AI1BSF00BTSCRI
CODBil
M 885.
vnu DINGS DAG,
5 November i860.
nil Mad .emhijnl tvtmaal in d. d« Dmgtd.
Ike r.g.1 mccrd.r 10 OnU, b.h.l.c het Zegelregt.
Cmm. Singel Wijk E 61.oomede bij'.lie Boekhnodela.e'n en MJM^l b het Rijk.
elke rcoel meerder 10 Cent* K K I i t c" Vrijdags. De Prijs Tan het Abonnement is ƒ1,50 in de 3 maanden. Van Adverteotiëntot 6 regel» 60 Cest»
Amersfoort. It urea n jimttw.m tL.H. i..lel eg®lreK^ --Afzonderlijke nummers, f 0,10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. pan CU*ff, te
AMERSFOORT, 4 November 1861.
Donderdag avond j.l. is in Amicitia de eerste
voorlezing voor den arbeidenden stand van wege het
departement Amersfoort der Maatschappij: tot Nut
van 't Algemeen, gehouden door den heer Mr. J. van
der Leeuw, Advocaat alhier. Spreker gaf zijn voor
nemen te kennen, om in deze en de opvolgende
voorlezingen de Vaderlandsche Geschiedenis te
behandelen, aanvangende met, en toen zeer bevat-
lelijk besprekende den afstand der regering door
Keizer Karei de V<1« aan zijnen zoon Philips, als
het tijdstip waarop onze nieuwe geschiedenis begint.
Een zeer talrijk publiek, zoowel uit den hoogeren
en middenstand als uit den arbeidenden stand was
tegenwoordig, en heeft deze voorlezing volkomen
aan haar doel beantwoord, om inzonderheid onder
den arbeidenden stand nut en leering te verspreiden.
Uit 's Hagc meldt men aan de Amsterd. Ct.
dat de breuk in het Ministerie, lang door ons en
velen met ons voorzien, onherstelbaar daar is. De
oorzaak ligt in verschil over de koloniale politiek. De
lieer Loudon, wij hebben het bij herhaling met leven
dige bezorgdheid aangetoond, heeft het programma
op dit kardinale punt verzaakt, en die verzaking
kunnen en mogen zijne ambtgenootenmet den heer
van Zuylcn van Nycvelt aan het hoofd, niet dulden,
die zich tot de strikte handhaving daarvan verbonden
hebben en gehouden achten, niet alleen door het
programma aan de natie overgelegd, maar ook door
de verzekering vooraf aan den koning gegeven, dat
zij het behoud van cultuur- en consignatiestelsel zou
den handhaven en de gevaarlijke uitspattingen der
drukpers in Indië beteugelen. De koning zal dus wel
dra te beslissen hebben, niet tusschcn tweepersonen,
maar tusschcn twee stelsels. Gcwigtiger oogenblik
heeft de natie in lange niet beleefd. Naar onze innig
ste overtuiging hangt 's lands welvaait, zijne toekomst
van de beslissing des konings af, en geen verschil
over binnenlandsche politieke aangelegenheden, hoe
gewigtig ookhaalt bij den tegen woord igen strijd. Wij
deelen in een volgend nommcr uitvoeriger onze denk
beelden mede."
Uit Zwolle meld men van 1 Nov.:
De administratie der Ned. Centraal-Spoorweg-
Maalscbappij begint in deze streken teekenen van
diligentie te geven; immers sedert een paar dagen
zijn eenige ingenieurs der maatschappij alhier ge-
stationneèrd, die een aanvang hebben gemaakt met
het doen van opmetingen voor de rigting van den
ijzeren weg in spe en de plaats van het stations
gebouw. Wanneer zal nu de uilbakening volgen?
Ingevolge art. 64 van de prov. wetzullen
aanstaanden Dingsdag, den 5 November, de najaars
vergaderingen van de Staten der onderscheidene
provinciëndoor de commissarissen des Konings
in de hoofdsteden worden geopend.
