Woensdag 25
Jan. 1893.
No. 4217.
EXTRA
NUMMER, 37e Jaargan.
Liefdadigheid.
AMEB.SFOQRTSCHE
Uitgave
FIRMA A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort,
Dit blad verschijnt Maandag- en Donderdagnamiddag. Abonnement per 3 maanden f
Franco per post ƒ1.15. Advertentiën16 regels 60 Cents.elke regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Legale-, officieële- en onteigeningsadvert. per regel
15 Cents. Reclames per regel 25 Cents. Afzonderlijke nummers iO Cents.
Bureau
MUURHUIZEN
hoek Kortegracht, Wijk B. 00.
Reeds in ons nummer van 13 October j).
schreven we een en ander over Armverzor
ging in het algemeen, gelijk we later over
onderdeelen daarvan, als Kindervoeding, on
derwijs aan kinderen op kostelooze scholen,
enz., een en ander meedeelden, terwijl we
nimmer vergaten onze lezeressen en lezers
er op te wijzen hoe ganscli verkeerd de gif
ten vaak besteed werden, welke een ziekelijk
medelijden en ondoordachte goedhartigheid,
deden vertrekken.
't Is dikwijls hard om een schamel gekleede,
die ;ian uw huis om een bete broods, een
paar centen komt vragen, heen te zenden
met een «hier wordt niet gegeven"; maar
harder, veel harder nog is de ervaring welke
men meer dan. eens, ja in den regel opdoet,
wanneer men zoo'n armen drommel, naar
zijn huis volgt en tot de ontdekking komt,
dat de armoede gefingeerd-, het ongeluk
kige gelaat een gelegenheidsgezicht was.
Zoo heel lang is het nog niet geleden, dat
we door onzen werkkring de armoede in al
haar jammer leerden kennen. Toen blaakten
we van ijver om die ellende te helpen leni
gen we gaven wat we van ons waarlijk niet
groot inkomen konden missen, soms meer
dan dat. Elk oogenblikje dat we van onzen
soms overbezetten tijd konden afnemen, be
steedden we om in de achterbuurten van de
Hoofdstad soms on gevaar af in onaange
naamheden te geraken, meermalen zelfs
scheldwoorden en af en toe een klap als
dankbetuigend ontvangend de nooddruf-
tigen te zoeken en te bezoeken.
Een bekende corporatie vroeg onze mede
werking als armbezoeker en gaarne gaven
we gehoor aan dat verzoekwe zetten ons
schrap voor de nieuwe taak en liepen bij
nacht en ontij door «lik en dun om in den
strengen winter van '90 naar vermogen
liefdadigheid uit te oefenen, tot
Laat ons meedcelen tot wanneer.
Om op alle gebeurlijkheden gewapend te
zijn, gingen we immer met ons tweeën er
op uit en verschillende omstandigheden (de
groote afstanden, de uitgestrekte wijken, die
ons waren toevertrouwd, enz.) leidden er
toe, dat we bij de zelfde familie op gezette
tijden terugkwamen.
Zoo was er ook een gezin, dat weiederen
Woensdagavond bezochten en waar we dan
brachten hetgeen hun was toebedeeld. De
menschen woonden bijna buiten aan de stad
'twas er netjes, doch erg armoedigman en
vrouw waren stokoud, en »hun kinderen keken
niet naar hen om."
Op een goeden avond stapten we weer
daar heen, toen we, door een plotseling uit-
slaanden, geweldigen brand, van ons voor
genomen bezoek worden afgebracht; nadat
we er genoeg van gezien hadden, keken we
elkaar eens aan, de een den ander half ver
wijtend, dat we onze armen vergeten hadden.
Goede raad was duur; 'twas te kuit ge
worden om ile oudjes nog te gaan bezoeken
en we besloten derhalve den volgenden avond
nog eens de lange wandeling te maken.
Donderdags stapten we erheen en vonden....
een gansch andere omgeving; de kamer was
goed gemeubeld, de oudjes waren goed ge
kleed, zelfs de zoons en dochters waren op
visite en men deed zich te goed aan lekker
nijen, aan snoepgoed.
En wat bleek, toen we na een hevig,
echt Amsterdamse,h standje bij de buren
informeerdenDat de «bedeelden" in zeer
goeden doen waren; mijnheer had als liuur-
koetsier zijn schaapjes op'tdrooge gekregen,
en leefde stil sedert de tram de klad in het
vak gebracht had.
