fen beredeneerd varslag algemeen verki ijgbaar
le stellen
3o om 1 2250 beschikbaar le stellen voor
voordrachten in de Departementen, ook voor
niet leden toegankelijk.
Daarna worden de voorstcheu der departe
menten behandeld.
D« p. AmerslooH der M i tot bev van Nijverheid.
Dond«nl>«iirond hield hot nie«wo|«wicliM Dopxrtemwnt A nier.
Tooit dor NVd.dHud.eho M..I«hH|.plj l». bo»ord..n;.|f van Nil.erheid
.lla eerste verirn-luriuft in do kleine snul tui. Aibi Iti» Nn-lai liet
huishoudelijk rrj{lrnidil w«» VMttfwUild word hut woord verleend
■M dra huur llinkeltnaun lot hel houJou **u eeuo vooiorucht over
onlirhliiiK eu verwarmiOK door gal Spreker gnf. n» eerie luleidtog
o»rr do «ordiug dor .teoukool on de darmee in butro«kinfc' sUnndo
stoffen non ofMtickt v.o de fe chiodo i. der gweerlichliug en
van de'eorholeringnn die voornamelijk ia den laatsten tijd in de
inrichting der branden sijn aangebracht Moo: in hel bijtonder
werd melding gemiwkt van lint denkboold om suownl lint g». nlodo
lucnt die ter vrrbrnndtng dientop een hooge temperatuur te
brengen voordat sij mot olkauder in aanraking komen hierdoor
wordt verkregen een meer volkomen verbranding en tengevolge
dverveu een rustig »il licht en een groote lichuterkto bij «oer
weinig ge.veibruik In liet lokaal bisndden een Siemens I lamp eu
een Cromnriie Oash.mp van William Sugg St Co in welk» belde
hei bovengenoemde beginsel op eeoiguins verschillende wijie toe
gepast is. eiaar die met elkander wedijveren iu glau» cn helderheid
Ter betichtiging legen nog verwhillendc andere branders en
toestellenmet de gweverliohting in verband stanndc die met
groot» bereidwilligheid door de firma'. W. Sugg ru Cu., uit
Amsterdam eu Ulrici en Stokvis uit Arnhem beschik Uur waren
gesteld l)e Heer Uiukelmnnn ve.tigde verder nog de aandacht
op de verschillende gnstoestellen die uiuluitend voor verwar
ming dienden Ook io dete richting siju vele vorderingen gemankt,
getuige de in t lokaal aan welige gaskachelajiteem Wjrbauw, die
in 1880 te Brussel met dru renten prij. bekroond werd Dnt in
"t algemeen gasvormige brandstof boven andere braudstoffon de
vnvrkeur Terdient tal nauwelijks beloog behoeven: de volkomen
rookvrije verbranding de groot» gemakkelijkheidwaarmede men
op een bepaald oogenblik de verwarming aanvangen temperen of
•taken kan tijn even tonvele voordpelen die alleeu b() het gebruik
•van gasvormige brandstol' kuoneu verkregen worden. Behtlve het
genoue lichtgas komen als brandstof teer in aanmerking: le het
Slrn.i-iische geoeratorgiudat verkregen wordt door de verbranding
too te regel-n dat de brandstof in kooloxyda wordt omget't en
2e het watergas waarvan de bereiding in Amerika reeds op groole
se mud plaats heeft door waterdamp te leiden over gloeienden afval
van cokes Dit laatste gas bestaat uit waterstof en koologjrde Bij
hst gebruik van deze beide gassen wordt een toer groot deel ver
kregen Tan de warmte, die door verbrandiug van de oorspronkelijke
brandstof kan geleverd worden. Zij hebben evenwel liet nadeel
dat tij veel vergiftiger tijn dan gewoou lichtgas en hunne tegen
woordigheid niet door den reuk verraden. Bovendien touden er
afzonderlijke inrichtingen ter bereiding van dit gas noodig zijn
men is diis in kleinere plaatsen uangewesen op het gebruik van
gewoon lichtgas dat met groot voordeel de gewone brandstoffen
kan vervangen wanneer de gasfabriek geneigd is het gastot
verwarming bestemd tegen l.iguren prijs te leveren. In vele kleine
steden van ons land zijn reeds dergelijke regelingen getroffen tot
wedertijdache soldoening vnn fabrikant en verbruiken spreker kon
daarom asn het sist zijner voordracht den wensch met onderdrukken,
dat ook in Amersfoort slappen werden gedaan om een dergehjken
toestand te verkrijgen
De voordracht die mei groote belangstelling was aangehoord
gaf snaleiding tot eenige vragen Bij de gedschtenwisseling over
•den aan het slot uitgesproken wensch stelde het bestuur voor om
vsawege hel Departement pogingen santewendeo tot hst verkrijgen
van een regelingwaarbij het gas vuor vsrwarming en drijfkracht
tegsn lage ren prijs geleverd wordtdsn dat voor verlichting. Dat
een dergelijke regeling niet alleen mogelijk is maar voor de gas
fabriek teil* voordeebg moet zijn is gemakkelijk san te toonen
en, «st ten slotte alles afdoet, de ervaring in plaalseo kleiner
dan Amersfoortheeft geleerd dal de zaak zeer uitvoerbaar is. Met
algrmsens stemmen werd daarom aan het Bestuur opgedragen een
ooiersoek io den bedoelden zin in te stellen Men was evenwel
eenstemmig vso meeniug dat de kans vso slagen zeer vergroot
toe worden, too fclj het belanghebbende publiek de overtuiging van
het nat der sm.k tie* meer en meer vestigde Ter bereiking enn
dit doel stelt hel Departement tich voor op eeo nader aan te kon
digen avond ie ds volgende week ren voor ieder toegankelijke ten
toonstelling te honden van verschillende der nieuwste gutoestellen
voor verlichting en verwarming leder tal hier in de gelegenheid
tjjn tich te overtmgeo van de groote voo doelen welke dete
mes were braoirrs voor verlichting en verwarming betitten.
