AMÏRSFOORTSCHE
COURANT
'J£ 750.
ran VRIJDAG,
18 Mei 1860.
Dit Blad verschijnt tweemaal in de week des Dingtdag* en Vrijdag». De Prijs van het Abonnement is ƒ1,50 in de 3 maandenVan Advertenliën1 tot 6 n
elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zcgelregt. Afionilerlijke nummer»/0.10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. II.
Amersfoort, Bureau Amertfoorltche Courant, Singel Wijk E N". 61, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-üirectenren in het Rijk.
a~(T>
Parlementaire Almagt
Constitotlonneele DrIJfJagt.
Zoo hcl schijnt wil de meerderheid in de Tweede
Kamer omtrent den Minister van Heemstra dezelfde
rol spelen als in der tyxl (einde 1836) is gespeeld
lictrekkclyk den Minister Simons. Ook toen was
men gebeten op het hoofd van het Kabinet den
heer van der Brugghen, maar men kon hem niet
treffen, evenmin als nu den heer van Hall. Vermits
men toen toch een offer wilde hebben, moest Dr. Si
mons dat offer zyn. Waant men zoodanig offer in den
heer eau Heemstra te zullen vinden, dan vergist
men zich eveneens in den persoon, als in dc poli
tieke période; dc persoon zal te energiek bljjken
te zijn om te wijken en dc période is niet cene
budget-, maar eene spoorwegen-période. Met nog
meer hevigheid dan toen, wordt in de laatste we
ken ccnc hagelbui van conslitutionneele en incon-
slitntionneele phrases naar den Minister van Bin-
nenlandschc Zaken geworpen, waaronder menig
ander, minder standvastig Minister ware verplet-
lead geworden. Stellig mccnen wijdat dc tegen
stand door den tegen woon li gen Minister van Bin-
nenlandschc Zaken ondervonden, ernstiger is dan
dien welke destijds den Miuister Simons gold
want toen was de politieke gedachte, de afkeer
van een anti-rcvolutionnair ministerie sterk in het
spel. eveneens als de agitatie nopens dc onderwijs
kwestie; terwijl thans bjjna geheel andere drljfvec-
ren in werking zijn, die. ofschoon onzigtbaar voor
het ongewapend oog. zich desniettemin met nog
prootere, doch verdekte felheid baan weten te
maken.
Het is eenc allertreurigste houding welke dc
Tweede Kamer, sedert zij op nieuw is bijeenge
komen. heeft aangenomen. Het denkbeeld van,
het drijven naar oppermagt of anders gezegdpar
lementaire almagt. schijnt bij hare leden meer en
meer veld te winnen. Men heeft gehoord interpel
lation formuleren en gehoord motiën van orde
verdedigen, welke met de letter der Grondwet in
wederstrijd zijn. En door wie zijn zjj gedaan Door
mannen, die wij tot nu hadden beschouwd als
gematigde, als bezadigde leden, als behoorende
tut de gezonde kern der Tweede Kamer. Wat moest
de interpellatie de Brauio bcteekencn? Op liet
scherpst afkeuren wat niemand onpartijdig ge
sproken afkeuren kan. Wat betcekende de
motie van orde WintgensEen oordeel uit te
spreken over eene zaak. waaromtrent naauwclijks
twee leden der Tweede Kamer zich eenige be
voegdheid om te oordeclen mogen aanmatigen.
In dc beide gevallen heeft het Ministerie zich.
