Donderdag 23
Mei 1895.
No. 4460,
44e Jaargang
Werkloosheid.
tgAKUNTALA.
Binnenland.
Firma A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
i Donderdagnamiddag met gratis Zondagsblad. Abonnement {>er 3 maanden 1.Franco
alleen op het Zondagsblad voor Amersfoort 40 ct., voor binnenland 60 ct. per
plaatsruimte. Legale-,
Verschijnt Maandag
per post 1,1/5. Abo
3 maanden. Advertentiën 1—6 regels 60 ct.; elke regel meer 10 ct. Groote letters r
officieële- en ontoigcningsadvert. per regel 16 et. Reclames per regel 25 ct. Afzonderlijke n
Dienstaanbiedingen en aanvragen, uitsluitend voor- en betreffende den werkenden stand, van minstens 5 regels, in het
Zondagsblad, per regel5 cent.
Bü advertentiën van buiten de stad worden incasseerkosten in rekening gebracht.
Bureau MTJURHUIZEN
hoek Kortegracht, Wijk B. 60
Telephoonnuinnter 19.
Onder die boerenarbeiders dus, welke als
sjouwerlui bekend staan, die alles aanpakken
doch niet éen onderdeel van het bedrijf ver
staan, heerseht dus soms groote ellende. Er
zijn er in deze gemeente hoogstens 70.
In geen der andere bedrijven dj vraag
werd nogmaals met nadruk gedaan en ander
maal eenparig ontkennend beantwoord
heersehte hier in de laatste zes jaren (en.
wellicht nog langer) bepaalde werkloosheid.
De vragen, door de Maatschappij gesteld,
warén deze
4. «Iser te uwent in dit of in het afgeloopen
jaar werkloosheid in buitengewone mate ge
weest
2. Indien ja, van welken aard was die
werkloosheid, in welke vakken deed zij zich
gelden, in welken tijd en gedurende hoe lang
werd zij. waargenomen
3. Zijn er pogingen aangewend om een
«•nauwkeurige statisliek van dn werkloosheid
te erlangenzoo ja, door wie, en met welken
uitslag
Zijn- ar middelen aangewend, en zoo ja
welke, om die werkloosheid
it. op te hellen
1>. te voorkomen voor 't vervolg
c. de daaruit voortvloeiende nooden te
lenigen
5. Indien te uwent in dit of in het voor
tgaande jaar geen werkloosheid in buiten-
one mate viel op te merken, is dit dan
anken aan aangewende middelen, die ook
elders zouden kunnen toegepast worden
Zoo ja, welke zijn die middelen
Indien gij voor de naaste toekomst
erkloosheid vreest, op welken grond rust
die vrees, en welke middelen worden te
uwent beraamd, om
a. die gevreesde werkloosheid te voor
komen
b. de daaruit te verwachten nooden te
lenigen
7. Bestaan er te uwent bijzondere redenen,
in verband met toestanden van landbouw,
I'nijverheid en dergelijke, waaruit de voorge
komen, bestaande, of gevreesde werkloosheid
is te verklaren
8. Bestaan er Ie uwent een of meer plaat
selijke comité's tot bestlijding van de werk
loosheid en -an baar nadoelen
0. Zoo ja van wien is «le oprichting dezer
-'comités uitgegaan Hoe zijn ze samengesteld
\Vat hebben ze tot heden gedaan en met
WUlk gevolg Wat beramen ze voor de toe-
Feuilleton.
