Dingsdag* 8
J u n ij 1869.
Jtë 1677.
mm
Dit blad verschijnt des Maandags en Donderdags 's avonds. Dc Abonnementsprijs is f 1.50 in de 3 maanden. Van Adverientiën I lot 6 regels 60Cents, elke regel meerder
10Cents; legale Adverlenlièn per regel 15 Centsbehalve hel Zegelregt. Afz. nummert /0.10. Brieven franco. Bestellingen lij d>-n Uiig. 4. II. van Cletff, te Amersfoort,
Bureau Amersfoortseke Courant. J.angeslraat. Wijk b. 43. over de Oude Vischniirktsoo mede hij alle Boekhandelaren en PoU-Oircctenren in het Rijk.
KENNISGEVING.
Da BUR'iEMEERTEIl vsa IMMISFOHIT
Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer gemeente,
dal het door den heer Commissaris des Koonings in deze
provincie executoir verklaard kohier van liet PATENTREtiT
over het 4e kwartaal van het dienstjaar 1808/9 aan den
Ontvanger van 's rijks directe belastingen alhier isjler
band gestild aan wien ieder verpiigt is zijnen aanslag
op den bij de wet bepaalden voet te voldoen
Cedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen aan
geplakt te Amersfoortden 5 Junij 1869.
De Burgemeester voornoemd.
A. G. W1JEKS.
VERSLAG over de maand Mei I6G9 der
Inrigting tol kosteloose behandeling van behoef
tigc ooglijders te Amersfoort.
Op 1 Mei. bleven onder behandeling 40 ooglijders.
In Mei bijgekomen13
Zoodal in Mei behandeld werden 53
Hersteld in Mei 16
Op 1°. Junij onder behandeling 37 ooglijders.
Gedurende de maand Mei zjju 279 gratis con
sulten gegeven.
B IJ D E S T E M B U S.
Heeft de verklaring van den lieer van Loon,
voorkomende in de adverientiën van ons vorig
nummer, groole verslagenlieid onder anli-revo-
lutioniiiiiren, enz. verwekt, vooral te Harderwijk,
alwaar het vuur is aangestookt;evenwel tot
onze groote verbazing zijn er, naar wij ver
nemen, nog onderscheidene voorstanders van
zijne candidatuur, die allerhande chicanes enz.
omtrent deze verklaring opwerpen.
Om deze chicaneurs nu eens dc volle maat
te geven, herhalen wij de verklaring, die als
volgt luidt:
De onder gel eckendctoevallig vernomen heb
bende, dat ceniye hem onhelccnde Kiezers uit
Hardcrwij/i hem dc eer hebben aangedaan, hem
als candidaal voor hel lidmaatschap der Tweede
Kamer in hel liiesdislrict AMEHSFOOIIT vuur
te dragenbrengt hun hiervoor zijnen dan!:
toe, doch acht zich tevens verplicht bij dezen
uitdrukkelijk te verklarenDAT HIJ DIE
CANDIDATUUU NIET KAN AANNEMEN.
Amsterdam 2 Junij 1869.
(gel.) Mr. J. W. VAN LOON.
Deze verklaring, eigenhandig geschreven en
geieckcnd door J jnkheer Mr. J. IV. van Loon
is ons gezonden ter opneming, volgens conform
geleidend schrijven, en ligt deze verklaring
voor alle kiezers ter inzage aan ons bureau.
Kiezers van het district Amersfoort! Noord-
HollandersGelderschen en Stichtcnaarshoe
ook het provincialisme in sommige opzigten
uitersten te weeg brengt, voor de keus van het
nu aftredend lid bestond bij U steeds eenstem
migheid van zinen nog bij de jongste ver
kiezing kwam deze eenstemmigheid schitterend
uit door de glansrijke herkiezing der beide af
gevaardigden, die voor ons kiesdistrict zitting
bebbcn; en mag men zich dan ook met ver
trouwen voorstellendat door U thans met
dezelfde eenstemmigheid het mandaat weder
zal worden opgedragen aan van Goltstcindie,
sedert 1840 lid van de Tweede Kamer, in
zijne dertigjarige staatkundige loopbaan met
gemoedelijkheid, talent, onbezweken ijver en
werkzaamheid 's Lands belangen beeft behartigd.
Met de overtuiging naar onze beste krachten,
op gepaste wijze onzen hooggeëerde» candidaat
Mr. Jan Karei van Goltstein te hebben geschetst
en verdedigd; onwrikbaar vastgehouden hebbende
aan het systeem, dat de verkiezing in ons blad
niet mogt worden ontsierd door ongepaste of
hatelijke polcnrek ot advertentie» <>us zelfs
onthouden hebiiemle ter sprake te brengen
diverse onedele handelingen van aanstokers en
tegenstanderswaarop toch geen zegen zal
rusten; zoo luipcn wij, dat een groot getal
kiesbrocders evenals w ij naar burgerpligt het
stembriefje, ingevuld met den naam J. K. van
Goltstein morgen Dingsdagzullen brengen
maar de stembuswaarbij het stembureau receptie
houdt van 's morgens 9 uren tot 's namiddags
5 uren.