Moge ren droit bezoek het loon tijn van de bereidwilligheid
waarmeJe verschtllvndf fabrikanten hunne magazijnen voor het De
partement hebben opengesteld
Spijsuildeelingvereeniging le Amersfoort.
Voor hel uiideelings-seizoen 1886,1887 is,
len behoeve van de vereeniging lol uildeeling
van spijs aan behoelligeningeschreven voor
een bedrag van 12080. Voor gedurende de
uildcelingen verkochte kaarljes werd 136,80
ontvangen en voor 3217 porties warme spijs
door do loge «Jacob \un voffipont alhier san
behoeftige scholieren uitgereikteen bedrag van
1321,70. De uitgaven over 1880/7 hebben
I 2103 501 t eloupei», tegen I'2085.51 over liet
vorige seizoenwelk verschil voor een deel
ook moet gc/.ocht worden in de ui gaven voor
verbetering van de voor waclitvertrek dienende
totaliteit. In 1886/7 zijn 30010 portion spijs
algegevenlegen 27364 in den vorigen winter.
In 1887 ontvielen aan liet bestuur door den dood
twee zijner leden, dc herren II. T. Drom en J. r.
Lagerwey, van welke de eerste gedurende 14
jaren, laatstgenoemde meer dan 31 jaren volijverig
hunne krachten wijdden aan de vereeniging
en wier verlies door hel bestuur z« er wordt
belreurd. In de plaats van eerstgenoemde is
opgetreden de heer B. T. Dromterwijl de
vacature, door 't overlijden van den heer La-
gerwey ontslaan, nog niet is vervuld
Amersloortsche Spaarbank.
Het getal deelhebbers in de spaarbank
van het nutsdepariement Amersfoort beliep
op 31 December II. 907, legen 893 op 31 De
cember 1886. 102 nieuwe deelhebbers werden
in 1887 ingeschreven, en afgeschreven 88. Het
aan de gezamenlijke deelhebbers verschuldigde
kapi'aal met de rente tol 31 December 1887
is verdeeld over 167 dienstboden f32361.54'.,,
100 handwerkslieden f 20189,38Vj 72 ain
hachtslieden en kooplieden I 22623 3778
landbouwers i 2710914. 13 militairen en
zeelieden f 9143,22 92 beambten en be
dienden f 26114.51; 305 minderjarigen en
personen zonder beroep f 52428 60'80 ver-
eenigingen of administraliën f 21857,47, te
zamen 907 deelhebberste zamen voor
f 214937,25, welk totaal 1 5626,12 minder be
draagt |dan hel op 31 December 1886 aan de
gezamenlijke deelhebbers verschuldigde. In
1887 zijn ingelegd: 134 posten beneden f5. te
zamen I 309 39. 279 posten van f 5 tol f 20
le zaïnen I 2642,09',,, 168 posten van f 20 tot
f 50, te zamen 1 4710,50'/,, 76 posten van f50
tot f 100, te zamen f 4689,96'/,, 87 posten van
f 100 tot f 500, te zameu f 16469,62 7 posten
van f 500 tol f 1000, te zamen f 4148,20. I
post boven f 1000, tot een bedrag van 11450,
alzoo 752 postengezamenlijk bedragende
f,34419.77',. Aan 431 deelhebbers weid in
1887 uitbetaald f 47209,88. liet kapitaal dei-
spaarbank bedroeg op 31 Dec 1887 I 243250 271.
het aan de deelhebbers verschuldigde f 214937,25
zoodat het voordeelig slot, lol reservefonds
strekkende, beloopt I 28313,02'/,. Dit reserve
fonds beliep op 31 Dec. 1886 123 349,86,'zoodat in
1887 eene overwinst is gemaakt van f 4963,16'/,.
