AHERSFOORTSGHE
COURANT
Jlê 974.
v*-
vim Y II IJ D A G
ó9 September ÓS62.
Dit Bind «rgcliijnt tweemaal in dc weckdes Dings,lags en VrijdagsI)e Prijs van het Abonnement is ƒ1,50 in de maanden.— Van Advertentiën1 tol f» regels CO Cents
elke regel meerder 10 (.cuts, behalve het Zcgclrcgt.Afzonderlijke nummers, /0.10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. II. run Cleeff, te
Amersfoort, Bureau Amersfoortsche Courant, Singel Wijk N®. 61, xooriiede bij alle Boekhandelaren en Post-Dircctcuren in het Rijk.
SPAARBANE
liet Bestuur zal zijne eerstvolgende zitting houden op
Itf 21 a lid tl i? 22 September e. k. ten Itaadhuizc te
Amersfoort, des namiddags van 12 tol 1 ure.
VAN DK l'OLL, Secretaris.
AMERSFOORT18 September 1802.
Maandag j.l. is de zitting der Staten-Gcncraal
geopend door Z. M. den Koning, met de volgende
Troonrede
Mijse Hekken
«Met voldoening viude ik mij wederom te mid
den van de vertegenwoordigers van mijn volken
tot gewenschtc medcdcclingcu over ons vaderland
in slaat
Mijne betrekking met andere Mogendheden is
voortdurend die van vriendschappelijke verstand
houding.
Zee- en landmagt kwijten zich loffelijk van hare
taak. In het bijzonder komt deze lof aan dc zee-en
landmagt in Ncderlandsch Indië toe, die, vaak
onder zware beproevingbij het bedwingen van
bet rijk van Ranjermassing haren roem op nieuw
hebben gehandhaafd. Indië heeft aanspraak op onze
hartelijke zorg; lk reken op uwe ijverige medewer
king tot verbetering zoowel van onderscheidene in
stellingen cn wellen als tol ontwikkeling der middelen
van gemeenschap, en vooral ook om het beheer der
koloniale geldmiddelen behoorlijk te regelen.
De voorzieningenwelke in een ander deel onzer
overzeesche bezittingen de afschaffing der slavernij
cisclit, zijn of worden genomen. Gij moogt een
ontwerp der reglementen op liet beleid der Regering
in de West-Indische koloniën te gcinoet zien.
«Bij deze en zoovele andere gewigtige werkzaam
heden zal de voorlichting van den onlangs nieuw
ingcstcldcn Raad van Slate aan Mijn bestuur groo-
lelijks te stade komen.
«Het volksonderwijs gaat vooruit; hetgeen tot
vorming van onderwijzers thans gedaan wordt moet
daarop krachtigcn invloed uitoefenen. Na de rege
ling van liet middelbaar onderwijs zal de opleiding
van hen die zich voor Indië bestemmen en voorts
bet hoogcr onderwijs ons gemeen overleg vorderen.
Landbouw en zecvisscherijcn geven aanvankelijk
goede uitkomsten. De oogst belooft meer dan mid
delmatig te zullcu zijn.
Op de algemecne tentoonstelling van nijverheid
en kunst te Londen bekleedt Nederland eene waar
dige plaats. Zij getuigt van vooruitgang in vele
vakken onzer industrie.
Onder de publieke werken, welke de nationale
welvaart met m verhoogenblijft de aanleg der
ijzeren staatsbanen cn van beide waterwegen naar
zee onafgebroken Mijne aandacht trekken. Wat de
eerste betreft zullen enkele stukken in liet aanstaande
jaar duidelijk voor de dienst geopend, en zal u
cenc voordragt tot regeling der eiploitatie onder
worpen worden.
Hetgeen aan het in werking komen der wet
op de regterlijke inrigting dient vooraf te gaan
wordt voorbereid met al den spoed dien de omvang
en bet gewigt van den arbeid gedoogen.
Dc Toestand van 's Rijks geldmiddelen is bij
voortduring gunstig. Zij laten 'oc datondanks
de uitsaven voor de spoorwegen cn de emancipatie
der slaven schulddelging voortgezet cn aan de groole
waterwegen naar zee begonnen worde.
