JSi 1529.
AMERSFOORTSCHE
COURANT,
Dp dagbladen die bij den aanvang dezen janrn een
terugblik worpen op liet jaar. dat thans weer (en einde
i»slaan meeat allen roti zwaarmoedigen toon aan. Wel
is de oorlog in Europa in 't jaar 1867 beperkt gebleven
tot Italië, wel heeft tl" clitler.t niet zoo vele slagtofTern
gesteld als velen bij de intrrde des jaars vreesden en in
nns werelddeel van hijionderc rampen verschoond maar
toch is 't overat een lijd van spanning cn woeling op
staatkundig cn godsdienstig, op zedelijk en maatschappelijk
gebied die ook nu nog voortduurt en met zorg dc toekomst
doet tegengaan.
van DINGSDAG 7 January dSóft»
Dit blad verschijnt des VaOndags cn Donderdags 's avonds. Dc Abonnementsprijs is f\ .50 in de 3 ra linden. V.in \dvertent'ën1 tol 6 regels GO Cents elke regel meerde^
10Cents; legale Advertcntiën per regel 15 Cents behalve het Zegelregt. Aft. nummers /0.10. Brieven franoo. Bestellingen bij den L'ilg. 4. van Cleeffte Amersfoort
Bureau Amertfoorltcke CourantLangcstraat, Wijk F, N°. 43, over de Oude Viscbiuarklzoo mede bij alle Boekhandelaren en Post-Uirccteuren in het Rijk. N.
AMERSFOORT, 6 Januari) I8G8.
Op Dingsdag, den 28 Jaauarij aanstaande, zal
de verkiezing plaats hebben van een lid «oor den
Gemeenteraad van Amersfoort, om '.e voorzien in
de vacature, doop het overlijden van den heer Mr.
H. W. van Werkhoven ontstaan.
De verkiezing van leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal zal geschieden op Woeus-
dag 22 January e. k.
De kiesvereeniging do Eendragt zal morgen
Dingsdag avond 7 January te 8 uren. eene verga-
dering houden in Ainicitia. waarin onderscheidene
huishoudelijke punten aan de orde zijnen een
Candida ten-gros zal worden opgemaakt ter verkiezing
van twee leden voor de Tweede Kamer der Staten-
Generaal en een lid voor den Gemeenteraad.
In bet vorig nummer is vermelddat een
persoon ter zitting der Arr.-Reglbank van Donderdag
jl. geweigerd heeft den eed als getuige af te leggen,
voorgevende dat de By bel zegt: gj zult niet
zwerenen hy toen iu verzekerde bewaring is
genomen. Zaturdag jl. heeft hy echter den eed
afgelegd en ik vervolgens op vrije voelen naar huis
gewandeld.
Dingsdag avond li January e. k. zal door
Mej. Mcijer-Lauerallisie, in Amicitia alhier een
coucert worden gegeven, dal in alle opziglcn belooft
een muziekaal genoegen te zullen opleveren als in
vele jaren hier niet mogt worden genoten, blykens
hel programma, waarvan ons mededeeling is gedaan,
zullende door de concertgeefster eeoc cavatinc van
Mercadante en ook de aria Fides uit de Prophéte
van Meijerbeer worden gezongen, alsmede met ecne
zeer verdienstelyke dilleltante hier ter stede (sopraan)
duo's van Mercadante en Rossini, enz. liet concert
vangt aan inel een Qiiatuor van Mosarlvoor
le cn 2e viool, piano en violoncel, door drie teer
bekwame dilettanten en den Heer Craeyvangerter-
wyi het programma o. a. nog aanwijst duo voor
alt en bas uit Semiramis vau IlossiniSonate voor
viool en piano enz.
Een en ander levert uitmuntende attractie om
de talryke opkomst vao het publiek te mogen
verwachten.
Dij koninklijk besluit van 2 January jl., n*. 91.
zyn met ingang vau den 15 January löfld, be
noemd
tot minister voor de zaken der roomsch-kalhoüeke
eeredieosl de heer Mr. A. F. X. Luyben en
lol minister voor de zaken vau de hervormde
en andere eeredienslen, behalve de roomsch-kalho-
licke de heer Mr. C. T. baron van Lyaden van
Sandenburg heide laatstelijk leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal.