De Nederlandsche Patriottentijd.
Het komtonder eiken regeeringsvorm, meer
aan op de mannendan op de wetten. De
oude Nederlandsche republiek had met groote
mannen veel gedaan niettegenstaande de slechte
wetten. Voor honderd jaren ongeveer onl
braken ook de mannen. De aristocratische re
genten van de zeventiende waren in de acht
tiende eeuw een ras van baantjesjagers krui
pende voor Willem Vhet volk beladende met
allerlei lasten. De heeren deden wat goed was
in hunne oogen en recht was niet ol bijna niet
te verkrijgen in het land.
«Vaarwel dan, mijn hooge heer en gebieder.
De Hemel neme u in Zijne genadige bescherming
en brenge u levend en gezond terug.»
«Vaarwel. Natalie!» riep de keizer en drukte
een vurigen kus op hare hand zoodat de jonge
weduwe sterk bloosde.
Nog eenige haastig uitgesproken afscheids
woorden en Alexander verdween tusschen de
portieres. Terstond daarna kwam het rij
tuig voor.
Zoodra het geluid van den vertrekkenden
■wagen weggestorven wasstond de achoone
vrouw van den divan optrad voor den
rooien spiegel en aanschouwde hare bekoor-
ijke gestalte.
Vier weken vrij»zeide zij zacht en verlicht
zuchtend voor zich heen. Vier wekeneene
spanne tijdsmaar toch meer dan genoeg
om gelukkig le zijn en rnii gelukkig te maken
Eindelijk vrij van dezen dwangdie rnij lucht
en adem beneemt! Maar ik wil rnii bevrijden
Ik heb moed en de moedige wint!»
Op ongeveer hetzelfde namiddaguur gingen op
het breedc trottoir van het Marsveld eene der
grootste pleinen van de hoofdstad van hel Russi
schc rijk twee jonge officieren van het garde
regiment arm in arm op en neer.
Hel waren een paar slanke, elegante gestalten,
beiden jong krachtig en van dien zorgeloozen
aard, die den dag met zijne genoegens ontvangt
en geniet zonder er zich orn te bekommeren,
wat dc volgende dag wel brengen zal.
Dez. zcwlooze stemming scheen echter bij
een der lu ide wandelaars juist lieden ieu geleden
te hebben zijn gelaal was bleeker dan gewoon
lijk en hij was nauwelijks in slaat eene halfluide
zucht te onderdrukken. Zijn kameraad scheen
zicli geruirncn tijd met zijne neerslachtigheid
le vermaken maar toen deze niet wijken wilde
zeide hijterwijl hij staan bleef en den dader
in het gelaat zagmet ecnen halven lach
«Vandaag begrijp ik u in 'L geheel nietKu-
tosof! Sedert de czaar u tol zijnen begeleider
benoemd heelt en gij veel kans hebt om bij de
eerste geschikte gelegenheid met een der legen
den Corsikaan opirekkende regimenten in t veld
te komen gedraagt gij u als een ziek hondje en
zucht gij als een meisje van zestien jaar, wie men
haren eersten aanbidder afgenomen heeft. Ik
herken u niet meer, vriend Laat die neer
slachtigheid toch varen die eenen soldaat, dien
de lauweren van eenen veldtocht wenken zoo
onwaardig is Waarlijk, als ik u niet zoo goed
kendedal ik zeker wisthoe welkom u de
gevaren van eenen oorlog zijnzou ik op
't oogenhlik alle reden hebben, om u voor een
lafaard le mogen houden.»
De ander bracht onwillekeurig de hand naar
hel wapen
«Dat woord niet, Lescinski, ook niet in scherts»,
antwoordde hij haastig, lerwiil een diepe blos zijne
bleeke wangen kleurde. «Wie de uniform der
keizerlijke garde draagt, die is er ook in scherts
boven verheven, dat men hem van lafheid ver
denkt! Maar» ging hij kalmer voort«ik''ver
geel, lot wicn ik spreek Wat mij de opge
wondenheid van het oogenhlik doet zeggen is
u immers evengoed bekend als mij zei ven
vriend Ik had dal moeten bedenken, voordat
ik mijn tong de teugels liet vieren
«Hel is niet aan u u te verontschuldigen
Merkwaardige bijdragen tot de kenm> van
dien toestand lieeli de heer Franke geleverd
in zijne t Aantekeningen over de ooi zaken der
patriottische woelingen"
Wij zien in een overvloed van sprekende
feiten hoe invloedrijke personen en geslachten
de wet stellen, hun gezag handhaven dooi al
lerlei middelenmisbruik van machtafpersing,
onrecht.
