zulks weinig bezwaar opleveren. Big» men twee
scholeneene gesubsidieerde Lagere en eene voor
M. 0. op, dan zullen beide scholen elkander in den
weg staan, geeue van beiden de gewenscble resultaten
opletereu. Zoo ver vraren dan ook zelfs de IIII.
luspecteiirs oiet gegaan, die minder op onzen
flnanciëlen toestand behoeven te letten. Dat tjjne
«rees niet hersenschimmig is. Jat slechts weinige
leerlingen uit den Ainbachtssland eene openbare
dagschool voor M. O. zouden bezoeken blijkt uit
hetgeen te Utrecht wordt opgemerkt. Aldaar bestaat
eene openbare Dagschool. Welnu I In Utrecht, waar
door de uitstekendsie mannen zoo veel ter bescha
ving van den Ambachtsman wordt aangewend
waar men dus mag veronderstellen dat het besef
van het nul der wetenschap voor hunne bedrijven
bij den ambachtstand in het algemeen lerendig
moet zijn in het bloeijettde rijk bevolkte Utrecht
werd Je dagschool in den aanvang van dn jaar
slechts door 21 leerlinge!1» bezocht.
Op de avondscholen daarentegen kwamen 88 leer
lingen. op de afzonderlijke cursussen 102. Uit is
ciet zoo vreemd, want de burgerstand wil in deu
regel de jongens van twaalf lol vijftien of zestien
jarigen leeftijd niet meer over dag naar school
laten gaan, zij moeten dan hel practiscliu leven
beginnen, en iels gaan verdienen. Met eene avond
school maakt dit ten iniostc eenig verschil. Deze
kunnen zjj bezoeken zonder veel te verzuimen,
en mogt zijne keuze lusschen eene avondschool
en eene dag- en avoudschool beperkt word>-n, dan
zal hy aan de eerste zyne stem moeten geven.
De heer van Del acht het gelukkig, dal alle
raadsleden daarin ten minste orereeustemmen. dat
aÜ allen willen rnedeweiken tot opngtiug van eene
nieuwe school voor meer uitgebreid lager onderwijs.
Nierrioud heeft de behoefte daaiaan ontkend. Verschil
is alleen over openbaar of gesubsidieerd. Ofschoon
hü rapporteur was der le Aid. zou het toch wel
kunnen gebeuren dat hy liet niet eens was met
de conclusie van het rapport. Vroeger is dit hem
wel eens overkomen, maar thans kan hy verklaren,
dat hij zich geheel met die conclusie vereeuigt.
Bji openbare scholeu toch niet hulponderwijzers
door den Baad aangesteldzijn niet alleen de
kosten voor de gemeente hoogerinaar men is
soms verpligt hen te behouden en in functie le
laten, ook dan, wanneer het blijkt, dat men zich
in billyke verwachtingen ziel teleurgesteld. Daarvoor
bestaai minder gevaar by eene gesubsidieerde school.
Men kan met bel geven van subsidie ophouden
en als zij niet naar eisch werkt, zal zy spoedig
verloopen. liet is waar, dat voor de benoeming lol
hoofdonderwijzer aan eene openbare schoul een
vergelijkend examen wordt gevorderd en niet
«oor die aan eene gesubsidieerde school. Doch.
daargelaten dat hij, die bet schoonste examen heeft
afgelegd niet aliyd de meest geschikte onderwijzer
blijkt te zijn. zo» is liet toch ook nergens vee boden
dat men. bij liet toekennen van een snhsidie,
insgelijks een vergelijkend examen ols voorwaarde
stelt. Evenzeer kan men bepalen dat de Raad
of Burg. en Weth., moeten gekend worden by de
benoeming van hulponderwijzers. Wat nu het M. 0.
betreftbegrypt hij niethoe aan de tegenwoordige
tusschenschool eene avondschool voor M. O. zuu
kunnen verbonden worden althans rnet vrucht.
Vooreerst zou hel bijna otiuiivoerlyk zijn omdat
rnen moeijeljjk geschikte uren zou kunnen tinden,
waarin de localen beschikbaar zijn. Voorts zouden
iu die localen geheel andere hulpmiddelen voor
Ket M. O. moeten atnwezig zyu dan voor het
lager onderwijs. Euidelyk zou geen der Onderwijzers
der Tusschenschool. als hij zich niet vergist,
bevoegd zijn om onderwijs te peten iD vakkeu
van M. O. Dan eene a/zonderlijke op zich zelve
staande avondschool .Maar waar zou men de
onderwijzers daartoe moeten zoeken Iu deze stad
zou men ze wel niet vinden dan bij uitzondering.
