\M 3069.
Ding-sdag- 4
Maart 1873.
1
AmSFOORMHE
Winlerdientt aangeving I November 1872.
Nkderlanpschk Centraal-Spoorweg.
Vertrek van Amersfoort naar Uirechl
9.1, 11.3 snelt. 1 en 2 kl 2.39, 8.18.
Vertrek van Amersfoort naar Zwolle
9.5, 1.34, 6.16 snelt. 1 en 2 kl.,.9—
GOÏÏRAIT.
Diligence-Diensten
Van Amersfoort naar Maarsbergen
's morgens 6J op de eerste treinen
naar Arnhem, Utrecht, Amsterdam en
Rotterdam; en namiddag 3 uur.
Van Amersfoort naar ttarneveld
'savonds 9 na aank. der laatste trein.
Diligence-dienst J. Floor, van Amersfoort naar Amsterdam I u. nam., van Soestdijk 2} u., van Baarn 3 u., Eemnes 3} u., aan' te Amsterdam te 6 uren.
Uit blad verschijnt baandag en Domtrrdagarond\l>oiiii<-iiinit,|>ri|, p.-i
meerder 10 Ctilegale, ollinëele en onteigen. Advertentiën per regrl 15 Cl
Amemloorl Hnrrnu 1mrr%loortiohr Coorant. I.ange.lr.al, Wijk g, >o f3, ov
Adverlcnliën voor dit blad uit llotlerdain worden aangenomen
kwartaal f I.franco per post 1.15 Priji
i Itcclaine* p-r regel 20 cent* 4ft. nummert
ir de Oude Vischmarkten bij alle Boeknandi
door het Hgem-en tdrertenlieburaeu van
der \dverlenticn van I tol 6 regels 60 Cis; elke regel
10 cents Bestellingen bij den Citg. 4H. ran Cite ff"te
•laren en Postdirecteuren in het Itijk. Uneven frmneo.
Nusn en vts Drnsa, Wijnstraat, Rotterdam.
Kennisgeving.
De BURGEMKBSTKR WETHOUDERS
van AMERSFOORT
Brengen ter kennis van de belanghebbenden,
dal de lijsten, aanwijzende de personenin deze
gemeente bevoegd tut hel kiezen van leden
voor de Tweede kamer der staten-generaal, de
Provinciale staten en den Gemeenteraad zijn
vastgesteld, en benevens die, behelzende de
namen der personen welke ingevolge art. 35
dei wet van den 4. Juli 1850 (Staatsblad N*.
37) van gemelde lijsten zijn geschi apt, opbellen
aan de bergplaats bij hel raadhuis zijn aange
plakt welke lijsten gedurende veertiend»
gente rekenen van hedenalle werkdagen
van 10 tol 1 uur, op de Secretarie dezer
gemeente voor eenieder ter inzage zal liggen.
Amersfoortden 1. Maart 1873.
Burgemcesle' en Wethouders voornoemd
De Burgemeester
De Secretaris A. G. VV 1JERS.
W L. SMELTIJS.
Moet de kiesbevoegdheid door
geld of door verstand ver
kregen worden
Ondef de binn nlandsche politieke onderwer
pen is 't oensusontwerp. waarvan het verslag
der commissie van rapporteurs uit de Tweede
Kamer is verschenen thans vooral aan de orde
der beredenering voor allen, die belangstellen
in een doelmatig mogelijk ktezerspeisoneel.
Of het census-ontwerp spoedig door de Tweede
Kamer r.il worden behandeld, is twijfelachtig
al staat het ietwat bovenst op de rol.
Twee en twintig jaren heeft de tegenwoordige
census gewerkt en 't is gebleken dat hij niet
voldoet.
Als maximum is de som op f 160,als
minimum op f 20 gesteld, en deze som moet
worden bepaald naai de locale omstandigheden.
I)e wet van 1850 heeft van de 1231 gemeenten
voor min of meer 493 de census op f 20 gesteld,
voor de overige 738 die van f 24 lol /I12
bepaald; 't aantal kiezers bedroeg voor de Tweede
Kamer 105,452.
Thans wenschl de Minister Geerlsema de 493
gemeenten, die den laagslen census van ft
hebben, met 500 te vermeerderen, en slechts
voor 43 gemeenten een hooger regl gesteld te
zien. Hel aantal kiezers zal van 105,452 lot
134,337 worden verhoogd.
