AHERSFOORTSCHE
G 0 D R A E E*
M 719.
van DINGSDAG,
dO April Ó860
Dit Blad verschijnt tweemnal in de week des Uingsdagt en Vrij'ilags. - De Prijs van l»et Abonnement is 1.50 in dc 3 maandenVan AdvertentiënI tol 6 regels 60 Cents,
elke regel inccrdcr 10 Cents, behalve het Zegelregt. A fzonierlijke nummert, /0.10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. U. van CUtff, te
Amersfoort, Bureau Amersfoorlsche Courant, Singel Wijk K N°. 61, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-Directeuren in het Rij k.
AMERSFOORT, 10 April 1860.
Er beslaat grootc waarschijnlijkheid dat de lieer
Commissaris des Konings in de provincie Utrecht
Jhr. II- II. RSell als zoodanig zal worden over
geplaatst naar Noord-Holland.
De lieer Mr. Verloren van Thcmaal heeft zijn
ontslag gevraagd als Raadsheer in hel Provinciaal
Gercgishof van Utrecht.
In de beide laatste zittingen is door 8 personen
in de Spaarbank te Amersfoort gebragt ruim f 176.
cn werd uitbetaald f 15.
Thans is aan alle geruchten uit en te Amers
foort verspreid, als zouden de rijdende artille
risten aldaar garnizoen komen houden, een einde
gemaakt, vermits besloten is, dat zij te Arnhem
zullen komen.
De Kiesvereeniging de Eendragl alhier zal Donder
dag avond 12 April eene Vergadering houden, waarin
een Gaudidant voor dc verkiezing zal worden be
noemd. De Kiesvereeniging Amersfoort alhier zal
Maandag avond 16 April eene Vergadering houden
waarin een Candidaat voor de verkiezing zal worden
benoemd.
Z. M. beeft benoemd tot Pres. van hel Prov.-
Gercgishof in Utrecht, Jhr. Mr. J. O. de Jong van
Deck en Donk. thans Pres. van dc Arroud. Rcgt-
bank aldaar en tot Raadsheer in hetzelfde hof,
Jhr. Mr. L. vanSlyrum, thans Pres. van dc Arrond.
Rrgthunk te Hoorn.
Z. M. heeft pensioen verleend aan: Jhr. Mr.
J. G. II. van Tets van Goudriaan, afgetreden Mi
nister van llinncnlandsclic Zaken.
Naar wij vernemenis door de Regering
een - wijziging pehragt in de voorwaarden, waarop
vreemdelingen zich voor de militaire dienst in de
ovcrzccsche bezittingen voortaan kunnen verbinden.
Deze wijzigingen bestaan daarin, dal zjj niet meer
voor zes, maar wel voor twaalf jaren zullen wor
den aangenomen, met bepaling in de engagements-
staten, dat zij voor dien tijd worden aangenomen
als vrijwilligers, om te dienen bij liet Nederlandsc.il
leger in <»f buiten Europa. Verder is bepaalddat
tie tijd die door hen in de koloniën zal worden
donrgebragt, dubbel zal worden gerekend van cn
inet den dag der inscheping derwaarts tot cn met
den terugkeer bier tc lande.
(Wij juichen ten zeerste deze nieuwe bepaling
tier Regering toe, vermits zij de eerste trede
is op tien weg om tot verbetering van bet
wcrvingstelse! voor het Ned. Oost-Indisch leger
te geraken. lied. Amcrsf. Courant.)
Rij het Departements-bestuur der M. T. N.
van 't A. te Wijk bij Duurstede is van commis
sarissen het jaarlijksch verslag ontvangen van den
toestand en tic werking der spaarbank te Wijk bij
Duurstede over 1839. waaruit in substantie blijkt;
1. Dat door 12 personen op nieuw is deel
genomen en slechts door 2 personen hunne gelden
zijn opgevraagdwaardoor het getal uitgegeven
boekjes op den 31 December 1839 bedraagt 49.