liet tijdvak, dat hij behandelt, is te weinig
bekend
liet beste van dit tijdvak echter is dat
wij hel lang achter den rug hebben Dat zal
na dc lezing van deze «Aanl< ekeningen" ieder
een moeten toegeven en tevensdat de schrijver
de verzamelaar van zoovele sprekend»! feiten
een nuttig en verdienstelijk werk verricht
Te verdienstelijker omdat tie tallooze ge
schriften de pamfletten en couranten uit den
patriottentijd zulk eene onverkwikkelijke lectuur
vormen. Lr is zelden slechter Nederlundsch
geschreven dan in die dagen. Men slaat elkander
om de ooven met brommende phrasen De nut
tige les van Vondel: «De stijl zij snedig en
Seen bot mes gelijk" is nooit erger overtreden,
e cou ran tiers'van die dagen de schrijvers
van samenspraken trekschuit- en andere praat
jes snijden allen met bolle messen in het levend
vleesch van de Nederlandsche taal. Hel is pijnlijk
om de operatie «an te zien.
Intusscben ziet inen dal reeds voor honderd
jaren denkbeelden werden verkondigd die
thans nog onderwerpen zijn van staatkundig
debat.
«Alles schon dagewezen" de wijze rabbi
Ben Akiba heeft wel gelijk
Te Salzburg is eene dubbele zelfmoord ge
pleegd. De schilder Wenig uit St Petersburg en
een onderwijzeres uil Hannover hadden sedert
eenigen tijd lierde voor elkander opgevat. Zij
konden echter niet huwen, daar Wenig ge
trouwd was en zijn vrouw in geen scheiding
wilde toestemmen. Wenig kwam met zijne ge
helde Zaterdag te Salzburg aan waar zij een
kamer in een hotel huurden. Kort na aankomst
hoorde men een schot cn vond de beide lijken.
Het meisje in bruidskleed met myilhen in het
haar, de man in rok met met witte das.
Van een Amerikaansch zendeling in Yiinnan
is een schrijven ontvangen waarin hij de aard
beving beschrijft, waardoor 15,000 menschen om
kwamen en verscheidene steden werden ver
woest. De grootste verwoesting werd in het
binnenland van liet departement ('.hing Chan
aangericht, waar de aaidbevingen vierdagen
aanhielden. De sleden Lomon en Yarnen werden
in piiinlioopcn verand«:rd en meer dan 4600
tnenschen onder het puin bedolven. In So
Chan en Cliucn werden geheelc landstreken in
meeren herschapenwaarbij meer dan 10,000
uiciischen omkwamen.
De jeugdige Nijmeegsche dievenbendedie
in den laalsten lijd door het lichten van laden
en andere dielslallen van zich deed spieken
stond voor de rechtbank te Arnhem terecht.
Door het O. M. werd legen den 17jarigen knaap
11. v d. L., eene gevangenisstral van één jaar
en tegen den 16jarigen jongen W. J., eene ge-
Kutosofmaar aan mijn om u vergiffenis te vra
gen als mijne onbedachte woorden u krenkten
Daarmede ware deze zaak afgedaan. .Maar de
vriend heeft het rechtvan den vriend eene
openhaitige cn eerlijke bekentenis te verlangen
van datgene, wal zijn hart en hoofd bezwaart.
Als gij zelf aan dit recht geloofl Kulosoflaat
mij dan in uw hinncn>te zieniaat rnii verne
men wat u heden zoo bedruktik wil het u
helpen dragen.»
Kulosof schudde het hoofd.
«Neen», zeide hij, «er zijn zaken welke een
menseh slechts aan zich zeiven en zelfs aan den
trouwslen vriend niet bekennen mag. Beschouw
mijn geheim als zulk eene zaak.»
«Bah», anlwooidde Lescinski»«mei zulke
mooie phrases moogt gij mijne vriendschap niet
afzouten (Jij behoeft mij overigens uwen toestand
in l geheel niet bloot te leggen hij ligt reeds
duidelijk voor mijne oogen. zooals mijne woorden
u terstond bewijzen zullen. Da rijkdom uwer
familie sluit elke zorg voor het mijn en dijn van
u uiler blijft dus maar een ding overdat
een jongen man van uwo positie verdriet kan
veroorzaken gij zijl verliefd Kulosof, en bemint,
zonder wederliefde te vinden.»
«Zwijg, ik bid u!»
«Wees niet dwaas, vriend, omdat het noodlot
u een van de ontelbare rozen weigertdie overal
bloeien Wie heelt «leze groote vlam ontstoken,
door welker gloed gij verbrandt?»
«Geene macht Ier aarde zal mij haren naam
ontrukken
«Vertrouwen brengt vertrouwen Ik wil u te
gemoet komen KulosofZieook ik ben ver
liefd Wordt vei vulyd.
