NIEUWSBLAD dee CENTRAAL*
CO BB A Hi
NOORD-OOSTELIJKE SPOORWEGGE WESTEN
Jts 1192.
van Y R IJ D A G, 2J October Ó864.
Dit Rlad verschijnt des Duigsdag jen Vrijdags, De Abonnementsprijs is /'LSD in de '.i maanden. Van AdverlentiënI tol 6 regels 60 Cents, elke regel meerder 10 Cents;
legale Advcrtcnticn per regel 15 Cents, behalve liet Zegclregt. Afzonderlijke nummers fO. 10. llricveii franst. Bestellingen bij den Uitgever A. II. van Cleeff, te
Amersfoort, Bureau Aoiersfoortsche Courant. Langstraat, Wijk F, 43, over de On Ie Visclimirkt. zoo mede bij alle Boekhandelaren en Post-Dircctenren in het Rijk.
SPAARBANK.
Het Bestuur zal zijne eerstvolgende zitting houden op
lttaniidng 24 October e. k. ten Raadhuizc te
Amersfoortdes namiddags van 12 tot 1 urn.
VAN DE POLL, Secretaris.
Politieke Revue.
De Europeesche nienwskraarn wordt in de laatste
dagen gestoffeerd door de mare der thans te houden
bijeenkomst te Nizzavan Czaar Alexander II
met keizer Napoleon IIIterwijl de aanwezigheid
van von Bismarck von Bcaclic te Biaritz (alwaar
hij eene badkuur ondergaat, waarschijnlijk om
zyn corpus nog meer tegen de liberalen in Pruissen
te verharden) ook in verband lot bedoelde hijeen-
komst schijnt te staan.
Naar men zegt, zou die bijeenkomst voornamelijk
ten doel hebben: de grondslagen tol eene vermin
dering van de strijduiagten der verschillende groote
stalen te leggen.
Heeds heelt de Italioansche regering een aanvang
gemaakt met de vermindering barer staande armee
enzooals men weetis het Oustenrijkschc leger
in Venetië reeds verminderd.
Geldgebrek schijnt echter hiervan de hoofdreden
te zijn, zooals geldgebrek tegenwoordig de oorzaak
der vele faillissementen is. welke bekend zijn en
bekend zullen wordenterwijl ook dc ongunstige
berigten omtrent den toestand der Oostenrijksche
en Turksche financiën nadeelig op den effecten- en
geldhandel iullucuccert.
In Italië roept ineu«T programma der Natie,
waarin bovenaan staat: ««Home, llalie's hoold-
slad is in geen enkel punt gekrenkt!
Welk gezag heeft dat programma
Keurt Keizer Napoleon dal programma goed
Eu wat nog meer heteekentzal hijdes noods
met kracht en binnen een niet ver verwijderd tijd
perk dat programma tol eene waarheid maken
Zonder die hulp lacht Keizer Frans Joseff uit de
forten van zijn geduchten vierhoek met al dc pro
gramma's van het jonge Italië en wuift elke vlag
van die forten, Italië als 't ware toe: «ziedaar
Venetië raak er eens aan
De Parijssche papieren hoftroinpetters zijn reeds
vertoornd op Markies Pepoli, die iu onze schatting
nog zoo weinig in hun oog veel te veel zcide.
Die toorn spelt Italië weinig goeds.
De groote vraag van den dag te Turyn is echter
op dit oogenhlik niet: «wat zal de conventie ons
iu de toekomst geven?" maar: «heeft de schatkist
geld genoeg voor morgen en overmorgen
Zend soldaten naar huis" is de raadgeving
van bekwame financiers, maar welk Minister van
Oorlog heeft daarvoor ooit ooren gehad
De Oostenrijksche Staatsschuld bedroeg op ultimo
April ongeveer vijf en twintig honderd millioen en
de rente die de Schatkist te betalen heeft, ruiin
een honderd en vijftien millioen gulden.
