Stadsnieuws.
iDtUMchoD kan het ontwerp, vóór het by de
Tweede Kamer komt, nog belangrijke wijzigingen
ondergaan, hoewel het niet te verwachten is, dat
de Raad van State op verruiming van het kiozers-
veld wil aandringen. Het «eer afbrekend advies van
dat college over het ontwerp-Tak is een zekere
voorejHilling op dat punt.
Het wetsvoorstel van den heer Hartogh
betreffende de burgerlijke rechtsvordering
zal wellicht, nog vóór Paschen in openbare
behandeling kunnen komen.
Naar gemeld wordt, is het ontwerp tot
herziening der wet op de personeele belas
ting pereed, en zal het dus waarschijnlijk
spoedig aan den Raad van State worden ge
zonden.
In de Vrat/e* tieTijde bespreekt inr. J D.
Voegen», onder den titel „Parlementaire windstilte",
don politieken toestand van het oogenblik. Door
bet niet tot stand komen der Kieswet rust op de
staatslieden, die hiervan oorzaak waren, de ver
plichting de tegenwoordige periode van stilstand
tot den kortst mogelijken duur te beperken.
Tot het betrachten van den grootst mogelijkcn
spoed, ook later by de gedachten wisseling met de
Kamer, zyn zy jegens de natie zedelyk verbonden.
De heer Voegen» wyst daarna op het onhoudbare
der redenen van verontschuldiging om de Kieswet
nog niet te boliandelen.
Ook andere onderwerpen blyvcu buiten behan
deling. Regel is, zegt hy, dat de gelegenheid tot
uitstel door de Regeering dankbaar aanvaard wordt.
Zóo een wettelijke regeling van den verplichten
krijgsdienst; zóo dc oplossing der eedskwestie;
dc kwosiie van het toezicht op woningen in
belang der volksgezondheidzoo het onderzoek,
dat "de lieer van Weideren Reugers en de overige
Frieacho leden der Eerste Kamer omtrent liet nrrn-
wezen in Friesland wetischen te doen instellen.
Vooral echter de Kieswet is driug;nd noodig.
„Hut is te hopen", zoo eiudigt de heer Veegens
zjjn studie, „dut van de uitvoering van liet Minis
terieel programma thans spoedig door daden blyke.
Do stilstand op wetgevend gebied heeft toch inder
daad het zenit bereikt. Een zoo ongunstige politieke
toestand als de tegenwoordige, waarin nagenoeg
elke hervorming wordt afgewezen op den enkelen
grond, dat zij aan eenige van de heterogene troe
pen der Mimsterieele meerderheid zou mishagen,
werd hier te lande nog niet beleefd. Zulk een toe
stand zou, werd hy langer bestendigd dan volstrekt
noodig is, de ontevredenheid der natie met den
gang van zaken tot eon hoogte doen stijgen, die
ouh staatsleven ernstig zou bedreigen."
De toekenning van onderscheidingen, be
treffende de expeditie op Lombok, zal niet
voor eerste helft van April plaats hebben.
In de Ameterdaiiische courant schryft een kennelijk
ingewfjde, ouder den titel „Een onbetaalde rekening":
Is onlangs Lombok door generaal Vetter en de
onder hem staande troepen afdoend getuchtigd en het
Vorstenhuis voor zoo ver zyn leden niet den i
dood op het slagveld vonden in krijgsgevangen-
schap nuar Java overgevoerd, die oorlog zal eerst
dan geheel en al beëindigd heeten. als onze sedert
SO Augustus 1894 met Goesti Djilantiek openstaande
rekening zal vereffend zijn.
Het vorenstaande weet nagenoeg ieder Nederlander,
doch slechts weinigen weten ongeveer wal uit een
krijgskundig oogpunt de verovering van Knrnng-Asem
beteckent en hoe en tettert tran >ee, het op het eiland
Bali gelegen Karang-Asem eeu deel van Lombok
uitmiuikt. Wy zullen trachten deze vragen hieronder
le beantwoorden.
