Zaturdair 24
NUMMER.
February 1883.
EXTRA
O
Uitgever
A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Dit bind venchijnt Maandaj en Donder ilagaoond. Abonnement per S munden f 1.—Fmneo per
poet/1.15. AdftrtentiCo I - -S rebels 8(1 Cte. elke regel meer 10 Ct». j groote lettere neer
pUnUruim'.c roor randen en andere eitra inrigting geschiedt hoogere prijebereltening. Legale
ottrieele en onteigen. Ad», per regel 15 Cis. Reclames per regel 25 Cts. Af:, nummert 10 Cts.
Bureau
MUURHUIZEN
hoek KortegrachtWijk B 00.
Verslag van de «Meeting" in zake de
Ga8kwestie op Woensdag 21 Febraan
1883's avonds 8 arenin het lokaal
«Amioilia" te Amersfoort.
Tegenwoordig zijn ongeveer een tweehon
derdtal Aincrsloorlsche ingezetenen belangstel
lenden in de thans bij den Raad aanhangige
«Gaskweslie die gehoor gegeven hebben aan
eene uiinoodiging tol hen gericht door een
twintigtal medeburgerswelke het wenscheiijk
oordeelden deze kwestie in ruimeren kring te
bespreker».
Op verlangen der convocanten is hel bureau
samengesteld uil de heeren U. Ilondius Tz. als
voorzitter en W. van Leer ais secretaris.
Mei een kort woord van donk voor de trouwe
opkomst der aanwezigen op deze Meeting
opent de heer Ilondius de vergadering.
De kwestie (zegt Spr.)die lli.ins in den
Raad binnen kort beslist zal woeden tot hel
verleenen eener concessie van ecne nieuwe
ol de voortzetting der oude gasfabriekis van
zooveel gewicht en zoo groot belang voor alle
burgers van Amersfoortdat een twintigtal
heeren geineend heelt hunne stadgenooten en
hunne vertegenwoordigers in den Raad dezer
gcmecnie te moeten uilnoodigeu lol hel bijwonen
dezer vergadering.
Wellicht worden we dezen avond door des
kundigen zoodanig voorgelichtdal we eene
conclusie kunnen nemen waaruil voor de leden
van den Raad blijken zal wal de opinie der
Amcrsfoorlsche burgerij is. liet rapport der
commissiedoor den Raad benoemdis te
groot cm u in zijn geheel ineètcdeeleneen
résumé daaruit echter voorkomende in de
Ameref. Cl. van 14 Februari jl. is van den na
volgenden inhoud. (Volgt voorlezing.) We zullen
het er allen over eens zijn dat de toestand van
de gasverlichting verbetering eischt en ik noodig
ieder uwer dus uit om uw gevoelen te dezer
plaatse kenbaar te maken.
De heer J. CL Rolamlus Hagedoorndie hel
woord erlangde, wenschle uitééntezellen hoe
zeer het wenscheiijk zijn zoudat te dezer
plaatse, door de talrijke 6eitare van Amers-
ioortsche burgers hier vereenigdzou uilge
sproken worden den wensch oin voor ininder
geld beter licht Ie verkrijgen. Hoogstwaarschijn
lijk is hel rapport der raadscommissie in zake
de straatverlichting niet bij aller» bekend maar
noch'ans is hel noodig dat de raadsleden als
vertegenwoordigers der burgerij weten wal hel
verlangen der gasverbruikers is.
De heer M Wolff Mzn. zou gaarne ziendal.
één der aanwezige leden van de raadscommissie
die hier tegenwoordig zijnder vergadering
zou in- en voorlichten omtrent den stand der
kwestie.
De heer 11. W. A. v. d. Wall Bakedie niet
als lid der commissiemaar als Amersfoortsch
burger zijn opinie wil meédeelen geeft als zijn
oordeel te kennen dat de gemeente alleen dén
den tegenwoordigen concessionnaris eene nieuwe
concessie gunnen kanwanneer hij de laagste
inschrijver bij eene publieke mededinging blijkt
té zijn.
De heer A. Herschel Bzn. achl het bepaald
strijdig met de belangen der ingezetenen wan
neer het bestaande contract met den tegen-
woordigen concessionnaris verlengd wordt en
sluil zich derhalve geheel bij de meening van
den heer Bake aan om alleen bq openbare
mededinging concessie te verleenen. (applaus.)
