AMERSFOORTSCHE
COURANT,
li 1519.
van DINGSDAG 3 December dS67
Dit blad verschijn', des >1 aan dag t en Donderdagi 's avonds.De Abonnementsprijs is ƒ1.50 in de 3 nuiirlen. Van Advertentie», 1 tot 6 regels 60 Centselke regel meerder
10Cents; legale Advertcntièn per regel 15 Centsbehalve het Zegclrcgt. Afz. nummert ƒ0.10. Brieven franco. Bestellingen bij den L'itg. .4. II. ran Cletffte AineuJoo^lj
Bureau Amertfoortieke Courant, Langstraat, Wijk F, N°. 43, over de Oude Viscliinarkttoo mede bij alle Boekhandelaren e.i Post-Directeuren in het Rijk.
>od gernfcn geilgl,
1, wat 'met
[t bestaat Hit «eb
E N N s G V I ti.
Dt BURGEMEESTER <ti AHERRFOORT,
Brengt ter kennis van de iogezeionen dezer gemeente, dat de
door den heer Commissaris des koniags ia dese provincie exeeatoir
verklaarde kohieren No. 6 en 7 ma da PERSONELE BELASTING
over het dienstjaar 18'/s a aan den Ontvanger van 's rijks directe
belastingen alhier njn Ier hand gesteld, aan vrien ieder vcrpligt
is tijnen ssoslsgop den hg de wet bepaalden voette voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen aangeplakt Ie
Amanfoort den 30 November 1807.
Da Bargam^eitor voornoemd
A. G. WIJ KRS.
AMËKSFUÜIU'28 November 1867.
Ia den loop dezer maand valt dea lieer J. Pruning
het voorregi ten deel de t>ij/fi</jarige vervulling van
zijne betrekking als heel- en verloskundige binnea
deze siad te vieren. Wanneer de juiste dag vau hel
jubilé voor dezen verdieosteljjkea geneeskundige
ons bekend zal zijn gewordeuhopen wy nader
daarop terugiekomen.
Eene dagloouerswoning nabij lleilust onder
Amersfoort, is Vrijdag avond jl. afgebraadzijnde
r.ij dienzelfden dag door de bewouers ontruimd.
Zij was door den eigenaar R. II. voor 200.—
tegen brandschade verzekerd by de Belgische
Maatsoh tppij van assnranben [Assurances générales).
De oorzaak van den hraud is lot nu toeouhekend.
Woensdag middag jl. te halfvijf is brand
ontstaan in een huis te den Mam. gemeente Hoog.
landilte door de spoedige en krachtige hulp der
brandspuitgasten aldaar binnen kort tijdbestek is
gebluscht. hebbende zich bepaald tot het afbranden
van een gedeelte des zolders en dak en eeuige
verdere kleine schade. l)e oorzaak van den brand
ira>. dat eeu bejaard man. bewonende een kamertje
in het huis. sparren by den baard had gelegl.
die vuur gevat hebben hetwelk zich aan omringende
voorwerpen en zolder mededeelde. Hel huis was
tegen brandschade verzekerd in de oaderlinge brand*
waarborg-maatschappij der beuren de Jong C°.
te Amsterdam, die dadelijk, op verzoek van dea
Correspondent hunner Maatschappijden Heer
G. Ilubers Dz.. aan de inanschappeu der brandspuit
eeue premie deden verstrekken.
Door den algeineeueu kerkeraad der Hervormde
gemeente te Amersfoort, is Vrijdag jl. int het be-
s'aande twaalftal geformeerd het volgende zestal:
Bronsveld te Cbarlois; Creiitzbcrg te SlaarsenKo
ningsberger te Velp; van Son te Warmond; Wolf
te Valburg; Zegers te Oosicrbeck.
