Donderdag 14
Sept. 1893.
No. 4284.
37e Jaargang.
Winterscholen.
Een man van eer!
Binnenland
AlIERSFOORTSCHE COURANT.
Uitgave
A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Dit blad verschijnt Maandag- en Donderdagnamiddag. Abonnement per 3 maanden fi.
Franco per post f1.1b. Advertentiën16 regels 60 Cents.elke regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Legale-offioieële- en onteigeningsadvert. per regel
15 Cents. Reclames per regel 25 Cents. Afzonderlijke nummers iO Cents.
Bureau
MUURHUIZEN
hoek Kortegraoht, Wijk B. 60
HULPBANK TE AMERSFOORT.
Tot het geven van gelden ter leen zal
eerie Commissie uit het bestuur op MAAN
DAG, den 18 SEPT. aanstaande, 'snamid.
y:in mali-twee tot halfdrie, zitting houden
in een der lokalen van het Raadhuis, alwaar
de belanghebbenden zich kunuen aanmelden,
ook voor het teruggeven van gelden.
HERM. P. VAN HASELEN,
Secretaris-Penningmeester.
Reeds in ons nummer van 17 Augustus
maakten wij gewag van het plan tot oprich
ting der landbouw-winterscholen. Aan dat
plan is nu gevolg gegeven en als proef zullen
er reeds 1 Ooiober twee geopend worden,
oen te Groningen en óen te Goes.
De zaak is van te groot gewicht dan dat
we er niet de aandacht op zouden vestigen.
Landbouw toch is en blijft een der eerste
bronnen van welvaart voor ons land. Niet ten
onrechte heeft men in de laatste drie, vier jaar
er opgewezen, dat de landbouw zoo kwijnde en
men heelt zelfs den moed gehad te erken
nen, dat de groote achteruitgang op land
bouwgebied, naast vele andere oorzaken, ge
zocht moet worden in het feit, dat onze
landbouwers niet genoeg met hun tijd zijn
meegegaan. De Regeering, voorgelicht door
bekwame landbouwkundigen, heeft ingezien,
dat het haar taak en haar plicht was, de
landbouwende bevolking de benulpzame hand
te bieden bij het leeren van veel nuttigs en
onbekends, vooral sedert er uit landbouw
kundige genootschappen zekere dwang op
haar werd uitgeoefend. Toen werden land
bouw-wandel-leeraars aangesteld, gelden ge
geven voor proefvelden en premiën beschik
baar gesteld om de landbouwers aan te moe
digen.
Uit den aard der zaak is dit alles echter
niet voldoende voor de volwassenen, waarvan
er velen niet genoeg ontwikkeld zijn, om
eigenlijk alles te begrijpen, wat zij booren en
zien verklaren. Het is dan ook niet zoo ge
makkelijk, zaken te begrijpen waarbij o. a.
scheikundige werkingen een gewichtige rol
spelen. De landbouwlezingen worden in vele
gedeelten van ons vaderland niet zoo druk
bezocht als wel het geval zou wezen indien
de hoorders wat meer geleerd hadden, op
wetenschappelijk gebied wat beter onder
legd waren.
Wetenschappelijk landbouwonderwijs wordt
wel sedert jaren verstrekt aan de Rijksland
bouwschool te Wageningen, msjfu* dit is
Feuilleton.
Naar 't Duitsch door 8
1.)
Wij noemden hem in het regiment Bayard
don ridder zonder smet of blaam en dat is
hij steeds geweest, ofsshoon hij als een eerlooze
lafaard sterven moest. De oude geschiedenis
cherchez la femme. Hij had haar veel te lief.
Ik heb nooit kunnen begrijpen, wat hij in
haar vond. Zij was het wispelturigste, onbe-
grijpolijkste wezentje, dat ik ooit gekend heb.
