M 1723.
Dingsdag' 23
November 1869.
re_ i J"* ^e* I>,aa*^a9' Rn Donderdagsavond»lie VbunneinenUprijs is ƒ1.15 in de 3 raamden. llo prijs der llfertenli
O jtT f nli' ®8a e Advertentien per regel 15 Cant». I ft. nummert 5 centsBrievrn franco. Bestellingen bij den Uiig.
Uur eau Amerzfoartsehe Courant, I.angestraat. Wijk b, N°. f over de Q,,de Vischmarkl. soo mede bij alle Ibnkhandela,
y 0 L k 8 - T E L L 1 ft ti.
K E N N I S 0 E V I ro.
Db BURGEMEESER u WETHOUDERS van
AMERSFOORT
Geiien Kei Koninklijk besluit »n den 9 Juni 1869 (Staatsblad No.
103), betrekkelijk de vijfde tlgemeene tienjarige Vulki-lelli.ig;
Gezien de aanschrijving ven den Heer Commissaris des Konings in de
provincie Utrecht, ven den 25. September 1809 Prorincittl-bltd
No. 95)
Brcngva ter kenoie ven de Ingezetenen, dat de vijfde slgem-ene
tienjarige Volk a-telling plssls heefl op den Isien December 1869.
DeieVulks-ieUiog geschiet! sur bet werkelijk verblijf, ia den
etrengsieo lia des vroords. teil er persoon, Nederlander of Vreemdeling,
wordt ingeschreven in de gemeente, wser by den nacht van 30 Novem
ber op 1 December heeft doorgebracht. Zij, welke gedorende dien
nacht reizend* zijn geweest, worden ingeschreven in de gemeente
wser z|) des morgeoe of in rleu loop van den laten December aankomen.
Schippert met of zouder bun huisgezin op den deg der telling san
boord hunner schepen varende, en allen die zich aan boord bevinden,
leveren bon ingevuld biljet in ter plaatse hunner bestemming, wanneer
(ij die nog in dm loop van dm lalm December bereiken; wanneer tg
deze plaats met kannen bereiken, doch onderweg op ééne of meer
plaatsen verloeren, geschiedt de inlevering van bun Inljct op ilr plaats,
sur «g bel langst op dm laleu December vertoeven. Leggen tg op dien
dag volitrekt niet aan. dan geachiedt de inlevering op de eerale plaste
vur zy na dien dag aankomen.
Aen ieder Hoofd >an een huisgezin wordt een ioschrtvingsbiljet ter
htnd geteeld, hetwelk bg verplicht is met de nameo der leden vsntgn
huisgezin, welke op den Itleu December aanwezig njn, nauwkeurig,
volledig en volkomen naar waarheid inlevnllen, of te doen invullen
waarvoor h j aanaprakelgk la.
Tot bel huitgeiio worden mmlegertkenil alle personen, die blijvend
of tgdelgk onder de buiagruooten t n opgenomen, huewel ry gem leien
dee familie ignj ook Je dienst- en werklioden die bg hoone meestere
t van 1 tot 6 regel* V.t Cents, elke
.4. van CU*ff, te A mersfoort.
I'ost-Direclearen ia het Rijk.
deren inwonende, locb sfsouderlgk
gezinnen beschouwd, en uanangm
ii de Volks-ttllisg bin:
De pcraonrn, die, boswel b.j a
l'ven, worden sla letfiiin.lige bui
elaunderl jke inachn.vings-biljrlleo
ui™ -k-li.e—
«i—
Hg Je invalling der biljetten hekel., de voorsckrifie. op
de keerzijde vermeld, de na.olgende orde ten e.nz.m van de person.!,
de. bttiagezin. worden in .tbJge«„„„„: hel Hoofd van he. b i,gezin
de Vrouw, de kioderm naar bunnen ouder,lom; .Ie Bloerlverwaete-
en Aaageho-deo ven bet Houd des huiegez.ee; de overige person.?
niet ui familie-betrekking als.mie, doch on Ier de buisgeuuottu opge.
nomen; de inwonende Dienst- en Werkhn l.n; ei,.,l-l„h alle perw,n.n
die, hoewel eldrrs wonende, zicb op deu laten December in hr!
bmagezin l-vind-n
Aai. bol (gezinnen, ween... bel geul personen twaalf te boven gaat
worden twen ot meer biljetten .fgegeven, lerwgl een de Herbergier!