2. Dat dc bank op 31 Dec. 1838 wegens hoofd
som en renten aan de deelhebbers verschuldigd
trasf2727,43
Dat meer ingebragt dan opgevraagd zijn - 630.03
en eraan verschenen renten is bijgebockt - 89.32
Waardoor liet kapitael dor bank ep 31
Dec. 1839 bedraagtƒ3466.78
Ongetwijfeld mag alzoo dc werking dezer hoogst
nuttige inrigting bij voortduring gunstig genoemd
worden en is liet zeer te wenschen dat de lust
tot deelname worde opgewekt cn vermeerderd,
door de innige overtuiging dat: «Sparen doet
vergaren; Maakt kleine beurzen groot."
Dc vorige weck is te Gouda den lieer W.
Poolman bij gelegenheid zijner verkiezing als lid
der Tweede Kamer van dc Statcn-Gencraaleene
luisterrijke serenade met fakkellicht door de
muziek der dienstdoende schutterij gebragt; eene
overgrootc menigte was op dc beendoch alles
liep in dc beste orde af.
Als eene bijzonderheid kan men uit Blokzijl,
rncdedeclen. dat gedurende de afgeloopen maand
Maart aldaar op eene bevolking van 1820 zielen
geen sterfgeval is voorgekomen.
Ons wordt weder iets gemeld zegt de
Winscholcr Courant dat een bewijs oplevert van
de ruwheid, waarmede dc hedendaagsohe maat
schappij nog steeds Ie kampen heeft. In dc vorige
week zónde nainclyk op de zoogenaamde Draaijcrij,
gemeente Wedde, de volgende brutale mishande
ling hebben plaats gegrepen. Heielf jarig dochtertje
van den timmerman J. Aikcns, was aldaar in dienst
baarheid bij haren oom II. Aikens. Deze zoude
baar zoodanig geschopt cn geslagen hebben, dat
men zeer voor het levensbehoud van hel arme
ki»d bevreesd is. Naar men zegt, gaf hiertoe
aanleiding het vermissen eener som van ongeveer
10 gulden, van welker verduistering de vrouw des
huizes (zoo eenigen vermeenen. otn zich zeive tc
vrijwaren) haar nichtje betichtte. De ouders van
het mishandeld kind hebben haar naar Winschoten
laten vervoeren en geneeskundige hulp laten inroe
pen. Hoewel de vader geen aangifte dezer zaak
bij de politie gadaan heeft, is zij echter ter kennis
van den heer Officier van Justitie gekomen cn
heeft er reeds deswege een onderzoek plaats gehad.
Te Genemuiden is een tweede hooipers aan
gekomen, die nog meer aan de eischen zal voldoen
daar zij ineer op krachtsvermogen is vervaardigd,
want bij eene drukking of persvermogen der eerste
pers van 30,000 Ned. Pd. zal zij een krachtsver
mogen aanbrengen van minstens 30.000. Nog eene
derde pers en de 11.11. G. J. Wispelwey C®..
Üzergieters te Zwolle, zullen bet volmaakte meer
genaderd zijn. De Raad dier gemeente, niet van
ialmen houdende, heeft de eer deze zaak zoo tot
stand gebragt te hebben, dal het aller verwachtin
gen, in een woord aller biiljjkc wenschen overtreft.
Reeds ziet men daar twee schepen voor Noorwegen
geperst hooi laden, het voortbrengsel van slechts
eene pers.
Te zelden wordt aan Nederland door vreemden
naar waarde buide gebragt, tc weinig ook is eene
der nuttigste iririgtingen in ons vaderland zelf
erkend en aangemoedigd, dan dat .wij niet met
vreugde zouden wijzen op een artikelvoorkomende
in N°. 3 van die Gartenlaube, Nederlands Mettray
betreffende, onder den titel van: Ein Feldgiirlner
hetwelk eindigt met dc volgende woorden: «Het
werk van den wakkeren Suringar, van den meest
populaircn cn beminden man van geheel zijn land,
neemt volgens de jongste berigten steeds in bloei
toe, en bet aantal der familiën in die kolonie
vermeerdert van jaar tot jaar. Zijn Mettray is een
parel van het scboone Nederland, van een rijk,
van welks streven cn bewegen men belaas! te
zelden iets in hei buitenland verneemt. Wie echter
ooit Gelderlands schonne dreven moge doorwandelen
verzuime vooral niet Nederlands Mettray tc bezoeken,
om zich daar een waarlijk schoonen dag, verhevene
gedachten en goede voornemens te verschaffen."