In 18(54 is de schuld vermeerderd met circa
dertig inillioeu gulden.
Maar daarvoor heeft men ook laauweren ge
haald in Sleeswijk-Holstein
De Koning van Pruissen, gaarne den heldenmoed
zijner krijgslieden willende vereeren en beloonen
heeft een onderscheidingsteeken ingesteld voor hen
die deelnamen aan de bestorming der Duppeler
schansen. De decoratie heel: Duppeler-storm-kruis.
Daarop diende te worden gegriftovcrmagl wint l
Dc vorst van Lichterstein heeft plan zijn vorsten
dom aan Oostenrijk te verkoopen Bij de Duitsche
b.ondsacte is hem dat geoorloofd en behoeft hij
zijne onderdanen niet te vragen bij welken bondstaat
zij al dan niet gaarne wenschcn te worden ingelijfd.
Dc Duitsche dénhcid en de Duitsche vrijheid
inaken tegenwoordig niet veel vooruitgang.
Niet minder ongunstig zijn dc berigten uit Noord-
Amerika omtrent de geldschaarschtc van het Noor
der- en Zuidergouvorncinent. liet Noorden blijft
steeds papicrengeld maken en het Zuiden vraagt
slechts 40 millioen dollars te leen
Wie die som aan het Zuiden lecnen kanbedenkt
zich echter eene wijl vóór hij beslist of lij) die som
leenen zal.
In 't Noorden begint men zich te wapenen, om
zich onderling bij de presidentskeuze te bestrijden,
niet enkel met pen en inkt maar ook met staal
lood en kruid.
't Zal heet by die verkiezing toegaanen zoo
't schijnt, zal Abraham Lincoln zoo gemakkelijk niet
van 't bewind gestooten wordenzelfs zegt men
dat hij veel kans iieefl president 1c blijvenen
ook hij moet zin hebben zich die herbenoeming
te laten welgevallen, hoewel 't gansch zoo aangenaam
niet is hij de tegenwoordige tijdsomstandigheden
hoofd van het Yaukeedorn tc zijn.
AMERSFOORT, 20 October !8f»4
Worden door de lleercn Boas en Judels, blij
kens achterstaande advertentie, Maandag avond
e. k. twee buitengewoon fraaije stukken opgevoerd
onder de beste van hun repertoire rang innemende
ook den daaropvolgendcn Donderdag avond zal een
brillant stuk worden gegeven hetwelk in deze week
in hunnen Salon des Variétés te Amsterdam voor
hel eerst werd vertoond gevolgd door een aller-
koddigst nasluk.
Maakten wij reeds melding van do concerten
door hel gezelschap van den lieer Hubert Sauvlel
op Dingsdag en Woensdag avond e. k. in Amicilia
te geven, thans nu wij de programma's der voor
te dragen stukken naast oris hebben, mogen wij
ons gerust voorspiegelen dat de uitbundige bij
val welke dit muziekgezelschap te Botterdam
Amsterdam, enz. is ten deel gevallen, ook alhier
niet zal falen. In hot aantal nummers der pro
gramma's treden speciaal op de lleercn en Madame
Sauvlel, Fraulcin Grelchen, do IIII. Fleischer en Karl
Beek, torwijl mede de Ouvertures Wilhelm Teil,
RaymondFelsenmuhleenz. met vol orchcst
worden uitgevoerd.
Morgen, Vrijdag avond, nemen de voor
stellingen van het tooneclgezelschap dor Ueeren
I. J. StoeteD. IK. Jacqui Co., Provinciale too-
necldirecteuren van Groningen eti Frieslandvol
gens achterstaande advertentiemet zeer aantrek
kelijke stukken, een aanvang, en verdient dit
tooueelgezelschapzeer goed zatncngestelJin
ruime mate hel bezoek der ingezetenen van Amers
foort en bewoners der environs, terwijl het reper
toire bestaat uit gerenommeerde stukken, als dc
Armen van Parijs, Aballino, enz., alsmede excel
lente Vaudevilles. In een aantal der voornaamste
plaatsen des rijks inogten de voorstellengen dezer
Tooneelislen de bijvalsbetuigingen van hel publiek
erlangen.
