ATTENTIE S. V. P.
DE ECHTE TANDZEEP,
de hoop dat uwe lordschap het onder de aandacht
Tan iir. Ms. bewind zal brengen, en uit tevens
den wensch dat indien II. M. deel oecmt aan een
congres, de behandeling der israelieten in de
pauselijke staten, als de Mortara aangelegenheden
enz., onder de aandacht van de mogendheden zal
worden gebragt. Het is onnoodig, mylord! dat ik
tegenover zulk een vriend van vïjjheid als uwe
lordschap, over de nangeduiddc schanddaad uit
weidde. Europa weörgalint er van. Wanneer er
iets vereischt wierde om ie bewijzen dat het paus
dom werkelijk is hetgeen uwe lordschapen cn lord
Palmerston steeds Iteweerden dat het was, dan
is het de Mortara-zaak. Wat behoort dan verrigt
te yvorden? üet Morlara-comité verlangt de zaak
voor de europeschc mogendheden te brengen. Met
welk iniigt? zal men vragen. Uwe lordschap ver-
Sunne mjj als mijn gevoelen voor te dragen, dat
it geschiedt met het oog op zoodanig ccnc regeling
van Italië, als vereischt wordt om het kind Mortara
te bovryden. Wanneer dit kind eenmaal weder
try is, zal dc misdaad nimmer herhaald worden.
Het hof van Home heeft aan iedereen geantwoord,
dat, aangezien Mortara te Bologna geboren was
cn Bologna aan tien paus behoorde, het kind
Homos onderdaan is en niet aan zijne ouders zou
worden teruggegeven. Bocli daarentegen zal het
kind ccn onderdaan van eene andere mogendheid
worden, wanneer Bologna dat reeds de facta
bevrijd is van den pans dit tevens door dc be
slissing van Europa de jure wordt. Be inspraak
van het geweten vordert van Europa en van de
menschhcidMylord! dat dit kind zijne vrijheid
terug krjjge; en daar dit volgens Homes redenering
niet geschieden kan op de vroeger verlangde wijze
maar nu wel langs den aangeduideri weg, zoo
verlang ik dat die weg ingeslagen worde. Ik rigt
een verzoek tot den engelsehen minister van hititcn-
iandschc zaken om de zaak der israelieten te
iK'plciten. Ik vraag, dat Engeland van een congres
der natiën de vrijheid van Bologna eischc met
het oog op de vrijheid van Mortara. Ik vraag dat
Engelandhetwelk aan de israelieten en katholieken
in Engeland eene volkotncnc emancipatie schonk
en nooit in gebreke bleef om allerwege zijne stem
te verheffen ter gunste van godsdienstvrijheid,
zoowel voor israelieten als katholieken en protes
tanten thans van de katholieke cn andere europcsche
staten zulk eene regeling der midden-italiaansche
aongelegenlieid verdere als dienen zal om aan dit
kind zijne vrijheid te schenken. Jk vraag om vrij
heid voor het vertrapte en verdrukte geslacht van
Israel, in het eenigo land van Europa, dat zich
verstoutte dc ongercgtighcidwaarover wij ons
heden beklagen, te plegen."
Fredrlch von Schiller.
Allerwege in Duitschlanu, in vele andere landen
en sleden van ons Vaderland is Donderdag j I. de
100e gedenkdag der geboorte van Schiller herdacht.
Uier volgt zijne beknopte levensschets:
Johaum Christopk Friedrick von Schiller werd dco 10
November 1759 te Marbach, ecu Wurtemburgsch stadie.
geboren. Zijne ouders waren geringe burgerlieden. Gelukkig
lijn deugd en versland niet van rijkdom afhankelijk:
Schillers ouders worden ons als brave eerlijke raenschen
geschetstdie hunnen soon eene goede opvoeding gaven en
zich verblijdden in zijne snelle verstandsontwikkeling. Zijn
eerste onderwijs genoot hij van den predikant Moscr te
I.oreh rri vervolgens op de Latijnsche school te Ludwigs-
hurg, werwaarls zijne ouders waren verhnisd. Zijne meest
diefde lectuur waren dc dichterlijke lioekcn van het Oude
estament cn het voortreffelijke gedicht van Klopstock
«de Messiade." Zij doden in hem eer» vurige geestdrift
ontstaan voor de dichtkunst. Op Iljaricen ouderdom op
de academie te Stuttgart geplaatstkoos bij eerst dc stadie
der rvgUgeleerdheiddoch maakte daarin weinig vorderin
gen en verwisselde haar in 1775 met die der geneeskunde.
Vijfjaren later werd hij tot oflicicr van gezondheid bevorderd.
