5500. EXTRA
Woensdaar 23
NUMMER.
Julij 1884.
Uitgever
A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Dit bliul venchljnt MttanJaj en Unnit^rdajanond. Abonnement per 3 monaden Franco per
poit/1.16. Adrnrtentifn 1—0 regeli 00 CU.elke reRel meer 10 Cu. ifrooto lettor» nonr
plaatsruimte roor ronden en undere ontro inriifting geaeliiedt Imogen prljiborekeiiing. Letfnle
offleieflle en onteigen. Adv. per regel 10 Ctl. lleclnmei per regel 80 Ut». Aft. nummm 10 Ota.
Burean
MUUHUUIZRN
hook KortegrachtWijk B 60.
AMERSFOORT, 23 July 1884.
In de smaakvol gedecoreerde Raadzaal van
het Raadhuis te Amersfoort werden gisterenavond
het bestuur en leden van het XXXVHc Landhuis
houdkundige Congres ontvangen.
De Wethouderde Heer W. A. Croockcwit
sprak daarbij nagenoeg het volgende Als waar
nemend burgemeester bob ik de eer liet bestuur
van het 37e Landh. Congres welkom te heeten
binnen deze gemeente.
Waar eenieder eene vereeniging, die zich
beijvert vraagstukken op oeconomisch gebied
optelossen en alzoo de volkswelvaart bevorderlijk
iswaardeertmoot zeker elke gemeente het
op prijs .stellendal zij binnen hare muren dit
zoo uitgestrekte veld bearbeidt. Met ingenomen
heid wordt dan ook hel Congres door het ge
meentebestuur begroetja met vreugde zou ik
bijna zeggenwanneer die vreugde niet werd
getemperd door het verlies dal het Congres door
tafsterven van den kundigen Mr. b. W. A. E.
baron Sloet tot Oldhuiswiens beeltenis (fdooi
de zorgen van den burgemeester dezer gemeente
en andere heeren thans in deze vergaderzaal
prijkt onlangs heelt geleden.
Volgaarne stelt het gemeentebestuur de zalen
van het raadhuis ter dispositie van het Congres
om daarin ter bevordering der nuttige zaak
werkzaam te zijn.
De Voorzitter van het CongresZ.Exc. Mr. VV.
baron van Goltstoin van Oldenalleroud-Minisler
van Kolonienv antwoordde daarop het volgende
«Ik zeg het gemeentebestuur namens alle Con
gresleden dank voor de plechtige ontvangst en
hoop dat de werkzaamheden zullen beantwoorden
aan de verwachtingen." Verder verzocht bij den
leden uil hun midden twee al'deelingen te vor
men enz. en nain hot voorloopig voorzitter
schap der 2c aldeoling op zich, terwijl Dr. M.
C. Verloren van Themual als voorzitter der 1c
al'deeling voorloopig optrad.
De le al'deeling koos tot president den Heer
C. F. Cremer le Ooslcrbeck, lot vice-president
den Heer Mayer, tol Ie secretaris den lieer
Kcinders te VVagcningcn terwijl de benoeming
van 2en secretaris aan hel bestuur werd over
gelaten.
De 2c afdecling koos respectievelijk tot pre
sident, vicepresidentle en 2e secretaris de
heeren Fontein do Jong, K. W. van Gorkom
te Uaarn Mr. A. Neeb te Nijkerk en G. L. Door
men te Amersfoort.
Vervolgens had op het terras van Amieilia
later opgeluisterd door omvangrijke gasillumi-
natieeen fraai concert plaats van hel muziek
corps van het lc reg. huzaren kapelmeester de
heer Kareis.
Nadat de hedenochtend te 9 uren aangevan
gen al'deelingsvergaderingen waren afgeloopcn
is de eerste zitting der algem. vergaderingen
door den Congresvoorzitter Z.Exc. baron van
Goltstein geopend met de volgende rede
Zeer geachte modeleden van het
XXXVIlc Landhuishoudkundig Congres I
Mogt het waarnemend hoofd dezer gemeente
U gisteren avond hij uwe aankomst begroeien
het is heden mijne taak U hel welkom toe
te roepen.
En ik doe het, ik mag hel niet ontveinzen,
niet dan met zeer gemengde gevoelens. Zelden
kwam een Landhuishoudkundig Congres onder
zoo ernstige omstandigheden bijtVui.
üp den vooravond der week die het hier zou
zien vergaderenverbreidde zich de .nare dat
's Konings laatstcn Zoon aan de gevolgen der
gevaarlijke ziekte, die hem weken lang aan het
ziekbed gekluisterd hadoverleden was. Reeds
had men zich algemeen gevleid dat hel gevaar
voor een' noodlottige» alloop geweken was
reeds had men elkander er mede geluk gewenscht
dat de slag die Nederland bedreigde afgewend
was toen het telegralisch bericht van don dood
van den Prins van Oranje aan hoop en ver
wachtingen den bodem insloeg.