Bij den minister van binnenl. zaken is. op
zjjne aanvraag, van de commissie voor de te
's Gravenhage gehouden algemeene verloting van
voorwerpen van kunst en smaak ten behoeve van
de hulpbehoevenden door den watersnood, ontvan
gen eene assignatie op de Ncderlandsche bank te
Amsterdam, groot 146,132,58*ten einde hem
minister in staat te stellen ommet de van elders
daartoe te zijner beschikking gestelde gelden, de
verliezen te doen vergoeden teil gevolge van den
jongsten watersnood hier te lande geleden door
degenenwien het ontbreekt aan eigen middelen
tot herstel dier verliezen.
Naar men verneemt, zou bij het hoofdbestuur
der posterijen het plan bestaan om, evenals bij ver
schillende andere vakken van administratie, desurnu-
merairen voor dat vak aan een vergelijkend examen
te onderwerpen, waarbij vooral zou gelet worden op
kennis der Nederlandschc en moderne talen en niet
minder op eene volledige kennis der aardrijkskunde.
De Veend. Cl. deelt het volgende berigt mede:
Zoo als wij eenigen tijd geleden reeds voorspelden
hebben de hooge prijzen der aardappelen zich niet
kunnen slaande houden. Men biedt hier thans 1.20
en 1.30 voor het mudterwijl voor de van zieken
en kienen gezuiverden ƒ1.50 wordt geboden. Over
het algemeen worden ze daarvoor evenwel niet afgezet
en zijn de houders, wat ten gevolge van deze daling
in den prijs ligt te begrijpen valt, teruggetrokken.
Het heeft den Koning dezer dagen behaagd
aan Jasper Spijer, zeeman te Rotterdam, kwijt
schelding te verleenen van de strallë des doods,
waartoe hij bij arrest van het prov. geregtsb. in
Zuid-Holland, van 31 Ang. j.l. is veroordeeld, ter
zake van moedwillige brandstichting iu een gebouw
waarvan te voorzien was, dal eenig menschenlevcn
in gevaar kon worden gebragt. De doodstraf is
veranderd iu eene tuchthuisstraf voor den tijd van
20 achtereenvolgende jaren.
Naauwelijks een half jaar geleden heeft Mej.
Cornelia Edersheim, begaafde pianiste te's Graven
hage, onder aftrek van eenige legaten, over hare
nalatenschap beschikt ter gunste van het Israëlitisch
weeshuis aldaar. Thans is hetzelfde gesticht
door een ander hoogst weldadig ingezetenden
heer A. S. Roos, die dezer dagen is overleden,
weder zeer ruim bedacht. Regenten hebben nameljjk
kennis bekomen, dat die heer, onder aftrek van
eenige legaten zijn geheel vermogen ten behoeve
van gemeld gesticht heeft vermaakt. De overige
bepalingen van 's mans uitersten wil zijn deze:
Aao sommige leden zijner familie zullen levenslang
uitkeeringen worden gedaan. Aan verschillende wel
dadige inrigtingen zijner gemeente zijn legaten
vermaaktals o. a. aan bet oude mannen- en vrou
wenhuis het armbestuurde armenschoolde
zieken- en begrafenis-instellingen, de vereeniging
tol bevordering van ambachten onder de Israëlieten,
het Israëlietisch leenfonds; voorts nog legaten aan
het Nederl.-Portug. Israël, armbestuur, de hervormde,
roomsch-katbolieke en luthersche diakoniënde her
vormde en roomsch-katholieke armen te Scheve-
ningen. Aan het kerkbestuur zjjner gemeente beeft
hij ook een legaat gemaakt, groot 10,000.2J pCL,
aan de renten waarvan voortdurend eene weldadige
bestemming moet gegeven worden. Het doet het
hart goeddergelijk berigt van een onzer landge-
nooten te mogen mededeelendie gedurende zijn
leven ook zeer weldadigdoch tevens zeer nederig
was. Tot blijk van dit laatste kan strekken, dat
onder zjjne nalatenschap een verzegelde brief is
gevondenwaarin hijaan zich zelvea de weldaad
niet willende toeschrijven, zegt zoodanigen last van
zijnen broeder en zijne zuster te hebben ontvangen.