Het beoosten Java gelegen eiland Bali, groot 106
vierkante geographlschemijlen met 300000 inwoners,
is een federatie van een negental, elk door een af
zonderlijken radja bestuurde, stuatjes; t'cn dezer
staatjes, dut op de oostkust van het eiland ligt, heet
Karuug-Aseiii, en bezit een oppervlakte van omsteeks
20 vierkante geographisehe mijlen.
Het aantal inwoners van Karang-Asem is niet met
nauwkeurigheid aan te geven, volkstellingen toch
worden op Bali schaars gehouden. Met eeu greep is
het aantal Karang-Asemmers evenwel op 80000
zielen te stellen, zoodat vrijelijk mag worden aange
nomen, dal Goesti Djilantiek een 3000-tal weerbare
mannen te zijner beschikking heeft.
Toen nu in 1846, 1848 en 1849 de Indische re
geering achtereenvolgens drie oorlogen tegen de
radja's vun Bali had te voeren, waren het die van
de rijkjes Boeleleug en Karang-Asem, die het meest
beleodigend tegen het Nederlamlsch-Indische gouver
nement waren opgetreden en zich het meest vijandig
en trouweloos hadden betoond.
Uit de verovering van de zeer sterke linie van
Djagaragu een schitterend wapenfeit dat door
otizeu gansclien archipel weerklonk kreeg Boele
leug zijn bekomst en ackt'e generaal Michiels liet
thans dc beurt vuil Karang-Asein om een tuchtiging
te erlangen.
De sultan van Lombok, die enkele grieven had
legen den radja van Karang-Asem. wensehte ons
daarbij een handje te helpen en zond daarom een
gezantschap naar den generaal, met de vraag, hoeveel
duizenden Lombokken hy by die strafoefening ge
bruiken kon.
Deze voorslag werd na cenig beraad aangenomen,
ook de daarbij door Lombok bedongen voorwaarden,
om. na beëindiging van den oorlog, bij wijze van
vergoeding zich het op de oostkust van Karang-Asem
gelegen plaatsje Tjoclig le zien toebedeeld.
Den 19 Mei 1849 landden daarop 4000 Lombokkers
in de Iaibocan-Amokbaai, welke aanzienlijke macht
buiten huur schuld slechts weinig gevechten had te
leveren, daar de radja van Knrnng-Asein zich weldra
aan Michiels, op genade en ongenade, overgaf.
Voor die hulp nu was het, dat hij hef slu'lcn van
den vrede niet slochts Tjoelig, doch geheel Karang-
Asem aan Lombok toegevoegd werd. Sedert 46 jaar
dus is Kurang-Ascni een Lomboksohc provincie.
Karang-Asem is zeer bergachtig van oorden munt
uit door slechte wegen. Grontc trachietblokken beletten
daarbij "iet zeldzaam de passage vun paarden en
voertuigen,
Bruggen zijn er te nauwer nood hekend, alleen waad
bare plaatsen geven gelegenheid de rivieren over te
gaan.
Padang-Cove is in alle jaargetijden een veilige baai
voor prauwen, wjjl ze slechts 2 vademen diep is.
De radja's op Bali rcgecrcn allen despotischzij
onderscheiden zich van hun onderdanen noch door
deugd, noch door beschaving, hun geschiedenis ia
een aaneenschakeling van ondeugd, wreedheid en
zedeloosheid.
De Balinees is forsch en sterk, verslaafd aan Spel
en opium, en weinig beschaafd. De dapperste Bali-
neezen zijn die van Bangliuil hen komen die van
Karang-Asem, zjj zyn voorts hun hoofden zeer getrouw
en laten hen nimmer iu den steek.
Ook het hoofdbestuur van den Nederland-
schen brood koek- en banketbakkersbond,
heeft een adres aan de Tweede Kamer ge
zonden naar aanleiding van de motie-Dub
belman, strekkende tot het bellen van rechten
op van het buitenland ingevoerde granen.