Steunend op de kiese,he wijze, waarop het
genootschap information inwon en ondersteu
ning vei-strekte, had de man een plannetje
bedacht om zijn inkomen op een lu>ogsteen
voudige wijze niet onaanzienlijk te vermeer
deren. Zo brachten, toen ze wisten wanneer
hot bezoek zou komen, hun meubels bij de
buren, kleedden zich voor de gelegenheid en
droegen zorg, dat hun kinderen niet naar
hen omzagen. En we verzekeren u, dat de
moeite ruimschoots beloond werd, bijna zes
weken achtereen.
Ziedaar éen ervaring uit vele, doch een
ervaring die er veelal toe leidt, dat men voor
goed den brui geeft van armverzorging, maar
waaruit we ook leerden, dat weinig zóo
moeilijk is als liet uitoefenen van liefdadig
heid, wil dat ten zegen strekken aan den
minderbedeelde.
Zoudt ge wel willen gelooven, dat we hier
ter stede een bijna gelijksoortig geval terug
vonden We bedoelen daarmee niet, dat de
man hier zijn schaapjes op 'tdrooge heeft,
maar wel, dat zijn gezin door de misplaatste
goedhartigheid van velen, die goed uieenen
te doen, niet minder dan twintig gulden per
week krijgtDe ouders zijn beiden in de
kracht van hun leven; Mevrouw A en B en C
willen wel toestemmen, aan Mijnheer X en
Y en Z, dat de menschen 'tniet verdienen
zóo gesteund te worden, «maar de kinderen,
ziet u."
En juist op die «ja maar's" stuit elke po
ging af, welke een genootschap aanwendt
om de algemeene ellende te lenigen, door
op oordeelkundige wijze hen te steunen, die
het verdienen, het inderdaad noodig hebben.
Hoe dit te bepalen Och, dat is zeer een
voudig, mits een goed ingerichte vereeniging
het doe, waarvan het bestuur, uit mannen
bestaande, die op liet stuk van armverzor
ging meermalen tot zeer droeve ervaringen
gekomen zijn en een paar keeren Hink ont
nuchterd werden, zien menschen weet toe
te voegen, die aan een Hink karakter, een
helder oordeel, een niet overgevoelig hart,
bekendheid met de armen weten te paren.
Daartoe zijn godsdienstleeraren, fabrikanten,
winkeliers, herbergiers, slaapsteehouders, po
litic-beambten, bestuurderen van liefdadig
heids-instellingen, maar vooral de onderwij
zers aan de kostelooze scholen, de aange
wezen personen.
Particulieren, die hun armen hebben, die
elk voor zichzelven zoowat de weldoener der
minderbedeelden spelen, worden zoo dikwijls
bedrogen. Even vaak gebeurt het, dat zoo'n
voorzieniglieidje in miniatuur, geeft wat hij
maar geven kan aan een gezin, dat hem als
»o! zoo arm" is aanbevolen, als het voor
komt, dat hij eiken steun weigert aan een
andere familie, waarvan een kwaadaardige
(dikwijls geïnteresseerde) buurman botweg
verklaarde »ze drinken".
Slechts een goed ingericht genootschap,
dat er niet tegen opziet om langs vijf, zes
wegen inlichtingen in te winnen, kan goede
gegevens verzamelen en hierdoor alleen kan
iets gedaan worden ten bate dergenen, die
kommer en gebrek lijden, zoodra hun ver
diensten ophouden, terwijl èn de goedhartigen
èn de armen er door gebaat worden, de eer
sten doordien niet zoo telkens en telkens
weer bij hen wordt aangeklopt, de kuitsten
omdat ze oordeelkundiger worden geholpen,
daar er niet meer zoo in den blinde gegeven
wordt, aan sommigen te veel, aan anderen niets.
De armverzorging hier ter stede is, in ver
gelijking met die iu andere plaatsen van ons
land, zeer goed ingericht. VVe hadden meer
malen gelegenheid ons daarvan te overtuigen,
kregen zelfs de vereerende opdracht een
grondig onderzoek in te stellen naar enkele
onderdeelen er van, ten behoeve van elders
gevestigde liefdadigheids-genootschappen en
hoorden, dat onze gunstige meening omtrent
de Amersfoortsche instellingen geheel gedeeld
werd, ja zelfs, dat zij, die onze inlichtingen
vroegen, tot hun leedwezen erkennen moesten,
in den eersten tijd niet iets dergelijks in hun
woonplaats tot stand te kunnen brengen.