Ze was naar mijn smaak niet eens mooi, met
haar pikant zigeunergezichtje, en haar groote,
levendige oogen, met het kort geknipte haar en
den kleinen ir.ond! Alles aan haar moest voort
durend in beweging zijnZe was zeer slank en
vlugen toch was er een eigenaardige kracht
in dat teere schepseltje! Ik heb haar dikwerf
v"wondord, als zij te paard zat ze reed heer
lijk!... Als zij piano speelde, trilde heel het in
strument onder naar kleine handen. Zij speelde
slechts éen soort van muziek het waren wilde,
bruisende melodieën
„Dat is mijn element," placht zij te zeggen,
„storm en vuur! 't Is mij dikwijls te moede,
alsof er in plaats van bloed louter vuur door
mijn aderen stroomt. O, wat is het toch eenzaam
en verlaten in de wereld de menschen zijn er
allen zoo vervelendSoms is 't my onmogelijk
slecht voor weinigen bereikbaar, omdat het
te duur is. Op tal van plaatsen worden door-
hoofden van scholen, met en zonder acte
landbouwonderwijs, des winters avondcur
sussen gegeven, die veel nut stichten, maar
waarop het onderwijs al heel laag bij den
grond moet blijven. De Regeering heeft
terecht ingezien, dat er nóg een vorm van
landbouwonderwijs is, welke staat tusschen
het zeer wetenschappelijke onderwijs te
Wageningen en het hoogst eenvoudige van
de wintercursussen ten plattelande.
Dit onderwijs zal nu worden gegeven dooi
den rijkslandbouwleeraar van de provincie,
waar ae school gevestigd is, door een hoofd
onderwijzer met acte landbouwkunde, die
getoond heeft hart voor de studie der land
bouwkunde te hebben en zich in en bij de
practijk bewogen hoeft, en door den direc
teur van een proefstation en een veearts.
Hieronder laten we het leerplan volgen, na
vooraf te hebben meegedeeld, dat bij het onder
wijs gebruik zal gemaakt worden van platen,
natuur- en scheikundige instrumenten, ge
raamten, opgezette dieren, anatomische en
plantaardige praeparaten, werktuigen en ge
reedschappen voor melkonderzoek en zuivel
bereiding, zaden en gewassen in natura, enz.
Het onderwijs zal dus zooveel mogelijk
aanschouwelijk zijn en de leerlingen zullen
in hun bedrijf met de meest onontbeerlijke
instrumenten leeren omgaan.
Het doel, met de landbouw-winterecholen beoogd,
is, aankomende landbouwers in de gelegenheid te
stellen, op min kostbare wijze de noodige theoretische
kennis van het landbouwbedrijf op te doen.
Door don Minister van Binnenl. Zaken wordt, op
voordracht van Gedep. Staten van het gewest, waarin
de Winterscholen gevestigd zijn, een commissie van 5
leden benoemd, welke met het toezicht is belast. Deze
commissie bezoekt tenminste tweemaals 's jaare, hetzij
in haar geheel, hetzjj door een Commissie uit haar
midden, de school.
Zij verschaft den betrokken inspecteur van het Mid
delbaar onderwijs alle inlichtingen, die hij verlangt
en doet aan den Minister de voorstellen, die zij in
het belang van het onderwijs noodig acht Zij doet
jaarlijks vóór den 15 April aan den Minister een
beredeneerd verslag toekomen omtrent den toestand
van de Winterschool en zendt daarvan afschriften
aan Ged. Staten en den betrokken inspecteur.
Aan het hoofd van de Winterschool staat de rijks
landbouwleeraar van het gewest.
Het verdere personeel is ten dcele vast aan de
Winterschool verbonden en ten deele wordt gebruik
gemaakt van de ter plaatse aanwezige onderwijs
krachten.
De cursus duurt twee win ter-haltjaren van 1 Octo
ber tot en met 31 Maart. Tot den cursus van het
tweede jaar worden alleen de leerlingen toegelaten,
die met vrucht hebben gemaakt van het onderwijs
iu het eerste jaar.