Persoonlijk was de llooge overledene aan
weinigen bekendeene eigenaardige levensop
vatting waarschijnlijk het gevolg van lichaams
zwakte hud hem in de laatste jaren aan het
oog der natie onttrokkendeze wist alleen dat
hij uitmuntende geestesgaven had en zij wist
tevens dat hij de laatste Oranje was.
Onmiddellijk gaf men zich dan ook rekenschap
van den omvang van hol verlies en hoe langer
zoo meer gevoelt men dat met den laatsten stam
houder van Oranje een der krachtigste steun
pilaren aan de toekomst van ons Vaderland
ontrukt is. De hand tusschen de Nederlandsehe
Natie en haar Vorstenhuis in den strijd voor
's lands onafhankelijkheid gesloten gedurende
ecuwen door wedcrzijdsche trouw en opoffe
ringen bevestigd was steeds een waarborg van
ons volksbestaan. Voor geen dreigende eventu
aliteiten behoefde gevreesd te worden zoolang
een nazaat van den (i rooien Oranje aan het hoofd
van ons volk stond. Mol weemoed zien wij het
tijdstip naderen waarop die band verbroken zal
worden cn aller bede is dat bij lijds het noodigc
geschieden zal otn zoo al helaasop andere
dan toch op vaste grondslagen de toekomst van
het Vaderland le verzekeren.
Ik vertrouw dat het besluit van het bestuur
om wegens den naticnalen rouw bet Congres
ééne maand laterdan bepaald waste houden
algemeene instemming gevonden zal hebben.
Maar daarvoor was nog eene andere reden.
In diezelfde maand Juni nebben de Landhuis
houdkundige Congressen een verlies geleden dat
inderdaad onherstelbaar genoemd mag worden.
Op l<> Juni overleed SLOET TOT OLDHUIS in
7ojarigen ouderdom. Ieder onzer weet de naauwe
betrekking welke tusschen hem cn de. Congres
sen bestonden de belangstellende in den vader-
landschen landbouw mag den rouw over zijn
verlies wel als een l'aniilierouw beschouwen. Het
moge hier de plaats niet zijn om over de. veel
zijdige werkzaamheid van SLOET TOT OLDHUIS
te spreken en hem als geleerde en Staatsman
te schetsen Gij zoudt teregl uwe eigen gevoelens
miskend achten indien ik in uw midden niet
herdacht dien hoogstverdienstelijken staat- en
landhuishoudkundige die menigmaal de Vader
onzer Congressen genoemd werd.
Met hoeveel belangstelling bewoog hij zich
niet aldaar. Hoewel hij als door een voorgevoel
gedreven ten vorige» jure te Vecndam hartelijk
afscheid genomen had èn van de al'deelingen
èn van de algemeene vergadering zoo hield
toch nog het XXXVlle Landhuishoudk. Congres
in de laatste dagen zijns levens den steeds werk
zame» geest bezig en drukte hij hij herhaling
hel verlangen uil het te mogen bezoeken.
Regelt het leven der menschen zich over liet
algemeen naar den tijd waarin cn naar de om
standigheden waaronder zij geboren worden
drukken de heersehende begrippen op ons veelal
hun stempeler zijn enkelen die zich zelfstandig
ontwikkelen en den gebaande» weg niet volgen
maar als hel ware hunne eigen voren in het
leven graven. Door de groole menigte worden
zij zonderlingen geheeten maar tijdgenoot en
nakomeling zijn hun gewoonlijk liet een of onder
nieuw denkbeeld of ouk voorbeelden van zelf
standigheid cn onbaatzuchtigheid verschuldigd.
Tol dezen behoorde Sloet.
Van ceil oud-adelijk geslachtwas zijne ge
boorte. hem slechts een prikkel le meer voor
plichtsbetrachting en krachtsinspanning. In eiken
werkkring tol welken hij geroepen werd in do
administratieve zoowel als in de roglerlijke loop
baan als lid der Stalen-Generaal en als langdu
rige Voorzitter der Overijsselsehit Vereeniging lot
ontwikkeling van Provinciale Welvaartvooral
in liet bevorderen van de belangen van don
wetenschappelijke» landbouw toonde Sloet zich
een buitengewoon werkzaam man.
bijzonder welwillend en goedhartig gevoelde
hij warm en diep. Door zijne levendige verbeel
ding liet hij zich gemakkelijk medeslepen. Hij
dweepte inel wal hem goed en waar toescheen
maar al wat onregt of onbillijk in zijn oog was
vond in hem een harlslnglclijk bestrijder. Hij
veronderstelde geen kwaad bij anderen cn schonk
ligt zijn vertrouwen voor hen die hij hoog
schatte, was zijne bewondering onbeperkt.
