AIERSFOORTSGHE
C O U B AI T,(
NIEUWSBLAD dee CENTRA#u>* en
NOORD OOSTELIJKE SPOORWEGGE WESTEVy
M 1142.
T£
•<eg r.u\i
van Y RIJ DAG, 29 April J864.
Dit Iliad verschijnt des Uingsdagsen Vrijdags. De Abonnementsprijs is ƒ1.50 in de 3 maanden. Van Advertentiën, I tot 6 regels 60 Cents, elkè regel meerder 10 Cents;
legale Advertentiën per regel 15 Cents, behalve liet Zegelregt. - Afzonderlijke n,sn-neri ƒ0.10. Brieven franco. Bestellingen bij den Uitgever A. II. van CUeff, te
Amersfoort, Bureau Amertfoortsche CourantLangstraat, Wijk F. N°. 43. over de Ou le Vischmirkt, zoo mede bij alle Boekhandelaren en Post-Directenren in bet Rijk.
AMERSFOORT, 28 April 1864.
Zondag e. k. vangt de nieuwe dienstregeling des
Centraal-Spoorwegs (Zomerdienst), blykens achter
staande advertentie, aan.
In 't algemeen is zij goed ingerigt.
't Zou ook onmogelijk zijnmet 3 treinen van,
en 3 treinen naar Zwolle een aantal wenschen te
bevredigen.
Sommigen achten het getal treinen te gering.
Doch dat toont een verkeerd begrip van taken.
Vermits, zoo lang de Noorder Staats-Spoorwegen
niet gereed zijn. zelfs één centraallrein meer heen
en terug een beduidend nadeel aan 'de exploitatie zou
te weeg brengen.
Geschiedt in 1866 of vroeger de aansluiting met
de Noorder Staats-Spoorwegen dan zal de Centraal-
Spoorweg-Maatscli. ongetwijfeld 4 of meer treinen
van en ook naar Zwolle in werking brengen.
Men hooptdat spoedig retour kaartentegen
verminderde prijzen zullen uitgegeven worden.
Die maatregel zal stellig de kas der exploitatie
stjjven en het publiek veel genoegen veroorzaken.
Ook het corresponderen der Cenlraal-treinen op
vele «ne/lreinen des Rjjnspoorwcgs is voor koop
lieden en zuinige reizigers niet aangenaam.
't Is ook voor de upbreugsl des Centraal-Spoorwegs
niet voordeelig.
Immers, dat maakt liet reizen duurder.
Goedkoop reizen, lokt veelvuldig reizen.
De Amcrsfoorlsehc regthank heeft gister uit
spraak gedaan in zake de Hheinsch. Assoc. Ges. te
Mains. contra l'llrajectnm te Zeist.
Eerstgenoemde maatschappij heeft het proces
da&r niet gewonnen. Dat hebben wij in 't vorig
nummer aldus juist vooruitgezien.
In de vergadering van het Waterschap de
Slaperdijk met Geërfden op 26 dezer zijn de aan
de beurt van aftreding zijnde Gecommitteerden
herkozen voor den tijd van vier jaren n.l.
Voor de communiteit Woudenberg, de lieer IV. J.
Lagerwrijaldaar, en voor de communiteit It ens-
wonde, de beer Mr. M. J Baron Taets van
Ameronqcn van Itenswnudealdaar.
De draaibrug van den Cenlraal-Spoorweg over
den IJssel bij Zwolle, is op 25 j.l. op bare spil
geplaatst.
Zij beeft een gcwigl vau 50 a 60.000 ponden
en kan open- eu digtgedraaid worden door c'éu
persoon.
Z. M. beeft den heer Dr. Th. Davids, te
Amsterdam, benoemd tol lidder der orde van de
Eikenkroon. Naar wjj met genoegen vernemen is
deze onderscheiding hem eerst nu ten deel geval
len. als erkenning der buiteugewone diensten door
hem reeds voor meer dan dertig jarenbij de
eerste uitbarsting der choleraen met opoffering
zijner eigene gezondheid, aan die slad bewezer.