Z. M. beeft aan den Heer Mr. J. C. G. C. Laan
(in de vorige maand tol lid van gedeputeerde stateo
van Uit echt benoemd) eervol omslag verleend, op
zijn verzoek, als burgemeester der gemeenten Baarn
en Eeinnes. als dijkgraaf van bet waterschap Ëein-
nes, en als schout van hel waterschap Eemland
en bekrachtigd liet door de gemeenteraden vau
Baarn eu Ëeinnes aan Mr. J. C. G. C. Laan. Burg.
en Secretaris, op zijn verzoek, verleend eervol outslag
uit laatstgemelde betrekking.
Daartoe verzochtdeelen wij mede dit Drön-
ner's patentbrandershier ter stede blijkeus ach
terstaande advertentie verkrijgbaar, eene belangrijke
besparing van gas vour de gebruikers opleveren
en. tolg-ns verklaring van den hoofd-opzigier der
lands gebouwen te 'sllage, pioefuemiiigen met
deze branders in 's rijks gehouwen zijn gedaan
waarvan bel gunstig resultaat niet achterbleef. Te
Rotterdam zijn in p. in. 500 stedelijke en pirli-
culiere gebouwen reeds meer dan 5000 dezer gas
branders geplaatstdie ook nog hel voordeel op
leverendat geene gasglazen zo» springachiig in
het winiersaisoeuiu de ballons belioerea te worden
gebruikt.
Woensdag middag omstreeks halfvijf was mea
in de woning van den heer Hcrinssin* apotheker
te Utrechtbezig met brandeude lucifer naar een
lek te zoeken in de gasleiding, toen het gas. dit
zich tusschen 't plafond co den zolder bad verza
meld vuur vatte eu eeue lievige ontploffing ver
oorzaakte. Hi t geilede plafond stortte mar beneden,
terwijl de glasruiten aan stukken vlogen. Gelukkig
had inenbij ai de ontsteltenisgeene onueileu te
betreuren.
Volgens eene resolutie des Ministers van Fi-
nauciön van 18 November jl. mag niemand m er
oo een postkantoor worden toegelaten dan zij die
daartoe ambtshalve verpligt zijn.
De P. Nb. Cl. meldtdat'e 's B isch de proef
is genomenotn een ge'i.niteei ban«billetgelijk
er thans in den handel zijn ge'iragt (Nederlandsche
wensch)te laten wisselenen dat deze geslaagd
is, want het geld werd behoorlyk ter hand gesteld
en eerst na eenigen tyd daarna beinerkie-de wisse
laar dat hy de dupe was geweest.
Te Nyegabij Uragtenbeeft inen den 2G.
's morgens den iaudbouwer W. M. en zijue vrouw,
hoogbejaarde en welgestelde liedeniu hunne woning
geworgd gevonden. De justitie doet onderzoek uaar
de misdaad.
De kantonregter van Zuidhorn heeft den 1 Iden
dezer uitspraak gedaan in twee strafzakenbetref
fende de uitoefening der lange jagten, bij uitvoerig
gemotiveerde vonnissen, de beklaagden vrijgesproken
op grond dat het bewijs niet was geleverd, dat
zij zelfstandig, afgescheiden van dea akte- en per-
inissiehouderhadden gejaagd en dat zij duslot
aan het bewijs van het tegendeelals helpers en
handlangers waren te beschouwen.
Uaar het openbaar ministerie bij gemeld kan-
longeregt van beide vonnissen in hooger beroep is
gekomen, zal vooral door de liefhebbers der lauge
jagt. met belangstelling de verdere behaaleliog
dezer zaken bij de arroudisseinents-regtbank worden
te geinoet gezien, en dit te meer, omdat volgens
eene uitspraak van den hoigen raad nergens bij
de jaglwel voorgeschreven is, welke liaadelingeu
moeten worden verstaan ouder de hulp bij de
oefening van de lange jagt. ter onderscheiding van
het zellstanlig jagen, zoodat hst aan de feitelijke
beslissing des regters inset wordea overgelaten
welke daadzaken óf die hulp, óf dat zelfstandig
jagen uitmaken.