Het plan ccner geleidelijke herziening van ons
belastingstelselwaarbij de belangen der gemeenten
in het oog zijn gehouden, zal u worden medegedeeld.
Eenige van de daartoe vereischte wetsontwerpen
zijn gereed aan andere wordt voortgewerkt.
«Gij wordt, mijne hoeren tot gewigtige beraad
slagingen geroepen die liet gemeen overleg, onder
Gods zegenlot afdoende tn heilzame besluiten
brengen
Naar men meldt zal op 1 Julij 1SG3 dc
Gentraal-Spoorwcg geheel in gereedheid zijn.
Z. M. de Koning heeft benoemd tot Notaris
te Zeist, arrondissement AmersfoortMr. II. C. van
Diggelen, thans Notaris te Axel.
In I.eijdcn lieert Zalurdag een geduchte op
loop plaats gehad. De oorzaak was deze:
De Doler- cn Vischmarkt is eiken avondmaar
bijzonder des Zaturdags, opgevuld met allerlei
wandelaars, die aldaar dan de passage belemmeren.
Dc commissaris van policic wilde ecu proef nemen
om dit te verhelpen, cn maande daartoe, voorliet'
eerst Vrijdag avond, dc wandelaars aan, om allen
een zelfde rigtiug te volgen, zoo als dat in Londen
plaats had. Een paar jongens verzetten zich Zalurdag-
avond daartegen deze weiden naar liet bureau van
policic gebragtspoedig verzamelde zich daarop
eeu massa volks voor het stadhuis, waarvan eindelijk
dc waarn. burgemeester berigt krijgt, die om den
comm. van policic zonddeze deed echter zijne
ronde cn was niet te vindentoen riep de burge
meester dc hulp van het militair gezag indaar
men inmiddels balddadigheden begon, die eindelijk
tot gewelddadigheden, het werpen met stccnen cn
't binnendringen van winkels overgingen. Op
de tweede sommatie van den milit. gezaghebber
ging dc menigte uiteen, waarbij nogtans de plaatscl.
adjudant gekwetst werd. Eerst den volgenden morgen
was de rust hersteldmaar het bleef toch den
volgenden morgen druk in de stadterwijl des
avonds weder eene talrijke menigte bijeenkwam.
Dc bcsprokeu maatregel door den commissaris
van policic, op eigen gezag genomen zijnde, zonder
den burgemeesterhet hoofd der policic te hebben
geraadpleegd, is hij van wege den Minister van
Justitie aangeschrevenom zich in 't vervolg van
dergelijke eigenmagtige handelingen le onlhcudcn;
terwijl de Minister tevens een onderzoek heeft doen
instellen.
Dc ongeregeldheden van 1.1. Zalurdag- en Zondag
avond te Leijdcn, hebben zich gelukkig Maandag
niet herhaaldde genomene maatregelen cn het
schorsen van den heer Hendriks als 1. commissaris
van policic hebben er veel toe bijgedragen dat die
avond rustig is voorbij gegaan. De personendie
Zondagavond zijn gearresteerd bevinden zich voort
durend in arrest. Men verwacht algemeen dat de
zaak nu geëindigd is en dat dc heer Hendriks
ontslag zal vragen of krijgen. Voorloopig is zijne
betrekking tijdelijk opgedragen aan den 2. commis
saris W. Hoogvliet.
Van tijd tot tijd ziet men 1c Harlingen bet
verschijnseldat er partijen boter per Lomiensche
stoomboot van daar als onverkoopbaar terugkomen.
Vroeger, toen zich dit bij een enkel vat bepaalde,
nam men daarvan geene notitie. Nu dit echter bij
aanzienlijke partijen plaats vindt, vraagt de belang
stellende in deze provincieof dit ook van de
slechte bewerking komt, en dit is blijkens gedaan
onderzoek werkelijk het gevaldc Friesche boter
is in de laatste jaren zeer in kwaliteit verminderd
en wordt meer en meer door andere producerende
landen wegens betere bewerking en dus zuiverder
hoedanigheid op de Loodcnsche markt verdrongen.