Wel wordt bij zulke receptiën geen chocolade,
maderaof parfait amour gepresenteerden
ontbreken er ook dames, doch dient men content
te zijn met parfait éleciion; en hopen wij dat
Woensdag, als de stembus is geopend, na eene
meer dan duizendvoudige repetitie van zijnen
naam hij dc voorlezing der stembiljetten, met
glans zal blijken gekozen te zijn het aftredend
lid der Tweede Kamer
Mr. J. K. Baron VAN GOLTSTEIN.
Volgens het in ons vorig nummer aangevoerde,
worden door ons aanbevolen voor Almelo de
Heer Mr. It. J. Graaf SCHIMMELPENNINCK,
en voor Gurinchcm de Heer Mr. J. HEEMS
KERK Az., mannen, doorkneed in de behandeling
van Staatszaken die als afgevaardigden niet in
de kamer mogen worden gemistiets dal zelfs
ware liberalen zullen moeten erkennenwant
echt liberalisme moet niet alleen oppositie dulden,
maar zelfs oppositie wenschen, die ontegenzeggelijk
bij dc behandeling van staatszaken groot nut
heeft.
AMERSFOORT. 7 Juoij 1869.
Z.Exc. de Minister ran Oorlog heeft, blijkens
aanschrijving van 2 Junij jl. goedgevonden bij het
regement rijdende-artillerie over te plaatsen de
lc luit. L. F. Maas Geesterauus en de 2e luit. IK.
V. Veer envun bet regement veld-artillerie. en de
Ie luit. 31. J. II barou van Sliugelaiult van het 2e
en de 2e luit. C. A. Wirix van bel le reg. vesting
artillerie.
l)r. Pulano te Rotterdam is benoemd tol
professor te Lcijden.
De JV. Utr. Courantdie voor eenigen lijd
zich van een dubbelblad tol de helft verkleinde,
geeft thans te kennendat zij uit geinis aaa
medewerking ophoudt als dagblad te bestaan, maar
nog als weekblad het licht zal blijven zien,
De Nieuwe Arnhemsclie Courant verklaart,
dat zt) teel tegenwerking en weioig medewerking
ondervindt en luttel adverleutiën ontvangt.
Toclr wil zijzoo laug mogelijk, den strijd voor
het wetligheidsbeginsel iu de siaalkunde volhouden.
De stedelijke kas van 's Gravenbage geeft
3000 lot verlichting van het Bosch, als bet inter
nationaal coDgres van statistiek in de residentie
vergaderd is.
De fcest-conirnissie, in functie bij bet Land-
huishoudkundig Congres, 't welk te Kampen wordt
gehouden, vraagt 3000 lampions, die ieder 5 uur
kunnen branden.
Prinses Clolilde beeft oulaogs keizerin Euge'uie
zonder kwade bedoeling eene gevoelige speldeprik
gegeven. De prinses behoortzooals men weel, tot
hel huis Savoye. De keizerin klaagde over de
verrnoeijenissen, die zij door de receptiën op de
Tuilleriëu had geleden, en voegde er by»Eo gij.
lieve nicht, zijl gij ook niet vermoeid?' «O,
wat mij betreft", antwoordde de prinses, «Uwe
Majesteit weetdal ik vau der jeugd af aan zulke
diugen gewoon ben!"
De Groninger Ct. behelst hel volgende
De verkiezingsstrijd is in vollen gang en liet
is thans voor ieder duidelijk dat die stryd zal
beslissen over de toekomst van ous volksonderwijs.
Er is in alle districten eeue groote opgewekiheid
onder de voorstanders der gemengde school. Hel
heizicuingsvoorsiel van den Minister Heemskerk,
het mandement van het Nederlandse!) episcopaal
en de eischen op de dezer dagen te Utrecht ge-
houden vergadering vau de «vereeniging voor
christelijk nationaal schoolonderwijs* gesteld, hebben
doen inziet)dat het schoolstelsel, onder den
raadpensionaris Schimmelpenniuck ontworpen,
onder koning Lodcwijk ingevoerd en door eene
meer dan ftOjarige ondervinding beproefd ernstig
bedreigd wordtom plaats ie maken voor een
stelsel van kerkelijk onderwijs naar de gezindten
eci: sielsel, voor een land als het onze, met zoo
gemengde bevolking en door zijne geringe uitge
strektheidzijne grootste kracht vindende in
volkseenheidten hoogste verderfelijk. Van daar
dal krachtig optreden van de maatschappij tot nut
van 'i algemeen reeds eeuige maanden geleden;
van daar ook die groote opgewektheid, die zich
thans, in hel gezigt van de stembus, onder de
bevolking openbaartvan daar ook liet uiteenspatten
der behoudende partij waarvan ée'n deel onwrikbaar
vasthoudt aan de schoolwet en een ander deel tot
conccssiën aan de bestrijders dier wet geoetgd is.