en in het laatste vooral dc Minister van Koloniën
waardiglijk gedragen. In bijzonderheden omtrent
dc gevoerde discussiën te treden gedoogt ons bestek
niet, te meer omdat zij voor een ieder te lezen
zjjn en ieder toch. die deze met kalmte heeft
gelezen, moet zich bedroeven over de taal gevoerd
door de oppositie, thans in den volsten zin des
woords eene oppositie quand-mémeen over dc
onhoudbare, onbekookte argumenten door haar in
het midden gebragt. Het streven naar parlemen
taire almagt waarop wij reeds meermalen met
klem hebben gewezen heeft haar voornamelijk
die woorden ingegeven, kon haar die voorstellen
thans doen beamen. Behoudens hare andere zelfs
meer onedele drijfveer (waarover wy later, zoo
noodig, den staf zullen breken) vragen wy thans:
Is dat ter harer eerc? Strekt liaur drijven, haar
woelen, haar beulen om de gewijzigde Grondwet,
om deze door haar zoo hoog opgevijzelde Grondwet
van 1848, dat aanbeeld van onuitlegbare uitleg
kunde. waaronder wij leven, bij den volke
bemind te inaken? Wy laten dat voor heden ter
beoordeeling onzer lezers, maar waarlijk als wij
zoo voorldurend een gehaspel over conslitutionneele
beginselen moeten ondervinden waardoor men dc
Regering belet iets degelijks tc verrigten, dan
zouden wij eerder een minder constitutionncelcn
eu meer despotieken regeringsvorm wenschen. Ge
lijk bij de meeste zaken ligt by deze twee regerings
vormen d„ voortreffelijkheid in het midden en
wordt zoowel het eene als het andere rcgeringstelsel
door overdrijving noodlottig gemaakt.
Bij al dat woelen in de Tweede Kamer vindt dc
ultra-liberale dagbladpers meer dan te veel aan
leiding om in troebel water te visschen. Getrouw
aan haar stelsel om alleen te huldigen wat van
hare voorvechters komt, verhoovaardigt zij er zich
op, dat het Ministerie sedert z(jn optreden niet dan
nederlagen zou hebben geleden. Strikt genomen
kan het niet worden ontkend, dat aanvangende
inet dc motie de Branie, dc meerderheid vau dc
Tweede Kamer zich vijandig tegen het Ministerie
heeft getoond; maar nederlagen zyo het niet, want
de oorzaken van dien tegenstand kunnen niet ge
zocht worden bedoelde bladen erkennen het
in onwil jegens den Minister van Heemstra, niet in
mistrouwen omtrent zijne gehechtheid aan onze
conslitutionneele instellingen, niet in wantrouwen
nopens zjjne eerlyke bedoelingen, niet In twijfel
aangaande zync geschiktheid tot het waarnemen
der meest gewigtigc portefeuille, die van Binueo-
landsche Zaken, welke vooral in dezen tijd een
niet allcdaagsch titularis rordcrL Volgens veler
gevoelen, ligt de oorzaak van dien tegenstand in
wrevel jegens den heer van Hall als hoofd van het
kabinet; in den heer ra» llall. die het vertrouwen
van pcene enkele party in het land bezitin den heer
van Hall. die dc levende gedachte daarstelt vanen
de verpersoonlijking is van een stelsel van stelselloos
heid. Wantrouwen In hcl hoofd van het Ministerie is.
zegt men nagenoeg algemeen, de oorzaak van dc
houding der Tweede Kamer. Dat wy niet met den
heer ra» Hall sympathisccrcn is bekend genoeg,
getuige onze artikelen hij zjjne optreding in het
kabinet en inzonderheid bij zijn sprong als hoofd,
of gel(jk wjj het noemden als premier.
Ook wij beschouwen den heer van Hall als een
groot beletsel tot het verkrijgen van harmonie tus-
schen het Ministerie en de volksvertegenwoordiging,
maar kunnen niet gaaf aannemen, dat hjj het eenigst
beletsel is. Teregt beamen wij het echter dat af de
overige Ministers, de een rnecr de ander iets min
der. wel gewild zjjn; dat het een belangrjjke slap
tot bevrediging zou wezenindien de Baron van Hall
uit liet kabinet zou willen treden en een of andere
iinantiëeie specialiteit in zijne plaats optrad. De aan
staande verkiezingen voor leden van de Tweede Ka
mer. bij de periodieke aftreding, zal hem moeten
doen inzien dat als dezelfde leden worden herkozen
op wier sympathie hij niet kan rekenen, betalzoo
meer dan tijd voor hem wordt op zijnen aftogt uit
het Ministerie te denken.