In eenige bladen wordt dc zamenslelling van liet
kiesdistrict Amersfoort zeer onjuist medegedeeld,
Hicrouder volgt eene correcte opgave, voor wier
juistheid wij instaan, uitgezonderd het hier of daar
iets meerder of minder getal kiezers, omdat de
nieuwe lijsten voor 1860 nog niet van alle gemeen
tebesturen zijn ingekomen, daar de jaarlijksche
termijn daartoe eerst den 23 April verstrijkt.
Ondcr-Kiesdistrieten van het lioofd-Kicsdistrict Amers
foortalsmede liet getal Kiezers bevoegd tot de keuze
van Leden voor de Tweede Kamer der Staten-Gcnera.il.
Ar.icrongcn
Amersfoort
Ankeveen
Baa
62 Transportecre
369 Lensden
17 Maarn
77 Mtiidcn
Barncveld191 Naardcn.
Rlariee
Bunschoten
Busscni
C.othen
Driebergen
Kcmnes
's Gravcland.
Hilversum.
Hoevelaken
Hoogland
Huizen
Koetenborf16 Werkhoven
29 Nedcrhorsl den Berg
58 Nijkrrk
27 Pullen
18 Ilenswoudc
29 11 henen
41 Bijsenburg
55 Sciterpenzecl
61 Soest
146 Stoutcnburg
16 Vecncndaal
70 Wccsp
47 Weespercarspcl
Langbroek
Transport
35 Woudenberg
41 Wijk bij Duurstede.
?6 Totaal
1434
i i; i; o it io
Dat de kiezers van het Iloofdkicsdistrict Amersfoort
een spoorweg van het Noorden naar het Zuiden des
Rjjks loopeode, weuscheljjk achten, ja zelfs van
liet hoogste belang, valt niet te betwijfelen en het
komt ons voor, dal zich thans eene gelegenheid
opdoet, om dal verwezenlijkt te zien door het
kiezen van een lid voor tie Tweede Kamer der
Statcn-Gencraal welke de vereiscliten en den wil
bezit, om daartoe krachtdadig mede te werken.
De Ilccr Schiffer ran Itlciswijl; vroeger twee
malen tegenover Mr. L Metman tol lid dier Kamer
gekozen, heeft zich doen kennen als een man
van uitgebreide kennis, die de zaak. door hom
voorgesteld, bij uitnemendheid wist te verdedigen.
Die inecr nog buitengewone kenuis heeft van vele
belangrijke aangelegenbeden vooral waterstaats
werken betreffende. De Heer Schiffer heeft nu
onlangs eene Brochure uitgegeven over een spoorweg-
voorstel cn tracht daarin, op zeer bevattelijke
wijze ten duidelijkste aan te tooncn, dat die lijn
uit onderscheiden oogpunten beschouwd, bepaal
delijk de verkieslijkstc is, en vermits de Minister
van Hall. zoo als beweerd wordt, de voorkeur aan
eene andere lijn (Groningen, Zwolle, Deventer.
Arnhem) schijnt te geven, zoo zoude het vau te
meer gewigi, ja van 't uiterste l>elang zijn, dat
een man als genoemde Schrijver Schiffer voor het
kiesdistrict Amersfoort zou optreden en er bestaat
meer dan eene voldoende reden alzoo, dat Taa
zoo iemand, als van den beer Schiffer, de meeste
verwachting, in liet belang van liet aanhangige spoor»
wegncl te verwachten is. zoodat ten slotte het
kiezen van den lieer Schiffer van Blciswijk tot
lid voor de Tweede Kamer, door het kiesdistrict
Amersfoort wcnsclieiijk zij te achten.
LR. B'.