Z. M. de Koning heeft benoemd tot Burge
meester der gemeente IJssclstein den Heer J. C. F.
Baron van Heerdt.
Ue afdeelingen der Tweede Kamer houden
zich bezig met hel onderzoek van het Wets-Ontwerp
op de schutterijen.
Vele leden hebben echter 's Gravenhage den rug
toegekeerd.
liet Provinciaal geregtshof in Noord-Holland
beeft Adriaan Merenspolderwerker te Haarlem
mermeer vrijgesprokeu van de tegen hem gedane
beschuldiging van poging lot moedwilligen doodslag
met voorbedachten rade (moord) op den rijksveld
wachter E. Houwen en zijne onmiddellijke in vrij
heidstelling gelast. De beschuldigde heeft reeds
ruim 8 maanden in preventieve gevangenis door-
gebragt.
Het proviuciaal geregtshof in Zuid-Holland
heeft uitspraak gedaan in de zaak van G. II.tegen
een vonnis der reglbauk te Botterdamwaarbij
hij ter zake van het in het publiek dragen van de
millitaire Willemsordezonder daartoe geregtigd
te zyntot zes maanden correctionnele gevange
nisstraf was veroordeeld.
Te Ftaneker is gearresteerd en na een voor-
loopig verhoor te hebben ondergaan geboeid naar
Leeuwarden vervoerd\V. d. S. meester verwer te
Franeker, die tot driemaal gepoogd heeft het kind
dat zyn vrouw vóór het huwelijk met hein ter
wereld had gebragt, door middel van vergiT urn
het leven te brengen, ton einde bij den dood des
kinds f 70.uit een fonds te bekomen. Het kind
is niet buiten gevaar.
De oogst der appelen is in de omstreken van
Veessen zoo groot, dat ze bijna onverkoopbaar zijn.
Er zijn landbouwets, die zelfs 2000 mudden geoogst
hebben. Do prijzen zijn zóó laag, dat voor de beste
soorten niet meer dan GO it 70 cent per mud te
maken is.
Ambtenaren ter provinciale griüiön in ons
rijk vragen, en zeer teregthooger traclemcnt.
Hunne tractemcnlcn zyn ook geenszins evenredig
aan den aard hunner betrekking en den stand dien
zij in de Maatschappij moeten ophouden.
Men schrijft uit Gencmuiden, dd. Ui Oct.,
het volgende
In den loop dezer week keerde na 18J jarig
verblijf in Noord-Amerika, waarvan 11 in Califor-
nië, in deze gemeente terug II. van der Haar
ongehuwd ruim 40 jaren oud. Deze is omstreeks
1853 rriel tier andere gezellen uit den Staat Michi
gan over land met paard en rijtuig naar gemeld
goudland vertrokken welke reis 130 dagen duurde,
in het begin het goudzoeken niet zeer bemoedigend
was, wijl de verdiensten niet geëvenredigd waren
aan de duurte der levensmiddelen enz. Kan der
llaak keerde gezond terug en vond zijne moeder,
benevens velen zijner familie nog in leven."
Van meer dan eene zijde komen er in den
laatslen tijd uit Rusland berigten omtrent branden
die kennelijk aangestoken zyn geworden door kwaad
willigen en waarvan men geneigd is te meenen
dal zij in verband staan met staatkundige partij
schappen. Intusschen blijft de brand die van den
24slen Augustus tot den 3den September in de
stad Simbirsk gewoed heeft, dc schromelijkste en
betreurenswaardigste, waarvan tot hiertoe door de
dagbladen gewaagd wordt. Er zijn tabellen uitge
komen van de te Simbirsk geledene verliezenen
de daarop voorkomende bijzonderheden zijn treffend.