Maar welke overdrijving ten aanzien van zaken
of personen men hem ten laste mogt leggen
niemand heoll immer Sloet tot Oldhuis van on
oprechtheid beschuldigd. In het algemeen kan
van hein getuigd worden dut hij de gaven en de
deugden van den dichter had maar ook in diens
gebreken deelde. Behoeft wel gezegd te worden
dat de eigenschappen die zijn hart vereorden
hem menige teleurstelling bezorgden 'f En dal
deze teleurstellingen omtrent personen niet zel
den tol bitterheid aanleiding gaven 'l
Maar waar het zaken gold denkbeelden die
hij voor waar hielddaar bracht geene misken
ning en geene bestrijding hem van zijn stuk en
trachtte hij met taaie volharding trots alle be
zwaren zijn doel te bereiken.
Een sterk sprekend voorbeeld geven daarvan
zijne bcmoeijingen tot bevrijding van den land
bouw van den last der tienden.
Op het allereerste Congres in 18 Ui te Zwolle
werd dat belang reeds Ier sprake gebracht cn
eene commissie benoemd tot onderzoek van de
middelen welke het Landhuishoudkundig Gong res
ter bevordering dier alschalling zou kunnen
aanwenden.
Op het tweede werd door de commissie rap
port uitgebracht en naar aanleiding daarvan door
de aanwezige Congresleden een adres aan de
Regering onderteekendwaarbij om de indiening
van eene wet verzocht werd welke tot die af-
schafling zou leiden. Nadat meerdere jaren te
vergeefs op een regeringsvoorstel gewacht was
nam Sloet zeil hel initiatief. Rij missieve van 30
April 1836 zond bij bij de Tweede Kamer in
een voorstel van wel met zeer uitvoerige Memorie
van Toelichting lot verandering der tienden in
grondrente. Maar nu begon voor Sloet met zijn
enthousiasme en zijne voortvarendheid, eene lange
reeks van grievende teleurstellingen.
Ook van den kant zijner staatkundige vrien
den op wier steun hij vast gerekend had
kwamen bezwaren exception telkens uitstel.
Men lette slechts op do data. Het voorloopig
verslag werd eerst een jaar laterop i Mei
1857 uitgebracht cn dut verslag wemelde van
bedenkingen.
Sloet zette zich onmiddellijk aan de beant
woording hij trachtte zooveel mogelijk aan de
bezwaren tegemoet te komen en bracht tot dat
einde in zijn voorstel nevens de conversie dei-
tienden iu grondrente hel beginsel dor afkoop
baarheid. Eene nieuwe overweging in de al'dee
lingen werd op U Deeeinher IS57 nuodig gekeurd
maar ook thans liet het verslag zich lang wachten.
Het werd eerst uitgebracht op 19 April ls."»8.
Inlusschen had in Muurleene dier menigvuldige
kabiiiets-veramlcringcn plaats gevonden welke
zooveel nuttigs iu ons vaderland belet hebben
cn werd op grond daarvan reeds op 5 Mei de
laatste zitting der Tweede Kamer gehouden, (lp
lil September zond Sloet een wederom gewijzigd
ontwerp van wel nel eene nota van toelichting
en met bel dringend verzoek om spoedige be
handeling in.
Hij had thans het denkbeeld eener conversie
der tienden iu grondrente geheel luien varen
en het ontwerp strekte eenvoudig blijkens het
opschrift tol al Koopbaarheid der tienden.
«Ilij venuogl zijn leedwezen niet te ontvein
zen alzoo urukte hij zich uit «dut hel voor
loopig gemeenschappelijk overleg hij zijne geachte
medeleden niet de overtuiging heelt doen ont
slaan, dat eene verwisseling der tienden in grond
renten liet meest iu liet wederzydscli belang van
tiendiieffers en tieudpligtigeii en tevens het ge
reedste middel zoude zijn om den vailerlandschen
landbouw in den koristen tijd van den last der
tienden te bevrijden. Maarzoo voegde hij er
bij«de al'koopbaarheid der tienden zoude voor
zeker reeds eene groole weldaad voor den va-
derlandsehcn landbouw zijn en liet zoude weinig
strooken met de warme belangstellingdie ik
aan onzen landbouw als een der aanzienlijke
middelen van bestaan van ons volk toedraag
indien ik eene gelegenheid voorbij liet gaan om
die al'koopbaarheid i- verkrijgen. Hel kostte mij
daarom weinig moeite om hetgeen in mijn odg
meer wenscholijk ware op4e offeren aan hetgeen
in elk geval als zeer wenscholijk te nescliouwen
is." Sloet was dus tot de uiterste grens der CQÉ-
cession gegaan. Hij luid zelf, om de zaak eene
I schrede vorder tot hare oplossing te brengort,
hot hoofdbeginsel van zijn oorspronkelijk ontwerp
op* hof altaar van hel gemeen overleg opgeoftkNL
I Daarmede echter was hel beginsel van gelijkheid