Ook de heer Benoit Cosiereen der verdienste
lijkste industriëlen daar ter stede, lieefl het rid
derkruis van genoemde orde gekregen.
liet voorluopig verslag van de commissie van
rapporteurs uil de Tweede Kamer der Slaten-Gene-
raalbetreffende de jongt ingediende ontwerpen
tot regeling der geneeskunde, enz., is than3 in
druk. Het hljjkt daaruit dat genoemde ontwerpen
nog geenszins onverdeelden by val by de Kamer
hebben gevondenintegendeel nog vele bezwaren
en bedenkingen zoo op liet geheel als de bijzon
derheden zjjn bljjven bestaan.
Met opzigt tot het Wetsontwerp IV tot rege
ling der uiloefening van de geneeskunst, beerschle
ook nu weder in de Tweede Kamer tweederlei
gevoelen.
Van de eenc zjjde juicht men deze poging om
de gestadig toenemeudc verkeerdheden zooveel mo
gelijk te weren, volmondig toe.
Aan do andere zijde hield men liet er voor,
dat de wet een veel te gestreng karakter had
en daardoor öf weinig werking hebben óf tot allerlei
noodelooze betnoejjeljjking der ingezeteucn leiden
zou.
liet verlies van maatschappelijke vrijheid was
naar dit laatste gevoelente grootdan dat de
mogelijk gunstige gevolgen der wet daartegen
konden opwegen. Ook was het de vraag, of hier
het eigenbelang der geneeskundigen niet meer in
het spel was dan hel belang der lijdende tnensch-
heid.
De uitslag vaD hel onlangs afgeloopen voor-
jaars-examen voor hel lager- eu meer uitgebreid
Jager-onderwijs in de verschillende provinciën is
geweest als volgt: Van 1418 aangevraagde acten
zjjn 846 verleeod en 572 geweigerd. Het getal
der geëxamineerde onderwijzers is geweest 946
dat der onderwijzeressen 472. Toegelaten zijn
55 hoofdonderwijzers en 19 hoofdonderwijzeressen
5 huisonderwijzers en 21 huisooderwyzeresseu
208 hulponderwijzers en 65 hulponderwijzeressen.
Voor het Fransch zijn toegelaten 40 onderwijzers
en 72 onderwijzeressen; voor het Engelsch15
onderwijzers en 48 onderwijzeressenvoor het
lloogduilsch33 onderwijzers en 36 onderwijze
ressenvoor de wiskunde, 50 onderwijzers; voor
het teekenen, 33 onderwijzers; voor de landbouw
kunde 1 onderwijzervoor de gymnastiek 36
onderwijzers; voor handwerken, 103 onderwij
zeressen.
Bij het provinciaal geregtshof van Noord-
Holland stond eergisteren te regt Johanna Chris
tina Limburg oud 18 jaren van beroep dienst
bode, beschuldigd van op 20 January haar jong
geboren kind in bet secreet te hebben geworpen
en mitsdien van kindermoord gepleegd voor de
eerste maal door de ongehuwde moeder. In deze
zaak waren 8 getuigen gedagvaardterwijl op
bevel van bet Hof nog een werd gedagvaard en
per deurnaarder ter leregtzitting medegebragt. liet
openbaar Ministerie rekwireerde bij monde van
Mr. M. Sclioonereld P.Jz.de schuldigverklaring
van de beschuldigde aan het haar ten laste gelegde
feit met veroordeeling tot een tuchthuisstraf van
zes jaren. De advocaat Mr. C. J. Schokker hield
daarop het betoog dat er geen sprake kon zijn
vau kindermoord, daar de bevalling niet regtens
bewezen isen bovendien het bewijs niet is gele
verd dat het kind tengevolge van de daad der
moeder is gestorven, daar de apoplexie, waaraan
liet is gestorvenaan een andere oorzaak kon
worden toegeschreven. Hij concludeerde mitsdien
tot vrijspraak, liet Hof heeft zich echter met die
conclusie niet vereenigd. de beschuldigde bij op
gister gewezen arrest schuldig verklaard en ver-
ooidceld tol eene tuchthuisstraf van 5 jaren.
Naar aanleiding van het sterven van drie
geneesheeren te Meppel aan typhus «shrijft Dr.