Tóch wordt hier veel onnut besteed, veel
geld, dat met een goed oogmerk gegeven
wordt, op de slechtste wijze verbrast.
Dit heeft bij ecnige doortastende mannen
het besluit doen rijpen om hier ter stede
een centrale vereeniging voor Armenzorg
in het leven te roepen, een lichaam dat
geenszins de hier bestaande liefdadigheids
genootschappen wil verdringen, doch ze zal
trachten aan te vullen, door een informatie
bureau te grondvesten waar inlichtingen
omtrent deze of gene persoon, dit of dat
gezin kunnen ingewonnen worden.
Gisteravond heeft die vereeniging zich ge
constitueerd, onder den naam van «Liefda
digheid," want vóór alles wil het genoot
schap 't zedelijk bewustzijn in den minder
bedeelde verhoogen; het zal trachten de
armoede te voorkomen, door aan zijn infor
matie-bureau een gelegenheid te geven voor
werkzoekenden om met werkgevers in aan
raking te komen.
Het Bestuur bestaat uit de heeren
J. J. SGHLU1TER, president.
A. M. KOLLEW1JN Nz., vice-president.
O. G. H. HELDRING, ie secretaris.
G. E. MEZGER, 2e secretaris-boekhouder.
H. J. CROOCKÈWiT, Jr. penningmeester.
Het Bestuur voegde zich een vijftiental
heeren toe, die in dén loop van dit jaar de
in 15 departementen verdeelde stad, zullen
bezoeken en inlichtingen omtrent de nooden
en behoeften der armert zullen trachten in
te winnen, ten einde in den volgenden win
ter werkdadig te kunnen optreden.
In welken geest de nieuwe vereeniging
werkzaam zal trachten te zijn, zeggen het
best haar Statuten, welke we hier laten volgen.
Er wordt te Amersfoort veel aan de armen
gegeven.
Toch lijden nog velen gebrek.
De voornaamste oorzaken daarvan zijn,
dat er te weinig aanraking is tusscben de
meer en de minder gegoeden, en dat in de
uitoefening der liefdadigheid te weinig samen
werking plaats heeft: de een krijgt te veel,
de ander te weinigen de stille armen, die
niet bedelt, meestal niets.
Veel verbetering is daarin te brengen door
een meer oordeelkundige verdeeling van het
geen in zoo ruime mate voor de behoeftigen
wordt afgezonderd.
Hiertoe wordt in de eerste plaats vereiseht
een grondige kennis van wie werkelijk hulp
behoevend zijn en van hetgeen dézen noodig
hebben.
Maar een stelselmatige verdeeling van giften
moge voor het oogenblik het lijden door hon
ger en koude verzachten, zij is onmachtig
om de armoede met goed gevolg te bestrijden.
Wie dat wil, moet trachten het moreel
der armen te verhoogenmoet hun eergevoel
prikkelen om liever van arbeid dan van
bedelen te leven; hen opwekken om in de
goede dagen voor de kwade te sparen; hen
op de noodzakelijkheid wijzen, dat zij hun
ambacht goed verstaan, en voor het geval
dat daarin gebrek aan werk komt, te zorgen
dat zij nog iets anders kunnen om in hun
onderhoud te voorzien; hen wijzen op de
ellende," die onberaden huwelijken na zich
slepenhen overtuigen van het nut der rein
heid in huis, op kleederen en lichaaam;
hun plichtgevoel versterken, opdat het in
evenwicht kome met wat zij als rechten
eischen.
Een geschikt middel daartoe is, dat de
zedelijk meer ontwikkelden de huisgezinnen
der minder begunstigden dikwijls bezoeken
om een vertrouwelijk gesprek aan te knoopen,
raad te geven, ten voorbeeld te zijn, en bet
wantrouwen weg te nemen, dat zoo vaak de
schaamte en een betamelijk gevoel van eigen
waarde verstikt.
In dezen geest zal 'de Vereeniging Lief
dadigheid werkzaam zijn.
Zij wil diaconiën en vereenigingen zooals
Dorcas, Vincentius, Armenloterij enz. steunen
en aanvullen, en particulieren in de uitoefe
ning der liefdadigheid voorlichten.