6). Naar hel 'Engelsch.
sen Wie spreekt er over bang zijn Wij zijn niet
beleedigd. Hoort ons fluiten. Maar het spijt mij,
dat. Heekier dit In zijn correspondentie heeft op-
jgenomen, voegde hij er bij terwijl hij even «le
Wenkbrauwen fronste. Er zouden toch lui.te Topaz
-kunnen zijn. die het voor echte munt opnemen en
naar Rustier gaan om op de drie C's te wachten,
t'Zoo, zoo! Op die manier verdrijven zij zich dus
Eden lijd.
n Onze kooplieden deelen in de goede stem
ming, die hief heerseht, sedert wij het bericht
óntvingen, dat de president Murtrie, na zijn terug
keer van Denver, de aanspraken van Rustier uit
sen gunstig oogpunt beschouwt. Robbing, heeft
ajn winkel fraai versierd en voorzien van aller-
lande galanteriewaren. Zijn bazaar-schijnt dan
iok vooral op de jeugd een groojo aantrekkings
kracht uit te oefenen.
Zdudt gij" niet graag eens de drie C's te
Topaz binnen zien kooien? vroeg Tarvinplotse
ling, terwijl hij naast Kate ging zitten, en het
blad zoo hield, dat zij over zijn schouder heen
kon lezen.
Zou jij het willen. Nick?
Nu, dat geloof ik
Dan ik natuurlijk ookmaar mij dunkt,
Ket is beter, -dat het niet gebeurt. Je zoudt al
te rijk worden.
komst Zoudt gij, door u met die comité's
in betrekking te stellen, het goede doel kunnen
bevorderen
10. Indien zoodanige comité's niet bestaan,
acht gij liet wenschelijk, dat zulk een comité
worde in 't leven geroepen Zoo Ja, zijl gij
dan bereid, daartoe het initiatief te nemen
Welke plannen wenscht gij, met het oog
daarop aan te bieden
11. Bestaan te uwent werkliedenverceni-
gingen, met wie het wenschelijk ware samen
te werken
12. Is het opmaken van een nauwkeurige
statistiek der werkloosheid te uwent gewensrht
en mogelijk? Zoo ja, op welke wijze?
13. Indien gij den steun van het hoofdbe
stuur voor plaatselijke bemoeiingen tot be
strijding van werkloosheid noodigacht, welke
voorstellen daaromtrent hebt. gij in te dienen
Indien in uw omgeving geen werkloosheid
-voorkomt of te vreezen is, bestaan er dan
wellicht gelegenheden voor werkloozen uit
andere plaatsen om te uwent tijdelijk werk
te. vinden
Indien ja, van welken aard is dat werk
14 Zijn er nog algemeene of bijzondere
punten, waarop gij de opmerkzaamheid van
liet hoofdbestuur zoudt willen vestigen voor
een doelmatige uitvoering van het besluit,
door de jongste algemeene vergadering in
zake de werkloosheid genomen
De conclusie der commissie luidde als volgt
Af. II.
Donr uwe tusschenkomst werden in onze handen
gesteld de dooi' het Hoofdbestuur uwer maatschappij
aan linro departementen gerichte vragen betreffende
tie werkloosheid en daarmede samenhaugeude kwes-
liëii meer speciaal zoo als die in onze en daaraan
grenzende gemeenten worden waargenomen.
Wij herinneren eriuin, dat onze. commissie zooveel
mogelijk werd samengesteld uit vertegenwoordigers
van de verschillende bedrijven eu ambachten in
deze gemeente uitgeoefend.
Den ïrden Januari hielden wij onze eerste ver
gadering en werd onze commissie geconstitueerd.
Op deze bijeenkomst werden het veertiental vragen
uitvoerig besproken en ten slotte de vertegenwoor
digers tier verschillende takken van nijverheid uit-
genoodigd, ieder in hunnen kring een onderzoek in
le stellen, naar de beslaande toestanden in onze
gemeente, om de daaruit volgende misslandcn te
constateeron.
In een vergadering, den '.kien Maart d.a.v. gehouden,
kwamen de verschillende rapporten in eu werd liet
oordeel onzer commissie over de verschillende vra
gen vastgesteld.
Onder overlegging dier rapporten en der notulen
onzer vergaderingen, hebben wij thans do eer u de
meening der commissie over ue vragen door uwe
maatschappij gesteld, kenbaar te maken.