Aan het eind van het tweede jaar wordt een exa-
mes afgenomen, ter verkrijging van een diploma.
Het onderwijs draagt iu hoofdzaak den stempel
om me in die rust te schikken. Dan zou ik
wel weg willen vliegen, naar oorden, waar het
vroolijk en wild toegaat. Ik wou, dat ik eens
een echten, waarachtigen hartstocht ondervond,
daaraan zou ik mij met lichaam en ziei
overgeven"
En haar oogen schitterden by die woorden als
zwarte diamanten; haar lippen trilden, terwijl zij
zenuwachtig de linten van haar japon gladstreek.
„Ik sterf hier in die alledaagsche atmosfeer",
klaagde zij. „Ik kan mij niet vereenigen met al
die deugdzame, hrave, zedige menschen, die hun
[ilantenbestiuin „leven" noemen, 't Is me een
even dat vegeteeren. O, ik verlang, ik
smacht er naar een dwaasheid te doen, maar
een dwaasheid welke de menschen uit hun slaap
doet wakkcrschrikken en hen verbluft en afkeu
rend doet uitroepen: „Bah!"
Haar grootmoeder kwamen de tranen in de
oogen bij dergelijke redeneeringen.
„Maar, Uli, Uli," riep ze wanhopig uit, „wat
haal jij je toch in 't hoofd! Hoe durf je zulke
goddelooze dingen zeggen! Schaam je toch! Je
vergeet geheel en al, dat je geen straatmeid,
bent, maar een jonge dame van deftige geboorte."
„Laat mij toch met rust met uw deftige ge
boorte ik word er nog gek van," pruttelde
Uli. „U maakt me razend met uw voornaamheid
en vervelendheid! O, was Gerhard maar hier.
Hij is mijn eenige vriend, de eenige, die mij
werkelijk liefheeft!"
„Maar, Uli, hoe durf je dat zoo ronduit zeggen.
mijnheer Von Lantenae is immers nog een jonge,
ongetrouwde man. Als de kennissen je zoo hoorden
spreken, dan zouden zij zeggen.".
„Dat ik op hem verliefd was," viel het onver
van vak-onderwijs en er zal rekening worden ge
houden met de behoeften der provincie, waarin de
school is gevestigd.
Door excursies, wandeltochten, worden de leerlin
gen in de gelegenheid gesteld, hun blik te verruimen.
In overleg met ouders en voogden, wordt door
den directeur bepaald, waar de leerlingen op de voor
hen meest doeltreffende wijze de zomermaanden
zullen doorbrengen. Zij worden daar zoo mogelijk
door den directeur bezocht en staan met hem in
briefwisseling. Van hun bevindingen gedurende dien
tijd houden zij aanteekening en bij terugkomst op
school dienen zij een uitvoerig verslag in.
Vacantie heeft alleen plaats van Kerstmis tot
Nieuwjaar.
Om tot de lessen te worden toegelaten, moeten
de leerlingen tenminste 15 jaren oud zyn en door
een toelatings-examen toonen, dat zij in staat zullen
zijn, het onderwijs met vrucht te volgen. Eenige
kennis van de practijk van den landbouw wordt
vereisebt.
Het schoolgeld bedraagt f20 per winter; voor
kost en inwoning moeten de "Sudors of voogden
zelf zorgen, waarbij zij voorgelicht worden door den
directeur.
Het onderwijs omvat:
Ontstaan en samenstelling van deii bouwgrond
zijn verandering door den plantengroeischeikun
dige en natuurkundige eigenschappen; bodem en
klimaat van Nederlandstructuur van den bouw
grond; voordeelige en nadeelige invloeden; werk
tuigen voor grondbewerking; bevloeien, polderbe
maling, enz., Ie kl. 2 uur per week, 2e hl. idem.
Zaaien, verplegen en oogsten van de cultuurge
wassen in het algemeen. Bijzondere behandeling
gedurende den teelt van de meest voorkomende land
bouwgewassen. Verschillende wijzen van bewaring.