Bij besluit van den koning der Bslgen van
den Sisten dezer zijn de verbodsbepalingen op den
iovoer van hoornvee uit Nederland in België op
geheven. Uit besluit treedt in werking op deu lsten
December. De eenige maatregeldie nog voorloopig
tot wering van dea veetyphus in Bslgiö wordt in
stand gehoudenis de quarantaine voor veebe
stemd om ia stallen te worden vetgemest.
Jl. Maandag (25 Nov.) was geheel Brussel ia
repen roer. Een beursmande heer Bauchan
had leu 7 u. 37 in. des avonds een telegram ont
vangen gedagteekend van Parijs en onderteekeud
met dea naain van den agent van den elfecieu-
handelaar, Stephen geheetenen die aldus luidde:
Gewiglig. Aanslag tegen deu keizerdoodelyk
gewondrente 45.20llaliaansche rente 32." Ue
de'péche was voorzien van bet volgnoinmer, maar
in de opgewondenheid vau het oogeabbk had msa
niet opgemerkt, dat de drooge stempel der iele-
graaf-adininistratie er op ontbrak.
Zoo Jra deze dépêche op de kleine effecten-beurs,
die des avonds gehouden wordt, bekend werd,
verkocht de lieer Bauchaa 500 inetalliekea legen
40s/,en werd de tijding ook verder in de stad
bekend. Het publiek liep weg uit de schouwburg
zalen can de Monnaie en van St. Huberten uit
de societeiteu. Ieder schaarde zich voor het Engel-
sche Lloyd's kolRjhuts in de Rue de l'Êcuyer,
waar de kleiae beurs gehouden wordt. De straal
was opgepropt met eene opgewonden menigte, die
reikhalsde naar verdere lijdingen.
luiusschen had inea op de kleine beurs eens .<e-
di*rder nagedacht. Men eindigde on met hetgeen
waarmede inen had moeten begiunen. Nadat men op
de bureaus der verschillende dagbladen geweest
was, waar inea natuurlijk van niets wist, begaf
rneu zich naar het telegraafbureau en vernam daar
dal hel telegrun valsch was. liet was niet op het
telegraafbureau geweest. Dadelijk ging inen toen
aau hel zoeken naar deu besteller, die de dépêche
by de heer Bauchan had bezorgd. Men vond hein
eu beden beeft inea hem medegenomen naar de
beurs, urn daar te zieu of hij den heer ook kou
aauwyzeu, die. uil het telegraafbureau komende,
hein de valsche dépêche ter bezorging had bver-
gegeveu.
Geeu woorden kunnen een denkbeeld geven van
de opschudding, welke deze zaak le Brussel heeft
verwekt. Ue justitie heeft een onderzoek ingesteld
eu reeds ouderscheideue getuigen gehoord. Iedereen
koestert den wensch dat meii deu stoulinoedigen
bedrieger iu hauden krijge.
Ue keizerlijke commissie der tentoonstelling
heeft aan het comité van opeubareu onderstand
de som vao 170.003 l'r. gezonden als opbrengst
der entrees van 1, 2 en 3 November. O ik heeft
z(j ouder ineer andere geldelijke belooningen deu
heer le Play 100.00J fr.deu lieer Alplion lin
genieur voor liet park50.000 fr. en dea kassier
eveneeus 50,000 fr. geschouken.
Ten behoeve vau de Abysbnische expeditie
zullea draagbare spoorwegen wordea gemaakt.
Een Fransch blad bevat een brief van een
soldaat van hel legioen van Antibes, die te Manie
Rolondo door Garibaldi was krijgsgevangen gemaakt.
