Maandag 5
Juni 1893.
Amersfoortsch geneesheer.
No. 4255.
37e Jaargang.
Binnenland
Uitgave
FIRMA A. H. VAN CLEEPP
te Amersfoort.
Dit blad verschijnt Maandag- en Donderdagnamiddag. Abonnement per 3 maanden 1.
Franco per post ƒ1.15. Advertentiën16 regels (50 Cents.elke regel meer 10 Cents.
Groote lettere naar plaatsruimte. Legale-, officieële- en onteigeningsadvert. per regel
15 Cents. Reclames per regel 25 Cents. Afzonderlijke nummers iO Cents.
Bureau
MUURHUIZEN
hoek Kortegracht, Wijk B. 00
Reis-abonnementen.
Wij zijn gaarne bereid om, tegen
vergoeding van porto, aan geabon-
neerden, aie voor korten of langen
tijd op reis gaan, de Amersfoortsche
Courant en de bladen, welke zij door
onze tu88chenkomst ontvangen, na te
zenden.
Opgave van duidelijk adres is vol
doende.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
Gelet op het koninklijk besluit van den 17.
October 1820 (Staatsblad No. 22);
Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer
gemeente, dat tot het uitgeven van de Patent-
bladen aan hen die in het jongstverioopen kwar
taal (van het dienstjaar 1892/93, van den 1. Fe
bruari tot en met den 31 Mei 1.1.) aangifte voor
patentrecht hebben gedaan, ten raadhuize zal
worden zitting gehouden op Maandag, den 12.
Juni aanstaande, van 's voormiddag^.!!) tot 1 uur
des namiddags, en dat de niet-afgehaalde patent
bladen door den deurwaarder van 's rijks belas
tingen zullen worden bezorgd, tegen betaling van
tien cents.
Amersfoort, den 2. Juni 1893.
De Burgemeester voornoemd,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De Figaro bevatte dezer dagen de volgende
mededeeling
«De slechte berichten over de kleine Ko
ningin van Holland worden ongelukkig be
vestigd.
«Koningin Wilbelmina lijdt aan geen enkele
bepaalde ziekte, maar aan een algemeene
verzwakking, die door niets tot stilsland is te
brengen."
Naar aanleiding van deze onrustbarende
berichten hebben wij een onderzoek ingesteld
en wij achten ons gelukkig uit de beste bron
te kunnen mededeelen, dat Hr. Ms. gezond
heid niets te wenschen overlaat.
Wij vernemen, dat het H. M. de Koningin-
Regentes behaagd heeft, gunstig beschikkende
op een daartoe gedaan verzoek der Regelings-
eommissie, als Beschermvrouw op te treden
van het XXIle Nederlandsche taal- en Let
terkundige Congres, dat van 28 tot 31 Aug.
a. s. te Arnhem zal worden gehouden.
Op verlangen van H. M. de Koningin-Regen
tes zal bet paleis Soestdijk weldra ook een
uitgang voor rijtuigen tuin de achterzijde van
het lustslot verkrijgen, uitkomende op den
grooten straatweg naar Utrecht.
Feuilleton.
Een beroemd
«Godefridus Versteeg, een goed Poëet en
eerste Medicijn uit Nimmegen", zegt Van
Bemmel van hem, dl. I blaz. 442. Dat is
heel weinig, en onze stadsgeschiedschrijver
schijnt niet eens opgemerkt te hebben, dat
in de regeeringslijsten door hem zeil wordt
opgegeven, als raad van Amersfoort van 1574
tot 1579: Goort ofGuerl (dat is Govert) Ver
steeg.
Uit enkele, soms strijdige, gegevens ver
nemen wij een en ander van dezen man,
waaruit, met een weinig oordeel, genoeg
kan opgemaakt worden, om zijn vermaard
heid onder het nageslacht zijner medebur
gers in herinnering te houden.
In zijn Latijnsche boekwerken over zijn vak
noemt hij zich Godefridus Steeghius, Arnor-
fortius, dat is van Amersfoort geboortig. Ook
verhaalt hij gestudeerd te hebben, eerst te
Leuven, daarna te Montpellier en het laatst
te Pisa. Hij noemt zijn drie voornaamste
Op 1 Juni ontbraken bij ons leger bij de
infanterie 26, bij de cavalerie 7, bij de genie
5 en bij de militaire administratie 'offi
cieren, terwijl er bij de artillerie 5 overcom
pleet waren.