of Lngfuimtbouders afron.lerlgke ioecbrgvingi-auien of biljetten
worden verzlrekt, enkel bezlemd voor de neuwkrurige invulling der
reiziger»
Op bm, die oalalig t,n geweest i
biljetten, kan de strafbepaling van
(Staatsblad No. 12) wor.lm lor.epai
Tol hummisurissfo voor hel doen
gemeeme tg» benoemd de boeren
C. BEhHKR. T.C VAN GEI.HER. W. II. VAN GELDER.
J. C. KLhHtR. A. W. LEINWEnhH. J. PUTMAN.
G. G. A. F. RICHARD. Jb. VAN WEKMESbfKhEN.
C. VAN DEK ZO'» DE JONG.
lerwgl de fcoof.lieid'.ng der telling it opgedragen aan den beer
\V. FRANS, Ambtenaar belast met de bijbouding van hel bevol-
kiegs-register.
Door gemelde Kommieurissen wor.len de inschrijtings-biljellea
vtór uf op den 30slen November eerslkomeude aan .Ie hniaen rondge
bracht en up of na den JJen December daaraanvolgende teruggehaald.
Amersfoort, den 15. November 1869.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
lit llurgemccster
De Secretaris. A. G. VYIJERS.
W. 1.. Si.IIKI,U'S.
A MKKSKOORT den" '22 October 18liÜ.
Duur tyks en gemeenteveldwachters is Vrijdag
avond jl. onder Wijk hij Duurstede opgevsngeo en
naar de getanucu"» aldaar overgebragt J. v. W.
Termoedelijke dader der diefsialleu van vee uil de
weide, schapen enz d 'ter dagen uoder die getneenie
en environs gepleegd. In den oachi heeft hij zich
aan de traliën opgehangen «an zj]ii hemd een sink
gemaakt, en zicb hovendimi een próp, gevormd
van eeoe hemdreeplot aan de keel in den mond
gestopt hebbende. Gisieren werd zjjn 18jarige zoou
Is verdacht van medepligligheirinaar het buis
van arrest te Amersfoort overgebragt.
Hol volgende is ons ter opneming verzocht
Hel coucert l.l. Vijjilug ten voordeele van de
inrichting voor behoeftige ooglijders alhier gegeven,
li mi als gelukkig geslaagd wordeu beschouwd. De
<iiiderwi|Zerb-zangvereeiiigiDg, die voor 'l eerst hier
ziptrad. heeft de vuurproef goed doorstaan. Enkele
ii not liters droeg zi| bijzonder goed voor. zooals
Oen Psalm van Klein. Cordon nacht 'an Schweinsberg
maar vooral bet Priesterkoor van Mozart, waarin
ook hel begeleidend strijkkwartet een keurig effect
inuakle. He solo voor viool en die voor piano gaven
veel genoegeu en de lieer Duijsler uit Lejj'len. die
geheel belangeloos zijne medewerking verleende,
bewees een bekwaam meester op de Huil te zijn.
Zijn edele toon fijne voordracht en bewonderens
waardige techniek waren wegslepend. Njar wij verne
men bedraagt de zuivere opbrengst voor de Ainers-
foorlschc behoeftige ooglijders ongeveer vijfiig gulden.
Ken driftig inwoner der goede Zeeuwsclie
•lad Tholcn heeft zich tot over de ooreo in dc
processen gewerkt »1) heeft hjj. meid geslagen, -
een proces2) een jongendien hjjvreemd genoeg,
voor zijn eigen zooosanzag. een klap gegeven
een proces3) zijn bediende van kwade trouw
beschuldigd een pioce»; est 4) eeugereetsdienaar
óeleedigd noa een proces. Arme Tliotenaar!
i; z o jl i> k
lu Uw geacht blaü vau ID November las men
een ingez. stuk betreffende de aanst. verkiezing
in 't district te Amernngen en eene adverleniie van
Jhr. II. IK. C. Hooft, die den Heer Mr. IK. ran
Hellesteijn aanbeveelt.
Hulde doende aan den redeneertrant van het
standpunt uitgaande in het ingez. stuk wordt de
loestsnd omtrent familieregering (nepotisme) echter
veel Ie dooker geschilderd.
Üe candidaat Mr. IK. ran Ncllesteijn, want op
dieus positie in de maatschappij wordt onwederleg-
haar genezen is overigens een zeer eerzaam burger,
toegerust met de noodige kennis en verdere men
schappen om de belangen der proviucie te behar
tigen.
Vervolgens valt er thans in hel district Ameroogen
goed te maken dat hij, grondig mei den laudlmuw
bekend en ferm spreker, nici bij vorige gelegenheid
gekozen werd boven jeugdiger tu minder onder-
vindingrijken candidaat.
