AHEtSrOORTSGHE
COURANT
Ji$ f,75.
van DI PIGS DAG,
J November J859.
fiË.
l het Rijk.
Houdt iiü over per 3 dagen aan zakgeld f 0,02 j
Hierbij moet in aanmerking worden genomen,
dat deze I)crekcning is geschied in de veronder
stelling, dat de onder-ollicier vol tractement, en
geen maximum of minimum heeft.
l)c soldaat ontvangt per 3 dagen aan soldij, 1,35
gaat af:
voor 5 dagen 's morgens soep met
vleesch en middageten /"MO
voor kamergeld0,01
1,it
rest hem nog per 5 dagen /"0,24
waarvan bjj och Ier zjjn poetsgocd en 's middags
zijne koffij of thee bekostigen moet, zoodat hij
wel zoo goed als niets aan zakgeld kan overhouden
berekend dat hy vol tractement en geen maximum
of minimum heeft.
Is het dan wonder, dat men geen vrijwilligers,
geen soldalen kan vinden die dienen bljjvcn? Men
verbetere derhalve den toestand van den onder
officier en soldaat, opdat men een goed leger ver-
kr(jge.
Vervolgens trachtte men in het Ncderlandsch
leger ccri grondslag te weven voor het Ncderlandsch
Indisch leger, dat nu door de verpligtc indeeling
van eeu schriklwrend aantal vreemde soldaten
slechts een klein gedeelte manschappen bevat,
die Nederlanders zyn. Wel is waar is nu het
handgeld reeds hoog, doch «iet hoog genoeg om
den geocfenden soldaat te nopen dienst voor Indië
te nemen. Te laat zal men inzien, dat in Indië
het gebrek aan Neilerlatidscho soldaten de nood-
lottigstc gevolgen na zich zal slepen. Indien al
de vreemtle soldaten in Indië aan óet muiten
slaan, is het getal Nederlatulscke soldaten ontoerei
kend om deze te bedwingen. Maken zy gemeenc
raak met de inboorlingen, die door hunpe priesters
worden opgeruiddan is Indië waarschynlyk voor
ons verloren.
Dat Engeland ons alsdan niet helpen, maar
wel juichen zal, spreekt van zelf.
AMERSFOORT, 31 October 1839.
By Z. M. Besluit van 20 Oct. j.l. N°. 63 is de
nieuwe Hervormde Gemeente te Soesterberg erkend
als eene zelfstandige gemeente met een eigen
predikant.
Bjj koninklijk besluit is bepaald dat voor de
ondergeschikte functiën by de militaire hospitalen,
behalve gewezen of gepensioneerde militairenook
onderofficieren, korporaals en soldaten van het
leger tydelyk kunnen worden in dienst gesteld,
onder het genot eener dagelijksche toelage uit de
hospitaalfondsen van 20 cent voor ieder onder
officier; 13 cent voor ieder korporaal, en 10 cent
voor ieder soldaat, zonder de voeding in het
hospitaal.
Naar men verneemt bestaat bij eenige leden
van de Tweede Kamer der Staten-Generaal bet
voornemen, om voor of bij net begin der beraad
slagingen over het ontwerp spoorwegen, eene motie
te doen, ten einde de rigting der lijnen in het
wetsontwerp op te nemen en die alzoo aan de
l>craodslagingcn en de beslissing der Kamers te
onderwerpen.
Volgens berigt, is het antwoord der Regering
ingekomen op het verslag der Tweede Kamer
nopens het onderzoek in de afdceling over het
wetsontwerp tot aanleg van spoorwegen. De Regering
treedt in eene uitvoerige wederlegging der argu
menten van de bestrijders in de afdeelingen. Zij
zegt, niet dan na rijp beraad gekomen te zijn
tot de door haar gcconccdeerde lijnen. Ook thans
wordt dus het ontwerp, zoo wat de Noorder als
de Zuiderljjn betreft, alsmede het verbindingspunt
te Arnhem, door de Regering gehandhaafd.
Een meer geconsenteerd stelsel zou gecne ver
mindering van uitgaven opleveren, noch de ge
meenschap voor het binnen- en buitenland verbeteren.
Bovendien is te Amsterdam en Utrecht verlangd
wordende Utrechts-Kuilcuburgsche lijn eene der
kostbaarste die zou kunnen gemaakt worden,
wegens de vele moeijelijkhedcn ter zake der
waterstaatsbelangen, en zou ruim 20 j millioen,
waaronder alleen 16 millioen voor bruggen enz,,
moeten kosten.
De Londensche Globe laat zich in een artikel
over de Oostenrijksche financiën de volgende pikante
woorden omtrent Nederland ontvallen:
«Onder de politieke geruchten behoort ook dat
Oostenrijk voor Nederland eene bijzondere plaats
eischt in het congres, dat het niet vermijden kan.