Het werkplan der Vereeniging Liefdadig
heid is als volgt:
De gemeente Amersfoort wordt in een
aantal departementen verdeeld.
Over ieder departement staan voorloopig
twee leden, die in hun departement onder
zoek doen naar alle hulpbehoevenden en
opgaven zoeken te verkrijgen
a. van hetgeen die hulpbehoevenden door
eigen arbeid verdienen,
b. hoe zij aan arbeid geholpen kunnen
worden, als zij werkloos zijn,
c. hoeveel zij van diaconiën, vereenigingen
en particulieren krijgen,
d. hoeveel het burgerlijk armbestuur him
uitkeert.
e. of zij al of niet bedelen,
of zij geregeld leven, spaarzaam zijn,
zich aan misbruik van sterkedrank
schuldig maken, kortom van alles, wat
bij het uitoefenen van liefdadigheid in
aanmerking komt.
De departementshoofden bezoeken de hulp
behoevenden zoo vaak mogelijk endoen op
gave van hun bevindingen aan het Cen
traal Bureau, bestaande uit den voorzitter,
den ondervoorzitter, den lsten secretaris, den
2den secretaris en den penningmeester der
Vereeniging.
Het Centraal Bureau teekent in registers
alles op, wat de departementshoofden aan
gaande de hulpbehoevenden mededeelen, en
treedt tevens op als informatie-bureau voor
de particuliere liefdadigheid.
Zal de Vereeniging de hulpbehoevenden be
hoorlijk kunnen steunen, dan moet zij over vol
doende hulpmiddelen kunnen beschikken. Zg
neemt daarom behalve de werkende leden
nog gewone leden aan.
leder betaalt in de maand September e
jaarlijksche bijdrage van ƒ2.50; maar dewijl
die contributie ter bereiking van het doel
niet voldoende is, biedt het bestuur der Ver
eeniging, als de nood dringt, inteekenings-
lijsten voor vrijwillige bijdragen aan, waar
door de i neergegoeden gelegenheid hebben,
overeenkomstig hun ruimere middelen, de
Vereeniging krachtiger te steunen.
Alle leden verbinden zich, bedelaars van
hun deur te weren, en hen te verwijzen naar
de Vereeniging Liefdadigheid.
Om zich tegen den last der bedelarij te
vrijwaren wordt aan de leden, op hun aan
vraag bij den Penningmeester, een geëmail
leerd ijzeren plaatje met de letter L ver
strekt, ter bevestiging aan hun woning.
Leden, die een hulpbehoevend gezin zelve
willen steunen, worden dringend uitgenoo-
digd daarvan opgave te doen aan het Cen
traal Bureau, nat er (des verlangd onder
geheimhouding) aanteekening van houdt in
een afzonderlijk register, ten einde de uit-
deelingen der Vereeniging zoo gelijkmatig
mogelijk te doen zijn. Immers, wat een hulp
behoevende van een diaconie, van een par
ticulier enz. ontvangt, dient in mindering
te worden gebracht bij hetgeen de Vereeni
ging hem geeft.
Het Centraal-Bureau en de departements
hoofden vormen het Bestuur der Vereeniging.
De werkende leden, zoowel de vrouwelijke
als de mannelijke, worden door het Bestuur
gekozen.
De Penningmeester doet jaarlijks aan het
Bestuur in de maand October rekening en
verantwoording, en daarna wordt een ver
slag van de werkzaamheden der Vereeniging
in de Amersfoortsche Couranten openbaar
gemaakt.
Wij willen hier niet veel meer bijvoegen,
doch spreken de verwachting en den wensch
uit, dat het streven van LIEFDADIGHEID
steun, zijn oproep weerklank moge vinden.
Vooral de dames vermogen hier veel.
Ter wille van het goede doel lieten we
een 300 exemplaren van dit nummer ook
bij niot-abonné's rondbrengen en we stellen
gaarne nog exemplaren ter beschikking van
hen, die de aandacht van vrienden en be*
kenden zouden willen vestigen op het stre
ven der vereeniging.
Mogen zeer velen zich geroepen gevoelei
als lid van „Liefdadigheid" zich te doen In
schrijven en moge dit genootschap in len
van jaren strekken tot welzijn van deb
gerij van Amersfoort.