Kiezers! aarzelt dan geen ooitenhhk. Gy hebt het
regl op uwe olemhiljelten een reeds geschreven naam
te schrappen en schryl dan daaiop met vol ver
trouwen den eervullen naam van
Mr. tf. VAN HEIiLSSTHJR.
Gij zult in hem een door en door bekwaam en
zaakkundig vetlegenwoordiger uwer belangen ver-
krygen. Z. Z.
Verplicht onderwijs.
Ia bel voorlaatste nummer der Amersf. Courant
komt een opstel voor ter bestrijding van de ineer
en meer veldwinnende rneeningdal alleen in
vet plicht onderwys een afdoend middel tegen school
verzuim en onkuode te viodeu is. Ofschoon ik
toestemdat schrijver van genoemd opstel als
woordvoerder van eeue talrijke party kan beschouwd
wordeu. beweer ik toch aao den antieren kant,
dal er ook zelfs in onze stad utel weinigen gevonden
worden, die eeue lynrecht tegenovergestelde rneening
zyn toegedaan. Het is waarals die tegenover
gestelde meening onjttisl is, kun zij schadelijk zijn
voor de nuttige wetkutg van bet scuoolverbond
maar als zy nu eens juist was"?
Hel komt inij voor d.»l bet zoowel bier als elders
nuttig kan zijn, het voor en tegen vau dergelijke
belaugrijke maatschappelijke vragen te bespreken
en ik wil daarom trachten eeltige bedenkingeu legen
de strekking van genoemd opstel in het midden
te brengen.
Schrijver laat de ook volgens hem zeer inoeielyke
vraag naar bet recht van den slaat om zijne ou-
dentallen te verplichten hunne kinderen te doen
ouderwijzen, onaangeroerd. liet is dus onnoodig
daarover thans uttteweid-nofschoon het hjj mij
vaststaat, dat hier bet ware terrein vau den strijd
ligt en dat de voorstaoders van het verplicht on
derwijs dien gerust kunnen aanvaarden.
Schrijvers grootste bezwaren berusten op de
practtsche moeiehikheden die bij vooral in tweeërlei
opzicht vreestbel zou namelijk ondoenlijk zijn
voor eenig schooltoezicht de uitroeiing der wettelijke
bepalingeu te bandhaven eo bovendien zou er een
algeiueeue alkeer tegen de school ontstaan. Hel
eerste wordt gestaald met eene aanhaling uit
Palmers geschriften. Daartegen moet ik evenwel
opmerken dal Palmer zelf een voorstander vaD
het verplicht underwjjs, wel is waar de bezwaren
der tenuitvoerlegging niet verheeltmaar eene
hoofdoorzaak daarvan in de slechte inrichting van
bet schooltoezicht schijnt te zoekeu dat in zichzelf
verdeeldongenegen is de wet te handhaven. Nie
mand zal voorzeker ontkeooen dat eene eventueele
invoering van liet verplicht onderwys in ons land
vooral in den aanvang met groote moeiten cu
kusten gepaard zou gaaDmaar zij worden stellig
overdreven eu kunnen en moeten worden overwoonen.