Roelants onder anderen in de N. Holt. CtBij
rius en andere besmettelijke ziekten geschiedt
ventilatie gewoonlijk allergebrekkigst; buiten
lucht wordt zorgvuldig afueweerd; het vooroordeel
dat de zieken koude zullen vatten, maakt, dal de
ziekenkamers met smetstoffen worden overladen
terwijl hei geinis vau een onophoudelykeu aanvoer
van zuivere luchtinaar daarentegen eene gestadige
ophooping vau des lijders ziekte-emanatiën diens
herstelling hyna oumogelyk makenen zoowel ge
neesheeren als andere nabijzijnden worden bloot
gesteld oin die smetstoffen in zich op le nemen
en weldra gezamenlijk de slagtolfers te zijn van
ondoelmatige verpleging en vooroordeel."
Men verueeint zegt de Zwolsche Cou
rant" Jat het provinciaal kerkbestuur van Over
ijssel iu zijne vergadering van 22 April II. heeft
beslotenden heer J. G. van Rijnprovisioneel
geschorsten predikant bij de Nederduitsche Her
vormde gemeente le Zwolle, te ontzetten van zijn
ambt en bediening als predikaat by de Nederland-
sche Hervormde Kerk.
Te Nijmegen wordt voor 1000 halve Ned.
pondeu hooi 40 betaald.
Men schryft uit Winschoten aan den Prov.
Gron. Courant".
De 500 Ned. ponden hooi worden tegenwoordig
verkocht voor de som van 25 a 26 guldenin
Drenthe. Wal moet het booi dan wel niet waard
ryn in 'tOldambt? Overal is groot gebrekniet
alleen aan hooimaar ook aan stroo.
Een Duitsch professor schreef onlangs een
boekje tegen de doodstraf.
De opbrengst daarvan dient tot het bouwen
eener kanonneerboot.
De Koning vau Denemarken heeft tot zjjn
leger eene proclamatie gerigl. waarin lijj verklaart
dal het lydeu in de laatste dugen niet vergeefs
zal zjjn geweest en zijne vruchten zal dragen in
den strijd tegeo geweld en onregt, een strjjd
welks doel is 's lands bestaan en onafhankelijkheid.
De vermaarde Eneas Mackintosh, diezjjnen
naam heeft gegeven aan liet kleedingstuk dat in
geheel Europa en in dc transatlantische gewesten
gebruikt wordtis dezer dagen le Londen over
leden. en heeft aan zyne familie een vermogen
van 160,000 pd. sl. 1.920.000) nagelaten.
Lageroaderwija-Kweekelin^en,
en hunne opleiding, inzonderheid voor zoo ver se
reeds helpen in de school.
Om ëëne opene plaats met 200, bij dc normaallessen
te X, hebben twaalf mededingers, 16 April j.l.examen
gedaan.
Eenige opmerkingen.
Zoo als veelal was t lezen te haastig; 'twas als van
iemand die gejaagd wordtsonder rust in de stem bij
't einde van oen zin; te gelijk onaangenaam door over
maat van klcmtoonen En die toonen werden niet door -
eene langzame uitspraak maar met stemverheffing aan
gewezen. Voortgezette oefening in 't overluid lezen ontbrak,
't Verslaan en verklaren van 't gclezene over 't geheel
was beter dan 't lezen zelf.
Vier van de twaalf schreven eene goede haod de acht
overigen waren zwak vooral No. 2 en 6 in de rij. Ook
voor dit vak ontbrak 't blijkbaar aan genoegzame oefening.
In plaats van reel af te schrijvenof over te schrijven
hadden denkelijk de meesten nooit twee, drie bladzijden,
vlug en naauwkeurig in 't net geschreven.
liet min of meer ingewikkeld reken voorstel is door
illen goed opgelost. De oplossing daarentegen van
3252925 975 X (zonder verkorting) is aan No. 2
en 6 misluktze waren niet vast in dc vier hoofdregels.
Jongelieden die niet goed kunnen lezen niet fraai
vlug en naauwkeurig schrijven flink en juist rekenen
zullen, bij vergelijkende examens voor 'l lager onderwijs
nu en altijd eene vergeefsche reis doenhoe veel goeds
ze anders mogen hebben. Die vakken zijn en blijven de
grondslagen.
