V r ij d a g* 29
Januarij 1869.
M IG40.
Dit blad feracbijnt des laandagt en Donderdags avonds. De Abonnementsprijs is /I.5Ü in de 3 maanden. Van Advertenliëo1 tot 6 regels 60 Ceols, elke regel meerder
10Cents; legale Adeertentièn per regel 15 Centsbehalve het Zegelregt. Aft. nummert /0.10. Brieven franco. Bestellingen bij den Ui tg. .4. wan Cletffte Amersfoort,
Bureau A mm foor tic kt Courant. Langwtraat. Wijk F. N°. 43. over .Ie Oude Vischmarkltoo mede hij alle Boekhandelaren en Post-Directeuren in bet Rijk.
KENNISGEVING.
NATIONALE MILITIE.
I)a BURGEMEESTER n WETHOUDERS vin
AMERSFOORT
Grtien de aanschrijving van den beer Commissaris des
Knnings in de provincie Utrecht van den 16 Januarij
'869 No. I N. M. en S. (Provinciaal-blad No. 10);
Griet op de artt. 27 en 28 der wet van den 19 Augustus
1861 (Staatsblad No. 72), benevens artt. 20 en 21 van
bet koninklijk besluit d. d 8 Mei I8G2 (Staatsblad No. 46)
Doen te welen da. de loting der in het vorig jaar voor
de militie ingeschrevenen hehoorende lot de ligting van
1869 sn het gebouw AMICITIA can bel Plantsoen
tusachen de Utrecblsche en Slijkpoorten alhier «dra-n
aal geschieden op Donderdag den 18. Eebruarij 1869
aan te vangen des voormiddag* ten hall twaalf ure.
En voorts dat op 'Zaturdag, den 13. Februarij aanstaande,
's voormiddags van 10 tot I ure de* namiddags door of
van wege de lolrlingrn (gesteund door twe» getuigen) bij
tien Burgemeester ten raadbuiie aanvraag kan grscbieden
voor de getuigschriften, vermeld in de 2 en 3. tinsnedrn
wan art. 53 der wet ter hrkoming van vrijstelling wegens
broederdienst of op grond van te sijn cenige wettige «>on
(tonder een of meer h Ive broeders te hebben) luidende
voormeld art. 53 in sijn gebeel alt volgt
Om vrijstelling wegens eigen militaire dienst of die
van hruedera te verkrijgen moet men overleggen een
paspoort of ander bewijs van ontslag, of ren uittreksel
uit bet stamboek of een Itewijs van werkelijke dienst.
Ter liekoming van vrijstelling wegens bro' derdirnst
moet men bovendien overleggen een getuigschrift van
den Burgemeester waaruit het getal sone:i f tol het
grain beboorrndr blijkt.
Vrijstelling als renige wettige toon wordt verleeud op
«overlegging vsn een grluigscliifl van den Burgemeester
waaruit blijkt dae men rrmgr wrttige soon is."
En art. 21 van aangeh iald Koninklijk besluit:
liet liewijsstuk vermeld in de eerslr imtn'de van
art. 53 der wet. wordt ten minste tien dagen toor den
dag (den tweeden Maandag in Maart), wajiop dt eerste
sitting van den Militieraad wordt geopend ingeleverd
bij den Burgemeester der gemeente, in welke de lotrling.
die vrijstelling verlangt wegen* eigen militaire dirii»t
oldie van renen broeder of broeder*, voor de militie is
«ingeschreven.
Amerifoort den 28 Januarij 1869.
Burgemeester en Het houder t voornoemd
He Burgemeester
De Secretaris A. G. w IJ KUS.
W. L SCHKLTUS.
AMERSFOORT 28 Januarij 1809.
Ter tilting van den gemeenteraad »an eergisteren
is O. a. behandeld
1°. Mededeeltnuen der Commissie betrekkelijk
de garoizoensvermeerdering. 0e Commissie, let
audiëntie bjj den Minister san Oorlog geweestheeft
Z.Eic. den oveusch geuit, dal door de gemeente
worde gedragen p. tri de helft der kosten voor
nieuwe geitouwen van katernering, stallen, infir
merie enz.noodtg geacht b(j de door Z.Eic. be
doelde belangryke Kariiitoensseruieerderiogwelke
kosten globaal 350.000. /.uilen zyn.
