M 1670.
Yrijdag- 14
f
Mei 1869.
Dit blad verschijnt des Maandags en Donderdags's avondsUn Abonnementiprijt is ƒ1.56 in de3 maanden. Van Adverlenllën I lot 6 regel» CO Cents, elke regel meerder
10Cents; legale Advertenllén per regel 15 Gents, behalve het Kegelregt. 4ft. nummers /O IO. Briefen frano. Bestellingen bij den I'itg. '4. It. tan CUtffte Amersfoort,
Uureau Amersfoortsekt Courantl<angestra.itWijk 1, N°. 4.1. over de Oude Visohmarkttoo mede hij alle Boekhandelaren en Pnst-llireuletiren in het IIijk
Wegen* h«t PliikattcrfccisC vcrwchljul het
▼•lgeod coarantnuiniucr aanatt. Ülug*dng
namiddag. Advcrteiitlënenz. worden
tijdig mogelijk verzocht.
HULPBANK TE AMERHTOOBr.
Tot het geven van gtlden ter leen sul het Bestuur sitting
houden in een der localen van het Raadhui* in pl.i.its
ft a tin tl a ij 17 Mei, wegens bet invallende Pinksterfeest,
op aaust. tUngtdun tri .Hel van hul/lnn tot haljdrie.
alwaar bel iiiglicbbeiiden sicli kunnen aanmelden ti-rwiil
nirdo inlirlilingi'ii deswegens te inkomen sijii Inj je
oudergeleekeiiden en de verdere leden van hel Bestuur
de lleercn Mr. J. tan iler Lee me, li. l/eriehelff. 4.
Croockeieit, en J. C. Letuur her
II. A. W. baron V AN IIKKOKKRKN, President.
M. V\N KKKK Penningmeester.
A. J. A. VON KI-.I.I.NKlt Secretaris.
Or iiaiiwtauiidc vrrklrzlug voor dr
Tweede kamer der Mulrn-Lenernifl.
De verkiezingen vuu ledeu der Tweede Kamer
tiju op handen. Zij moeten volgens art. 100 der
kieswet plant» lu-bbeu op den tweeden Dmgsdag
vau dc niuaul Jutiy die op deu achtsten luralt.
Slechts enkele weken vuu beraad zijn oog aau du
kiezers gegund en de dag der verkiezing is dan
duur. Hieraan paart zich de moeijclijkheid uil de
tot stand gekoineno veranderde ludceiitig der
kiesdistriclco voortgesproten. Men vraagt ticb daaroiu
wel een» al, hoe uien in zulk kort tijdsbestek tot
erin: vnldo-nde zarncnatemining over de verkiezing
in een nieuweling* gevormd kiesdistrict zal komen,
liet bezwaar is niet gering en bet woog zells by de
overweging der vnordragi iu dc Eerste eo Tweede
Kamer zoo sterk bij telen, dat zij daardoor van de
goedkeuring dier vnordragt werden teruggehouden.
Thans komt het echter niet meer uan op bet besef
van hul mot-yclijke in de uitvoering Ier wel gelegen
maar enkel op de verzekering tan de hehoorlyke
uitvoering.
Gaan wij ui dit oogpunt na hetgeen te zeggen
valt van bet kiesdistrictdat ons liet naast aan hut
harte ligtbel kiesdistrict Amersfoortdar kunnen
wij niets andera veiklareu. dun dat dit bezwaar by
oua niet hoog staat aangeschreven. Dal district heeft,
zooals wy weteu, eene wyziging ondergaan. Daaraan
ontvielen de Slichtsche gemeenten van Rhenen lot
Werkhoven, eu daaraan werden de g> meenten van
llarderwyk en Eniielo toegevoegd, ituadplegen w|)
de uiikomslca der jongste verkiezingen dan zien
wy daaruitdat tiissclien de teracinlleode deelen
van dit district, tiisscben de Veluwscbe. de Slichtsche
en de Noord-Hollan Ische gemeenten die daartoe
behoordeneenstemmigheid vuu tin bestond in de
keus der heide afgevaardigdendie voor dit kies
district zit'ing hebben, By de jongste verkiezingen,
ter gelegenheid van de beide kumer-onlbindingeo
kwam dit duidelyk uil. Voor zooveel het de laatste
der verkiezingen gold welen wij, dat liet lid, het*
welk zich thans aan herkiezing moet onderwerpen,
de heer Jan Karei van tinltsteindaarhy va. de
1511 uitgcbrugte geldige stemmen 1306 op zich
ver<emgde.