Vraag I niccnen wij in hoofdzaak ontkenuend te moe
ten beantwoorden: uit bijgaande gegevens, zal u toch
blijken, dat in bijna alle ambachten de toestanden
gunstiger waren dan gedurende 't vorige winter
seizoen. Noch in 't bouwvak, noch in dat ileraan-
verwante vakken, of wel bij sigaren-en schoenmakers
of' onder fabriekarbeiders, deed zich de werkloosheid
meer dan anders gevoelen en kan integendeel ge
constateerd wordeu, dat van vele zijden op verbetering
kun gewezen worden.
Eén uitzondering bestaat echter en wel bij den
landbouw. De losse duglooners, die zich bezighouden
met graaf- en spitwerk, hebben telken jnre. maar
hadden ook vooral dit jaar reden tot klagen.
De reden dezer klachten, ligt echter minder aan
buitengewoon gebrek aan werk gedurende dezen
winter 't tegendeel was eerder 't geval dan wel aan
de geringere verdiensten gedurende de voorafgaande
zomermaanden en den minder goeden oogst, waardoor
het weerstandvermogen dézer klasse van arbeiders
gedurende den gedwongen rutettijd in niet onaanzien
lijke mate afnam. De oorzaak dezer mindere ver
diensten moet gezocht wordeu in de minderen wel
vaart van den landbouwer, waarbij over dit jaar ook
nog de slechte hooioogst in onze omgeving zeer
zijnen invloed deed gevoelen.
Vraag 2 werd hiermede tevens beantwoord.
Wordt vervolgd).
De Minister van Binneniandscbe Zaken heeft
zijn veto uitgesproken over liet besluit van
den gemeenteraad van Arnhem tot aankoop
van een gedeelte van Warnsborn. Dat Ge
deputeerde Staten van Gelderland het belang
der gemeente Arnhem beter meenen te ken
nen ilan de Gemeenteraad, verwondert ons
niet; dat de Minister van Binnenlandsche
Zaken liet evenzeer beter meent te kennen,
verwondert ons ook nietmaar wel verwon-
dert het ons. dat genoemde Minister dezelfde
I tor. S. van Houten-is, die in zijn werk
(Bijdragen tot den strijd over God, Eigendom
tn Familie", op hl. 107 (uitgave Van Looy
:n Gerlings te Amsterdam) nog in 18813
ichreef
«Onderstel nu daartegen w eder, dat eenig
Gemeentebestuur de hand kan leggen op de
beste en best gelegen terreinen tot hun
waarde als gras- of graaihanden, en ze ter
geschikte grootte tot diezelfde waarde aan
jeugdige tuinlieden overdraagt, wier bespa
ringen of crediet hen niet in staat stellen een
eigen tuin aan te leggen, hoeveel anders
wordt dan de toestand Welk een krachtige
prikkel tot werkzaamheid en spaarzaamheid-
zou niet liet vergemakkelijken van den weg
tut, het verkrijgen van een eigen warmoe-
zerij voor de jonge lieden zijn. Hoevele
zelfstandige nijvere gezinnen van kleinegrond-
bezitters zouden aan «ie bevolking worden
toegevoegd En hoe gunstig zou tevens een
sneller overgang lot een meer intieme cul
tuur op den stand der dagloonen werken
Van waar toch, mr. Van Houten, bij u «lat
groote verschil in theorie en practijk
O, neon, ik zal bijtijds ophouden. Ik zal
tevreden zijn, zoodra ik het stadium van fat
soenlijke armoede te boven ben. Doet het je niet
goed Hecklers naam daar levensgroot te zien staan
juist onder „Oudste dagblad aan David-County
Hij heeft twoe kolommen met advertentiesdat
bewijst, dat de stad zich uitbreid. Ik had nooit
gedacht, dat ik iets om advertenties zou geven,
en nu wekken zij zulk een dankbaar gevoel bij
mij op; bij jou ook niet, Kate?
