Maandag 6 Aug. 1894.
No. 4377.
38e Jaargang.
".ir
Mll.hS ItlHI.IOTIIKkKV
Een vreeselijk half uur.
SZ
WRSFOORTSCHI DDURAIT.
Uitga»#
ft-terSsf" têit^ wet fratM 71st. AWwwwwei |«f la
Mt tltovi. UW het ZutHlmsMad i(«H A MiersS sin 4U d, vaar h
1 -* ratels et»lk. iwci mar 10 «C iékkM Uwn mm i>M
H Keèteiw; per mfrt B «k -
te Amersfoort
Bumu MUUMHUIBEM
boek Knrtagraobt. W»jh
TdMkMMMMr It.
Reis-abonnemen ten.
Wij zttn gaarne bereid om, tegan
n eerden, <1... vcx>r korten of lange re a
tijd op rei» Kaan, de Aincrutoortwhe
Couraat en bieden, welke zy door
onze tuHflohenkomat ontvangen, na
te aencton-
opgave van duidelijk adres ia vol
doende
KURItfiKTIIfl
lie BI' RUKM KKSTKR in AMKKAKi n »RT,
Krengt ter keniu* va» de iagew-tenm ikser
(Moeort», dat bet door den Directeur van '»rgks
directe belastingen, en*, in Noord-Hol la mi en
Utrecht exerut.oor verklaard kohier No 1 van
de bedrijf*!». la»ti«f over SM dienstjaar lHV»t,y.S
uu den Ontvanger van 'a rijks directe belastingen
alhier ia ter houd gesteld. aan wtea K'.tor ver
plicht ia nqoen aanslag op <ira by de wet bepaal
den voet te voldoe*.
ttedasn en op de daarvoor gehruiketqke plaat-
een aangeplakt te Amersfoort, den S Augustus
MN.
►'«ruig Omstreek* 1660 telde do Biblo-
Mourn* te Pary* nog «tocht*
60 000 deetoa eerst in onze eeuw nam
liet bibliotheekwezen oen booge vlucht.
In 1825 bezaten de twee grootste biblio
theken van dien tyd(P»rysen Milm ben)
elk een balt milhoeti bunkru en sedert
nam dit aantal van jaar tot jaar op
verbazende wyae toe. la 1891 telde d«
Rihliolkim nationals te Pary* 2 mil
lioen, die van Brituk JU osram telamdeu
1.7 millioen lioekea. Om zich een flauw
denkbeeld van zulk een boekery te vor-
uien, denke men zich alk boeken op een ry
geplaatst, men zon dan rnim vier un n
IiihmIi^' bellis II .Mil V<> <rby lo t r. T*tc lllll
lioeu boeken te wandelen
Op dit ougeablik lieiitten Parys, Lon-
betgeen er op dit gedund aan de markt
k<wnt. Wel wordt ar soms gewikt en
Cogen, wel tracht men het kaf van het
tn te arbeiden, doch wat uzen aan
koopt zyn romans, nieta dan romans, zij
bet in het gunstigste geval dan kȣ
goede romans Al en toe wordt da btblio-
nchryviag verrijkt, maar <laar by blyft
het iin-esta! En toch, welk een ryk veld
ter bearbeidiug ligt hier nog braak walk
.•en ..iMi.M-mlijk i.ut kan juist I.- r i
in iiivi .|c volk -il m I.Ih .1 hek .Mi gevi u'hl w..t
i.-n getuige Kngel.i iel il.H tl V - .r .11
Amerika <V»k daar wordt er voor ga-
zorgd, dat de werkt
K I) rtt'HIMMEI.I'KNNINi 'K
Om zich een juist denkbeeld te vormen
vsu de groote beteekenis, die de volks
bibliotheken in de g"«chie<toni» der be
schaving vervullen, ia het. noodig da
historische oat wikkeling van het biblio
theekwezen, zjj het dan ook in zeer vluch
tige trekken, n* te gaan
Keed* in de oudheid bezaten de landen
aan de Ml'lei laud* be Z bibliotheken
met honderdduizend handschriften, doch
deze waren echter uitsluit* nJ ter be-
«hikkiug van den priester- en geleerden -
stand. Ik andere tuin of meer beschaafde
laieleu van ons werelddeel bezaten ook
wel enkele boekeryen, veelal aau Hoven
of in klooster*, doch deze waren meest
van neer bescheiden omvang. Kerst aa
de uitvinding van de Itoekdrnkkunst brak
een nieuw tjjdperk van Woei voor de
bibliotheken aan, Kik slot,elke universiteit,
elk corporatie byna, legde een Iswkery
aan of breidde de mils Instaande ver
zamelingen uit. Toch bleef het aantal
boeken, waarover men kon beschikken,
naar onze tegen woordige begrippen althans,
Feuilleton.