Men kao daaruit ootwaren van uit de verschil
lende deelen van het kiesdistrict dezelfde stemming
ticb openbaarde en dat deze zoowel uit du Veluwscbe,
als uit de Sticbtsche en Noord-llollandsche gemeen*
ten voortsproot. Daarom gelooven wj) dat die tarnen*
Remming geen afbreuk tal lyden door de veranderde
inrigting van bet kiesdistrict. Gene vervanging van
Slichtsche gemeenten door een tweetal Veluwscbe
gemeenten levert daarvoor geen aanleiding op. omdat
men zeggen kun dat de vroegere keus op goede
gronden steunde.
Het geldt toch de verkiezing van een afgevaar
digde. die men wei kan zeggen in de dieost der
natie vergrijsd is geworden, en die niet verzuimd
beeft, gedurende het dertigtal jaren, dal dezeJdieDst
voortduurt, immer naar de inspraak van ziju gemoed
bet algemeen belang vuorlestaan. Hij werd dan
ook door den algemeen door de liberalen gehuldig*
den Staatsmanby eene plegtige gelegenheid, in
cere als zijn oude medestrijder begroetwant al
gaan benion ook van verschillende standpunten uit,
voor beiden geldt 's lauds belaug als de eindpaal
van hun streven.
Wil men dus zijne keus bepalen by iemand
die de noodigc zelfstandigheid bezit om voor liet
algemeen belang optetredeu on daaraan de innige
kenuis paart van heigeen de bchoefien en de wen-
sclien van de ingezetenen van bet kiesdistrict uit*
maakt, dan kan de keus niet twijfelachtig zjjn. In
tiet bjjzonder moet bet aan elk iu het oog gevallen
zyn by de laatst geboudene beraadslagingen over
de regeling der kiesdistricten, dat ook liet belang
der Veluwe zwaar weegt by dezen afgevaardigde
cn h(j niet schroomde het wel te doen uitkomen.
Wy kunnen dos met volle overluigiogde herkiezing
van den Heer Mr. J. K. van Col/stem tot lid van de
Tweede Kamer der Stutcu-gcrirrual aanbevelen, ons
voorstellende foor een of meer onzer volgende
nummers eene meer gedetailleerde schei* van dezen
hougstverdieoslelljkeii afgevaardigde oplestelleu.
Nadat het bovenstaande wus geschreven en ge
zel, vernamen wij. lot ons leedwezen, van hoogst ge
loofwaardige aiiti-revoliiiioiifjaire zydedat anti-
revobtlionnairen m dit hoofd-kiesdistrict wier
party nog is versterkt geworden door dc locvoeging
van llardi-rwyk cn Krinelo co door de vi.-rwjjdering
van een tiental Slichtsche gemeenten voornemen*
zijn een eigen anu-revolutiunnairen eind' laat ie
stellen, enkel t-r ruim 'lat de heer van Holtstein
Z'ch warm voor stander vau de Openbare School en
tegenstander vau iJe Bijlandere School heeft beloond,
eu zy ineeiieu dat net Onilersefjs .motief alles moet
beheer.schen. Wy willen hopen dat zij vau dit
voornemen zullen terugkomen, waarvoor welligt nog
eeoig uitligt bestput. Voor thans achten wij het
voldoende ons eenvoudig tot deze rnededeehng te
bepalen en verschijnt dan ook daarom bovenstaand
opstel geheel onveranderd.
Gemeenten van bel ll<i
en getal kiezers voor dc
Generaal
)M-kiesdistrict Amersfoort
Tweede Kamer der Staten*
S'Ul
kirtrr».
k
gent
per Traosport
Amersfoort.