De Regtbank te Assen heeft uitspraak gedaan
in de zaak van de vijf Hannoversche ingezetenen
die zich, met meerderen, hebben schuldig gemaakt
aan bet digtwerpen en slegten van slooten en grep
pels in het veen van de marke van Noord- en
Zuid-Barge, waarop zij een regt van compascuum
of medeweideregt beweren, en welke ingezetenen
in verzet waren gekomen tegen het vroeger ver-
oordeelend vonnis van de Regtbank. Deze heeft
dus niet aangenomen het beweren der beklaagden,
dat zij, hetgeen zij hadden gedaan, met regt had
den verrigt. Zij zijn veroordeeld: 2 ieder tot 1
jaar gevangenisstraf en 3 tot 3 maanden gevange
nisstraf en ieder 25 boete.
Als een bewijs van geringe huwelijkstrouw
kan bet onderstaande dienen.
De vrouw van zeker J. N., een achtingswaardig
arbeider te Haulerwijk eu van een onbesproken
gedrag, heeft zich Zondag morgen, den 18 dezer,
onder kerktijd zonder magtiging of verlof van ha
ren man stil verwijderd, zoodat de man, uit de
kerk komende, zijn huis vrouweloos vond. zonder
te weten wcrwaarts zijne wederhelft was gevlogen
of gestoven. Na onderzoek bleek het, dit zij zich
van het noodige reisgeld en proviand had voorzien,
waaruit men meent te mogen alieiden, dat zij
geene korte reis in den zin had. Haar echtvriend!
was in den beginne zeer moedeloos, maar begint
nu weder moed te krijgen.
Te Hannover is een boerenknaap van 19 jaren
ter dood veroordeeldomdat hij zijne eigene moeder
eerst geslagen en daarna geworgd haduithoofde
zjj tegen zijnen omgang met zeker meisje was.
Dezer dagen is in het llólel de la Cloche te
üijon een rijke Engelschman overleden, die als
reiziger daar zijn intrek had genomen. Bij uitersten
wil heeft hij bepaald dat zijne behoeftige geloofs-
genooten (Israëlieten) in die stad honderd francs
per hoofd zullen erlangen en dat aan zeker persoon,
door hem aangewezen om zijn stoffelijk overschot
naar Engeland te brengen, twee duizend francs
zal worden betaald.
Uit Lucern (Zwitserland), schrijft men, dat
aldaar in de laatste 11 dagen eene groote hoeveel
heid sneeuw is gevallen. Eene diligence werd door
zulk eene geweldige sneeuwbui overvallen, dat de
passagiers zich niet dan met groole moeite hebben
kunnen redden. In een ander district zijn 200 schapen
onder een sneeuwval bedolven en in het kanton
Zurich zijn 700 runderen Insgelijks onder de sneeuw
begraven.
De finantiële toestand van Frankrijk geeft aan-
leidin^tot allerlei geruchten. Het deficit inde schatkist
wordt'p 403 milliocn geraamd en om daarin te voorzien
zou ccuc lecning van 000 milliocn gesloten worden
uit eene belasting op dc lucifers, geraamd op 20 mil
liocn "s jaars. Anderen zeggen, dat de Regering bij de
Bank hulp zal zoeken. Ook zou, naar men zeide, bet
Crédit foncier 15 millioeti leenen.
Negen en twintig millioen francs, opgebragt door
de lucifers l
En als de vrije Natie nu eens besloot terag te keeren
tot zwam, zwavelstokken en tot de eerwaardige tondel
doos!
De Conslilulionnel heeft bekend gemaakt, dat
de directie van het blad hare kolommen heeft open
gesteld voor ieder, die tegen de een of ander spoor
weg-directie gegronde bezwaren heeft aan te voeren,
ten einde het publiek in staat gesteld worde om zich
ten aanzien van alle mogelijke leemten in de spoorweg
diensten te doen hooren en door vermelding van op
feiten gegronde klagten de direction te nopen een
wakend oog te houden tot op alle kleinigheden, die
zich bij hare surveillance kunnen voordoen.