Moeten zij van elders komen en zich hier vestigen
dan zal men liooge iractementen moeten geven
zoo als de ondervinding heeft geleerd en dat voor
slechts een paar uren daags of per week. Zal het
nutdaardoor te weeg gehraglin evenredigheid
staan lot die geldelijke bezwaren Is hel met
beter die iractementen iets hooger te stellen, en
daarvoor dan ook eene goed geregelde dag- en
avondschool te bekomen? Daarbij komt, de
wet zoodanige school uitdrukkelijk «orde
welligl daarvan ook voor de leerlingen der latynsc...
school partij kan getrokken worden, die mede
onderwys moeten ontvangen in wiskunde, aard
rijkskunde. geschiedenis enz. Spreker wil er ook
wel voor uitkomen, dat hij de oveiluiging mist.
dat er op dit oogenblik dringende behoefte in deze
gemeente beslaat aan eene school voor M. 0.en
dat bij die gaarne zou achterwege laten voor het
tegenwoordige, als de wet niet zoo duidelijk sprak.
Maar nu men aan deze moet gehoorzameu, is het
dan ook raadzaam niet verder te gaan dan de
wet etschl. en zich te bepalen tot eene school
met tweejarigen cursus, waartoe zij de «rjjhetd
geeft.
De heer van de Poll meentdat de heer L. E.
Ixigerwrtj te veel hecht aan den naam van ambachts
school waarmede de wet de school met tweejarigen
cursus betitelt. Die naam loont geenszins aan dal
deze school uitsluitend bestemd is voor ambachts
lieden. De wet zegtdat tji dit voornamelijk is voor
ambachtsliedeoeo erkent dus. dal ook andere
leerlingen daarvan gebruik kunorn maken. Verder
moet b{j zeer ondersteuneo w«t door den heer van
Bel is opgemerkt betrekkelijk demogelijkheid, om
de toekenning van bet subsidie aan de opterigten
Jagsre school te doen afbangen vun een «ergelykeud
exameneu omtrent 'len invloeddie kaa worden
uitgeoefead op de benoeming van hulponderwijzers.
H(j herinnert, dat art. 3 der wet op bel lager
onderwys spreekt van voorwaardendie uien kan
stellen by bet toekennen van subsidien.
De lieer L. E. Lagerweij wil deu heer van de Poll
wel toegeven, dat ook aaderen dan ambachtslieden
op de Middelbare School inogeu komen inaar h(j
moet tevens opmerken dat wanneer de school
welke volgens de wet voornamelijk vooraanstaande
ambachtslieden is bestemd, voornamelijk door leer-
liugeu vau een andereu stand wordt bezocht, die
school haar eigenaardig karakter verliest eu niet
beantwoordt aan hel doel. dat men zich by de
oprigling moet vooistellen. Art. 3 der wet op het
L. 0. spreekt van voorwaarden maar heeft zijns
inziens niet deu zin door den vorigen Spreker
daaraan gegeven. De loelaliug der leerlingen van
verschillende gezindheden, bepaling van leervak-
keu eu lesuren geen examens wordeu hier be-
doeld. Uoreudien zou uien misschien indien de
Baad aau eene Bijzondere School de voorkeur gaf,
niet zoo gemakkelyk examinators vinden.
Iljj blyll van gevoelen dat men zeer goed eene
avondschool voor M. 0. aan eene openbare Lagere
School zou kunnea verbinden. De wet heelt geen
bepaalden leeftijd voorgeschreven. De jongens die
op eene zoogenaamde Franscbe school te huis be-
hooreu en wegeus hel lage schoolgeld »oor een
gedeelte naar de Middelbare zullen overgaanzyn
van tien- tol twaalfjarigen leeftijd, en hebben reeds
op andere scholen de eerste beginselen geleerd. By
den beer de liaan waren slechts zeven leerlingen
beneden de twaalf jaar. Hy wil zo» vele argu
menten met herhalen, ten voordeele van het
Openbaar Onderwijs aangevoerd. Hy verwyst naar
het Happart der 2Je Afdeeliog. Verder wil hy wel
gelooven dal wanneer eene avondschool bjjna even-
teel moest kosten als eeoe dag- en avondschool
aau laatste de voorkeur moest worden gegeven,
maar in zijne afdeeliug begreep mea dit anders.