Ken nieuwe verdeeling onzer oorlogsvloot
is bij Kon. besluit vastgesteld als volgt:
I. Gepantserde schepen en vaartuigen9
Pantserschepen, 1 Pantserdektorenschip, 13
monitors, 5 Riviervaartuigen.
II. Ongepantserde schepen en vaartuigen:
6 Fregatte.i, 3 Korvetten, 3 Schoeners, 1
Raderschip, 31 Stoomkanonneerbooten, 17
Torpedobooten, 3 Visch- en Spartorpedoboo-
ten, 17 Sparbooten.
III. Schepen en vaartuigen bestemd voor
bijzondere diensten3 Schoeners, 11 Instruc
tieschepen, 3 Wachtschepen, 5 Logement-
schepen.
In O.-L 1 Panserdektorenschip, 16 Flotille—
vaartuigen, 5 Raderschepen, 1 Spartorpedo-
boot, 2 Wachtschepen en 3 Opnemingsvaar
tuigen.
Men schrijft uit Den Haag:
Diep is de indruk, dien 't overwacht over
lijden van jbr. mr. Van Reenen, den lioog-
geschatten vice-president van den Raad van
State, voorzitter van den raad van voogdij
schap over H. M. de Koningin, in wijden
kring heeft gemaakt. Van Reenen was een
nobele figuur, een staatsman van den waren
stempel, gematigd, inaar niet blind voor de
noodzakelijkheid om, met den stroom van
den tijd rekening houdende, aan oude denk
beelden nieuwe toepassing te geven of ze
voor een deel op te offeren en te vervangen.
Man van groote kennis, was hij daarenboven
een beminnelijke persoonlijkheid, nederig op
zijn hoog standpunt, werkzaam als een jonge
ling die zijn carrière nog door ijver moet
makenen bij alles stond 't algemeen belang
en dat van Oranje, dat hem zoo lief was,
op den voorgrond. Van Reenen was een zeld
zaam waardige verschijning; zijn rijzige ge
stalte, het witgolvende haar en de krijtwitte
bakkebaarden gaven hem een hoogst eer
biedwaardig aanzien; zijn gezonde gelaats
kleur, zijn levendige trekken en liere gang
deden hem de 75 jaren, grootendeelsin 's lands
dienst doorleefd, waardig dragen. Maar
bovenal zijn gezond gestel en zij n werkzaam
heid deden weinig vermoeden, dat zijn einde
zoo nabij was. Woensdagmiddag, naafloop
van de vergadering van den Raad van state,
alüeeling voor de geschillen van bestuur, die
hij had gepresideerd met zijn gewone kalmte
en zonder dat hij ook maar over 't geriugste
had geklaagd, stond hij nog een oogenblik
met den staatsraad jhr. Van Eijsinga te praten
de heer Den Beer Poortugael voegde zich
leermeesters aan die verschillende hooge-
scholen, en hieruit weten wij, wanneer zijn
studie volbracht moet - zijn; want de Itali-
aansche hoogleeraar, dien hij het laatste
hoorde, overleed in 1571. Versteeg moet
dus reeds gepromoveerd zijn geweest, toen de
opstand tegen Spanje in Holland en Zeeland
begonnen, doch nog niet naar het Sticht
overgeslagen was.
Gelijk gezegd is, zat Doctor Goort onder
de stadsraden, zoodat het onnoodig wordt te
zeggen, dat hij zich dadelijk gewijd heeft aan
de kranken in zijn geboorteplaats, waar hij
nog bloedverwanten had, die later deel namen
aan denieuwe bewegingen in staat en kerk.
Doch toen Amersfoort overging tot de zijde
der vrijheid, trok onze dokter de stad uit
en ging hij naar Nijmegen. Hier werd bij
tot stedelijk geneesheer aangesteld, hetgeen
niet veel meer dan een titel van openbaar
ambtenaar was met eenig j;iargeld, een voor-
deelige onderscheiding overigens, welke oud
tijds zeer begeerd werd, en bekwame perso
nen aan de stad verbond. Maar in het late
najaar van 1591 veroverde Maurits de Waal
stad en de Prins was niet te bewegen om in
het verdrag van overgave de toestemming op
te nemen tot de vrije uitoefening van den
Roomschen kerkdienst. Sedert vinden wij
bij hen en nauwelijks had deze zich een
oogenblik in 't gesprek gemengd of de heer
Van Reenen viel voorover; de heer Van Eijsinga
hield hem met moeite vast; men zette hem
langzaam op een stoel en 't was gedaan.