De heei Huijgen Verineent. dal de gemeente
geheel vrij is om thans hij het eindigen van
het loopcndc contract tegenover den tegen-
woordigen concessionnaris te handelen naar
goedvinden. Had hij in de jaren, dat hij de
gasfabriek geëxploiteerd heeltblijken gegeven
van dc belangen in het oog te houden onzer
gemeente cn der burgerijdan was zij thans
eenigszins gebonden geweest om ook de belangen
van den heer v. d. Berkhof c. s. te behartigen.
Nu echter deze concessionnaris slechts hel grootst
mogelijk voordcel heelt trachten te trekken van
zijn monopolie ten koste der burgerijnu slaat
de gemeente op een geheel vrij standpunt en
inag zij dus handelen naar goedvinden.
De heer C. V. Gerritsen vangt aan met een
woord van dank te richten lol de commissie
die zoo Ilink liet initiatief nam om deze zoo
belangrijke kwestie ter sprake te brengenmaar
hij wil levens een kleine pleitrede houden vóór
den tegenwoordigen concessionnaris. Immers de
zaak van de exploitatie eener gasfabriek is geen
filantropische instelling maar de concessionnaris
Icefl zich alléén len doel te stellen gehad de
best mogelijke zaken met die exploitatie te
maken. Heelt hij daarvan geprofiteerd ten koste
der gemeentedan vragen we aan wien de juuti
En daarop moeten we antwoorden «aan hen
die het contract zoodanig maaktendat hij op
die wijze profileeren kon." Geen concession-
naiis zal ooit meer vervullen dan de voorwaar- i
dendie in de concessie vermeld zijn. De 1
kwestie ol 't in 't belang der gemeente isdat
'l contract met den tegenwoordigen concession
naris worde voortgezetis niet uilleinaken. Dal
zal afhangen van de aanbiedingendie de tegen
woordige concessionnaris doen zal en de voor
waarden die de gemeente hem stellen zal.
De Voorzitter, die er op wijst hoezeer we
thans op een keerpunt staan met hel oog op
de zoozeer in zwang komende toepassingen der
electrioileil en we dos niet weten hoever we
daarraeé over 3 of 4 jaren gevorderd zullen
zijn, vraagt ol 'l niet wenscheiijk zijn zou, dat
trien voor slechts 8 of 10 jaren inet den
nieuwen exploitant zou contracteeren want er
kan niet genoeg op gewezen worden hoezeer
in zake de gasverlichting onze gemeente ach
terstaat bij tal van andere kleinere sleden.
Winschoten bijv. heelt(volgens eene mede-
deeling hein verschaft door den lieer A. Visser)
met eene bevolking van 7000 zielen een gas
fabriek die goed gas voor 10 cts per stère
levertbij een ineterhuur van 15 cts. per maand
terwijl Ainersloort inet 14000 zielen resp. 14
en 40 cis. betaalt. Ook te Wageningen
beslaat een fabriek welke door eenige heeren
ondeiling geëxploiteerd wordt, die goed ren
deert en uitmuntend en goedkoop gas levert
De heer M. WollT Mz. beweertdal het
hooldkwaad van de slechte verlichting alléén
schuilt in den onvoldoenden toestand der buizen
leiding en wel voornamelijk is dit het geval
builen de poorten. Ten bewijze daarvan voert
Spr. aan dal hij bij maanlicht's avonds laat
evenals des Zondags avonds wanneer de lichten in
de winkels en in vele woonhuizen niet branden
in zijn woonhuis goed licht heett en vol
doende toevoer van gasdaarentegen laat de
verlichting gedurende het overige gedeelte van
den lijdwanneer alle lichten in de stad ont
stoken zijnmeer dan veel te wcnsclien over.
En dal komt alléén doordien de buizen op die
gedeelten van de stad te nauw zijn. Zal daarin
verbetering kunnen komen, dan kan dat niet
geschieden wanneer hot contract voor een achttal
jaren slochts verlengd wordt. Laten we dus het
voorstel doen in dien geest dat de gemeente
eene publieke inschrijving opcnslellewaaraan
ieder kan deelnemen, (applaus).
De heer Hondius is bet slechts ten deele eens
met hetgeen door den heer Wolff aangevoerd
iswant liet ligt niet alleen aan de te nauwe
buizenlciding ook de meeste leidingen ia de
woningen der gasverbruikers zijn door ouderdom
niet «neer in don toestand waarin ze zich bevin
den moesten om een goed helder licht te geven.