Twee dagen nadat het eskader bq
eiland hst anker had latra vallen, kwaads laite-
naat-t er-sec 1« klams Jaarna, ét held van dit
verhaal, die aU '*rste oflb ier diende aan tewrd
van hst xluggt hip, vartof ou. sich vaar twee
mast vier aa twintig zur naar New-kerk te
'TbH*was snikheet, in kt hart» der honds
dagen het paard vaar hst ru'iusje. waarmee
hq van de haven naar dr wereldsuJ raad, achate
ook van de hqaa andragsigto warmte te todta
te hebben. want men kwam niet vuurmt. Jansen
kiklliil er tab weinig «geniqk bet
alles hem vrq koiel, behalve rgn drmuk. Hoe
kon ,t<»* aixlere 8) waa hqna i-.ar ea
ongetrouwd en bad ataammi tor wertld <tan
san neef. evenals bq «fttotor bq .te Ikritw sa
wietM brieven gewoonlqk yadriiwccrd werden
aan hrt I>epan.<wiM<nt van warme.
Nog én* Whcbto ry had bq. namedqk -ie fe
tch, «.ton» van hst wwwto na te spurea ea
jmet hierom wm hq na vaa boord gegaan tea
stade hikkingen te tuakea »m ia 'to grweto
bibiiutbsck to New-York gedwrwmto -toe tijd dat
ayn hip iu <to haven aea liggen, to k'iwwm
werken
llq liet atofa dan ook brengen naar sea beted
den en Washington de grootste hoekeryen,
terwyl Uuitschlaud er 62 en daarmee
het gnxitste aantal heeft, van meer
dan KXMHHI.
Inderdaml verbazend m de om vaag. die
bet bibliotheek wezen ia Amerika gen-<iueu
beeft. Van 1826 tot 1*50 werden in de
Veriwiiigde-StatfU 560 bibliotheken ge
opend. ia de volgende 25 jaar 2260 ea
m 1HHÖ Inzaten de Vereenig.k SUteo
reeds '»d60 bibhothekeo met meer daa
JU tillIll.x-ll deel. li.
Zoowel door groote toelageu vso ge
ruaentewegc als door vontelyke ge-
scheuken «a legaten van particulieren
was het mogeiyk dat op dit gebied ia aóo
korten tyd zoo veel en zooveel goeds tot
stand kwam. Het boste is wel, dat die
openbare boeker yen ia Amerika over het
gshaetg gebied des Vereeaifde States ea
zelfs tot ia de kleinste plaatsjes verspreid
zyn
Het is
gebruik gemaaki
Jk*i
Iwgrypen,
elou w
vergeetlyk als licht te
de werkmaa - ea hier
wy den werkm ia in den meest
uitgebrciden sin vaa bet woord wau-
I nt«i hy na volbrachten dagtaak oen Uiek
toi band neemt, sich het meeat aange
trokken gevoelt tot de zoogenaamde lichte
ewkeu, ontspanaiugaiei tuur in den vol-
*tea zin des woordz.
Verklaarbaar is het daarom dan ook,
dat de Iteatuurders der volksboekeryea.
haa hasksaschst veelal aaavaUea mat
diahi bq ds btbhoibeek. Tara hy sq* ni»«'a
I yaalitMt had ingeschreven, setde de partus ba-
lel. idat hq hst „iww betreurde, dat er voor 't
oogenblik geen aaders kamer was daa op da
en ieder uoodige onUpanningslectuur
kaa vinden, doch deze niet alleen sa ta
de eerste plaats. Ook aan gew tiiedeuis en
-laat huishond kunde is een ruime plaats
toegekend, evenals aan de exacte weten-
m happen en fraaie kenden.