Vele Friesche boeren schijnen op de lauweren
hunner voorvaderen te rusten en in slede van
door de toenemende concurrentie geprikkeld te
worden om dit zoo kostbaar voortbrengsel al inecr
en meer te verbeterener een roctn in te stellen
de kwaliteit hoe langer hoe slechter tc maken.
Het provinciaal geregtshof in Zeeland heeft
uitspraak gedaan in de vroeger vermelde zaak van
C. Roks, koopman in kalveren, wonende tc Etten
te Middelburg gedetineerd, liet hof heeft hem schul
dig verklaard aan vijf diefstallen van vee in de wei
den cn aizoo krachtens art. 388 van liet Wetboek
vau Strafregt veroordeeld tot eene tuchthuisstraf van
zes jarenalsmede in de kostenmet bevel tot
aanplakking van een extract van 's liofs arrest le
MiddelburgSteenbergen, Etten en Hoeven.
De rijksveldwachter J. M. Luten, le Staphorst,
kreeg er j.l. Zalurdag de lucht van, dat vier deser
teurs uit de Ommerschans liet Yborster-veld ge
passeerd waren. Over dag hun spoor bijster wor
dende, stuurde bij bescheid aan de dienaren der
omliggende gemeenten ter voorkoming van ont
snapping. Tevens zich zeiven geen rust gunnende,
vatte hij post tot surveillance op het punt van veel
overtogt de Ligtmis. Om 12 uur in den nacht ont
moette hij ze daar c:i greep er dadelijk twee van
af', welke hij in hoeijen sloeg. Geholpen door den
bediende van het logementzetten heiden den derden
vlugtcling blootsvoets tot onder Hasselt na eu het
gelukte litin hem daar te snappen. De vierde is
door een particulier gegrepen. Zij zijn allen in 't
belang der openbare orde naar 't gesticht terug
gebragt. Waren zij op dat punt niet gepakt, dan
was de onderneming in hun voordeel beslist ge
weest wegens de bekendheid van het terrein door
den eencn deserteur.
Uit Warschau werd aan de Oslsoc-Zcituiig het
volgende geschreven over den tegenwoordigen toe
stand van Polen: «De papieren bij de onlangs al
hier in hechtenis genomen personen gevonden be
vestigen niet alleen de bekentenissen der ter dood
gebnigto moordenaars Jaroszynski en Ryll, maar
vergunnen ook een ruimeren blik te slaan in dc
organisatie van de geheele zamcnzwcring. die zoo
als blijkt, zicli uitstrekt over Polen eu de vroegere
Poolschcthans Russische, Oostcnrijksclic landschap
pen. De oogmerken dier zamenzwcring zijn te be
kend dan dat ik mij daarover verder behoeve uit
te latenslechts is daarbij op te merken dat door
de propaganda van de deelhebbers in liet komplot
bijdragen in geld worden geheven tot aankoop vau
wapenen. Het regeringsorgaan deelde den vorm der
organisatie mede welke voor alle tegenwoordige
en voormalige declen van Polen geldt, en die door
het centraal comile', dat te Warschau zetelt, den
24 Julij dezes jaars is uitgevaardigd. Het belang
rijkste daaruit deelen wij hier mede. liet eedge
span is in ticntalen cn hondcrdtalenvervolgens
naar districten en provinciën ingedeeld. Drie oudcr-
afdeelingen zijn verbonden tot eene boofdafdeeling,
wier chef van wege het hoofd-comilcdoor dezeu
agent, zijne instructiën ontvangt. Met geringe wij
ziging heersebt die organisatie ook voor de overige
deelen des lands. Ieder district heeft zijnen chef,
welke de bevelen van het comité verder brengt.
De verder van Rusland gelegen provinciën Lilbau-
enKlein-RuslandGalicië en Posen, hebben de
zelfde organisatie met provincialen comités, welke
de betrekking met het nationale comité te War
schau door middel van een agent onderhouden.