Inzonderheid in de grootste steden zal de
vermeerdering groot zijn.
Maar we gelooven dat deze verandering en uit
breiding nog minder zal voldoen en geen verbetering
zal blijken te zijn. Immers, wat helpt het
tot goede keuzen, voorde belangen van het Va
derland, of er al een hoop grootendeels onwetende
kiezers meer isom mandaten opledragen
IN iet op het getal, maar op het gehalte der
kiezers moet het oog worden gerigt.
Niet enkel aan bezitters van geldmaar aan be-
tillers van verstand behoort bet kiesregt te worden
Joegekend.
liet zou dus wel wenschclijk kunnen zijn
eene totale revolutie in eene ganscbe vernieti
ging van de tegenwoordige kiesbevoegdheid te
verkrijgen.
Eenvoudig het verstand, als leiddraad om goed
lekunnen kiezen, behoort in aanmerking te komen
De weg om kiezers te verkr ijgen daarmede
initi of meer voldoende toegerust, zou kunnen
zijn dat jaarlijks in November ot December
(deze maanden komen wel het geschiktst daartoe
voor met het oog op stilte in handel en land
bouw) op een ol meer bepaalde tlagen ten
raadhuize van iedere gemeente zitting boude
eene Commissie voor Kiesbevoegdheid, bestaan Ie uil
I den buigeuteeslei |in giooie steden ook een der
wethouders, bij vei deeling in bmcanx) en vier
leden, deze vier mannen van erkende kunde en
reglschapenheid aangesteld voor ieder arron
dissement door gedeputeerde staten der provincie,
legen honorarium,reis- en verblijfkosten, en
bij welke commissie alle ingezetenen Neder
landers, meerderjarig zijnde en hunne burger-
schapsregten hebbende, zich kunnen aanmelden
om het kiesregt le verkrijgen, na zic^eenige dagen
te voren daartoe te hebben laten inschrijven.
Deze commissie van vijf leden roept dan
eenvoudigden candidaal-kiezer voor zich. doende,
om de mate van versland des candidaats le
kunnen beoordeelenvragen van eenvoudigen
aard, naar woonjdaals peisoon en andere om
standigheden geëigend waartoe ieder commissie
lid het regl moet hebben en. na de beantwoording
dier vragen, beslist de commissie later, bij
geheime stemming en meerderheid van stemmen,
of dccandidaal wel of niet tol kiezer zal worden
bevorderd.
Misschien zal menigeen deze schets om ver
standelijke kiezers, in jdaats enkel geldelijke kiezers,
te ver krijgen alkeuren en eene scherts achten.
Dat zij er gaarne op gewaagd inzonderheid
als de atkcurdeis er wat beters op weten om
geschikte kiezers te bekomen.
Schoolbanken.
Men vestigt onze aandacht op een artikel in
de lUustr. Zeil. van den I óden February, waarin
de kwestie der schoolbanken wordt besproken.
Wij onlleenen daaraan hel volgende
De bij onze schooljeugd zoo dikwijls voor
komende bijziendheid en de niet minder tal-
tijke voorbeelden van 'tgeen men onder 't volk
hooge schouders" noemt, zijn twee gebleken,
wier ontstaan door de geneesheeren met grond
aan de slechte constructie van de bijna algemeen
gebi tiikelijke schoolbanken wordt geweten Van
daar dal sedert eenige jaren de vraag over den
doelmaiigsten vorm der schoolbanken en school
tafels aan de orde van den dag is. Geneesheeien
en schoolmannen regeringen en stedelijke
besturen trokken zich de zaak ernstig aan
eene bijzondere litteratuur besprak dit gewiglige
thema en in onderscheiden staten heeft men
ten slotte een bepaalden vorm der schoolbank
ingevoerd.
Tengevolge van de tot nu toe gebruikelijke
slechte inrigting Van tafel en bank in zoovele
scholen werden de leerlingen gedwongen op
het schrift in le groote nabijheid en met voorover
gebogen hoofd te staren. Zij steunen hel boven-
ligchaam met hun elleboog op de tafelzoodat
hoofd en borst neerzinken cn de schouders
daarentegen in de hoogte komen. Zoo ontwik
kelen zich blijvende gebreken van het ligchaam
dal in wasdom is, bijziendheidstoringen van
den bloedsomloop, van ademhaling en spijs
vertering enz.