Vooral ia Amerika wordt vaa dene
laatste afdelingen eaa nog veelvuldiger
takt dan van de rubriek
die hu on» byna geheel alleen
een rol speelt. Wat daartoe veel meewerkt,
ea het vei bazende nut, door deze boeke-
i i J.'-l. ld, O' 'v1' l,|k ^cuia.ikt l..-cf1,
is het feit, dat zy tyua uitsluitend door
deskundigen beheerd worden, d<s»r man
nen van uitgebreide kennis en bekwaam-
beid, Is-zield rod vurigeu yvsr voor hun
zoo scbooae en dankbar* taak. Kr gaat
maar és-a roep op over de groote wel
willend hebl van den Amenkaaaachen
(iil'li.il Iiii .u i-, Iw *l.-ed- Iwrcid gevonden
wordt cwa een ieder, vaa den rykstea
t.'t ito 11 a nas te ii, met raad bJJ to staan.
Het kliakt vreemd cu toch is hot een
tiewezen feit, dat de groots vooruitgang,
waarop Amerika op byna elk gebied mag
bogen, voor een groot deel mede to danken
m aan de uitstekende openbare brmke-
rjjeti, die dit laad allerwrge bezit, «tos-b
vooral aan de oordeelkundige wyne,
waarop dene getond ea aan de volksop
voeding dieusttmar gemaakt worden. Tal
-li. -I lu-lllc. I. II u k'N.pll d. II,
die hun kMiptiaaa als wei kman ol klerk
liegonoeu, werden door de bibliotheek
vaa de plaats bunuer inwoniug ia staat
Iét aaadigz bekwaamheden
W. F. A UBtfBNMUIIKN,
MOltLOOA rm IWSTKÜIIKirrMAKKH
h
kei li
T«wa («w laitsasa* hel HHHHHi
UJWI1 wierp. «sa kiek vlak sr togenm.-r
juist MS nar. IIy Mak «sa «gast op. k««k «nas
ruutr buiV-n «t« mg hssl in ét diepte ds atsa-
hen voorbqkflopen sn al de drafcto vna «sa
werwl'totUd. Ito I .la. to ren san is booms* dw vaar
bet botel steodsa towuasa k byns aid h«t
wm «Hiboudbaar warm llq wierp aqn «tsaar w«g,
nu «sa kowd bad «m ging toen naar ér «Wsaal.
Ito obt rkeUasr wees ben »yn plaaU aaasl
een jongen man. het trns va* «sn Iwwwner dw
F... Vt --l - iK-istaW iu ooit nc n.»
<lé' meer in Amsrila gewaem wm, dilta^k
aun xyn klswlmg, dat hq «sa oow-boy waa Tuea
Jansen teaWiad hing ds gro.»to viltea hssd
van dsa joagen man <>p 'ton stoel dien deebsr-
kelliier vaor dsa sss sNriss achteruit srhwof:
de b<ml werd onmiAto'Uyk ia«t .is grootste
pakketboot now aankomen
Na bet diner giugcn bemton naar ds rosk-
inssrJansen pmmMawds hwa sen sigaar
Dar.k ch ruak liever «sn pqp Daar ut
sr pit m," u-Mi* Magrodw, lerwql hq m lyn
hroekaakken grabbstds sa sr sqa pqp sa wat
talsvk uit hMMS, waarna hq teopte sa askar ssa
<iosya larifsrs mmdig ta M A WÉZig web
ris tsads tabak ta dosa
ik bet. au l
A prunus,
doenvak ar
aigan to makan tor barmkiug vaa haa
itomt Bn juist hieraan haddea weer veto
Itoekarysn het to itotaksn, dat zy zich op
zoo flinke wjjzc konden uitbreidenwaai
omdat hat practise Ar nut «oozeer ta hot
<Mg sprong, gevoetoto de prartiache Ame
rikaan zich gedrongen, op vomtelyhe
wyze zyu steun te verlas oen Kisachian
kwam er af en lu* *rn bootje j
by, maar dat baadde nu-t,
nuttigs werd tot »taud get sr acht
Kr bestaat era niet te ontkeaaea, aaet
lederen dag gronter w .r len da deelneming
vaa de- werkman tn da opeabarw aaa-
.1 M ,1. II «tlO.MI, l|<g
I 1' 1.1. tc S" 'riimet ia lig
kon bet meer duren ut ook bat wik inl
laaihzhfiea ia zaken, waarvan, bet om
honderden re.lenen, tot dusver venkokeu
bleef.