Er was tusschen dat werkzaam leven en dien
jiloLselingen dood geen moment van strijd
of lijden geweest. Geneeskundige hulp werd
wel ingeroepen, maar zonder nut.
De heer Van de Velde, het Kamerlid,
schoonzoon van den overleden staatsman,
werd in allerijl uit de juist gesloten verga-
deriug ontboden, maar ook hij kon nog slechts
de klamme uand drukken van 't lijk van den
man, dien hij had vereerd en liefgehad. Als
een loopend vuur verspreidde zien 't doods
bericht. Toen de avond was gevallen bracht
men 't lijk van het gebouw van den Raad
van State (een vleugel van de Tweede kamer)
naar de woning van den ontslapene over,
waar zijn diep geschokte familie net in ont
vangst nam om liet Zateniag naar het familie
graf te Wassenaar te doen dragen. Indien het
in ons land gebruikelijk ware, zou Van Reenen
zeker een begrafenis erlangd hebben en van
wege den Staat; hij heeft verdiend dat hem
zeldzame hulde werd bewezen ook na zijn
verscheiden. En daarom verheugde 't mij,
dat de voorzitter van de Tweede Kamer
Donderdag de zitting opende met een wel
gekozen en diepgevoeld woord van vereering
van den grooten tijdgenoot; daarom heeft
het mij goed gedaan dat, ten teeken van
rouw, de gebouwen van de Staten-generaal
en van den Raad van State zij n gesloten.
Van Reenen zal bij 't Nederlandsche volk
blijven voortleven als een dier oprechte
vaderlanders en trouwe dienaren van vor
stenhuis en volk, voor wie men geen monu
menten opricht, omdat zij zich een eerezuil
hebben gesticht in het hart van ganseli de natie.
De begrafenis had Zaterdag op hoogst def
tige maar eenvoudige wijze plaats.
Op het lijkbaar waren een aantal kransen
en palmtakken gehecht. De stoet werd voor-
algegaan door den boden van het Hooge
Staatscollege. Onmiddellijk achter den lijkwa
gen volgde, in een gala-rijtuig, de vertegen
woordiger van II. M. de Koningin-Regentes,
Hr. Ms. adjudant, kapitein-ter-zee baron Van
ITogendorp, terwijl de Staatsraad jbr. De Jonge
(waarnemend vice-president) en de secretaris
mr. Royaards, den Raad van State vertegen
woordigden.
Vele ministers en andere hooggeplaatste per
sonen woonden de bijzetting in liet familiegraf
te Wassenaar bij.
Het door de commissie van rapporteure
voor de wetsontwerpen betrekkelijk het Kies
recht vastgestelde eindverslag bevat niets dan
het gewone formulier, waarbij de commissie
Steeghius terug aan het hof van Julius Ech-
tee, gnuif van Mespelbrum, 22sten bischop
van Wiirzburg, een machtig en prachtlievenu
heer, die tot 1617 dat bisdom bestuurde. Onder
hetzelfde gezag was ook liet bekende Kit-
zingen, mede aan de Main gelegen, waarover
Vereteegh een Latijnsch boek samenstelde
(«Beschrijving der gezondheidsbronnen", ver
schenen te Würzburg in 1595). Twee iaar
daarna zag in dezelfde stad zijn «Verhandeling
over de Pest" het licht, blijkbaar een nood
zakelijk gelegenheidsgeschrift en kort daarop
vindt men den geleerden Amerefoorter tot
nog meer aanzien gestegen. In 1600 gaf hij
een vorstelijk editie van eenfoliant uit,een werk
van 554 blz., dat te Frankfort gedrukt werd.