Men zou denken dat Spanje veeleer de voorkeur
moest genieten, om als tegenwigt voor de Protes-
tantschc mogendheden te dienen; doch de reden
ten gunste van Nederland is alleraardigst. Zoo
vele Nederlandsche kapitalisten zijn, zegt men,
in het slijk der metallieken gezakt, dat er hoop
beslaat om al de Protestansche geldkisten van
Nederland in de schaal te zien, welke men ten
voordeele van den bankbreukigen Ilabsburger-staat
wenscht te doen overslaan, en dat de Hollanders
alzoo op de belangen der menschheid en op de
inspraak van hun geweten geen acht zullen geven.
Is dit waar. dan herinnert het aan de lastering,
volgens welke de Hollanders het kruis vertrappen
ten einde met Japan te kunnen handel dry ven."
Deze aanmerkingen of geruchten voorkomende in
de Fransche correspondentie der Globe, zijn bitter,
maar het aanzienlijk bedrag van Oostenrijksche
fondsen in handen van Nederlandsche kapitalisten
stopt den mond van hem die zich over de aan
merking mogt willen beklagen. Zonder de opname
van Oostenrijksche papieren in Nederland was
welligt de krijg in Italië niet doenlyk geweest
voor den berooiden slaat van Habsburg.
Te Bordeaux is onlangs een nieuwe soort van
kanonneerboot, door den bekwamen ingenieur
Armand gebouwd, te water gelaten, die een niet
minder geducht oorlogsvaartuig schynt te zyn,
als de beroemde stoomstormram.
Deze kanonneerboot, even sierlyk als solied
gebouwdheeft by hare waterlijn eene lengte van
72Nederlandsche ellen; hare breedte bjj de groote
kniehouten is 9 Nederlandsche ellen, terwijl haar
diepgang van achteren niet meer dan 2 ellen
2 palmen bedraagt. Zy is platboomd en is van
twee looze kielen op de vleugels voorzien, die
haar in staat zullen stellen straffeloos in tijhavens
aan den grond te maken. Deze kanonneerboot is
van wcêrszijdeu voor vyf geschutpoorten geboord,
waarin stukken van het zwaarste kaliber geplaatst
kunnen wordenen des vereisebt zal zy genoakkeljjk
1200 man in haar ruim tusschen- en op haar
bovendek kunnen bergen. Eindelijk, hare machine,
in de fabriek van de hecren Creutot vervaardigd,
bezit een nominaal stoomvermogen van 120 paarden
kracht, die haar met eene snelheid van 11 kooopen
in het uur zal voortstuwen.
Om tot zulke voortreffelijke uitkomsten te geraken;
moest de heer Armand zich van het gemengde
touwstelscl van (jzer en bout bedienen, waarvan
1^ de uitvinder, en waarin by zoo bij uitnemendheid
goed geslaagd is. Het vraagstuk, dat de heer
Armand zich had voorgesteld op te lossen, en dat
verscheidene ernstige denkers als onoplosbaar
beschouwden, kan nu als geheel beantwoord be
schouwd worden. Want ondanks bet gewigt der
kettingen, ankers en een gedeelte der machine,
ging het vaartuig na het te water laten slechts
1 el 35 duim diep.
Dit Blad verschijnt tweemaal in (lc weckdes Dingsdagt en Vrijdagt. - De Prijs van het Abonnement is ƒ1,50 in de 3 maanden.-- fan1
elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zcgelrcgt. Afzonderlijke nummert, ƒ0,10. Brieven franco. Bestellingen geschie en j tge
Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-Dircctcnrcn i
Het tractement van den Nederlandschen
Krijgsman.
Men schryft uit 'sHage aan het Handelsblad:
Aangezien bij de wetgevende magt nu en dan
wordt aangedrongen, om de sold|j van den min
deren militair te verhoogen, en daarentegen de
weelde in de hoogere rangen te verminderen,
dunkt Jict ons niet ten onpas er, bij de aanstaande
discussie over de begrooting van oorlog, de aandacht
op lc vestigen, dat het in ons kleine r|jk wel
overtollige weelde mag hcetcn, om drie militaire
administrative dircctien te hebben. Een tal van
jaren waren er maar twee, en de dienst ging
perfekt Men zou, door dc suppressie vau eeuc
directie, bezuinigen, zonder bezwaar voor de dienst.
Het tractement van een intendant (hoofd-offleier),
en een onder-intendant (kapitein), met cn benevens
een vry beduidend burcau-gcld."
Wat l>clrcfl hetgeen bel Handelsblad omtrent
hot verhoogen der soldij van onder-officieren en
manschappen zegt, hieraan had sedert jaren moeten
worden gedacht, te rekenen van de dure tijden
af, dan hadden stellig zooveel geoefende cn ver
dienstelijke onder-officieren en manschappen de
dienst niet verlaten cn om allerlei baantjes gesollici
teerd. ten einde hun lotte verbeteren. Men hoopt,
dat bjj de aanstaande discussien over Hoofdstuk X
(oorloa) in de Tweede Kamer, daarover nog al
ecu woordje mag vallen, want wil men een goed
leger hebbenzaïncngestcld uitgeoefende soldaten,
dan zorgc men dat onder-officieren cn manschappen
ruimer worden lietaald, beter gevoed cn gccaser-
ncerdde kazerne hun minder onbehagelijk zij.