Men wilde eene avondschoolwaar alleen de noodme
vakken zouden worden onderwezen en die kan zoo
kostbaar niet zijn. De meeste Leden wenschten
eene algeheele dispensatie van het M. 0., zij meenden
dat eene stad als Amersfoort, die wegens het groot
getal arinen en oovermoaenden zonder bezwaar van
hel cijfer 13000 op 8000 kon worJen teruggehragt.
daar aldaar slechts 800 belasting belaleude inge
zetenen wareu. dat zulk eene sia<lwegeos eene
verhouding van bevolking tot belastbaren welke
waarschijnlijk nergens werd gevonden wel naar
billijkheid van verplichting tot daarstelliug eener
school hij art. 14 bedoeld, inogt en kon worden
vrijgesteld. Dal voor het tegenwoordige men zich
lol eene a<ondschool kan bepalen, blijkt en uit de
wet en voornamelijk uit het Rapport vau den In
specteur voor hel Middelbaar Onderwys. Voor het
M. O. wordt door sommigen de bepaling der wet.
zeer streng opgenomen, hjj weoschte dal art. 16
van het L. O: met inioder was in het oog gehouden,
daar hier de meeste belanghebbenden zyn en de
meeste vruchten te wachten.
De heer Methorst is van gevoelendal de zaak
van liet onderwys te gewiglig is om zich by de
regeling daarvan uitsluitend le laten leiden door
redeuen van geldelijken aard Men moet wel degelijk
vragen, welke wyze van regeling de beste is in het
algemeen belang. Ilij heeft de openbare discussiën
blgewachl om daarnaar zijne stem te regelen en
nadat hy nu hel «oor en tegen gehoord heeft, meent
hy zich le inoeti-n aansluiten aan de denkbeelden
door deo heer L. E. Lagerweij blootgelegd. Ook
hy gelooft aan de noodzakelijkheid der lagere, maar
met aan die der middelbare school. De eerste wil
hjj dus zoo goed mogelijk en al/.oo eene openbare
school; de laatste zoo beknopt mogelyk,en daarom
alleeu eene avomlscho ilwaartoe men vergunning
kan vragen en ieikrijgen. Zoo mogelijk moet men
zich hiertoe bepalen.
De heer L. d. van Beek acht zich verpligt te
kennen le geven, dat hij, wal het lager onderwijs
betreft, het ook eens is met den heer Lagerweij,
en insgelijks zijne stem zal geven aan eene openbare
school.
De heer pan Durgsleeden merkt op. dat hij niet
kan ontkennen, dat de handwerksschool slechts
door weinige z»nen van werkbazen wordt bezocht,
maar dat er toch sommigen zijn, die daarvan ge
bruik maken.
De heer van Del heeft hoeren aanvoeren dat
men op de middelbare school schier geene leerlingen
uit den ainbachts-stand kon verwachteo, maar hoofd
zakelijk andere jongelieden. Als dit waar is, dan
moei hel eene reden te meer zijn om het middelbaar
onderwijs niet uitsluitend te bepalen tot eene avond
schoolwant dan kan men ook de laaist bedoelden
aldaar niet verwachten. Waarmede zouden deze zich
dan den overigen lijd heiig houdenals zij alleen
des avonds de school konden bezoeken
De lieer L. E. Lagerweij heeft niet gezegd dat
de handwerkschool volstrekt niet bezocht werd door
zonen tan werkbazen, inaar alleen dal er zeer
weinige leerlingen van die categorie zijn en dit
wordt door den Hc*r ran Durgsleeden hevestigd.
Voorts was zijne bedoeling toen hjj sprak over
andure leerlingen die men misschien op de Mid
delbare school kon verwachtendat bet oiet wen-
sclielijk ware. dal leerlingen, die tot de zoogenaamde
Franschc School behoorden, zoo zij evenzeer on
derwijs in wiskunde, vreemde talen enz. konden
erlangen, wegeos het lager schoolgeld de Middel
bare zouden vei kiezen. Hij persisteert dat als
men eeoe goede openbare lagere school daarstelt.
waarop ook de vakken vau k tol p worden behandeld
eo daaraan eene avondschool voor M. O. toevoegt,
dit allezins voldoende is. De voorkeur ecbier geeft
hy aan eene verceniging van Openbaar L. met II.
school volgens art. 14 al. 1.
De heer Schluiler acht zteb, als lid der plaatse
lijke schoolcommissie verpligt te zeggen, dat hoezeer
de meerderheid dier commissie heelt aangedrongen
op de daarstelliug eener openbare lagere school
hy voor zich de voorkeur geelt aau het voorstel
der le Aid. en dal hy, hoe meer hij over de zaak
heelt nagedacht, des te uieer ts ovei luigd geworden
dal dit hel beste zal zyn. Hy zegt dit, opdat men
hem niet ten onregte van inconsequentie bescbuldtge.