Bestrijding van enkele plan ten-ziekten en onkruiden.
Verschillende eischen, door de planten aan de be
mesting gesteld. Werktuigen, le kl. 3 en 2e kl. 2 uur.
Veevoedering, samenstelling van veevoeder, voe
dingsverhouding, voeder-rantsoenen, iedere kl. 1 uur.
Inrichting van het bedrijf. Landbouwstelsels.
Vruchtwisseling. Bedrijf zonder vee., 2e kl. 2 uur.
Behandeling van scheikundige stoffen, hnn ver
bindingen, vooral die, wel belang voor den landbouw
zijn. Algemeene natuurwetten, le kl. 3 uur; 2e kl.
Beoordeelingsleer en rnssenkenijis van paard, rund,
schaap en varken. Fokkerij, le kl. 8 en 2e kl. 2 uur.
Verpleging en doelmatige behandeling van de
huisdieren. Hoefbeslag, verloskunde, koopvernieti
gende gebreken, iedere kl. 1 uur.
Samenstelling, behandeling eu gebruik der ver
schillende meststoffen. Hulpmeststoffen. Groene be
mesting, 2e kl. 3 uur.
Samenstelling, afscheiding en eigenschappen der
melk. Mclkonaerzoek en inrichting van een raelk-
register. Boterbereiding en kaasmakerij, iedere klasse
2 uur.
Vorder wordt les gegeven in gewone plant- en
dierkunde, in de Nederlandsche taal en het rekenen.
Onze lezers zullen zien, dat er veel ge
geven wordt, inaar "alles kan voor den
landbouwer onontbeerlijk worden geacht.
't Heeft lang genoeg geduurd, eer men
begon in te zien, dat een boer een bedrijf
uitoefent, waarbij meer kennis noodig is,
dan alleen lezen, schrijven en rekenen. Als
de boeren of groote grondbezitters dit nu
W. C. DIJKGRAAF, Horloger.
Langestraat 16.
ook maar inzien en, door het naar de Win
terschool zenden van hun zonen of jonge
pachters, bewijzen, dat zij op prijs stellen,
wat door de Regeering wordt gedaan.
De Winterscholen kunnen, als zij met suc
ces werken, veel, zeer veel bijdragen tot op
heffing van den landbouw uit zijn treurigen
toestand; de leerlingen zullen later trouwe
bezoekers van landbouwvoordrachten zijn en
zij kunnen in hun omgeving het voorbeeld
geven op velerlei gebied. Zij zullen be
wijzen, dat veel van die «nieuwe dingen"
nog zoo kwaad niet zijn, al zeggen de groot
vaders en vaders van anderen dat ook nóg
zoo dikwijls.
Dat velen zich voor deelneming aan het
onderwijs op de winterscholen aanmelden.
II. M. Koningin Wilhelmina zal 21 Sep
tember a. s. te 1 ure in de Maliebaan te
's-Gravenhage de nieuwe vaandels en stan
daarden, in tegenwoordigheid van de autori
teiten en het geheele garnizoen, aan de
deputatiën van de verschillende regimenten
infanterie en cavalerie uitreiken.
Elk regiment infanterie zal een compagnie,
elk regiment cavalerie een peloton zenden.
Van net 4e en het 7e regiment infanterie
komt ook de muziek.
Het bevel over de vereenigde troepen zal
worden gevoerd door den luitenant-generaal
van Helden, inspecteur der cavallene.
Alle generaals zijn voor de plechtigheid
naar de Residentie ontboden.
De gouverneur-generaal van Ned.-Indië jhr.
C. H. A. van der Wijck verlaat Zaterdag per
Staatspoor van 3.23 de Residentie, ten einde
zich via Keulen en Basel naar Genua te be
geven.