Dij koniukiyk besluit van 2 Jaoaary.No. 92,
is, met ingang van den 4 dezer maand benoemd
tot minister van justitie mr. W. Wintgens lid
van de Tweede Kamer der Staten-Generaal en
met dezelfde dagteekening van hel tijdelijk beheer
van dal dopirleinent ontheven inr. J. Heemskerk
Azn.minister van biunenlandsche zaken, met
dankbeiuigiug voor de in deze betrekking bewezeu
diusten.
Naar men verneemtis dezer dagen door de
heeren Swaan en van lleyningen concessionarissen
voor den spoorweg Scheveningeo naar Almelo, by
de hooge regering aanvraag gedaan tot hel terug
bekomen van het door hen gestorte waarborg
kapitaal. Hieruit schynt te blyken dat van deze
spoorwegverbinding thans iu het geheel niets zal
komen. (N. R. Cl.)
De Volksvriendmaandhl. van de Nederl.
Vereeniging tol afschaffing van sterken drank deelt
mede. dal alleen uit de gewone dagelyksclie dag-
hladberiglt'ii in 18G7 zyn opgenomen 61 gevallen
van gevangennemingen veroordeeling 5 van moord
en doodslag; 71 van verwonding en mishandeling,
en 57 zelfmoorden.
Aan het bestuur eencr kiesvereeniging ia
Friesland heeft de heer Groen van Prinslerer op
dc vruag: of hy zich verkiesbaar stelt geaut-
woord
liet ongenblik is by uitnemendheid gewigtig.
Schoolwctherziening raakt op den voorgrondde
deugddykheid der constitutionele instellingen is
op het spel. Meer dan ooit is hel wenscheiyk in
de landsvergadering de beginselen te belyden
waarvan alleen wy voor Nederland cn Oranje eene
betere toekomst tegemoet zien. Onder nederig opzien
lot Hem die den moeden de kracbl geeft ben
ik zoo het door inyne vrienden begeerd wordt
daartoe bereid."
Eerst heeft men nopcus bet effect vau clus-
scpotgeweren proeven genomen op Garibaldisten
nu neemt men die op lyken.
Een paar gencesheeren hebben zich bezig gebon
den inet hel onderzoek van Ijjkendie tot schijf
hadden gediend voor de wapenen. Zy hebben be
vonden, dat de kogels veel grooter verwoestingen
te weeg brengen in het ligchaain en doodelijke
wonden moeten veroorzaken.
Sommige kogels waren dóór het ligchaam heen-
geschoten hadden een plank van twee duim door
boord en waren daarna diep in een muur gedrongen.
Voorlaan zegt eea verslaggever van dit onderzoek
zullen de legerberigten kunuen luiden: geen ge-
k welstcn allen dood
De Darmstadtscho Main-Zeitung meldt, dat
te Schlitz, en ia de omstreken dezer plaats Pruts-
sische soldaten zijn verschenen oin de telegraafpalen
eu draden te beschermen leg?u de hijgeloovige
plattelandsbewoners, die deze voorwerpen beschou
wen als middelen om een djivelscli werk uit te
voeren. Daar de Hessische regering niet streng en
krachtig genoeg tegen deze Wandalen is opgetreden,
beeft de Pruissisclie regering zich met deze taak
belast, door bij de inwoners, van Schlilz enz. in
kwartiering te leggen.
- Te W<(encu en in de omstreken dier stad
heeft men reeds gedurende zes weken gebrek aan
steenkolen dat in de vorige week tot een waren
kolenoood oversloegzoodat de fabrieken bij ont
stentenis van brandstof, voor een gedeelte den
arbeid hebben moeten staken; enkelen hebben tot
allerlei surrogaten toevlugl genomen doch moeten
in ieder geval duurder werken dan gewoonlijk. Dc
koleninagazijnen van dc Noord-, de Zuid- cn de
Westbaan zijn ledig.
LI. Maandag had in hei dorp Be^ne (Frank
rijk) een geval »an verrytetjts plaats. Een jong
meisje van 19 jaren, dat reeds gekist was. rigtle
zich eensklaps op terwijl de familie en huren bezig
waren met voor de rust hirer ziel le biddeo en
begon te spreken. Sedert twee dagen was zij schijn
dood eenige uren later cn zy was levend begraven
geweest.
Men leest in dc West/alische Zeilunjdie te
Dortmund uitkomt, aldaar eenige dagen geleden
een dienstmeisje in het Johannu-hospitaal is opge
nomen bij hetwelk men alle verschijnselen der
trichinenziekte waarnam. Het door den geneesheer
van het hospitaal, dr. Morsbach. ingesteld micros
copisch onderzoek heeft dat vermoedeu bevestigd,
daar men in een stukje, uit den arm der patiënte
gesneden vleescb inderdaad ecne groote menigte
levende trichinen ontdekte.