De dwang. die_ aan de academie heerschte, had bij hem
een geest van wrevel doen geboren wordendie zich krachtig
uitsprak in zijn dramatisch gedicht dit Raüber. Dc held
van dit gedicht, Karl Moor, ia een afdruksel van de
hartsloglen, die in het binnenste van den lSjarigen jon
geling woelden.
Het gedicht werd door SckiUer aan zijne medestudenten
voorgelezen, het werd toegejuicht en bewonderd en in 1782
te Mannheim ten toonecle gevoerd. Eerlang echter ontririg
hijop grond van vertoogen tegen het treurspel ingebragt
de* hertog van Wurtcmborg bevel om niets meer in
het licht te geven dan hetgeen uitsluitend zijn vak van
geneeskunde betrof. En ofschoon hij later zelf dc verkeerd
heden erkend heeft, die in die Raüber voorkomen, streed
echter dit bevel zoozeer met zijne beginselen van vrijheid,
dat hij zijne betrekking verfiet en de vlugt naar Fran
kenland nam waar hij een vriendelijk onthaal vond hij
de adellijke familie von Wollzogen. Baar, in bet genot
eeoer volkotncnc vrijheid, gaf bij zich geheel aan zijn
lievelingsarbeid over. Zijne tooncelspelen Fisco en Kabaal
en Liejde deden zijn groot talent nog meer uitkomenof
schoon beiden de sporen dragen van een opbrnischend jeugdig
dichterlijk gemoed, dat minder vroeg naar waarheid dan
behoefte had om anderen den gloed mede te dcelcn, die
in zijn borst brandde.
Naar mate echter Schiller in leeftijd en kennis toenam
verloren zijne dichtwerken dat hartstogtelijkc: de verliecl-
ding maakte plaats voor de werkelijkheid, en hij deed
afstand van het ingebeelde wcreldsch gelok. liet treurspel
don Carlo* draagt ae duidelijke Iwwijzcn van zijn verander
den gemoedstoestandhij voltooide het in 1787 op een
buiten van zij* vriend Körner. Twee jaren later ging hij
naar Weimar, waar zijn omgang met den voortrcflcliikcn
llerder en Witland aan zijn karakter meer bepaaldheid
gar] terwijl hij hier ook voor het eerst Goéthe leerde
kénnen, met wien hij tot zijn dood in vriendschap leefde
cn door wiens toedoen hij in 1790 tot buitengewoon hoog
leeraar in de geschiedenis cn wijsbegeerte te Jcna werd
-n
afe kracht wijdde bij zich na aan de beoefening der
geschiedenis- In 1788 was bij niet zijne geschiedenis van
den afval der Vcrctnigdc Nederlanden als historicus opge
treden; vau 1790 tot 1793 gaf hij eene >jetchitdenit van
den 8Qjarigen oorlog cn andere geschiedkundige en dich
terlijke werken uit.
Kort na zijne benoeming tot hooglceraar had Schiller
zich in den echt begeven met Charlotte «in LongcfeUl
eene stillezachte vrouw. In het volgende jaar door eene
gevaarlijke borstkwaal nangetfstleefde hij tot 1794 stil
in den kring ijjner betrekkingen tc Heilbron en Lndwigshurg.
To Jena terug gekeerd, ving SckiUer zijnen letterkun
digen, arbeid met kracht weder aan. lliertnede vangt als
't war<| de derde periode van jjj'n leven aan. Schiller had
zich door lijden en strijden met de wereld verzoend. Hij,
zocht van nu af de waarheid tn sclioOne vormen geopen
baard', zoo als blijkt wil de treurspelen WdUenstem, Maria
Stuart, de Maagd «in Orleans cn JFiUem Teil,
In 1804 naar Weimar, naar zijno vele vrienden en be
trekkingen terwg gekeerd, moot hij niet lang meer liet
genot des huisclijkcn levens smaken. r>nc snel toenemende
siekte maakte op den 9 Mei 181)5 ccn einde aan zijn
werkzaam en nuttig leven. Zijn verscheiden wasgelijk
hel laatst van zijn leven, kalm en zacht; met de woorden
Dc ongen van uiijncn geest openen zich voor een veel hel
derder licht" op dc lippen blies hij den laatsten ndciu uit.
Diep was de indrukdien zijn onverwachte dood op allen
maakte. Hij die veel had bemind, die een vijand was van
al wat Valsch cn onregtvaardig was, eerlijk in woorden cn
daden, was duor duizenden geliefd.
Te regt viert Duitschland ccn eeuwfeest voor do geboorte
van SchilltTdoor zijnen geest heeft hij hoven velen iuge-
werkt op het nationale Duitsche leven.
ADVER TE N TIEN.
Tc WILLEM I beviel, den 15 September
4859. van oenen ZOON, R. J. 11UBERS va* AS*
SENRAAD. Wmmmlik.
PlBLItlE VERKOOPING VAN AFKRAAK.