3*7
Ilaarn
86
Veeoeodual.
78
itcnswoudc.
2o
9
Scherpenreel
83
Weesp
113
Woudenberg
73
Wcesperkarspel
97
Leusden
.39
's Gravdaod
62
Stoulenburg
18
Ankcvceu.
17
Hoevelaken
17
Korienhcef
20
Nykerk
220
Nederhorstden Berg
36
Harderwyk.
Naarden
100
59
F.rmelo.
Huizen
46
Barncveld
217
IhisMim
28
Hoogland
71
Hilversum.
166
Bunschoten
63
40
Lemnes
69
Blaricunj
i»
Transporteren Totaal
liet getal kiezers van Harderwyk en Frmelo is
ons nog onbekend.
AMERSFOORT13 Mei 1869.
In diverse bladen werd sedert eenigen tijd io
ingezonden stukken gewezen op Dr. Af. Polanote
Rotterdam, als den eenigen man in ons land, bet
meeste regt hebbende «Je plaais te vervullen van
den Hoogleeruar Krietjerte Leidendie zyn
ontslag heeft verzocht. Wij hebben daarover gezwegen,
enkel omdat wy het mm kiescb achten op die wyze
benoemiugen vooruit Ie loopenwaut geeft men
daaraan voedseldan zullen allengskens couranten
wemelen van artikelen ten gunste vau candidaieu
voor openvallende plaatsen.
Nu echter ook de Nieuwe Bott. Ct. heden een
ingezonden stuk over het benocmingsregt van Ür.
Polano behelstwaarin vermeld wordtdat als
ecnitje reden oin hem niet te benoemen wordt
gezegdhij is te vergevorderd iu leeftijd zoo
mogen wy niet zwijgen en, gelyk het in de N. ft. Cl.
verder luidt: dat voorwendsel eene aanbeveling te
meer is.
Immers Dr. Polano is juist nog in d*-bloeikracht
vau dien leefiyd, waarin, voor een door en door
bekwaam man als hy onlegenieggelyk is -* bet-
welk word erkend door duizenden aau duizenden
cn niemand kan of durft ontkennen bel tijdperk
aanbreekt, dat hy eene positie kan innemen
gt-övearedigd aan zijne bekwuauibedea en onder*
viudiug. cu zou men Leiden eu bare boogescbool
mogen gelukwenscheuindien hybenoemd wor*
dcudo, de openvallende plaats wil vervullen kis
dat vnor Rotterdam een groot verlies zou zyn.
zoodat wy er dan ook aau twyfelen, of by Rotterdam
zal wdlcu verlatenen welligt dc Rotterdammers
al liet mogelyke by heut «.uilen aauweudeu om
hem voor Rotterdam te behouden.
Naar men verneemtbeslaat er plan een jong
chirurg met die plaats te begunstigen. Niet alleen
dattulk een tiro op die plaats miiplaalst sou zyn.
niet alleen dat daardoor eene kolossale dwaasheid
en verkeerdheid zou worden begtau, maar daardoor
zou eeo ontlenend vergryp aan de wetenschap
aan de studerende jongelingschap en aan de toekomst
geschieden. Immers by wien zou bet in de hersens
kunnen kornen zich van ondeugdelijke, of middel*
matige waar te voorzien, als by voor hetzelfde geld
de uitmuntendste waar tal kuanen bekomen. Zelfs
de eenvoudigste burgerman zal voor zijne telgen all
onderwijzer iemand van weinig ondervinding verwer*
pen, al* hy voor hetzelfde geld den bekwaamsten en
gei-chiklsten onderwijzer z*l kunnen engagerru.
Met velen ited* meer dm vyf en twintig jareo
Dr. Polano in zijnen werkkr.ng gekend hebbende,
constateren wy aller opinie, dat memaod boven hem
dc vacante plaats verdient.
