de
Paus voldoe aan hetgeen door de publieke opinie
alom verlangd wordL Maar het schijnt te blijken,
dat het Pauselijk gezag niet toereikend is tot
opheffing der gevolgen van een godsdienstig feit,
hetwelk door de kerk ten allen tijde beschouwd
is als uitsluitend tot het geestelijk gebied betaoo-
rende en waarover alzoo de beschikking niet aan
den persoonlijken wil van bet hoofd der kerk
staat.
De eerste voorstelling die gister acotul in het
cirque van de Hoeren Gebroeders Blanus plaats had.
getuigde weder van de hoogte waarop deze directeuren
hel gebragl hebben, om hunne bezoekers de stoutste
kunslverrigtingen hunner eerste sujetten en de aan
het onbegrijpelijke grenzende dressuur der paarden,
voor oogen tc stellen. Onder allen muni de Heer
Joseph Blanus uit, die, stellig nog m geen enkel
cirque in Nederland door ven kunstpaardrijder ge,-
venaard is en vooral gister avond, onder meer, in
No 14 van het Programma: de Hongaarsche post
op 6 ongezadelde paarden, dc toeschouwers bewonde
ring afperste. Ook de tweede afdeeling waarmede.de
voorstelling bestolen werd: Mazeppa, gaf algemeen
genoegen.
Voor thans bepalen wij ons lot de bovenstaande
vermeldingwaarbij wij alleen nog voegen, dat de
Gebroeders Blanus den 21 Augustus j.l. tc Rotter
dam in den Doclc, van des ovonds 8J ure tot des
nachts 3 ure werkzaam waren; aldaar bevonden
zich p. m. acht duizend toeschouwers, waaronder in
het bijzonder eene menigte Dames en Heeren van de
hoogv aristocratie der stad.
Vooral de Heer Joseph Blanus wertl aldaar met
de uitbundigste bijvalsbetuigingen overladen en her
haaldelijk teruggeroepen.
Wij houden ons overtuigd dal dit cirque te Amers
foort eveneens den algemenen bijval zal verwerven.