Alle politieke kwestiëu zijn min of ineer op den
achtergrond geschoven. Voor of legen het ministerie
is op zich zelfde vraag niet meer. De schoolkwestie,
zoo vele jaren reeds een voorwerp zan agitatiën
heheerscht den geheeleu toestand. Mogen dan ook,
wanneer (gelijk te verwachten is) de natie bjj de
slembus zich uitspreekt voor de handhaving der
openbare schoolde agitateurs eenige jaren rust
nemen en hun lijd afwachten indien ooit de publieke
meening gunstig gestemd kan worden voor hunne
wenschen! De voortdurende aguatie is schadeljjlc
voor zoo velerlei vaderlandscbe belangen."
Wij achten dit onjuist begrepen door den
schrijver, of ten minste hij maakt geen melding
van een ander deel der conservatieve partijwant
er zijn velen, die, verdedigers der schoolwet, evenwel
niet eukel regt van beslaan aan de gesindleschool
toekennen, maar ook voorstaan ondersoek naar de
beswaren van de voors'auders der gezindteschool.
Naar aanleiding van deD grooten opgang, waarin
zich het nieuwe tweewielige voertuig (velocipede
of bicycle) in Engeland mag verheugen waar reeds
in korten tijd 103 oclrooijen van verbeteriog in
den ve'locipèie werden uitgereiktis er te Londen
eene maatschappij opgerigt ter bescherming van
dezen tak van industrie, die op geregelde tijden
aan de bekwaamste vélocipedisten en fabrikanten
vaQ velocipedes prijzen zal uitreiken. Men heeft
reeds het plan georganiseerd tot bel houden van
eene internationale tentoonstelling van vélocipèdes,
afgewisseld door internationale wedrennen.
Op een oogenhlik dat de onderwijskwestie zoo
geheel op den voorgrond is gelreden zoodat het
gelijk de Tijd zich uitdruktbij de verkiezingen
met het onderwijs zal gaaner op of er onder;
heeft ook bet hoofdbestuur vao de Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen weder eeu bewijs gegeven
van zijne warme liefde voor het openbaar lager
onderwijs, waarvoor de maatschappij reeds sedert
80 jaren werkte en sneed.
Het hoofdbestuur zet ia eene circulaire aan de
bestuurders der departementen nogmaals het stand*
punt der maatschappij ten opzigte der onderwijs
kwestie uiteen en herinnert wat in den laatsten tjjd
gedaan is tot waarschuwing voor de bedreigde
volksschool. De maatschappij zal de openbare school
blijven verdedigen, waar voldoend ooderwjjs wordt
gegevendal voor ieder toegankelijkvry van
kerkgezag, bevorderlijk aan godsvrucht en goede
zeden, maar geheel vreemd aan leerstellige geschil
punten is. De maatschappij zal blyveo partij trekken
roor vrijheid legen dwang, voor zedelijk-godsdienstige
ontwikkeling der natie legen alles, wat tot belem
mering van volksbeschaving en onderwijs wordt
ondernomen onverschillig of dit van wege de kerk
dan van elders geschiedt; voor eendragtwelke
Nederland krachtig maakt, tegen den geest vao
verdeeldheid, die zelfs den besten en gezegendstea
staat ontzenuwt en doet verkwijnen.
Reeds is men in de zesde maand van 1869 en
nog is in dit bijna verstreken halfjaar geene enkele
aflevering verschenen van het Woordenboek der
Nederlandsche Taalwaarvan in eet jaren tjjd
niet ineer dan zeven afleveringen zijn verschenen,
en waarin de letter A nog niet eens afmaar
slechts lot AF gevorderd is.
Men zou die wijze vao uitgeven bespottelijk
kunnen noemenals zij niet zoo bedroevend was.
Waarlijk de uilgevers moeten wel worden verwend,
als zij ondervinden dat hunne inteekenareo zulk
eene cxira-ordioaire overeeokoinst bebheu met
wijlen Job
Men ziet tegenwoordig, zoowel door kiesverenigin
gen als anderszins zooveel candidate» aaubeveieo
van wie inen maar raden moet of zij al of niet
parlementaire geschiktheid en bekwaamheden bezit
ten. dat het eindelyk tocli eens tijd begint te
worden verhetering in dien toestand te brengen.
Zou 'l dus met doelmatig zijn als in 's Gravenbage
werd opgerigt eene Ackademie voor parlementair
onderwijsopdat jongelieden zich aldaar zoudeu
kunnen bekwamen om op hun dertigste jaar voor
het lidmaatschap van de Tweede Kamer geheel
klaar te kunnen *ijn.
Voor de 4 faculteiten zouden als professoren
kuitn-n optreden d« heeren Mrs. Tliorbecke, van
KuijkGrom van Prinslercr en Haffmans.