Be Deurwaarder II. BROM Js.. Ie
Amersfoort, zal, namens zijnen Princi
paal, oin contant geld, presenteereu
te verkoopen:
Ongeveer 300 Perceelen AFBRAAK, be
staande in KOZIJNEN met en zonder RAMEN,
BEUREN. VENSTERS. WIJBURGER en VLOT-
DEELENPLANKENLATTEN, HOUTEN GOTEN,
SPARREN. BRANDHOUT, enz.
Die daarin gading hebben komen op Vrijdag
den 18 Novcinl>er 1859, des voormiddags ten 10
ure. eerstens in bet Uecrenstraatjecn daarna op
het Erf van den Heer II, R IJ NI NK, bui tea
Bloemeiulaal te Amersfoort.
Alles voor den verkoop te sim.
Zegt het voort.
Onder onze ruitne sortering van allerhande TOILET-
ARTIKELEN bevelen wü bijzonder aan:
van l)r. 8U1N BE BOUTEMARD. Zc maaktdc Tanden zaivcr
wit zonder het émail aan tc doen, bewaart zc voor zie-
kelijko aandoeningen en hopdt den mond, frisch.,
I|e^ stuk kust 40 Cent» en ia toereikend voor een half
Do cclito Dr. Borcliardt's Zeep.
Deze is samengesteld uit fijne aromatische en etherische oliën
en dclfstoffclijke bestanddeelcnverwijdert puistenschub
ben levervlekken, zonnebrand, sproeten, cn de huid
behoudt door alle jaargetijden dat fluweéltfcd veerkrachtige
cn frisschc voorkomendat dc schoonheid zoo zeer ver
hoogt. Men gebruikt ze met ee* wollen lapje, waarmede
men do huid een-of tweemaal daags wasclit, Dc prijs is
40 Cents.
«pa. iwsöe»*® mmAMimmn
A ARDNOOTOLIE-ZEEP
die de huid rthrigl tonder strmsnmmg te veroor takengeeft
haar zachtheid en lenigheid en beveiligt voor den invloed
der ireersveratuteringenals koudehitte, windent.
liet stuk kost 20 Cents.
1». IIARTM RRUIDENPOMADE
versterkt den groei van het haar cn werkt zoo voordcelig,
dat de laatste levenskiem in den knobbel weder ontwik
keld wordt en oen nieuwe wasdom begint. Zij verhindert
liet uitvallen cn ontjjdig grijs worden, maakt hot krach
tig glanzend en golvend, (let glazen Potje ia 75 CcnU.
£8&&*®&xa
van On. HAKTVNO.
Werkt zeer weldadig op het Haar cn is vooral hij Kin
deren zeer nuttig, daar zij het buitengewoon digt en fijn
nis zijde maakt. Aan den Haard geeft zij eene zachte Imig-
zaainhi-idterwijl zij zich bijzonder onderscheidt door do
eigenschap do Haren êow schoenen gin
Flacon kost 75 Cents.
Amsterdam, Ftrkoophuis.
Amersfoort, G. C. T. ran
de RoemerGebr, Bruning,
A. ft- ran Ruijven cn If.
Steijieiff.
Bnarn, a. van Dapperen en
Ces. Petersen Nobbe.
Bodegraven, B. E. C. Schlat-
Hilvcrsuin71, J. J. van
Alphen.
Eu in dc overige Steden in de bekende Drjnits.
ma te geven. Do
Utreokt, T. ühlenbroek, Oude
firnrht hij de Hamburger
■rug. T. Chlcubroek. Clionr-
straat. L. J. R. Botch cn
F. J. Huinek.
VinnenB. Soaring.
Wijk hij Duurstede, Wod.
C. Xorm.
IJssclstcin J. J. Groenhof!
Zcjjst, C. G. Adlang.
Bjj KEMINK ZOON te Utrecht is gereed cn alom op aanvrage tc bekomen:
De UTRECHTSCHE ALMANAK voor 1860. 136° Jaargang, mede voorzien van de E.*kuuizk&
Watergetijde*van 6, 9. 12 cn 43 Caterns a 7J, 40, 12J on 45 Cents,
SCHRIJF-ALMANAKKEN in 8'. en 42*., nis ook de zoogenaamde KOSTERTJES en de
PLAK-ALMANAK in plano.
Deze 136c Jaargang bevat, even als den vorigen, eene getrouwe en juiste opgave der Paarden-
Beesten- cn Jaarmarkten.