Het nationaal-emigralic-comité bezorgt de zaak der
emigratie, en houdt zich verder bezig met het ver
spreiden van geschriften om de openbare meening
in Europa ter gunste van Polen te bewerken, liet
militair comité staat zelfstandig tegenover betcen-
traaleen wordt door zijne twee gedeputeerde mi
litaire en civiele leden vertegenwoordigd zoolang
het zich in Polen bevindt; overigens is bet aan bet
centraal comité ondergeschikt. Dit laatste heeft on
beperkte inagt eu is aan niemand rekenschap ver
schuldigd, het geeft ook geene verklaringenen
kan alleen door dc meerderheid der stemmen vau
hel comité zelf worden opgeheven; het bestaat uit
zeven leden, cn wordt alleen door eigen keuze aan
gevuld. Hel heeft vier afdeelingena. voor War
schau b. voor de provinciënc. voor het buiten
land d. de politie; welke de scherpste contröle
voert over alle gebeurtenissen en daden onder de
natie. Daarmede is nog verbonden cenc afdeeling
voor de drukpers en communicatie op geheel het
grondgebied van Polen. Zoo noodig komt het co
mité als geregtshof bijeen, en trekt de schuldigen
ter straffe voor zijne vierschaar. Dc leden beloven
onder eede geheimhouding van de namen en han
delingen des comitê's, en der geheele organisatie,
zoowel na als gedurende hunnen diensttijd. De lijd
vau opstand wordt door het comité bepaald liet
ontwerpt daartoe het planbenoemt den militairen
bevelhebber voor Polen en bet voorloopig bewind,
cn treedt af, zoodra dit is opgetreden.
Politieke Revue.
De wond van Garibaldi blijft sterk etteren en
sommige der kundigste Europeesche geneesheeren
toegesneld om den héld-patriot te helpen, zijn van
ineeriing dat hij aan de gevolgen zal sterven. Treurig
zou aldus het uiteinde kunnen zijn van dien grooten
vaderlanderdie niets voor zich verlangdealles
voor Italië waagdecn tot loon den dood inoogste
door een Italiaanschen kogel. En toch spreekt men
nogdat hij wegens rebellie voor eene reglbank
teregt zal slaan. Die reglbank zal niet zijn een
krijgsraad met den senaatmaar de assises. Koning
Victor Emanuel zal diensvolgens, als de dood niet
vlugger regt, den man, die Lombardijë, de her
togdommen. Napels en Sicilië aan zijne kroon hechte,
doen teregt slaan, daar waar men ook vele anderen
regt. Zal Garibaldi, indien hjj blijft leven, zich
aldaar verdedigen En zoo jadan zal zijne ver
dediging zich samensmelten in de grootsche pleit
rede, die de zedelijke herinnering aan zijne twee
vroegere gekroonde bondgenooten in zich beval:
lialic zal vrij zijn tot dc Adrialischc zeehebben
wj beloofd, u ik heb mijn woord willen gestand doen,
mijne bondgenooten niet; ziedaar mijne rebellie!"
Het Romeinsche nationale comité beeft den 7
dezer, dus .a de gevangenneming van Garibaldi,
eene nieuwe proclamatie uitgevaardigd. De smar
telijke gebeurtenissen waarvan Zuid-Italic het too-
ueel was," dus leest men in dit stuk, «hebben
overtuigend doen zien, dat de raad van hetcomilé
aan do Romeinsche burgers, om zich buiten elke
onvoorziglige onderneming tc houdengoed was.
Slechts onvoorziglige vrienden of kwalijkgeziudeen
sluwe liedcu hebben de bevolking aangespoord deel
le nemen aan eene onderneming, die niet strekken
kon om aan Rome de vrijheid le hergeven. Iniegen-
deelzij kon slechts dienen oin nieuwe rampen
over Italië uit tc stortenaan de reactie nieuw
voedsel le geven en de voltooying der 'taliaansche
eenheid twijfelachtig te maken. Torwjjl liet liberale
Europa met leedwezeu gezien heeft, dal een beroemd
persoonder natie dierbaar wegens de dicuslen
haar door hein bewezen, de vaan des opstands heeft
verhevenzag liet anti-liberale Europa dit met