Op het titelblad heet hij «lijfarts en paleis-
graaf van keizer Rudolf 11", die van 1576
tot 1612 regeerde, een groot beschermer der
gewone en verborgene wetenschappen. Des
tijds waren de artsen beroepshalve natuur
kundigen, en tot hun vak behoorde ook de
kunst om goud te maken en de wetenschap
oui de toekomst te lezen in de sterren. De
alchimie en de astrologie hebben natuurlijk
niet aan de groote verwachtingen eu hooge
kosten beantwoord, maar de vorsten van dien
en van veel later tijd zelfs onze Prins
Willem 111 waagden er gaarne belangrijke
de openbare beraadslaging over de ontwer
pen genoegzaam voorbereid verklaart.
In de Standaard schrijft iemand een betoog
dat alle beharting verdient, tot verdediging
van het beginsel van den persoonlijken dienst
plicht. Hij wijst er op hoe in de kazerne
vele jongelieden zijn uit de mindere klasse,
die geenerlei verstandelijke leiding hebben
genoten en nu gretig luisteren en onvoor
waardelijk aannemen wat sociaal-democraten
hun voorlezen uit couranten en vlugschriften.
Er zijn bijna geen elementen or der de mili
ciens, in staat daartegen op te komen.
De inzender verhaalt hoe te Naarden een
korporaal avond aan avond progaganda maak
te voor de socialistische denkbeelden, en eerst
na twee maanden kregen de autoriteiten er
kennis van, maar toen zij een inspectie in
stelden, was de korporaal gewaarschuwd en
alle couranten enz. waren spoorloos verdwenen.
Wij zouden vragen of dit getuigt van de
vereischte zorg voor het lot van den soldaat?
Behalve die verkondiging van begrippen,
welke niet strooken met de militaire tucht,
zullen, of kunnen er ook wel andere dingen
in de kazerne gebeuren die tegengegaan
moesten worden; maar als het altijd twee
maanden moet duren eer hiervan iets be
merkt wordt, zouden we meenen dat het
eenvoudigst toezicht ontbreekt.
Heeft ae inzender in de Standaard over
dreven, dan wijze men hem terecht.
Voor het examen tot toelating als cadet
aan de op 1 October a. s. te Alkmaar op te
richten Cadettenschool, zijn 252 jongelieden
aangegeven. Het getal opengestelde plaatsen
bedraagt 50, als25 voor het leger hier te
lande en 25 voor dat in Oost-Inaië.
De directeur-generaal der posterijen en
telegraphie heeft bepaald dat:
lo. tot wegneming van twijfel, evenals
vroeger, ook thans briefkaarten voor het
binnenlandse!] verkeer bestemd, naar het
buitenland zijn toegelaten, met toepassing,
uit den aard der zaak, van het port voor het
buitenland vastgesteld.
2o. Het bezigen van briefkaartformulieren
voor gedrukte ^berichten, vallende onder toe-
Ïassing van het tarief van art. 5 der wet van
5 April 1891 (port der gedrukte stukken) is
in het binnenlandsch verkeer niet verboden.
Voor het buitenlandsch verkeer geldt de
bepaling, dat kaarten van het opschrift «brief
kaart" voorzien niet ter verzending tegen het
tarief der drukwerken zijn toegelaten.
Het hoofdbestuur der Vereeniging van
Handelaren in sterkedrank in het klein te
geldsommen aan, en in den tijd van Stee
ghius was een duizendkunstenaar als onze
landgenoot Cornells Drebbel, aan het keizer
lijk bof zeer in aanzien.
Op het fraaie portret, dat in den foliant
over De Geneeskunde voorkomt, prijkt hij,
onze Amerefoorter, dan ook met een zwaren
driedubbelen gouden halsketen, het eere-
teeken van een grootwaardigheidsbekleeder
aan het Keizerlijke hof. De beeltenis werd
door Gillis Sadeler naar het leven geteekend
in genoemd jaar 1606, en stelt Versteeg voor
als een man van ongeveer zestig jaarhij
werd dus omstreeks 1546 geboren en men
kan dus nagaan op welken leeftijd hij docto*
en stadsraad was. Naam, titels en geboorte
plaats staan op het randschrift, en ook zijn
lijfspreuk: Virtus nobilitat De deugd adelt
Ook anderen hebben zich deze woorden tot
levensleus gekozen, maar het merkwaardigste
is, dat zij de legende vormen onzer rijks-
ridderorde van den Nederlandschen Leeuw.
Het sterfjaar van dezen beroemden, maar
buiten de geschiedenis der medische weten
schap vergeten, Amersfoortschen ingeboorne
schijnt niet meer bekend te wezen.
F.