De Heer ROUSSEL, deze stad doorreizende, zal Dingsdag avond
15 November, in liet Gebouw Amicitia, ecno Brillante en buitenge
wone Voorstelling van KRACHTOEFENING en VLUGHEID
gevenen ander meer met een KANON van (500 jmiulrn Manoni-
vreeren, dat hjj ten slotte op den schouder riglcude, builen eene der
Porlc-brisée's zal doen afvurenzonder dat men ecnigerlei ziglboren lig-
chamelijken schok kan waarnemen cn zonder dat bij de Toeschouwers
zelfs het minste angstige gevoel zal kunnen oprijzen. Het Bureau ia
ten 6 ure geopend j de Voorstelling, breeder bjj kleine Aülchcs
vermeld, vangt ten 7 ure aan.
Koopjes!
Koopje, s
Eene ruime keuze van LAKENS, BUKSKINS. EXQUIMAUX. CASTORINES, DUFFELS. RA Al JEN
en DEKENS; CHENILLE cn andere ÉCUARPS en CACIIENEZ. HANDSCHOENEN cn meerdere Artikelen
nog voorradig, waarvan de Uitverkoop verre beneden Fabrieksprijzen plaats vindt.
L. HERSCHEL Ez*.
WOLLF. KLEEDJES-STOFFEN van af 20 Cts.
Ih ZALF sa PILLEN va» HOLLOWAY werken op
eene verbazende wijze ter genezing van zieke of teert beenen.
F....... Min de Warmoesstraat te Amsterdam woon
achtig. had gedurende acht jaren zeven zweren aan een
zijner beenenwaaruit zich onophoudelijk voeht ontlastte
en welke kwaal hem zeer ellendig cn ongelukkig maakte.
Vele geneesmiddelen werden door hem beproefd, doch alle
tc vergeef»terwijl zijn toestand hoe langer hoe meer vcr-
slimmerdc. Eindelijk nam hij zijne toevlugt tot de Zalf cn
Pillen van llollowayen na do verordeningen deswegens,
gedurende ruim twee maanden, stiptelijk opgevolgd te
hebben, was hij volmaakt genezen, cn is nu iu staal beter
dan ooit zijne beenen tc gebruiken.
Door het vermeerderd debiel zijn de prijzen ah volgt
Doosje, Pillen a 19,80fl .85, f3,00, fG.75. f13.50, f20.5.
Potjes Zalf a 10,80, 0,85, f3,00, f7,50, 03,85, f20.9.
Zijn op franco aanvragen a contant tc hekomen hij
L. J. GROOTENDORSTtc Utrecht; bij O.C.T.
vak de ROEMER, te Amersfoortcn bil J. STRAAT-,
MAN, hoofd-Dcpolhouder tc 's Bosch, alsmede tc
Londen Strand 214. en le New-York. 80 Maiden-
Lane, HOLLOW AYS ETABLISSEMENTEN.
BURGERLIJKE STAND VAN AMERSFOORT.
BEVALLEN5 Nov. Willempje Smit, (I Nov.
Gcrarda Valland, geb. van Minnen, d. Grietje
Wildschut, d. 7 Nov. Geetlruida Kaluian, geb.
Meijer, s. 8 Nov. Catharintt Wotsdenlterggeb.
Tolboom, s. 9 Nov. Maria Jagtenberg, geb. Koo-
reman, d. Adrinna Cornelia Maria Mark, geb
de Wijs, d. Aaltje van Nienieenhuizen, geb. Fre-
deriks, z. 10 Nov. Gerrilje Voortman, geb. Ia-
blastss. II Nov. Geertt ui-la Veeneiulaalgeb
Tommei, s. Joanna Cornelia van l^eeuwenberg
geb. ïïohmann, d.
ONDERTROUWD: 10 Nov. Jan Laseur met
Woutera Johanna Kivitk. Willem van Dijk met
Margaret ha Ilageman.
GEHUWD: 9 Nov. Petrus Johannes Brans met
Cornelia Verschuur. Gerrit m» Doornik met
Gerrilje Mol. Hendricus Mintjes met Alijda van
de KlashorstWillem dc Vink met Elizabeth Vivii\
OVERLEDEN: 7 Nov. Johanna Manenberg40 j.
9 Nov. Autania van Eijs, 9 m. Gijsbcrtns Rou,
20 j. Antonia Bolland. 44 j., wed. Jan van
Groningen. 10 Nov. Een levenloos kind mannelijk
geslacht van Dirk Voortman. Hendrik Everard
Boode, 3 j. Daniel Vet, 10w.12 Nov, Simon
Chrisliaan Butselaar, IJ jaar.
MARKTPRIJZEN tr AMERSFOORT.
Vrijdag II November 1859:
Torwt 8.50 h /9.50. Rogge f6.fiO a 7,20.
Boekweit f 5.50 h f 6,30. Boter f 1,00 k f 1.10 per
N. Etteren 5 voor 20 Cl». Kaas f 16,00 k
f 18,50. Aardappelen f 1,90 h f 2.80 per mud.
Gedrukt, ter Hoek-, Kantoor- cn Courantdrukkerij
van A. II, VAN CLKKFKte Amersfoort.