In een brief uit Archangeldd. 8/20 De
cember leest men het volgende: «De vrees voor
«.•«•n hongersnood, welke reeds sedert het najaar
het gouvernement Archangel heeft bedreigd is
thans, helaas! verwezenlykl cn heeft zulk ecne
uitbreiding verkregen, dal hel bijna ooinogelyk
schijnt een groot gedeelte der bevolking voo> den
hongerdood te vrywaren. liet brood kost reeds hel
driebubbele van den gewoncu prys. en binnen
kort zal het welligt voor geld niet meer te ver
krijgen zijn doordien dc voorraad meel zeer klein
wordt cn nieuwe toevoeren siechts uit Viaika 1000
werst van hier verwijderd zyn te verkrijgen. De
kosten van het landlrausport geheel terzijde latende,
is het nagenoeg onmogelijk genoegzame hoeveel
heden over de landwegen tc verkrijgen en mogt
dit al mogelijk zynde massi der berolking heeft
geene middelen om het te koopen. Thaus reeds
zyn er gevallen van overlyjen door honger en zeer
velen zijn reeds van alles ontbloot. Het' gouver
nement zoowel als particulieren doen wat mogclyk
is; mtar de nood is zoo algemeen, dat men,
zonder ondersteuning uit andere meer gezegende
streken, niet by magie zal zijn oin de ellende te
keeren."
Eenige dagen geleden heeft men in den omtrek
van Rouaun het misvormde lijk van een grijsaard
gevonden cn daar de ongelukkige een pistool in
de hand hieldmeende men aan zelfmoord te
moeten denken, liet blijkt thans evenweldat de
oude man niet zich telveri van het leven beroofd
maar, in een aanval van zwaarmoedigheid, een
twintisjarigen consentdoor middel eencr bclooning
van 10 fr.overgehaald heeft hein het leven te
beneincn. De dader van dit even onbezonnen als
onmensclielyk feit is in verzekerde bewaring ge
nomen.
De bekwame financier Frórc Orban cn dc
even stout moedige als schrandere jurist Bara
hebben van Koning Leopold den last ontvangen
om een nieuw Ministerie zatLn te stellcu en zyn
daarin geslaagd.
Z. M. schynt er hoogen prijs op te stellen dat
aan die Staatslieden do leiding der openbare zaken
blyft opgedragen.
In de Kölnieche Zeilung komt voor een berigt
betreffende de zoo zeer geprezen Stollwercksche
Fabrieken dat w(j daar vele onzer lezers onge-
twyfcld tot de gebruikers van hare fubriekuten
behooren b(j uittreksel tncdedcclcn
Sedert bet begin van December heeft de Stoom-
Chocolade-, Bonbons- en Suikergoed-fabriek van
Frani Stollwerck te Keulen hare nieuwe magazynen
geopend die in pracht alles overtrefleu wat tot
dusverre is aanschouwd. Van den vroegen morgen
tot den lateo avond zyn de negen reusachtige
winkelkasten door toeschouwers belegerd. De gebeele
voorgevel van het op een paleis gelykende gebouw
is verdeeld in drie hoofd-afdeelingeu de détail
winkelhel en jroj-magazijn en de plaats voor de
machioeo. Meo is in de gelegenheid aldaar de zoete
voorwerpen registreeks uit de grondstoffendoor
talryke haodendie met hel vervaardigeobet
wegen, hel inpakken, het verpakkco, het aanvoeren
en het verzenden der goedereo bezig zyn le zien
overgaan in den toestand vao vcrbruikmiddeleo.
Het meest belangwekkend is de prachtige macbineo-
zaal. Ken stoomwerktuig van tien paardenkracht,
uiterst sierlijk bewerkt, brengt bier zes chocolade-
inachmen in beweging, waarvan twee zich door
hare kolossale afmetingen bijzonder onderscheiden.
Ten aanschouwe der voorbygangers worden roet
deze machmen dagelijks oogeveer 5000 pond cho
colade vervaardigddie nadat zij in den kelder
t >1 koekjes zyn gebragtop de ruime galerijen
door ccn groot aantal meisjes zigtbaar in bladtin
worden gewikkeld.