In hel geheel zijn er in die stad afgebrand 2 hoofd
kerken 10 kerken van minderen omvang, 1 klooster,
27 gouvemements-gebouwen, 3 groote publieke
gebouwen, 1117 particuliere woningen, verschei
dene bazars en duizende winkels. Voorts zijn eene
prooi der vlammen geworden een ontzaggelijk groot
aantal vaten en plankendie opgestapeld lagen
in de nabijheid der bavenbenevens meer dan
30,000 aldaar voorhandene balken. In geld wordt
de aangerigte schade bij benadering geraamd op
10 millioen zilveren ropbels of 20 millioen gulden.
Te Üchta iö een kruidmagazijn in de lucht ge
sprongen. Door den schok z(jn 30 huizen ingestort
en 24 hebben zoo geledendat zij gestut moeten
worden. Hel aantal personen die er bij omgekomen
zijn, bedraagt 6, terwijl 30 anderen gekwetst
werden.
Men schrijft uit Deventer aan de Orerijssel-
sche Courant", 15 j.l.
Men verzekert, dat uithoofde der ook hier gevoelde
geldschaarschtedoor sommige handelaren eene
rente is geboden, van 8 pCt. Deze booge rente is
evenwel nog niet te vergelijken bij de woekerwinsten,
die den kleinen arbeidenden stand maar al te vaak
worden afgeperst. Eenige ware feiten mogen dienen
tot bewijs. Een slagter werd door den nood gedron
gen ƒ100 te leenen. In plaats van vooruit le komen;
geraakte hij meer en rneer achterlijk. De oorzaak
was, dat hij eene rente moest betalen van f2.50
's weeks of 130 percent, behalve nu en dan nog
een geschenk in vleesch. Voor dergelijke gevallen
sticht voorzeker de hulpbankdie sinds eenigen
lijd bloeit, veel nut. Maar er zijn andere. Een
behoeftig eerlijk daglooner had gebrek aan ƒ10.
Het werd hein geleend tegen eene rente van 50
cent 's weeks of 260 percent. Drie jaren lang had
hij deze rente betaald, en dus te zamen f78,
toen een liefdadigeden achteruitgang van zjjn
gezin ziende, hein uit de handen van den geld
schieter verloste. Nog meer. Eene zeer arme weduwe,
door ziekte van een harer kinderen gedrongen,
beleende voor 50 cents haren ijzeren pot. Om te
kunnen kokenhad zij evenwel dien pot dagelijks
noodig. Zij leende hern derhalve eiken dag voor 1
cent. Zy betaalde dus van 50 cent 3.G5 rente in
het jaar of niet minder dan 730 percent. Deze
gevallen zouden voorzeker met vele andere te ver
meerderen zyn. Zij toonen aan, dat er in de lagere
slauden der maatschappij een schromelijk kwaad
heerscht, waarop nog te weinig acht geslagen wordt.
Hulpbanken, spaarkassen, banken van leening en
dergelijke zullen niet genoeg vermogen, zoo iang
nog geheime pandjeshuizen bestaanwaaraan dan
ook waarlijk menig anne behoefte heeft. Mogt bij
eene nieuwe wet op de banken van leeningdie
zich nog steeds laat wachten, zooveel het mogelyk
is, hierin worden voorzien. Waarlijk de zaak ver
dient tneer ernstige overweging dan velen ver
moeden.
De bcriglen uit de fabriek-districten en be
paaldelijk uit Lancashire zijn niet gunstig. Het
aantal werkelooze arbeiders is in de laatste dagen
aanzienlijk toegenomen, vermits verscheidene fabrie
kanten te rade zijn geworden hunne werkplaatsen
te stuiten en anderen hebben besloten om ten
minste vooreerst de werkuren aanmerkelijk te ver
minderen. Gebrek aan grondstof kan kwalijk als
dc oorzaak van dezen toestand worden aangemerkt,