Naar aanleiding deter mededeeling tullen de
Raadsledeo eventueel voorstellen in den Raad
kunuen doen.
2*. Plan der geldleening. Goedgekeurd.
3'. Benoeming van een curator der Latjjnsche
scholen. Benoemd de lieer Mr. H. Croockewit Jr.
4°. Voortiening in de periodieke aftreding van
den gemeente-heelmeester L. Stddré. De Heer
Siddré is heibeooemd.
(liet uitvoerig verslag volgt later.)
De officier van getondbeid 2e klasse A. E.
Post is van Amersfoort in zynen rang overgeplaatst
naar Utrecht en vertrok gisteren naar tijne nieuwe
bestemming. Sedert verscheidene jaren oase stad
genoot, heeft bij tich steeds onderscheiden tioor
warme medewerking en belangstelling iu liefdadige,
uultige en aangename taken bier ter sledewas
iiy een verdienstelijk en werktaam scheikundig lid
der Openbare getondheids-commissiefungeerde
tut veler tevredenheid als commissaris-secretaris
der socieleil Amicitia heeft roet den heer chirurgijn
Morren de Polyklmiek voor behoeftige ooglyders
opgerigt en was inet hem daarin op hoogt loffelijke
wij te lot nu toe werktaam.
Veler en onte beste wenschen volgen hem.
Wij verwijten houders van Oostenrijksche
effecten naar de hierachlerstaande adv. betreffende
«Ie conversie, waardoor hun op soliedeen modique
wyte liet seipbgte verwisseleu hunner stukken wordt
vergemakkelijkt.
Te Soest is in de vorige week eene Veree-
oigiug van Dames tut stand gekomeu welke tich
ten doel stelt om an wat men haar mogt willen
veistrekken, hetxi) oud of nieuw, kledingstukken
N te vervaardigen voor behoelligeudie tich meeui-
I gcrlei opzicht ecuigu ondersteuning hebbeu waardig
gemaakt.
Eere hebbc die Vcreenigingdie ticb als de
Vereeniging Dorcas en andere inrichimgeti van dien
aard hier ter stede, het lol harer minder gunstig be
deelde natiiiirgenooten zoo krachtig wil aantrekken,
en wenschelijk is hel dal dat goede voorbeeld iu vele
gemeenten ten platten lande navolging mogen vinden.
De fleer Mr. It. hoorders, lid van de Tweede
Kamer der Siaien-Generaal. is eergisteren overleden.
De Veen/lammer Courant tegi
«Hel is in onten tegenwoordige» tijd volslrekl
geene zeldzaamheidSe hooren gewagen van bui
tengewoon hoogc prij/.en die hier en daar voor
het vee worden besteed. We zijn echter in s'aal
van hier iets te kunnen melden, dat zeker alle
aoderen herigten van dien aard nog verre overtreft.
Door de heeren Itoekhoff van Oost-Friesland o.l. is
hier een slier aangekocht van den landbouwer L.
Kemper, aan hel Weslerdieptoor «bui enorinen
prijs van driehooderd en vijfiig gn'den. Wanneer
men daarbij in aanmerking neemt dat het «lier
uog maar twee jaren en tier maanden oud en niet
eens gemest is. dan tal men gereedrljjk moeten
toestemmendat dit als eene bijzonderheid moet
wordeu aangezien. Ook uit liefliehherjj hebben
genoemde herren liet buitengewoon schoone beest,
dat op de laatst geh»oJrn tentoonstelling te Gro
ningen den eersten prys beeft behaald tóó duur
aangekocht."
De Franeker Courant meldt
Onte voormalige kleine stadgenoot, admiraal
Tom l'ouce (Jan lljunecna). bevindt tich met zijne
familie tegenwoordig te Dergomop tiet builen
tao tiji. '.ii len heer S. Haonerna geneesheer
aldaar. Dag i.k-» doel hy. lot bewondering van de
bewoue, i. ..oreken. ryto rljes iu equipage.