De Voorzitter uioel uog eeus herhalen, dat ue
voorstauders der avoudscbool niet genoeg lelteo op
de verpligtiug, die volgeus de wel op de gemeente
rustom ook eeue dagschool opterigten. Daarby
zegt art. 14 der wet. dat de Koning bepaalt, welke
vakkeu op de avoudscbool moeten onderwezen wor
den. Is het nu waarscbyulyk dat men icrkrygeo
zal, dal hel onderwys minder omvattend beüoeft
te wezeu dan art. 13 vuorschryftals men lel op
hel advies van den luspecteut voor hel M. O. pag. 3,
die zeker ook wel te dieu aanzieuzal gehoord wor
den. Hy voor zich verwacht dus veeleer eeue by.
voeging tan vakkeu, wauueer de Baad er ininder
voor stelt.
De Heer L. E. Lagerweij wil den Heer Schluiler
alleeu autwuordei* dal de Schoolcommissie auders
deukt dan die sprekereu dal de Happenen dier
Commissie teu guuste eener opeubare school voor
meer uitgebreid L. O., steeds algemeeue adhaesie
eu goedkeuring mugteii erlangen. De Voorzitter
heelt hem niet van gevjeleo doen «eraudereu. Mogt
een avondschool lol stand koineu wenschl hy vooral
geene ovei lading van leer vakkeu: weinig maargoed.
Hy blyll gelooven dal de lereentgiug eener opeuoare
school voor meer uitgebreid L. met eene Middel
bare de ilitusle kosten ua zied zal slepen eu alzoo
voldoeude in alle bëstaaude behoeften vuorzteu lal.
Hy wyst nogmaals op art. 14 al. 1 der wel. dat
zoodanige verbinding uttdrukkelyk toelaat.
De Voorzitter brengt alsuu daar uiemand meer
hel woord vurlaugl, de couclusie vau het rapport
der le Aid. in stemming.
Hel eerste gedeelte, strekkende lot oprigting eener
gesubsidieerde school vuor meer uitgebreid lager
ouderwijs, wordt aangi-mnneu met 12 tegen 3 stern-
in en die der 11.11. L. E. Lagerweij, L. A.vauDeek
eu Methorsl.
Hel 2e gedeelte, strekkende tot oprigting van eerie
dag- en avondschool voor middelnaar onderwys
rnei iweejarige cursuswordt aangenomen met 8
legen 7 stemmen.
Vóór stemden de 11.11. van Walchrcnvan de
Poll. ScheerenbergSchluiler, van Del, Herschel,
L. A. van Deek eu de Voorzitter.
Tegen stemden de 11.11. Af. var. Beek. van Durg
sleeden. J. F. Lagerweij L. E. Lagerweij, Schellut,
Melliorst en Visser.
Zonder hoofdelijke omvraag wordt daarna besloten
Burg. eu Welb. uiltenoodtgeu aan den Baad de
noodige voorstellen te doen «en einde uitvoering
te kunnen geven aan helde besluiten.
De Voorzitter deelt vervolgeus mede, dat sedert
de vorige raadszitting de Davolgeude stukken zyu
ingekomen:
I". lie magliging door den Koning verleend aan
deu lieer Sc/r/rrffer om de betrekking van Wethouder
le mogeo bekleeden, tegelijk niet zijne ambtelijke
betrekking.
Aangenomen voor kennisgeving.
2°. De rekening van hel Burger-Weeshuis en die
der Schutterij. Verzonden naar de Aldeelingeu.
3®. Verzoek der agenten van policie urn verhoo-
ging van tracieiiieiit wegens uttbreidiog van hunne
dieustverpligtingen ten gevolge der ingevoerde
nachtdienst.
Vet zonden naar de Afdeclingeo om behandeld
te worden met de begrooting.
4". Een rapport van de heeren Morren en Tost
betrekkelijk de polyclmiek voor ooglyders, gedurende
de le maand hunner werkzaamheden.
Nedergelegd ter secretarie.
Ten slotte geeft de FoorxiHer kennis, dat het
Weeshuis thans uelieel bevrijd is van de oogziekte;
dank zjj de welwillende hulp der heelkundigen
waarbij uok Dr. Post. Aaugenomeu voor ken-
ntsgevtog.
Niels meer te behandelen zijnde, sluit de Fo»r-
silter daarna de vergadering.
Gedrukt ter Hoek-, Kantoor- ec Courantdrukkerij
van A. II. VAN' CLKEFFie Amersfoort.