Hoe verblind de meeste ultra-liberale bladen zjjn
in hunne constitutionncclc drijfjagl, cn met welke
dwaze verbjjstering zjj de fouten en min deugdelijke
kwaliteiten van Volksvertegenwoordigers tot deugden
verheffen, leest men in het volgend uittreksel van
hetgeen gister (Dingsdag) een der heftigste liberale
organen in zijn hoofd-artikel bevat
I.cden der Kamer, die voor een jaar geleden
nog elkezelfs zachte teregtwijzing aan het Ministerie,
zorgvuldig zouden hebben vermeden; die tot geen
prijs, zelfs in de verste verte, eene afkeurende
houding tegen de Ministers zouden hebben aange
nomen, zien wij thans stemmen voor dc meest
vijandige besluiten, voor de scherpste uitdrukking
van de volledige verwijdering lusschen Regering
en Vertegenwoordiging. Zijn dat dan gecne tcekenen
des tijds? Is dat alles, gelijk serviele pennen het
gaarne willen doen voorkomenpartijzucht, bijoog
merk of wat niet al meer?"
Ja. antwoorden wij, dat alles is partijzucht, of
zijn bijoogmerken en nog veelmeer! Op het gevaar
af door bedoeld blad onder de serviele pennen te
worden gerangschikt, antwoorden wij die een
onafhankelijker standpunt op politiek terrein in
nemen dan welk Nederlandsch blad ook regtstreeks
en naar overtuiging op die vragen, want wjj zjjn
dat eeuwig beoordeelen en veroordeelen van rege-
ringshandelingen. dat tot vervelens toe verhellen
van grootendeels bekrompene Kleinkoningen-Volks-
vertegenwoordigers moede; ten eerste, omdat hcl
gemakkelijker "valt werkzaamheden en daden van
bestuurders te berispen dan te verbeteren; en
ten tweede, omdat wij dieper in de harten van
zoo hoog opgevijzelde Volksvertegenwoordigers zien;
harten, waarin de wangunst, de zelfzucht en voor
het grootst gedeelte de onverzadigde eerzucht bjjna
het gansch geheel uitmaken; harten van Volksver
tegenwoordigers (gelukkig treft men er nog een
redelijk getal braven ouder, welke zich niet zoo
zeer door hunne liartstogten laten medeslepen)
die de woorden vaderlandsliefde en grondwettigheid
tot maskers gebruiken om hunne zelfzuchtige be
doelingen voor het oog van audcreu te bemantelen.
AMERSFOORT. 16 Mei I860.
Sedert geruimen tijd vernam men weinig omtrent
de werkzaamheden nopens den Spoorweg Utrecht-
Amcrsfoorl-Zwoïloen zullen daarom velen met ons
aangenaam zijn verrast thans te ontwaren, dat de
concessionarissen in het volgend officieel stuk
vee! werkzaamheid cti ondernemingsgeest ten loon
spreiden.
Eergisteren U het volgende Adres am Z. M. den Itiiag
opgezonden
«Geven met den diepeten eerbied te kennen E. W.
Crameru», F. H. Bange* C. II. van der Vliet, C. A. von
Hemcrt en A. Uolumanuitmakende den raad van
administratie der Nedcrlaodactie Centraal-Spoorwcg-Maat
schappij, gevestigd te Amsterdam en domicilie kiezende
ten hunnen kantore, Rusland, B 119;
•I Sias
Dat zij ondergeteekrnden zoowel als Je oorspronkelijke
eonccisionasiaaea van de lijn Ctredst-Zwolle, altijd geoor
deeld hebben dat de verbinding van Zwolle mei Halsbergen
of Rheine over Almelo bet nataarlijke complement wat
van den bun geeoacedcerden spoorweg van Utrecht naar
Zwolle
dat zij den aanleg van dezen spoorweg en bet houwen
vau een zeer kostbare brag over den ljtsfltonder eeoino
medewerk ine of subsidie van staatswege, niettegenstaande
de menigvuldige daaraan verbonden beswarennebben on
dernomen alleen met het doel om eene directe verbinding
met Duitschland tot stand te brengen eene internatiawale
lijn van groot belang voor bet gebeele Rijk aan te leggen
en de ezploitatie dezer lijn voerdeelig te maken voor do
Maatschappij die zich aan soovele bezwarende voorwaar
den heeft moeten onderwerpen:
dat dit ook oorspronkelijk bet plan der legering
zelve was-,
dat de concessionarissen van Ulreeht-Zwolle den II