Hij is (hans 2d jaren oud. w»irvau hij leeds 20
by afwisselliug renende w.i. de meeste landeu
van ons werelddeel heelt bezocht. Zijn gewigt is
11 Nederlandsche ponden eo tijne gclieele lengte
7 palm. W deo kiemen man in zijn dagelyksoh
leven leert kennen, bewondert tijne tucht tul orde
en netheid m al wat hy verrigl."
Te Maastricht is dezer dagen overleden de
gepeusiouueerde generaal A. F. Brade. Hij werd
geboreu Ie Groningen in 17D4. en trad in 1 ö07 op
de militaire school. In 1810 erlangde bij eerie plaats
als kweekeliug op de milltlaire school te Sl-Cyr
Eeist voor de lufanterie bestemd, werd hy om zyt.
bijzondere geschiktheid by de artillerie overgeplaast
eu in 1812 tot 2de luitenant by dat wapeu benoemd
In 1813 maakte hij deo veldtogt in Duischtsland
mede. eo betond zich in het volgende jaar by de
troepen die m Wurzburg belegerd werden. In 1814
kwam hy na zyn eervol ontslag uit de Fransche
dienst te hebben gekregen, in deotelfdeo rang to
Nederland in dienst, en werd tevens adjudant van
de artillerie directie in hel oostelijk gedeelte des
rijks. In 1822 werd hy lot tweeden kapitein m
1824 tot kapitein bevorderd. Iu 1836 werd hij
aangesteld lot inspecteur voor de draagbare wapenen
in 1*37 bevorderd tot majoor, in 1842 tot luit.-
kolonel eu in 1852 tut kolonel. Drie jareu later
werd hetnmet deo rang van generaaf-majoor
pensioen verleend. De overledene was ridder der
Militaire Willemsorde, der orde van den Nederland-
schen Leeuw eo was levens met het Metaleo Kruis
van 1831 versierd.
Vowrdrngt vnn Dr. Zaulberg te
Amersfoort
Maandag avond jl. had de aangekondigde voor-
dragl van Dr. Zaalberg alhier in Amicitia plaats.
Als reden van zijn ongeroepen optreden gaf spreker
opdal hij zich had aangesloten bij eenige uit
stekende inanoen van wie het plan was uitgegaan
om van plaats lot plaats te reizen eo inlichtiogeo
te geven aangaande hetgeen de moderne rigting
wil. Die rigting welke oog in de groote minderheid
is. en zoowel bestreden woidt door hel geblaseerde
ongeloof, als door hel geatfecleeroe geloof der
aristocratenachtte spreker zich geroepen overal
Ie verdedigen teg-n de lasterlyke aaulyginj-odie
men haar naar T hoofd sliugert.
Vervolgens overgaande lot zyn eigenlijk onder
werp: den strijd tusschen wetenschap en godsdienst,
deed spreker opmerkeu dal er in alle eeuwen een
onverzoeilyke strijd had beslaan tusschen htygeloof
en ongeloof. In Jezus tijd tusschen het farizeïsme
en het saddueeïsme. Toen Paulus te Atheoe kwam
vond hy oaast eene besolkmg zoo hijgeloovig. dat
tij er zelfs een altaar voor een oobekenden God
op nahield de epicuristen wier hoogste streveu
naar een verfijnd zinnelijk genot was. en de stoïcijnen,
die geloofdeu aan de oplossiug in een onbewust
wereld-al. Ook leert de geschiedenis, dat wanneer
het bijgeloof zijn toppunt heeft bereiktde bloeitijd
aanbreekt voor het ongeloof, eo omgekeerd. Wat
onze lijd betreftin de Pruisische Kamer (want
bet gaat daar even als bij ons dat de godsdienst
ook al eeo punt van beraadslaging in de Kaïnera
is geworden) heeft de afgevaardigde con Vircliow
gezegd.dal ...en tegenwoordig te kieten had tU3SCbeo
godsdienst en wetenschap. Tegen die uitdrukking
rnoest spreker len sieiks'e protesteren. De moderne
rigting wilde joist beide verzoenen. Hel is waar
de Kerk had i ch steeds vijandig tegen de weten
schap getoond. Waarom dal moesieo de priesters
maar verantwoorden. Maar opmerkelijk was bet
dat de kerk zich altijd lijdelijK io het geval had
geschiktals er niets meer tegen de uitspraken
der welenxih.ip was in te brengen.