Nu uit berichten van Lombok is gebleken,
dat de troepen daar gebrek hebben aan lectuur,
richtte jhr. J. J. Sandberg, gepensionneerd
majoor van O.-I. L., te Haarlem, een oproe
ping tot allen, die boeken voor die troepen
willen afstaan.
De gewezen ontvanger van de gemeente
de Rilt, D. Takken, heeft Dinsdag voor de
rechtbank te Utrecht terecht gestaan om
zich te verantwoorden wegens nieuwe reeks
verduisteringen van geld en valschheden, met
gebruikmaking telkens van die v&lsche ge
schriften, tusscben 1888 en 1894 gepleegd.
De eisclt in deze zaak was twee jaar ge
vangenisstraf.
Uitspraak 18 Maart.
De door den heer W. Kes, directeur van
het orkest van het concertgebouw te Am
sterdam, gestelde voorwaarden zijn alle door
de orchest-maatschappij te Glasgow aangeno
men. Zijn vertrek naar het buitenland is «las
nu zeker. Met hem zullen eenige verdienste
lijke solisten van liet concertgebouw raede-
gaan.
Uit Soerabaya wordt aan de Locomotief
geschreven, dat er onder de van Lombok
teruggekeerde onderofficieren en minderen
verscheidene zijn, die hoe eer zoo liever de
gelederen willen verlaten. Ken feit is iiet, dat
rem platduiten gezocht worden; een betaalde
dezer dagen ƒ800 voor zijn plaatsvervanger
voor vier jaren, een ander ƒ375 voor twee
jaren. Wanneer men zulke dingen hoort, dan
zijn de verhalen, «lat door onze soldaten op
Lombok veel „gevonden" is, volstrekt niet
overdreven.
't Is voor de eer van ons koloniaal leger
te hopen, dat dit verhaal ernstig onderzocht,
en dan door een gezaghebbende weerlegd
wordt.
Bij de Dinsdag te Amsterdam gehouden
raadsverkiezing kwamen slechts 29t>2 kiezers
OP'
Het blijft iu de gemeente Opsterland treurig
gesteld. Wachten de onderwijzers daar reeds
lang te vergeel'? op betalen, Zaterdag konden,
wegens gebrek aan kasgeld, de armvoogden
niet bedeelen.
Per bode werd dit den bedeelden bekend
gemaakt.
Tot bibliothecaris van de Koninklijke bi
bliotheek te 's Gravenhage is benoemd dr.
W. G. C. Bijvanck.
Als een groote merkwaardigheid wordt
herinnerd, dat in deze eeuw de Lek te Kui
lenburg nog maar vijfmaal in Maart is los
gegaan en wel3 Maart 1827, niet doorbraak
te Ochten; 7 Maart 1838 24 Maart 1845;
5 Maart 1855, met doorbraken te Maurik,
Liendeu en Lingen, en 17 Maart 1858.
Het ijs zit tliaus nog onveranderd vast. De
overtocht geschiedt te voet en per schiet-
schouw.
Ook mag wel vermeit! worden, dat nog
gisteren te Druten schaatsen werd gereden
op de Waal, door een aantal schippers, die
dit als een bijzonderheid hebben opgeteekend.
Morgen zal het 400 jaren geleden zijn, dat
de orde tier Broeders van den H. Johannes
tie Deo gesticht werd te Montemor-Novo.
De broeders dezer orde, beboerende tot de
Duitsche congregatie, aanvaardden hier te
lande in 1875 hun taak als ziekenverplegers
te 's Hertogenbosch en hebben vervolgens
ook te Amsterdam. Utrecht, Haarlem en
's Gravenhage huu huizen gevestigd.
Waarschijnlijk zal behalve Hr. Mr. Atjeh
ook de Alkmaar in Juni naar Kiel gaan,
teneinde tegenwoordig te zijn bij hel openen
van het Noord-Oostzeekanaal.
weren gewapendd
rcrigen hebben lans on kris.
Te Rotterdam is in den ouderdom vin
05 jaar overleden mgr. J. Bos, eere-kamer-
heer van tien paus en rector der Roomse!)