Kate glimlachte. Zij voelde iets. dat naar heim
wee zweemde. Het telegram bracht haar het beeld
harer moeder voor oogen, zooals zij daar den lange
namiddag doorbracht in de keuken (dit was haar
zóo tot gewoonte gewovden gedurende de periode
van armoede der familie, dat zij het nu bij ver
kiezing deed) treurig uitziende naar de besneeuwde
toppen van Hig-Chief, en zich afvragend, wat haar
dochter nu op ditzelfde oogenblik wel deed'. Zij
herinnerde zich een-ouden schommelstoel uit de
keet, dien haar moeder met dieren vellen bekleed
had en die nu verbannen was uit de keuken. De
tranen kwamen haar in de oogen bij de herin
nering aan den strijd tusschen moeder en dochter,
wie'er in zou zitten, en hoe goed bet haar deed,
als haar moedertje er zich eindelijk behaaglijk in
neervlijde, en zij zelf op een bankje aan haar
voeten zat. Zij hoorde de kat spinnen en de ketel
dingen op «le haardde klok tikte aan de wand,
en de koude wind der prairie drong door dereten
van do licht gebouwde keet.
Zij koek over Tarv.in's schouder naar de twee
houtsnecdrukkcn, die op iedere aflevering'van
het blad stonden de eerste stelde de stad voor
bij haar ontstaan, de andere zooals zij nu was en
een nevel kwam voor haar oogen.
Op blz. 108 lezen wij
«Mij dunkt een veel gezonder toestand
werd geboren, indien de arme -dorps (of
stads-) bevolking in de onmiddellijke nabij
heid der gemeenten terrein konden verkrij
gen. ïlr behoeft slechts weinig betaald" te
worden om de tegenwoordige eigenaren scha
deloos te stellen, en men erlangt dan vele
groote voordeelen" enz.
Eén raad aan GemeentebesturenKomt
nooit met zulke plannen bij den tegenwoor-
digen Minister van Binnenlandsche Zaken,
want deze heeft blijkbaar een "andere ziens
wijze dan de schrijver van «God, Eigendom
en Familie", al is bet éen endezelfde persoon.
Op blz. 100 lezen wij (Minister van Binnenl.
Zaken let op, want mr. S. van Houten beeft
al .wat hij schrijft door langdurige studie
verkregen, volgens zijn voorbericht, en't is
dus waard gehoord te worden)
«Nog voor een ander doel zou het naas-
tingsrecht in practijk kunnen gebracht wor
den en zou ik zijn toepassing zeer toejuichen.
Ik bedoel het- behoud on de vermeerdering
van de gelegenheid tot het genot van natuur
schoon en tot uitspanning in de vrije lucht."
En-verder (blz. 110.) «Uitbreiding van ge-
meentebezit van parken en waar het behoud
van de aloude bezittingen, die het sieraad
uitmaken van onze sehoone zoo-als bijv.
van onze Geldersche landschappen, zulks'
wenschelijk rnaakt, aankoop door den Staat,
is uit eeu niet-economisch, maar daarom niet
minder gewichtig oogpunt een eiseh des
tijds'' (sic
En tóch sprak de Minister zijn veto uit.
De Minister van Oorlog brengt, ten ver
volge op een vroegere aankondiging betref
fende de aantallen plaatsen welke voor het
in tie maanden Juli en Augustus e. k. hiér
te lande le houden examen voor toelating
tot den Hoofdcursus worden opensteld, ter
kennis van belanghebbenden, dat in plaats
van 4,10 onderofficieren tot dien Hoofdcursus
kunnen worden toegelaten tot opleiding voor
den rang van tweede-luitenant-kwartier
meester bij het leger hier te lande.
Blijkens een bij het Departement van
Koloniën van den Gouverneur-Generaal van
Nederlandsch-Indie ontvangen telegram is de
gewezen Radjah van Lombok tengevolge van
hartverlamming overleden.