Als r vs* een kind een uw
dot het tichaslven of ana an.Ur ar nzea
verwondt Kerst als het grooier geworden
IS en geleerd b. ef t boa met dat mes om
te gaan, sticht het geen onhettom wear.
ticheel in dcti zeltdan uu M het, wan
neer men den minder oat wikkelde op
e us een wapen iu hand getal waarvan
hy bat gebruik met kont. Uok by moat
toeren t tune om te gaan
Kii dit jnist ia de hoogr ronpmg dar
volksin bl lothekan Juist dans ontwik ka
len den werkman, die Jaren achtereen
geen ooderwyt genoten haalt, ato> dat
by ka" deelnemen aan het o|ieuliaa> toven
II t d' I". M h.ci 1. I tor
Ui i II..1 Kt' dragen «.a.r
den aank(K»p vaa gistae buekengewanechl
zon het zyn dat vetoa han eigen buak-
i-rzameling eens nagtogeu an daaruit
vair de openbare boakery in de plaats
bunuer inwooiug auttvga,laarmi
ta brochures afzonderden
On* .volk" toast aear gaarnsu Aan I
die het inderdaad good mecoeu met
iueercud««l, de karn der natte, om I
tooekan to h- zorgen waaruit zy iats kua
toeren voor de tuakonset.
haai'-n.
De kennis wm s|"s*li»( fcmaakt ils jongs
Man «Cddv ash vuav als t'Uy Mattrvxier sn ver
l.to met gtuat, openhartigheid, ds' hs naar
■yn brui.T sf te
lu-t aastea waa «sk<
halen, dn-
•ton vidgwntto-u dar awt ds traaschs
aa aaa kwar-
«sa ry tuigje naar (Jesdsw
..Ken opars .•«.immjus. i»« uag sa mnio ««tsjas
■eker" informeer.to Msfrixter „Daa gaaa wv
dasr aurnr hr.-n
U kwamen jutet taan het a-harm epgtux voor
/Wv» Torn het «tuk uit, kon Magrader iqa
ougwduid awt Uagsr hadwingMi
„W*t «sa roiamsl" to.rst hq hm. „Ast aan
tkiti«-i.« Kn dan aoadra te te wilton dovn ge-
Itx.veii, dst sr «ra waa ia ds w«r«M hsaload.
.1h> *jo vest vaa sqa vrsaw san wiUra wetrsgra
Jsiissii lachte vooral tora hq hsdarht. dat
toselfito Mw"i'bf hier sqa kraid kwam afiudra
K-n ktearlinsc dw. arn fraa«-hs chanaaaaZZs
rudbraakte. w.-kt. aug /.yn veroatWMsdigmg
up „Wat stuft die* klonk hm oatevradaa.
.Waarom •u-rt s* gara aaa<i Amsnkaaaarh
I AI dis vreemd» pumpM daagt
Ba daa aas'a kaap mstga
auaw hira aaa hq f'
P*
aa vustaa; aqa ate l kraakte r*w«klig aa hot
UJ»lij. hulls «s* nadar tyi. bqvolahw-
(iH«rn <lat, er vaa ds hsaady soda i.y.s gaaa
w wast ia sua gtoa Ute
Wel verdraaid Nat dia llsl.saawha mmd.
is pauw, vaal gtaater."
f«aa l-w -. hy waar te trappstea an „tea" te
rwapra lot.'
kwam. Da v
•den jsar wlater rr*i
taan «tel >k sl dad-Uk. 'lal ag
Msg rads* zon w«rd«n, aw aa asq tas
s/waas Ba aa ton ih htm aas
U m aauai ate an.
ta a«st
Htaia»
U m u». »»i als «se engel Knfia, marge* vraag
kooit m aaa aa tk hrsng haar .isa dadatak hl
u Om vter aar ga ik al aaar Ndok (1 aalt
tocht hq tothatefgakxnara.sl
rtend vaar. Ml aa* A op kaar g tas ad
hsid te gaaa drinken, wssrhqhq» pattnotimè
werd «ver hanr 1» w..,.r i jk li«d«n aa hol galak, tal
ia hst huw< iyk l.«uptete vladra „U hebaaséto
^te i»i'lueeaaeeto ««sgde
W*r4k »sr» dpd).