Katholieke weeshuizen te Rotterdam. Mgr.
Bos was langen tijd als hoofdredacteur werk
zaam aan de Maasbode.
Om zyn buitengewone gaven was mgr.
Bos een hooggeschat priester en gezocht
als kanselredenaar. Bij zijn vele werkzaam
heden wist hij nog tijd te vinden, zich aan
het publieke leven in Botterdam te wijden.
Rector Bos was o.a. adviseur der R. K. Lees-
vereeniging en eere-vuorzitter tier Vereeni
ging voor Katholiek onderwijs en lid van de
Kommissie van het graf dor II. H. Gorkumsehe
martelaren te Brielle. Het diocesaan-comité
ter bevordering van het bijzonder onderwijs
telde mgr. Bos onder zijn meest gewaar
deerde leden. Ondanks zijn wankelende ge
zondheid, wist de ontslapen priester veel te
doen en nuttig werkzaam te zyn, totdat vóór
enkele maanden schier alle arbeid hem onmo
gelijk werd.
Zeer opmerkelijk is het, dat deze eminente
rnan. wiens pen niet weinig heeft tot stand I
gebracht voor de katholieke partij, niet het I
minste begrip had van rekenen. Voor een j
kleine optelsom had hij een half uur noodig,
en dan nog was 'le arbeid zelden zonder
fouten. Hoeveel en Vi te zinnen is. wist
hij niet en kon hij ook niet berekenen. l»at
was reeds zoo op het seminarium 11 age veld.
Daar had men hem eens drie dagen achter
een gestraft, omdat hij een reken kundig
voorstel niet oploste uit de laagste klasse
tier lagere school. Men moest het opgeven,
daar men tot de overtuiging kwam, dat er
geen onwil was.
Iemand te Rotterdam had een prachtige
boekenkast gekochten ontbood een meubel
maker, teneinde de kast in zijn kamer op te
stellen! De kast had hij zooeven van een
groot magazijn uit Londen ontvangen, ie
meubelmaker verscheen, en na tic kast slechts
even beschouwd te hebben, beweerde hy, dat
zij in zijn werkplaats vervaardigd was. De
eigenaar hield natuurlijk bij boog en bij laag
vol, dat dit onwaar was. De meubelmaker
liet zich echter niet van zijn stuk brengen,
en schroefde onmiddellijk een houten reset
los, en werkelijk daarachter prijkte het
fabrieksmerk van den Rotterdamsohen meu
belmaker.
't Gebeurt wel meer. dat men van elders
voor grof geld ontbiedt wat men in de plaats
zijner inwoning heel wat schappelijker zou
kunnen krijgen.
Een rijksambtenaar te s-G^avenhage, heelt
een eigenaardig middel ontdekt om zich te
onttrekken aan de bevelen zijner superieuren.
Dc Minister van Financiën kondigde onlangs
aan. dut de betaalmeesters verplicht zyn,
zekere bedragen tuin pasmunt in te wisselen,
en voegde er bij, dut belanghebbenden zich,
bij eventueele weigering, tot bom hadden te
wenden. Een Hagenaar heeft nu echter dc
ondervinding opgedaan, dat de betaalmeester
aldaar niet weigert o neenmuur een
voudig antwoordt: »ik heb nu geen tijd,
wat nog beleefd is, want hij kon den persoon,
die kwam wisselen, ook van 10 tot 2 uur
stilletjes hebben laten statui wachten tot hij
tijd zou hebben om hem ie helpen.
Of zulke naleving vun de instructies niet
de bedoeling overeenkomt, is echter twijfel
achtig, en het gerucht kon dan ook wel eens
waarheid bevatten, dat tie Mini-ter eerlang
aan den ambtenaar ruimte van tijd denkt te
verschaffen.
In Den Haag zijn weder vele personen
verrust met een kennisgeving van een aan-
geteekenden brief.
Nu een kwartier oi halfuur queue gemaakt
te hebben op het postkantoor, ontvingen zij
daar... een beschrijvingsbiljet voor de Be
drijfsbelasting.