Winterdiemt.
De Directeur van het Postkantoor te
deze ter keanisse run het Publiek dit met laaraag tik den
4 November 1861 (uitgezonderd de Zon- en Feestdagen) het Kantoor
gednrende de Winterdienit geopend is. al» volgt:
Des Zon- en Feestdagen (alHSn)
Dagelijks
Des morgens van
voormidd.
r
midfmTlS
avonds s 5'/
ran 7 tot»
Verklaring1 van eene Kroeghoudster.
In het verslag van het Departement der Vereeniging
Christelijk Hulpbetoon te Leeuwarden voor I860 trok
het volgende de aandacht, dat geacht mag worden
van eene geheel onpartijdige zijde afkomstig te zijn.
Twee leden der Commissie, voor het bezoeken der
huisgezinnen bestemd, traden in den loop van dat
jaar eene slijterij binnen, waar alles zeer knap was
en waar zij een gesprek met de vrouw aanknoopende
over den aard harer broodwinning, op hunne vraag
of zij den zegen van God op hare zaak wel dorfde
afbidden, van haar, met duidelijke kenmerken der
waarheid, ten antwoord kregen:
Neen, mijne Heeren! dat durf ik niet, en God
weet hoezeer dit mij pijnigt Dag en nacht bid ik Hem,
dat er uitkomst moge komen. Het is een strijd, die
zwaar valt en telkens bij vernieuwing wederkeert Zie
ik iemand de straat afkomen, dan verlang en vrees
ik tegelijk, dat hij mijne woning zal binnen treden.
Om mijn brood te verdienen wensch ik hel, om den
persoon vrees ik het Ik weet dat menigeen bij mij
verteert, wat zijn gezin toekomt; ik weet dat de
sterke drank niet tot heil van den mensch, maar tot
zijn verderf is, en dat op alles wat verkeerd is, Gods
zegen niet kan rusten. Dit vermeerdert juist mijnen
angst. Vroeger, toen mijn man leefde, hadden wij
eene bloeijende zaak. Drie jaren na zijn dood moest
ik haar opgeven, zon ik niet alles verliezen. Men
overreedde mij deze slijterij als middel van bestaan
over te nemen, en, ofschoon het mij tegen den zin
was, zat ik er in, eer ik het wist. Nimmer echter
kan ik er mij aan gewennen en dat zal ik ook nooit.
En nu, M. H.I waarheid is het: ik vertrouw op God
die voor mij zorgt, maar mag ik nu zonder eenig
ander uitzigt te hebbenmijne woning verlaten en de
toekomst blindelings tegengaan?"
De leden der Commissie gevoelden het moeijelijke
van- deze zaakgaven naar hun beste weten raad en
beloofden haar in gedachte te houden.
INGEZONDEN STUKKEN.
Ontwikkeling der Nijverheid.
[Een woord aan de Amersfoortsche wevers.)
Gewoonlijk rekent men het als een voorregt voor
eene stad, wanneer zjj loopende beeken bezit, die
molens kunnen bewegen. Wal mag wel de reden
zijn, dat Amersfoort wel loopende beeken bezit,
doch dat daardoor geene molens bewogen worden
Zouden die beeken niet kunnen gebruikt worden
om weefgetouwen in bewegi% te brengen? Het
ware te wenschen. dat een kenner van het fabriek
wezen eens onderzocht, of door dit middel de
Amersfoortsche weverj) niet te releveren ware. Indien
al die particuliere weefgetouwen eens in ééne fabriek
vcreenigd werden, dan konden zjj, zonder schade
voor de wevers, goedkooper waar leveren, en daar
door zou de Amersfoortsche weverij weder gaan
bloejjen, en de welvaart der stad vermeerderen.
Wanneer die beeken voor het bewegen van weef
getouwen bruikbaar zijn dan is hel onverantwoor
delijk. dat zij niet gebruikt worden, en dat do
Amersfoortsche wevers liever met alleen staando
handenarbeid tegen den dood worstelen daa tich