Men zal zeer zeker tot krachtige maatregelen de
toevlucht moeten nemen en de ouders die weigeren
buurie verplichtingen natekomen door geldboeten
en bij gebreke daarvan (hetgeen hier zeker wel
eeus zal voorkomen) door gevangenisstraffen moeten
dwingen. Eene wet zonder middelen otn zich staande
te houden is eeu onding. Maar dit zyn alleen uiterste
middelende hoofdzaak is een goed schooltoezicht,
dat in elke gemeente volkomen homogeen moet
zyn en zooveel mogelijk moet trachten overtredingen
te voorkomen om later zoo min mogelyk genood
zaakt te zyn ze te straffen. Hier is dan tevens ceo
schoon veld voor indmdueelc pogingen. Verder zal
natuur! jjk in ons iand ieder vrij moeten zijn, zjjne
kinderen naar die school le lenden welke het best
roet zyne overtuiging strookt. Eo is hrt nu zoo
ongerijmd te vooronderstellen dal na de moeirlyk-
heden der invoeringdeze uiterste maatregelen
zelden meer zullen moeten toegepast worden Om
slechts één voorbeeld te noemen wijs ik op eeo
bericht uit Sazeo, in de Utrechlscbe Courant ver
meld dat een Inspecteur gedurende 8 jaren onder
eeue bevolking van 50.000 zielen slechts 42 maal
eene boete had moeten opleggen.;*) Kn zelfs, lodreu
men dit niet kau toegeven eo blyft volhouden, dat
alleen de grootste gestrengheid in staat is de na
koming vaa zulk eene wet te verzekeren dao oog
vraag ik is dit op zichzelf reden geooegom die
verplichting oiet opteleggen Iloevele wetten zyn
er niet die den ingezetenen onaangeoaam zyn eo
alleen door strafbepalingen kunnen worden gehand
haafd Uf zouden de wetten op de nationale militie
en schutterijenom vao de belastingwetten niet
eens te spreken niet dagelijks met moeielijkheden
hebben le kampen? En zal meo ou da .ruit afleiden
dal deze wi-tteu moes'en worden afgeschaft o( zal
men niet veeleer met allen eerbied voor den volkswil
het waarachtig belang van het algemeen tegen een
tydelijken en gedeeltelyken tegeosland uit onkunde
eii gebrek aan doorzicht oostaan in bescherming
nemen Wat de alkeer van de school betreft,
deze zou hoogstens hij de tegenwoordige ouders
ontslaan, die de waarde van hetgeen tij versmaden
niet leerden zien maar anders tou het zyn met
de kinderen, die gaaroe een vermoeieoden arbeid
zouden ruilenvoor de lichte inspanning in de
heldere, ruime schoollocaleo, vooral wanoeer door
kleine belooniogeo de aantrekkelijkheid daarvan
verhoogd werd; en eenmaal ouders geworden, zouden
zij zeker met mioder tegenzin buooe kinderen ter
school zenden.
Uit alles zou reeds voldoende tyn, om bet ver
plicht ooderwys te rechtvaardigen eo aantebeveleo.
Maar ik meeo ook dat geen auder middel mogelyk
is. om het schoolverzuim tegen te gaaD eo bet
volk uit zijoen treurigen toestand op te heffen en
daarom is het teveos een ooodzakelyke maatregel.
Zeer zeker ware het wenscbeljjkerindien ieder
verstandig genoeg was uil eigen overtuiging zjjne
kinderen mar school te zenden; maar dit moge
werkelijk gebeureo in de Vereenigde Staten van
Amerika waar bet peil der volksontwikkeling in
alle opzichten zoo oneindig ver boveD dat in ons
laod staalbier in Nederland is het eene schoooe
maar vooreerst onbereikbare hersenschim. Eo nu
moge men de bedoelingen van bet schoolverbond
toejuichen en er zich met hart en ziel bj) aan
sluiten, men bereidt zich niets dan leleurstelliog
indien men van zjjne halve maatiegeleo alleen,
veel heil verwacht. Üe belooDiDgeo die men geven
wil mogen voor de kinderen aantrekkelijk zjjo, op
de ouders zulleo zij weinig invloed uitoefenenen
geeft men aan dezeD geldelijke bjjdragen dan giet
men droppels in een oceaan en brengt ODedele
beweegredenen in hel speldie nitnmer tot de ge-
wenschle resultaten zullen leiden. Pogingendie
ieder in eigen kring zal aanwenden beloven weinig
vruchten, als ukj niet eerst de personen tot wie
men zich richt in staat heeft gesteld goeden raad
te verstaan en te begrjjpen. Verwacht men hiervan
met der tijd verbetering dan vraag ik: «hoelang
zal dit metdertjjd wel drren"?
Dit weinige strekke tot antwoord op betgeen tegen
het verplicht onderwijs was aangevoerd ..tocht bet
iels bjjdrageDom de overtuiging ook bier meer en
meer te doen veldwinoen dat het eeoe rechtvaardige
uitvoerbare hoogst wenscheljjke eo eenig afdoende
maatregel is, die ook het Schoolverbond zal moeten
aannemen wil bet eens zyn edel doel bereiken.
Laat teder in eigen kring en naar de mate zjjoer
krachten daartoe medewerken. Hal is mijn innige
wensch. N. N.
Eerst nadat ik dit geschreven Lad kwam mij da
Courant van Donderdag in handen. Ik haal net ala
voorbeeld aan, waarvan mijne tegenpartij telve de kracht
erkent. Overigens slem ik met xijne opmerkingen
volkomen in.
K R B E T K R I N 6.
In het stukje: «Hoe men met de statistiek rondspringt!"
in 't vorige ho. geplaatst, moeien de woorden uitvallen
«hetgeen uit het tllr. Dagbl. blijktstaande vóór dea
voltinDie middelen .chijuen daar eni.