Aan een der Rijks Hoogere Burgerscholen
is benoemd tot leeraar in de gymnastiek de
ieeraar in de geschiedenis.
Dat is toch al een zeer vreemde combinatie.
De Haagsche rechtbank heeft toegewezen
de vordering van «Maatschappelijk Belang"
contra «Eigen Hulp" eu mitsdien laatstge
noemde vereeniging veroordeeld tot over
legging van een uittreksel van de ledenlijst,
voor zooveel betreft de namen en woonplaat
sen, binnen dertig dagen na heteekeriing van
het vonnis, met «Ie bepaling van tien gulden
schadevergoeding voor eiken dag verzuim.
In de woning van iemand te Stadskanaal
spookte het. 't Was heel vreemdDe dochters
des huizes hadden er al een pour dagen over
geklaagd, dat zelfs in het holle van den nacht
hun pianino niet zwijgen kon. Daar moest wat
bijzonders achterschuilen en/.ij wilden daarom
niet langer in die kamer slapen. Papa
een heldennatuur zou echter het spook
wel mores leeren. Hij gaat er nu zeil'slapen.
Eindelijk heeft hij den slaap te pakken. Jawel
Geklingklarig doet hem aanstonds ontwaken.
De drommel hale het ding! Roel', liet bod uit
eu het instrument ontvangt een fermeri tik
met een stok, onder den uitroep: «Wie is
hier bttas, jij of ik De kandelaar draait
van den slag in een cirkel otn zijn beonon;
maar dat niet alleen. Hot spook vliegt mede
rakelings langs zijn voeten, om daarop in
een gat van den vloer te verdwijnen.
Voortaan is 's nachts de piano gesloten
om de ratten er uit te houden
h E N N I S G K V I X O.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
Brengt ter kennis van de. ingezetenen dezer
gemeente, dat de door den Directeur van'a rijks
directe belastingen, enz. te Amsterdam executoor
verklaarde kohieren No. 6 en 7 van do personeele
belasting over het dienstjaar 181)4,90 aan den
Ontvanger van 's rijks directe belastingen til hier
zijn ter hand gesteld, aan wien ieder verplicht
is zijnen aanslag op den bij de wet bepaalden
voet te voldoen.
Gedaan en op dc daarvoor gebruikelijke plaatsen
uangeplakt te Amersfoort., den 7 Maart 189").
De Burgemeester voornoemd,
F. I). S(11MMKI.I'ENM.N'CK.
LIJST DER ONBEKENDE BRIEVEN ver-
zonden van Amersfoort en arrondssement
gedurende de 2e helft van Januari 1895.
K. van Dalen Utrecht
A. Engels
A. Lagei
van Leusden
Buitenland
Rechthebbenden vervoegen zich aan het
Postkantoor.
Morgenavond om 7 uur zal ds. J. Schotel
in de bovenzaal van „Volksheil" optreden
voor de Chr. Gereformeerde gemeente.
De statuten van den Roomsch Katholieken
Volksbond te Amersfoort zijn goedgekeurd
bij Kon. besluit van 28 Februari j.l.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
zal hedenavond om 8 uur een openbare
vergadering houden, ten raadhuize.
Het tweede semester van den cursus
•1894—95 der Muziekschool vau „Toonkunst"
begon j.l. Maandag met 146 leerlingen, ver
deeld als volgt:
zangklassen 75.
klavier 41.
viool 11
cello 1
theorie 0
solozang 5
ensemble-spel 2
muziekleer 5
Wij herinneren belanghebbenden er aan,
dat tie visscliei'ij in de binnenwateren van
deze provincie overmorgen gesloten wordt.
De uitzonderingen, in ons nummer van 14
Februari vermeld, zijn bekend.
By bet Maandag te Utrecht gehouden examen
voor de nuttige handwerken is o. a. geslaagd
onze stadgenoote tnej. E. Kerkholl.