De Rijksmiddelen hebben het in April goed
gemaakt. Meer dan 9 ton overtreft de op
brengst die van verleden jaar April. Dien
tengevolge heeft de vierde maand het tekort,
dat het eerste kwartaal opleverde, weder in-
Het is nog al een onderscheid, vindt je
niet? zeide Tarvin, die haar blik volgde.
Weet je nog waar de tent van je vader stond
en de oude keet, hier vlak bij de rivier. Hij
wees de plaats aan en Kate knikte zonder te
spreken.
Dat was een goede tijd, niet waar Je
vader was hing niet zoo rijk ais hij nu is, en
ik ook nietmaar wat waren wij gelukkig inet
elkander. Kate dacht terug aan dien tijd, en
zag weer haar moeder, die van 's ochtends tot
's avonds te veel vergde van haar zwakke krach
ten. De herinnering aan de eigenaardige bewe
ging waarmee zij haar hand oplichtte, om haar
gelaat te beschutten tegen de hitte van het vuur,
als zij iets stond te braden of te bakken, of het
kacheldeurtje opende, maakte, dat zij haar tra
nen moest inslikken. Het eenvoudige tafereel
was al te duidelijkzelfs het schijnsel van het
vuur op het gelaat, en de roode gloed, die door
de magere vingers scheen, zag zij
Hallo! zeide Tarvin, die de" kolommen
doorliep, zij hebben nog een ploeg moeten aan
stellen om de straten schoon te houden vroe
ger was er maar éen. En te Mesa House gaat
alles naar wensen. Dat is een goed teeken. Als
do nieuwe' spoorweglij n te Topaz is en een goed
hotel er bij, zullen alle toeristen er afstappen.
Zelfs nu komen er reeds verscheidene. Voor een
paar dagen heeft Looniis een diner van vijftig
couverts gegeven te Mesa House.' Zij hebben
een nieuw syndicaat gevormd om de warme
bronnen te exploiteeren. Het zou mij niets ver
wonderen als daar ook nog een stad gebouwd
werd. lleekler heeft gelijk. Zoo iets zal Topaz
ten goede komen.
Hij toonde het voorrecht, beBtaande in de
vergunning dien avond teblyven, te waardeeren,
door vroeg te vertrekken maar den volgenden
avond ging hij niet vroeg weg, en daar hij geen
neiging toondé, verboden onderwerpen aan te
roeren, vond Kate het aangenaam, dat hij kwam.
Zoo werd het langzamerhand tot gewoonte, dat
hij 's avonds aanliep en zich bij de familie
voegde. Gelukkig in het gevoel, dat zij eenige
vruchten begon te plukken van haar arbeid,
beschouwde Kate zijn bijzijn hoe langer zoo meer
als iets dat van zelf sprak. Soms haalde hij haar
over met hem op de veranda te gaan zitten, en
te genieten van den heerlijken tropischen avond,
als hemel en aarde elkander schijnen te raken,
en het op aarde zoo doodstil is. Maar gewoonlijk
zaten zij binnen bij den, zendeling en zijn vrouw,
en spraken zij over T' paz, over het hospitaal,
over den Maharajah Lunwar of over den dam
en somtijds over de kinderen der familie Estes
te Bangor. Gelijk echter meestal het geval is bij
hen, die geheel afgezonden! van de wereld leven,
draaide Jtich hot gesprek, tot wanhoop en erger
nis van Tarvin, gewoonlijk om de meest alle-
daagsche zaken.
Zooveel mogelijk onderhield hij zich met
Kate en in den laatsten tijd meestal over het
hospitaal, daar de vorderingen, die zij. daar
maakte, haar aanmoedigden. Na lang aanhou
den zijnerzijds, stond zij hem eindelijk toe, er
te komen om de hervormingen, die zij tot stand
gebracht had, eens in oogenschouw te nemen.
Er was heel wat veranderd sedert de dagen
van den krankzinnige en de „veelgeprezen vrouw,"
maar Kate, alleen wist hoeveel er nog te doen
was. Wordt ivrvolgd.)