Men heeft reeds verschillende personen genoemd
die in aanmerking zouden komen in hel kiesdistrict
Amersfoort bij de aanstaande verkiezing tot Lid der
Tweede Kamer der Staten-Generaalonder de per
sonen die te regt of te onregte als Candidaten
zijn opgegeven, is tot nog toe niet vermeld de
Heer Mr. A. G. J. Baron TAETS VAN AMERONGEN.
Ridder der Militaire Willems-Orde klasse. Majoor
Kommandant der d.d. Schutterij te Utrecht, Oud-
Inspecteur der Jagt en Visscherij in de provincie
Utrecht.
Indien wij ons niet bedriegen bestaat werkelijk
bij vele kiezers het oornemen om op dien Candi
daat hunne stem uit (c brengennaar onze mecning
zoude deze keuze zeer gelukkig zijn en verdient
deze Candidatuur allezins aanbeveling. p—
De Geschiedenis der Bewaarscholen
Verdeelt zich in vier tijdvakken,
liet tc tijdvak gaal van de vroegste tijden tot
de oprigting «Ier Maatschappij tot Nul vau 't Alge
meen in 1784.
In dit tijdvak vindt men dc zoogenaamde speel-
en matressenscholen die zich, wat den aard van het
onderwijs betreft, slechts met het voorstellen van
letters in kleuren, of mei rijmpjes en beeldjes als:
A is een aapje, dat eet uit zjju poot, enz: of
van ecnen meer godsdiersligen aard, het kenmerk
dier tijden, als:
Door kaalkop te roepen is het oudtyds gebeurd.
Dat 42 kindreu zeer wreed zijn verscheurd, enz:
bezighielden.
Hel 2e tijdvak loopt van 1784 tot de oprigting der
moeder-bewaarscholen te Zwolle en Groningen in 1833.
De Maatschappij behoudt inecrendeels den be
noemenden vormdoch zorgt voor de ontwikkeling
der onderwijzeressen; zie de door haar uitgegeven
Handleidingen.
Het 3e tijdvak strekt zich uil van 1833 tot 1830
of Mad. Marenhols. In dit tijdvak vallen de verbe
terde bewaarscholen, bijzonder in opzigt tot de
ligchamelijkc cn intelleclueele ontwikkeling der
kleinen, terwijl naar aanleiding van Prinsen s beide
eerste leestafels het voorname hegiusel (de lettcr-
kraam) bleef voortduren.
Het 4e tijdvak loopt van 1830 tot onze dagen.
In hetzelve valt de afschaffing der Icllcrkraambet
invoeren van den arbeid, of bezigheden met de
handen, of ontwikkeling uil eigene kracht en zelf
werkzaamheid; terwijl het onderwijs over het alge
meen op deze scholen een meer opvoed- en genees
kundig annz^pn vooral in opzigt tol de spraak erlangt,
waardoor zij ter onderscheiding van de andere inet
alle regt den naain van nieuwe bewaarscholen kuuneu
dragen.
Wie zoodanige inrigting verlangt te kennen, ver
wijzen wij, onder anderen, naar de Bewaarschool
van Mejufvrouw van Zeijst, alhier, die zich aanvan
kelijk in dat opzigt gunstig onderscheidt.
Amersfoort. K.
Delirium Tremen».
DriuikiKirilsiruanziu of' Jcnetcrilollirid.)
AVij hebben hem zon even begraven. Wij zijn treurig
gestand cn sombere gedachten zweven aas door bel hoofd.
Wij brdnnken. berdenken en blijven verbaasd vragen,
line zulke zaken kunnen bestaan. Hij w.i» slcohls 2i
jarenen lot voor weinige degen kwam bij als een
gespierd en kloek jongeling niet ren krachtig voorkomen
vele malen onze deur voorbij. Nu is hij dood en begraven,
en in zijne geheide levensgeschiedenis is niet» te vinden,
dal onze droefenis wegen? spoedig verlie» zou kunnen
matigen. Ik wil u eene schets geven vau de levens
geschiedenis van dezen jongeling cn hoop dat gij zult