Tot sluiting der winteroefeuingen verschoot
deschiitt'M-ykadorvereeniging «Broederschap"
alliier, Maandagavond haar laatste serie van
den drieiiiaaiidelyksclien schietwedstrijd.
Na ailoop werden de prij.'.en, der Vereeni
ging aangeboden door den majoor-comman
dant der schutterij tevens beschermheer der
Vereeniging. en de hoeren Groenhuvzen,
Wessels en Van Aoliterbwgh Jr., met een
toepasselijk woord door majoor Tromp van
Holst uitgereikt met den wensoh, dat «Broe
derschap" op den ingeslagen weg moge voort
gaan en allo leden van liet schutterij-kader
zich aan zullen sluiten bij die vereeniging.
De winners waren: in du le klasse:ser
geant-majoor Van Acliterbergli Jr.. sergeanten
Lainmerts van Buereu, Ockhuvzen, udjudant-
onderol'lieiop Van Gelder, sergeanten Vink en
Ilamersveld, sergeant-majoor Gysbertse en
sergeant Smit: in de 2deklasse: sergeanten
Valkenburg, Massa en Van Beek, kornorual
De Jager en sergeanten Blanke en kortes.
In den wedstrijd door de Vereeniging aan
geboden aan heeren donateurs waren over
winnaars de heer Groenbuyzen eu de majoor-
commandant.
De rozenprijs, aangeboden door den 1ste
luitenant-adjudant Busquet, werd verworven
door sergeant Valkenburg.
Door de Al'ilccling„Aincr»l'o
imootschap voor Landbouw,
liet at'goloi:
irl" vun lu't Ktreehtsoh
ii Kruidkunde werden
jaar oen oiidergromUplnog, een
mpiuirds kettingegge luuijjeschatt,
welke beschikbaar zijn gesteld Voor dc leden. Een
subsidie :iu 1100 werd gegeven anu dc alhier in dat
jiwr opgerichte ufdeeling vuil „Floraliu", welke zich
duel stelt v
stand stekken uitloreiken,
najaar een tentoonstelling t
den lusl tot het kweekon v
i pric
tide dim
i iirbe:
i het
ui pluntci
don Wall
Bake en mr.
isterhout, die
en vervangen
si en A. liil-
horst, van welke alleen ccrstgcnocu
aannam.
De afdeeling telt 255 leden.
Dc gezondheid der gastdingen in het Si. I'ioters-
en Bloklandsgastliiiis was iti 1894 bijzonder goed.
ülooha éce man til twee vrouwen stierven, wier
opengevallen plartlscn weder werden aangevuld.
Het collego van regentessen huil het volies te be
treuren van mevrouw Kok—Hens, die overleed na
25 jnron met groote toewijding aan de belangen van
het gesticht te hebben medegewerkt
Majoor Cbappuis is hedenochtend van hier
vertokken naar Haarlem om er liet bevel te
aanvaarden over liet 3e bataljon ie regiment
infanterie.
De bij het 5e regiment infanterie tot
kapitein bevorderde le luitenant. F. A.
Nieuwenhuys, van liet regiment grenadiers
en jagers, wordt belast met liet commando
over de 4e compagnie 3e bataljon, hier in
Maart tot 4e luite-
luitenants II. de Haan
Wagner van het 5e
blijven ook in hun
De met ingang vai
nant-s bevorderde 2e
llugenholtz en J.
regiment inlanteri
nieuwen rang hier in p
Maandag is op de gebruikelijke wijze de
bronzen medaille voor 12-jarigen dienst uit
gereikt aan den soldaat J. II. van Kleef van
het 5e regiment infanterie hier.
Luitenant jhr. A. VV. van Holthe, die in
Augustus van zyn detacheering hij het re
giment infanterie hier, terugkeerde naar het
Indisch leger, en kortelings van Lombok naar
Soerabaya geëvacueerd werd, zal weldra met
spoed-certilieuat naar Nederland terugkomen.
Het goheele personeel van don Soester
Paurdentramweg wordt verzekerd tegen on
gelukken.