De heer iRolundus Hagcdoorn. zegt nog niet te
begrijpen waarom de tegenwoordige concession
naris gemakkelijker en voordeeliger licht zou
kunnen verschaffen ol meerdere voordooien be
halen bij de exploitatie dor labriek dan etnig
ander exploitant wanneer hij een geheel nieuwe
inrichting en buizenlciding moet daaistellen.
l)it ml cUokclijk 30 c
Rtd Amtrtf. Ct
Doch voorzeker zal hieromtrent één der aan
wezige leden van do Raadscommissie voor de
straatverlichting, wellicht de lieer E. L. Visser,
de vergadering nadere inlormatiën willen ver
schaffen.
Op deze uiinoodiging antwoordt de heer
Visser dat hij liev«*r niet in détails wil treden,
doelt op een dergelijke uiinoodiging kan hij
alleen als zijn opinio meêdeelendal hij het
zeer gevaarlijk acht eene conclusie aantenemen
waarbij de tegenwoordige concessionnaris van
mededinging buitengesloten wordt.
De heer A. Herschel Bzn., die daarop repli
ceert dal de lieer Visser de kwestie niet schijnt
begrepen te hebbenomdat er van uilsluiting
geen sprake kon zijn doel thans de navolgende
belangrijke mededeeling. Er heelt zich n.l. bij
Spr. eene buitenlandsche firma (die in onder
handeling is met Amsterdam over de straat
verlichting) naar den toestand van Amersfoort
geïnformeerd en op een vraag des herren Her
schel ol die firma genegen zijn zou ineétedingen
naar hel verkrijgen der concessie voor onze
stadin bevestigenden zin geantwoord. We
behoeven dus in geen geval te vreozen Jat
we bij een eventueele openbare inschrijving
zonder concurrentie voor den tegenwoordigen
concessionnaris zullen blijven. Wat overigens
de kwestie betreft omirenl de electrische ver
lichting. daarin deelt Spr. ten volle het ge
voelen der Raadscommissie.
De heer Huet wil thans eenige nadere mede-
deelingen doen en wel om aan te loonen hoe
weinig geschikt de verlichting door middel van
eleciriciteit nog is voor steden als Amersfoort.
In een kortekernachtige rede geelt Spr. <le
onderscheidene methoden aan. die in verschillen
de sleden met succès worden toegepast en hij
komt daarbij lot de conclusie dat voor sleden
die voorzien zijn van enkel rechthoekig op el
kander uitloopende straten en grachten de ver
lichting uitstekend door middel van eleclrische
booglampen kan geschieden voor Amersloort
echter, met hare bochtige straten en lallooze
stegen is het eene onmogelijkheid dit systeem
toetepassen.
Wat de toestand der tegenwoordige fabriek
belrcltdie is in één woord slecht en de bui
zen zitn op zijn zuinigst ingericht. Zooals de
heer kalfi', de adviseur der commissie, roeè-
de'-lde moet de diameter der buizen 11 cm. zijn
en hier is ze slechts 6 cm. en zoo is alles naar
proportie. Er moet dus verbetering in den
tegenwoordigen toestand komenmaar zeker
is liet dat we niet één ol twee inschrijvers
inoelen laten dingen inaar de concessie naar
die inschrijving moet zoo publiek mogelijk ge
schieden.
Naar aanleiding van de thans gevoerde be
sprekingen, wensehl de heer M. Wolff Mzn. de
navolgende motie voorleslellen
«De veigadering besluite aan den Raad der
gemeente Amersfoort in overweging te geven
«de levering van het gas in de gemeente Amers-
«foorl zoowel aan de gemeente als aan de parti
culieren bij publieke inschrijving te doen plaats
«hebben onder voorwaarden door den Raad te
«stellen."
De heer L. J. Luijcx betuigt zijn genoegen
over de mededeeluigen die de heer Huet der
vergadering gegeven heelt, maar we kunnen
(zegt Spr.) oiel weten wal in onzen tijd van
sloom en vooruitgang in eenige jaren geschie
den zal. Daarom zou hel z. i. wenscheiijk zijn
dat er slechts eene concessie gegeven werd
voor een tiental jaren en dat daarbij bedongen
werd dat het geheele buizennet verbeterd worde.
De heer van den Wall Bake wil echter eerst
door de vergadering uitgemaakt zienol men
wensehl dat de tegenwoordige concessie on
dershands voortgezel worde hoewel naar Spre
kers oordeel daarvoor gecne termen ie yiqOcq
zijn. omdat de concessionnaris niets gedaan
heelt in het belang der gemeente ol der bur
gerij waardoor zij een bisoudere vooi liefde