Achter het hoofdgebouw ligt de Bonbons- en
Suikergoed-fabriek waario behalve alle deokbaie
machine» 24U werklieden bezig zijn o. i. worden
hier dagelijks 9000 tut 10.000 pakjes der beroemde
borst-bonboos gereed gemaakt.
De firma Frans Stollwerck heeft alleen aan de
voortreffelijkheid en de deugdelijkheid van bare
waren de ontzagzeiyke oitbretdiog van haar éta
blissement te danken. De soorten chocolade van
die firma worden, om hare zorgvuldige bewerking
en zamenstelliug der grondstolTea als de beste van
liet Tolverbond erkeod, en zullen weldra de Franscbe
fabnekaten van de Duilscbe markten verdrongen
hebben."
Een oude Keur die no; niet ingetrokken
lamaar niet wordt nageleefd.
Rrr.li ia dr 17e w* «erkochtea rrra «U io tdt traas
rn brdrrUta die brood larf, ki«« ra mep na 'i hnU-siitan-
bui» kregen die giften legrn ilrrkcn drtak.
Dc naden veriapea de n»fi beiten len de cellen. waarop
dr giften baaidra rn T-ri<>pea dat grid ook, ca ataardea da
kinderen tanga dr atraat om le holet.-n.
flit omlrijf werd *oo alg.-mrca dal de beerea »ao dra Cerrcbt*,
dra 31 Jinuirg 1691, <lc tuigende Kr ar ait.aardigdca
allgdiebrtonlrnwor.lt, brood, larf, bolerkaai of aocp
t tan de Huiaritteu l of Diicoaie-armro gekoekt le kebbaaof
t de cellen heleend te hebben ral inet ge.angenis gei'rafl worden
a i.ioUng tot dat b4 h»l bedrag dubbel aal hebben «ergae.1 aan do
a Hui .rillenmeeater. en bovendien nog Terwrara worden tol ceao
egrllbocte tan f25 teo -oordeelt «au den aanbreger wieaa naam
a geheim gehouden aal worden,"
En wie ten iweede male op detrlfde miedaad achterhaald
zal worden aal toor deo tgd tan mioalaoi tea jaar der ateda
a gebannen worden."
«De armen die aan 'l gen.wm-lo kwaad lick hebben aehaldig
gemaaktml Ion .Ir Se maanden ia 't werkbuia opgoelolca worden
a en daarenboven toor immer ile bedeel mg terbearen."
Dat men toch nirl hewrro dal de drnnkenachap aooati telen
sireneneeral na 1795 inheemM-h ia geworden do drookrnicbap
ia aoo ou t ala dc geachiedrnia «an on» land ome grachicdeai*
begint met een dronkenmanapariq. Vbór 1795 bad men beter
alag om 'l kwaad legen le gaan.
Sa 1795 i< men begonnen te redeneren, boetpredikatiën aan le
beffen en aelfi getracht een nationaal kwaad met bgbelapreukoa le
geueirn.
Waar 't kwaad «M ont ia, moet men handelen krachtig ban
delet. en de getuigen laten get often.
H. ZEEMAN.
De Tijd wijst op den slaat van gewapende» vrede
waarin de Kuropescho stilen verkeerc» en laat sicti
daarover nldus uit: n Rusland heelt 1.200.000 soldalen
in gereedheid Oostenrijk is bezig er nog 100,003 meer
bijeen le brengen; Pru ssen beeft er reeds zooveel als
Rusland van top tot teen gewapend staan en heeft niUigt
er nog 300.000 hij te krijgen. Napoleon III vraagt nu
minstens 8110.000 manschappen behalve wat de nationale
garde en de vri|willigcrs hem zullen kunnen leveren. Hij
rekent op 1,200.000 strijdbare mannen. Kn zietzelfs
Italië heeftten minste op liet napier 700.000 soldaten
ingeschreven; in afwachting dat hel van eeno of andere
mogen.Ih id geld en wapenen krijgs. Men kan rekenen,
dat er thans 5 milliocn moiuchcn ten oorlog uitgerust
zijn alleen in Europa. Iz het voor den vrede, dat men
ziel» aldus inrigt Alle hartstogton zijn op de Irooncn
in beweging, en de begeerlijkheid en de ntganst wrrken
daar gevoeliger dan overal elders. Het is maar al te zeer
tc vreezeu dat dc gescherpte zwaarden niet langer in
de schede blijven en dat de kanonnen eindigen zullen
met van zelf in beweging te komen."