Deze persoon, die waarlijk niet ten guuste van
Garibaldi spreken zalverhaalt hoe een van deze
vrijwilligersdie zich aan hel leven van eeu Pau-
selyk gevangene had vergrepen zoii ler vorm van
proces op bevel van deu generaal werd doouge-
schalen, üe briefschrijver liaugl eeu uict niilokkeuJ
tafereel op van Garibaldi's voorkomengeheel ver
schillend van de afbecldingcudie er van beul
bestaan, a Hij maakte op mij den indruk van een
oud-kleerkoop." Mij was gezeten op een paard uit
de openbaringwaartau mcu dc ribben op 30 pas
afstand kon tellen. Hij heeft een rood g
een grijzen korten ruigea baard
inooijer maakt. Zijne kleederdragt I
oud paar schoenen inel versleten riemea een leelyke
grijzen pantalon, eeu korten, gryzeu gelapteajas,
welke zeker niet meer in zijn eerste jaar was."
Op eene pachthoeve iu Cheshire (Eageland)
ontstond Zondag II. eeu brand waarbij zevea van
de negen bewoners in de tlaininen omgekomen
zyu. Ue vrouw des huizes had 's nachts waschgoed
voor een groot vuur (e droogen lateu hangea. ea
toen de knecht ten vier ure ia dea ochtend wilde
zien hoe laat het was, vond hij de kamer in
vlammen. Ue man, g.wekt zijnde, keerde terug
om zijne vrouw en kinderen te redden doch daar
hel huis van latwerk eu kalk was met een rieten
dak nam de vlam te snel toe. Hij zijae vrouw
eene zuigcliugdrie kinderen ea eene dienstbode
verbrandden, doch inen heeft naar bet bljjkt slechts
van vier de overblijfselen gevonden. De knecht ea
eene boerenmeid, die hel veaster uitsprong, ont
kwamen. Eerstgenoemde poogde oog met eea ladder
toegang lol de kamer des pachters te krijgen
doch de rook en vlam beletten dit. Toen de brand
spuit van het naastbijgelegeae dorp aankwam was
het te laat.
De Amer'kaansclje nieuwstijdingen berigten
dat er in Poto-Kico drie orkanen gewoed hebben,
waarvan de laatste de rampspoedigste was. Er zjjn
drieduizend buizen beschadigd en duizend liggen
in puinhoopen. zoodal bel verlies onberekenbaar is.
Er is ve<vee oingekomea ea bet suikergewas
vernietigd.
1 SI GEZONDE 5.
Be grootc en de kleine schaal der
Korcukoopers.
De korenmarkt te Amorafoort heeft zich altijd gunstig van vet»
andere markten on Icrscbci ten, doir de prijsbepaling va» bel koren
volgens hei gewiekt le <locn plaats hebben.
Toen echter Nederlanlschc maat en gewicht (groote schaal) do
Poolsche ponden (kleine scbiat) in den korenhindel begonnen le
verdringen, min Amersfoort deel aan die vooraitgianle beweging,
in .ooverre het de rogge betrof, utiar bg de prijsbepaling der
boekweit bleef de kleine schaal d. i. het wegeu van een monster
met Poolsche ponden behouden.
Daarvoor bestond echter eene oorzaak.
Meer nog b.j boekweit dan bj rogge stijgt de w'.arde naarmate
dat de boekweit beter, dat wit zeggen specifiek zwaarder is.
Met andere woordeneen pond boekweitwaarvan het tnnd 74
kilo weegt, is meer waard, dan een pont boekweit, waarvan het
tuu t 65 kilo weegt.
Wanneer roea nu iu een zak 110 kop liobte boekweit doet,
gezameuljk 72 kito wegende, dut is die 72 kilo niet zoo veel
waar t als een zak met tüi) kop boekweit, die evenzeer 72 kilo wegen.
Aan de groote schaal is zonder nameting van den inbond geen
onderscheid tusscaen die twee boekweitsoortea te ontdekken n. 1.
door het wegen immers, beide zakken wegen even zwaar maar
de kleine schailwaarmede men eene bepaalde afgemeten hoeveel
heid weegt toont dadc!i|k het ouderscheid tusscheu die twee soorten
aait en geeft de werkelijke waarde le kennen.