Als opstel was de vraag te beantwoorden: a Waarom
wilt gij meester worden?" Bij velen stond in 't antwoord
en voorgrond, omdat de onderwiizersbelrekking fatsoen
lijk was. Anderen worstelden en schermden metdegroote
woorden van beschaving verlichtinga om de kinderen
op te leiden tot alle christelijke en maatschappelijke
deugden enz. enz." Enkelen lieten iels van honne inwen
dige roeping blijken ze wilden onderwijzer worden, om
dat ze pleisier hadden in 't leeren en ook gaarne anderen
lerrdcn. Of men gewoon is zijne kweckelingcnnu en
dan te doen stil staan hij de piigtcn en beswaren aan
de betrekking verbonden; en of men die betrekking ook
van een hoogcr standpunt leert beschouwen, dan eenig
van fatsoen en kostwinning?
Taaltaalvormen en ontleding De bedrevenheid hierin
was in 't algemeen voldoende. Enkelen badden begrip van
dc verschillende bctcekenissen der woorden en van taal
eigen. Een (No. 4), die schreef, dat men de kinderen in
hunne jeugd goeac eigenschappen moest leerenkan tot
die enkelen niet gerekend worden. Dat dc ongelijkvloeijende
werkwoorden naar de verschillende klankverwisselingen,
in klassen verdeeld worden bad men dienen te weten
cn dat het woord einde" een bijwoord is (No. 6)bad
men niet moeten zeggen.
Dc vormleerals oefening in 't geregeld zpreien-mondelijk
stellen was bijna allen vreemd. De noeken die ontstaan,
wanneer eene lijn twee andere evenwijdige snijdtnaar
hunne betrekkelijke ligging te benoemen en kenmerkend
te onderscheiden zonder letters tc gebruiken is niemand
gelukt.
Occasioneel gaven dc meestcn blijkendat zc met de
geschiedenis cn aardrijkskunde vrij wel bekend waren,
t Opgegeven kaartje van Italië kwain redelijk wel voor
den dag. De wijzewaarop men zichzoo 't schijntge
woonlijk in 't kaarlenleekenen oefentbleek eohter niet
ilc beste te zijn zeer tijdroovend daarenboven. Men maakt
kaarten even als iemand die eene leckening copiëert
streepje voor streepje wordt alles volgens model over-
gebragt. 't Is een geesldoodend geknutsel, waardoor men
in het teckcnen even min verder komt als in de aard
rijkskunde. Er is een andere weg. In enkele lijnen met
eene losse hand gelrokken zonder ze op te werken schelst
incn den omtrek van 't land cn wijst men rivieren
bergen enz. aandc steden en hare betrekkelijke ligging
eenvoudig met stippen.
Met het rekenen uit het hoofd waren velen min of meer
bekend. Volgens 'l bcrigt van den deskundige, ging
dc kennis van dc beginselen der muziek niet hoog.
Meer vakken te behandelen liet de tijd niet toe zooden
allen *s avonds le buis kunnen komen, 't Behandelde was
ookvoor eene betrekkelijke bcoordeeling voldoende.
Varkensvlaescb en de Trichina Spiralis.
Sedert eenigen tijd heeft men in Duitsch land
veelvuldige ernstige ca gevaarlijke ziekten vraarge-
uomendie haar omstaan aau het gebruik van
raauwligt gerookt of zwaar gezouten varkens-
vleesch le danken hadden. Het is namelijk gebleken,
dat in hoi vleesch van varkens een woekerdiertje
of ingewandsworm Trichina spiralis) wordt ge*
vonden, welk diertje, by -het gebruik van zooda
nig vleesch, iu het menschel ij k ligchaam overgaande,
den dood van den gebruiker kan veroorzaken.
Schoou men nu bjj het onderzoek van vleesch van
varkens, die hier te lande geslagt zjjo, do Trichina
tot dus verro niet of nóg niet heeft aaugetroffeu
zoo kan men toch uit deze weinige onderzoekingen
geen algemeen gerustullend besluit trekken. Ook
is hel bekenddat dagelijks groote hoeveelheden