Oin te doen zien hoe karig de Nederland» hc
onder-officieren cn manschappen betaald worden,
dient de volgende opheldering:
Een onder-officier der infanterie beeft per
5 dagen aan soldjjƒ3.23
gaat af:
voor 3 dagen middageten (kazerne), ƒ1,00
voor ontb|jt, avondeten en 's mid
dags koffij of thee«UOO
voor waschgeldJJj[
een oppasser f-*0
schrijfbehoeften op wacht or
dc weck hebbende«0.02J
voor brand cn licht op dc kamer,
gemiddeld berekend over het
geheelejaar*°'10 #322,
Aardappelea.
De aardappelen zijn dit jaar niet best en bovendien
duur; dit is oogenschijnlijk eene groote ramp
voor de behoeftige klasse. Oogenschijnlyk!? Ja,
want wat de voeding van die klasse aangaat, zoude
het niet beter zyn, wanneeer ze zeer goedkoop
waren. Immers, zijn de aardappelen zeer goedkoop,
dan vindt men huisgezinnen, vooral in de steden,
die volstrekt niets dan aardappelen eten; en toch
is het een voedsel dat vooral voor kinderen zeer
nadeelig is, dewijl de aardappelen de groeikracht
en de ontwikkeling niet bevorderen, en voornamelijk
klierziekten veroorzaken. Het groot aantal loteüngen
welke met de loting onder de maat zijn, moet
grootendeels aan het uitsluitend eten van aardappelen
worden toegeschreven.
In eene van de kolooiënwaar meestal kinderen
verpleegd worden, werd vóór de aardappelen-ziekte
het roggenbrcod vermengd met een derde aar
dappelen en de middagkost met twee derden.
Wat was er het gevolg van? De ziekenzaal was
altjjd opgevuld met kinderen die lijdende waren
aan klierziekten. De aardappelen-ziekte had plaats,
de voeding bestond nu geheel zonder aardappelea;
de kinderen werden gezond en de zaal gesloten.
Inden aardappel is bijoa geen voedsel; ieder
kan dat zelf beproeven. Men neme daartoe een
kop aardappelen, raspe die in eea schotel met
water, en het meel valt dadelijk naar beneden;
wanneer dit mengsel een paar uren gestaan beeft,
gietc men voorzigtig bet water er af, en legge
dat natte meel op een papier, late bet droogeo;
en men zal maar een klein theekopje aardappelmeel
verkrijgen.
Dc aardappel is eigenlijk min of meer een
bedrieger, wat de voeding betreft Laat pen arbeider
eene goede portie gort eten, h|j zal zeggen: «Het
is een lekker eten, maar daar kan ik niet op
werken." Wat is de oorzaak?
De gort verteert dadeljjk, en geeft kracht en
vorint vleesch, maar de vezelstof van denaardappel
verteert niet, en blijft op den krop Tan de maag
liggen:
Erwten, boonen. roggenbrood, rjjst en gort zyn
goede voedingsmiddelen en eene verstandige moe
der, die het wél inet haren kinderen meent, zal
thans geene dure aardappelen koopen. als xjj rjjst
cn gort voor denzelfden prijs en mogelijk nog
goedkooper kan krijgen. Een grutter heeft misschien
het bovenstaande opgesteld; niettemin is er veel
waarheid in.
FOP SMIT.
Een Antwerpsch blad behelst, onderdagtcekening
van 12 October het volgende: «Gister morgen,
rond 11 ure. voerde de Nederlandsche stoomboot
Telegraaf III van hier naar Rotterdam. Er moest
aan boord van dit schip iets ongewoons wezen,
want de boot was feestelijk gevlagd en de Neder
landsche driekleur waaide achterop wel eens zoo
fier als gewoonlijk. Wat was er dan aan boord?...
Geen Pinksterdag, geen slag van Waterloo te
vierenniets dat ons als eene rede kon voorkomen;
waarom het er op de Telegraaf zoo vrolyk uitzag
eu iemand vau de boot aanspreken zou bezwaariyk
gegaan z|jn, wyl de boot ran wak was en er
duchtig op in maalde. Wij wisten dus niets en
moesten geduld troef maken.... Maar des na
middags stonden wjj weer aan de kaai cn ziet,
daar kw%m Telegraaf IV de rivier opvliegen (want
de Telegrafen vjjren niet, z|j vliegen) en aak die
boot prijkte met zyne bonte lappen. Renfeuwd
naderden wy <Jen steiger, ent van den Kapitein
iets te vernemen, toen wij onder <fe passagiers
een onzer letterkundige vrienden oahfcvtea. die
met de boot van Rotterdam kwam dm iets
van het geval kon weten. Zeg eews, mjjn
waarde, wat is er toch bij ulieden Ie doen, dat
die boot zoo vlagt? Ha! was het i
dc oude heer is jarig en dit is de r>