Naarmate dat de boekweit specifiek zwaarder is werd ook de
prgs bepaald. Men nain in Amersfoort een vaste maatstaf of staodaard
vau 120 Poolsche ponden, overeenkomende met een mud koren
wegende met deu zak 7t kilo, aan.
le.lor Pootsch pool, (geljksiaaitle met S Ned. ons der groot»
schaal) dat een mil boekweit meer woog, werl met 10 centen
boven den middenprjs van 120 Poolsche of 71 Nclorlandsch»
ponten betaalt en voor ieder Poolsch pond dat hel mtoder dan
120 Poolsche panden woog, 10 centen gekovt.
Uier loot werd <le boekweit per pont danrder betaaldnaarmate
her mul zwaar was. want als inen eenen midlcnpnjs van O
voor ren in-id boekweit «ais 71 kilo aanneemt, dan bedraagt de
werkelijke waarde raa een Poolsch pond of 6 Nel. oneen ruim
51/s cent. Daar na ile korenkoopir 10 centen in plaats van 5i/«
cent voor ieder Poolsch pond dal hel mod zwaarder weegtuitbe
taalt ts bet voor hoin vau belang te weten of de kwaliteit der
boekweit zooveel beter is, dan wel of de boer ineer dan een mud
I in den zak gedaan heeft om een zwaarder gewicht le verkrijgen.
In Amsterdam heeft men het vorige jaar de kleine schaal in dea
boek wcithandel afgeschaft in Groningen en an tere plaatsenis
mcu daaraan werkzaam eu zal na Amersfoort in dit opzicht
aohterblgycn
Men zat misschien tegenwerpen: dat de kleine schut in Am
sterdam beier gemist kou worden om lat de boekweit die daa»
ter mirkt komi door geoefende korenkooperskaechts wier
dagcbjksch werk het is, gemeten wordt, terwijl de boekweit die men
van de boeren ontvangt miader naauwkeurig is gemeten en de
koopman gevaar loopt lichten boekweit als zware tc moeien betalen
wanneer hij ze alleen op de groote schaal weegt.
Geenzins, hg kan at wordt do prijs per groote schaal bepaald,
toch voor zich zelf ecu minster inet dc kleine schaal wegen, om
zioh te overtuigen dal dc maat overocnslemt mei hei gewichtwout
wij wilton aannemen dat het nieten op eenen drukken marktdag
to Ijitrooveul is en dit alleen nnodig zal zjn in gevat van verschil,
om den boer le overtuigen dat hg m-cr dan een mud in den zak
gedaan heeft.
Sleml dc kleine schaal met de groote schaal ove-een dan is
het verkieslijk ooi ,1e prijsbepaling volgeus ile groote schaal te doen
plaats hebben.
Allo voorwendsel tot oneert.jke weging wovJl dan weggenomen;
bij velschil kan de stads-waag (moeiende men aannemen dat daar
zuiver gewogen wordt)beslissen en de eerlijke korenkooper wordt
door deu beer, ilie het rechte begrip der kleiae schaal niet heeft,
niet langer verdicht. De tegenwoordige tijdgeest is voor hel opoubaro
en dc landbouwer verkiest liever zjn korou op eene andere markt
te verkoiipcnwaar b.j het gewicht van z.jn koren verifioeren kan,
dan elders waar h j <an de opgaven drr korenkoopers afhankelijk is.
Maar welken maatstaf moot men nu bij de prijsbepaling volgens
de groote schut aannemen? Immers het dubbeltje der kleine schaal
was eene ronle son en zoo gemakkelijk out uit te rekenen.
Alt 6 ons 10 centen waard zjn zal men zeggen ilauzijn5ont
of kilo bijna S'/j centen waard; maar nta is 8'/j cent wel
ile ongeschiktst mogcl.jkc som voor een boer om uilterckenen. lid
is gewoon bij stuiters do- rinds bj halve stuivers ts tellen, en
ware daarom een op- of afsiag van 10 centen en 7'/j cent ge
makkelijker, maar dit komt niet uil met d« tegenwoordige ver
houding waul bjv, bj 125 poods boekweit d. 1. 74 kilo tonde