Onder de mannendie op dit gebied der
gczondsheidsleer verbetering hebben trachten
aan te brengen, behooren vooral genoemd te
worden Dr. Fahrnrr KunzeSchildbach Ruchner
enz. De eerste bewees bet eerst, dal de hoold-
oorzaak van de slechte houding der leerlingen
bij het schrijven lag in de verkeerde distantie
lusschen tafel en bank.
De IU Zeit. geeft vervolgens eene uitvoerige
beschiijving met afbeelingen van het systeem
door Dr. Ernst Kunze te Chemnitz ingevoerd
dat door Dr Schildbach te Leipzig zeer aanbevolen
en in onderscheidene sleden van Duitschland
en Nedetland reeds in gebruik gekomen is.
Bij dat systeem is de schooltafel voorzien van
eene veischuilbaie plaat of deksel die de
leerling uaar zich toehalen kan zoodat zij
boven den voorsten rand van de bank uitsteekt.
Eerst dan zoo eindigt het blad als goed
gemaakt" schoolbanken in alle inrigtingen van
onderwijs ziill-m zijn ir.g voerd, zal zich spoe
dig eene vermindering openbaren van die kwa
lenwaaraan het opkomend geslacht in groote
male lijdt- lmineis bevond de Bresiancr oogarts
H. Cohndal mi alle scholen in de hoogste klassen
meer bijzienden zitten dan in de laagste dat in
de hoogste klassen van het gymnasium bet
aantal bijzienden zelfs tot 55 pel. steeg en
dal liiei loe bepaald wordt bijgedragen door de
voorovergebogen houding der leerlingen als
gevolg van de ondoelmatige banken. Ten opzigte
van de kromming van den ruggegraat loonde
de Beilijnsche dr. Euleoburg aan, dat in 300
onderzochte gevallen bij 267alzoo ongeveer
90 pet., dit gebrek zich in den schoolpligtigen
leeftijd van 6 tot 14 jaar ontwikkeld had. Het
geldt dus wel bij de schoolbankkwestie eene
zeer groote verbetering van de welvaart en
gezondheid van het opkomend geslacht.
In hel door het Pruissisch bureau voor
stalistiek uitgegeven tijdschrift komt thans een
opstel voor van dr. Engel over de verliezen
van het Duitsche leger in den oorlog met
Frank'iijk. Wij onlleenen daaraan de volgende
cijfers
liet totale verlies van de Duitsche legers
hedioeg 127,897 man aan doodengewonden
en vermisten, waaronder 5254 officieren en
geneesheeren. 1534 officieren sneu vulden dade
lijk of stierven aan hun wonden gewond werden
3014 officieren, terwijl 106 officieren en ge
neesheeren gevangen genomen werden of ver
mist zijn. Het geheele geuil dergenen die tijdens
den oorlog gestorven zijn Wordt volgens de
naauwkeurigste onderzoekingen, op 40,881 ge
steld, waarvan 17,572 dadelijk op het slagveld
bleven, 10,710 aan wonden overleden, 316
door ongelukken en 30 door zelfmoord stierven.
Aan ziekten oveileden 12.253 waaronder aan
typhus 6965aan cholerische ziekten 2000
(alleen voor Metz iaapten beide ziekten 2157
weg), aan pokken 261, aan longontsteking en
acute ziekte 1021, aan chronische 778zonder
opgave van ziekte 975. Het aantal vermisten
bedroeg 4009zoodat in het geheele gestorven
en vermist zijn 44891 officieren cn manschappen.
Hot geheele Duitsche legerdat aan den
wcrkelijken oorlog deel nam, telde 913,967
man welker bewegingen met naauwkeurigheid
van maand tot maand worden opgegeven. Het
leger heelt 1599 ontmoetingen met den vijand
gehad, waarbij bloed vergoten werd; 78 veld
slagen werden geleverd en 870 kleinere gevechten;
terwijl bij belegeringen 33 uitvallen en 486
vijandelijke opcratiën plaats vondendaarbij
komen 121 ontmoetingen van etappenpatrouilles
cn 11 spoorwegongelukken, door den vijand
veroorzaakt. De bloedigste dagen waren die bij
WörthYiouville en Gravulotte cn die van