Op Dingsdag 16 Mei k. middags vergadert
m Amifitia alhier dc k »v«reenigiug <lc EenJragt,
cn d*s avoiii* dc Klesver«euigiug Amersfoort,
zullende aUdanna bei bchaudelen van huisbou*
•delykc puntenworden opceinaakl een gros van
caudidairn ter verkiezing «au een caodidaat voor
hel lidmaatschap van de Tweede Kamer der Staten*
Generaal voor het hoofdkirs district Amersfoort, zyude
de beer Mr. J. K. Ha run ra» Goltslein. afgevaardigde
uit dit hoofj-kiesdistrict thans aan de beurt der
aftreding.
Teu kantore van Mr. J. ran der Leeuw Secretaris
van de kamer van koophandel en Fabrieken alhier
liggen ter intage van dei morgens 9 tot 12 ure.
1'. Statistiek van den Handel en de Scheepvaart
van bel konlngryk der Nederlanden over de maanden
December 1868 Januarij en February 1869.
2Verzameling van konsulaire en audere berich
ten en verdagen over oi| ver beid. handel en scheep
vaart Dl. Ill 8—llde üHevenng.
3°. Verslagen over baodel en Fabriekwezen te
Utrecht. Delft, Amsterdam, eu Enschedé over he
jaar 1868. opgemaakt door tie kamers vau koophandel
dezer gemeenten. I
De dagbladen gaan voort met statistieke opgaven
te leveren over het aantal vogelnesten die 'sjaarlyks
verstoord worden en van de unllioeuen insecten die
daardoor iu T leven bly«eu om ouzo vruchten Ie
vernielen.
Daarop te wjjzen is goed, maar de cyfers I
Meuigeen lacht er om en zyn geloof wordt er
niet dooi versterkt.
De 3'Je algomcettc vergadering van bet ge
nootschap van leeraren aau dc Nederlaudsche
gymnasia cn hoogere burgerscholen zat in den
loop der maand July aaust. te Deventer worden
gehouden.
In eene gehouden zitting van den gemeen*
teruad te Rotterdam werd door den Voorzitter
medegedeeld, dat burgemeester eu wethouders ge*
mecud hadden in den geest van deu raad te handelen
met den hoofdoiiderwyzer II. Schollen, by gelegen
heid vau bet 50-jarig feest ale zoodanig, een bank*
billet vau 1000 ter hand te stellenals bewys
van erkenteiykheid voor de diensteo aau de gemeente
bewezen. De raad schonk hieraan by ucclamatio
zyoe goedkeuring.
De Tijd deelt thans de laatste lyst mede van
de bydrageu die by dat blad zyn ingekomen ter
viering vuu het gouden jubelfeest van paus Fius
IX. De giften zjju by deze gelegenheid gestegen
lot do aanzienlijke som van /75 482.I5J.
De transatlantische telegruafmaatscbappy ral
met den 1 Juny haar tnrirf op nieuw verminderen.
De prys zal dan zyn 2 p. st. voor tien woorden
met inbegrip van het adres cn dc onderteekening.
De berigten voor de dagbladen bestemd worden voor
de helft van den prys overgemaakt.
Het provinciaal geregtsbof tan Friesland beeft
thans twee manspersonen vau de Surhuisterveenster*
heide lot de doodstraf veroordeeld wegens moedwil*
hgc brandstichting, waardoor het te voorzien was, dat
menschenlevens in gevaar konden worden gebragt.
Men meldt uit Workum van 10 Mei
Als eene byzonderbeid betrekkelijk de loting
voor de natiouale militie mag aangemerkt worden,
dat hier ter stede no. I op de lyst ook dadeiyk
uo. 1 uit de hu* baalde en dat iemand van wien
werd ingebragt. dat by in zijne verstandelijke
vermogen» was gekrenktnummer II trok. welk
nummer de vrolyke dwaas zeer voldaan op zyn
pel stak.
De Amst. Ct. tnaakt melding van een vélocipède,
die niet door de voeten in beweging wordt gebragt,
maar door stooin. Deze nieuwe uitvinding is *an
den beer J. LoeiTte 's llertogenbosch. Zyn werktuig
een 3-wieligvoldoet «au alle vereisciitco. llel is