De schrijver der Haagsche Kroniek in de
Nieuwe Groninger Cl. zegt omtrent de aan
hangige Kieswet:
«Naarmate het tijdstip nadert voor de her
vatting der parlementaire werkzaamheden,
vindt de overtuiging dieper ingang, dat het
met de herziening van het Kiesrecht wel zal
gaan. Men verwacht schier algemeen, dat,
hoezeer de Minister Tak zich stellig zal ver-
klare.: tegen de ingrijpende amendementen,
gelijk ze thans zijn geformuleerd, er uit den
smeltkroes van 't debat een formule zal voort
komen, die Regeering en meerderheid be-
beterlijke meisje de eerwaardige vrouw snel in
de rede. „Nu wat zou dat?..Neen, geen nieuwe
preek Spaar mij".en ze vloog de oude om
den hals en kuste haar zóo hartstochtelijk, dat
deze moeite had om zich aan die woeste om
arming te ontrukken.
Gerhard was de eenige, die invloed op het
wispelturige kind kon uitoefenen. Als grootmoe
der inde kamenier haar met allerlei huismiddel
tjes in haar woeste buien zochten tot bedaren te
brengen, dan zette hij zich rustig nevens haar.
Met zacht geweid, trok hij haar handen van het
felaat weg en als een moeder zoo zacht, fluisterde
ij haar toe:
„Wat is dat nu weer, freule? Je moet toch
verstandiger wordeD, Uli, je bent toch imii
geen kina meer
„Ach, Gerhard, maar je weet ook niet, hoe
ongelukkig ik ben."
„Dat ben je niet, Uli, dat verbeeldt je iel Je
weet in 't geheel niet, wat „ongelukkig zijn" netee-
kent. Je bent te veel verwend dat is het ge
heele geheim. Je wordt door je luimen en dwaze
ingevingen behcerscht. Tracht wat bezigheid te
vindendat jagen en rennen, watje doet, deug',
niet voor je zenuwachtig gestel. Denk minder aan
je zeiven en meer aan anderen."
Zij wierp het bevallige kopje ongeduldig in
den nek.
„Wat gaan mij andere menschen aan? Ik
doe alleen wat mij bevalt, begrijp je?"
„Ja, dat is helaaB, maar al te waar," zuchtte
hij mismoedig. „Je volgt j'e eigen wil zonder aan
de gevolgen van je eigenzinnigheid te denken."
„Neen dat doe ik ook niet. Waarom ook
waartoe zou dat dienen? 't Kan mij niet schelen
of men mij haat of den rug toedraait. En
heb ik dan jou niet, om mij te waarschuwen als
ik te ver ga, of om er mij uit te helpen als ik
het te bont gemaakt heb? Want in jou stel ik
alle vertrouwen, Gerhard. Je laat mij niet in den
steek. Jij helpt mij toch altijd."
„God moge geven Uli, dat ik dit steeds doen
kan," zuchtte nij droevig.
Plotseling nam zij ziin hoofd tusschen haar
handen en drukte haar lippen onstuimig op de
zijne.
„Jij bent het edelste, braafste mensch op de
wereld, Gerhard. A1b jij niet te goed voor my
was, dan zou ik er zelfs toe besluiten kunnen om
ie te trouwen. Jij hebt me toch immers zelf
lief. Zou jij voor mij sterven kunnen, Ger
hard, als je daarmee mijn geluk bevestigen kon?"
„Ja, zeker zou ik dat, Uliik zou geen oogen-
blik zelfs aarzelen."
Haar schitterende oogen werden plotseling
verduisterd door een vochtigen glans.
„Je bent een trouwe vriend, Gerhard. Ik haat
mij zelve, als ik jou zoo hoor sprekenLaat
me alleen, Gerhard. O, ik zou 't beter kunnen
verdragen als jij mij ook evenals de anderen
haatte."
Zoo was zij vol tegenspraak, vlug als kwik
zilver, half kind, half demoneen gevaarli jke
vrouw atijd.
Ik gevoelde nooit eenige sympathie voor haar.
Hij had haar echter zielslief.
{Wordt vervolgd).