Vervolgens ging spreker over lot eene «ergelyking
van de godsdienst eu de wetenschap, om aan te
loouen dat beide een geheel eigen terren hebben.
De godsdienst is geen plaat uit den hemel op aarde
gebragl maar een zoeken v..n hel hart naar God
geen regenbak die gevold wordt door den regen
van boteo maar een bron, die opwelt naar boven.
De godsdienst houdt zich bezig met bet onzinnelijke,
zoekt het oneindigebet eeuwigeeo erkent eeoe
geestelijke wereldde weieuschap onderzoekt het
eindige, ontleedt eo scheidt bet. Beide hebben het
zelfde regt van bestaan en mogen over elkander
deo staf niet breken. De wetenschap gaal hare
grenzen te buiten als zij zegtik vind geen God
(Jus is er geen; en evenzeer dwaalt de godsdienst
als zy de stellige uitspraken der wetenschap afwijst.
Veronderstelde denkbeelden aangaande de natuur
in overeenstemming te knutselen met de uitspra
ken der wetenschap, b. v. het scheppingsverhaal
is steeds gebleken verkeerd uil te komen. Het ware
verhaal der schepping heeft God zelf geschreven in'
de aardkorst en daarnaar tnoel de godsdienst zich
schikken. Onze vrome vaderen konden bidden lot
God, dien zij zich voorsteldeowoneode boveo het
starreodak. Maar de wetenschap heeft du starren-
dak verbrijzeld en de onmetelijke ruimte vervuld
gevonden vaa millioeneo starren die steeds verder
en verder van ons verwijderd zijnen zouden vrij,
met eeoe zooveel grooischere opvatting van de
schepping. God niet even innig kuooen aanbidden?
Dit kooeyeo eo schipperen om het oude. dat de
wetenschap heeft verworpen te laten bestaan, moet
ophouden. De ware godsdienst kan er niet door
lydeo. Maar zy lydt daardoor, dat de geestelijken
aan vormen blijven hangen die aan de meesten
met meer voldoen waarin zy geen vrede kuooen
hebben zoodat zy ligtelijk de prooi koodeo worden
van de duizenden atheïsten die er, in slryd met
Je vroegeie meeoingwerkelijk zyn. Verschil van
inzigteo zou er altijd wel blyven bestaanmaar
men moest leeren verdraagzaam te wezen, eo vooral
leeren Jezus uitspraak na te volgen: God boven
alles lief, en ook liefde voor elkauder te hebben.
In de volgende maaud hoopte spreker hier weder
op te treden om te sprekeu user de verzoening
van de wetenschap met de godsdienst.
Oogerekeod de pause, die spreker op verzoek
instelde, sprak hy bijna twee uieu voor de vuist
regt welsprekeod.
Er waren nagenoeg 150 Dames cn Heeren
waaronder uil den hoogsteo stand eu ook geestelijken
aldaar aanwezigniet alleen hoogst voldaao maar
velen zelfs verrukt over hetgeen zy uil '3 mans
mond hadden gehoordeu hetwelk wederspreekt
wat hem door zyne vijanden en de vyauden van
het ware licht veelal wordt aangetijgd.
Politieke itevoe.
De Fraosche regering heeft de openbare verga
deringen, die sedert de nieuwe wel te Parijs zonder
vergunning van de overheid gehouden worden, niet
willen stuiten, hoewel de gegoede volksklassen, het
kapitaal eu de kapitalistenLet buwelyk enz. er
duur verscheidene sprekers in coinmunistischen
geest verguisd eu beschimpt werdeu. doch het heeft
de vooruaamsle van die sprekers voor den regter
gebragt. Dientengevolge zyu die persoueo jl. Zatur-
dag door de correctiooele regtbauk te Parjjs lot
geldboete en gevangenisstraf veroordeeld, als beb-
beode de regten des buisgezms en tiet eigendomsregt
aangetast, de algemeeue en de godsdienstige zedewet
aangerand en de burgers ouderling lol baat eo
imnachliug aangezet. De beer llocueeo geacht
publicist en schryver van naamdie in de ver
gadering voorzitter was. is tot eeoe geldboete vaa
100 fr. veroordeeldomdat hy de sprekers bad
laten voortgaan, nadat by, overeenkomstig de voor-