September 1857 aan Uwe Majesteit de verlenging dezer
lijn gevraagd hebbeu over Almelo tot -saa de dailscbe
grenzen
«dit de ondergeteekenden den 7 Februari) jl. bij bet
onderwerpen aan Uwe Majesteit van eene aanvrage ons
concessie voor de centraal-Ujnen in Nederland de vroegere
aanvrage van II September 1857 om eene lijn van Zwolle
over Almelo naar Rheine herhaald hebben; cn wel bijzonder
om de volgende redenen dat
I 1°. deze lijn van een onloochenbaar nut ia ten aanzien
der handels- en industriële belangen van het gansche laud
en van een overwegend belang voor de fabriekdislrietea ia
Twcnlhe cn in Overijssel;
2°. welke rigtingen men ook in andere spoorwegplannen
zou willen aannemen, deze lijn altijd vroeg oflaat tot
stand zal moeten komen
3°. het dringend noodzakelijk is om deze internationale
lijn aan te leggen v iór het rijp worden der spoorwegplan
nen Munstcr-hmincrik en anderen, welke bet handels
verkeer ten voordecle onzer naburen zullen verleggen;
m 4°. bet onbetwistbaar is, dat bij den aanleg van spoor
wegen in het noorden des rijks het tracé Utrrcht-Zwolle-
Alniclo-Rheine volstrekt noodzakelijk wordtdaar hez ver
voer vau reizigers en goederen uil ifarlingenen bel noorden
des rijks naar Duitschland veeleer over Emdcn en de
Hannoversche weslbaan zoude plaats hebben, dan langs
den omweg over Zutphen naar Uheine, en in het laatste
geval dc naven van llartingen van een aanmerkelijk deel
harer voordcclen zoude beroofd worden
«5°. de lijn van Utrecht over Zwolle en Almelo naar
Rheine, zich zoo natuurlijk en als van zelve aanwijst en
zoo volkomen beantwoordt aan de algeineei.: behoeften des
lands, dat zij de ccnige is, die zonder tegenspraak dn
goedkeuring van allen en een ieder heeft weegedragen.
Heilencn waarom Je oudcrgi-eckenden Uwe Majesteit
eerbiedig cn dringend verzoeken om goedgunstig tc be
schikken on de verschillende adressen, welke zij aan Uwe
Majesteit beblien ingediend ter verkrijging van concessie
voor eene spoorwegtijn van Zwolle over Almelo naar de
Duitsche grenzen, als complement van de hun geconce-
deerde liin van Utrecht naar Zwolle.
't Welk doeude enz.
Amsterdam12 Mei I860.
«(was get.) F. II. Busoe, President.
u D.vio J. C. v*s LesserSecretaris."
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
aan dc Commissarissen des Konings medegedeeld,
dat de tegemoetkomingen ran de gemeenten in <le
kosten der vierde algcmecne tienjarige volkstelling
zullen worden betaalbaar gesteld, wanneer al do
daartoe noodigc opgaren b(j hel Departement van
Binnenlandsche Zaken zijn ingekomen. Inzending
van declaraliën door de gemeentebesturen worden
daartoe niet vcrcischt.
Den Li dezer had er op het Hollandscb diep
in dc nabijheid der Noordschanseen treffend
ongeluk plaats. De visseher W. Brrnd. vau zijna
visschuit met eene roeiboot huiswaarts willende
koerenhad liet ongeluk door den hevigen wind
cn het onstuimig water vol of omver te slaan en
jammerlijk Ie verdrinken. De ongelukkige was een
braaf cn oppassend huisvader eti laat eene weduwo
met vyf nog onverzorgde kinderen achter.
Tusschcn Zaturdag cn Zondag nacht bi.| het
sluiten van de voorjaarskerinis tc Bergen-op-Zooin
is aldaar een groot ongeluk gebeurd. Kr ontstond
nainclyk (wist tusschcn een burger en een hoorn
blazer der vesting-artillerie, aldaar in garnizoen,
met het jammerlijk gevolg dat de burger een
sabelhouw op het hoofd ontving, ter diepte van de
breedte van den saliel; geneeskundige hulp werd
ingeroepen doch cr hostaal voor het oogenhlik weinig
hoop op herstel. Hot is de ijverige aldaar gesta
tioneerde marechaussees mogen gelukken den dader,
welke bereids de vlugt lu i genomen, in handen
le krygenhjj is terstond naar hel huis van arrest
overgchragt. Do gewonde is vader van een talrijk
buisgezin.