Binnenland.
Stadsnieuws.
De Shah van Perzië.
Een verrassend beriuht is ineens tot misge
el
ran iinZ"i"' zes ra,j'e"te" Zlli''en v:>" Tube-
ran, wil,Ie binnentreden. De schuldige schijnt
de hJ,r(Spert te w?e°' Shah, getroffen in
vervniï teret"0<i naar zijn paleis
vervoeid, waar luj om vier uur overleed.
ChXf» rif' Nasi;-&i-(lin wel' ,len »sl|ah in
anah (Koning der Koningen) zooals hij zoo
gaarne genoemd werd; men kent hem zelfs
persoonlijk in Nederland. i„ vele andere
landen van Europa, wat van Aziatische Vor
sten anders juist niet kan worden gezegd.
Bovendien zullen er vele Europeanen zijn,
(lie bij het vernemen van zijn dood, even
een blik werpen op hun knoopsgat meteen
Perzisch lintje
Shar Nasr-Ed-din, werd in 1831 geboren
en kwam in 1848 aan de regeering. In zijn
jeugd werd hij achtergesteld bij zijn jonge
ren broeder en groeide hij eenigszins ver
waarloosd op, en toen in 1848 de troon van
Perzië open kwam, moest hij dien met de
wapenen veroveren. Toen hij den troon be
klom, was hij zelfs eenigszins schuw, maar
al spoedig leerde hij het heerschen.
Over het geheel onderscheidde hij zich door
zijn zin voor de Westersche beschavinghij
was ook de eerste Perzische Koning, die een
reis maakte door Europa, die hij tweemaal
herhaalde. l)ie reizen deed hij voornamelijk,
naar het heette althans, om persoonlijk de
Europeesche beschaving te leeren kennen,
maar van Ae resultaten daarvan bleek weinig
in zijn Rijk; daar bleef alles ongeveer op
den ouden voet. Alleen werden allengs aan
zijn hof en in zijn naaste omgeving eenige
Europeesche allures en Europeesche uiterlijke
vormen aangenomen. Wel stelde de Shah
een Staatsministerie in. maar zijn regeering
bleef niettemin absoluut, despotisch zelfs.
Echter mag men niet over het hoofd zien,
dat hij wel iets deed voor handel en verkeer
in zijn Rijkhij liet spoorwegen aanleggen
en telegraaflijnen, en voerde een nieuw, op
Europeesehen voet geschoeid, muntstelsel in.
Nasr-Ed-din was buitengewoon rijken wist
op schitterende wijze zijn" geld uit te geven.
Hij laat een harem na met twintig wettige
vrouwen, eu moet zes zoons en dertien doch
ters hebben. De oudste dier zoons is Mu-
zaffer-Ed-din, iii 1853 geboren en dus juist
niet piepjong meer. Hij is sedert 1858 door
Rusland en Engeland als troonopvolger
ej'kend.
In het land heerscht overal rust.
Tot de aankomst van den nieuwen Shah
wordt de regeering gevoerd door den Groot
vizier.
ATJEH.
Herhaaldelijk hoort men de bewering, dat
de Atjehers toch eigenlijk groot gelijk hebben,
als zij zich tegen ons, vreemde indringers,
verzetten, en als wij ei- goed over dachten en
ons niet door eigen belang lieten verblinden,
moesten wij ons liever terugtrekken.
Zulk een redeneering snijdt, echter geen hout.
Als wij op onzen weg natiën ontmoeten,
die roof en moord plegen op onze koop
vaarders en wier regeeringen onwillig of
onmachtig zijn om de roovers te straffen, ja
zelfs, wat nog erger is, hen bedekt aanmoe
digen, is het dan niet zaak zulk een volk
weerloos te maken of althans te trachten bet
onder de knie te krijgen 1
Zoo nu is het met. den roofstaat. Atjeh ge
steld, hetgeen blijkt, uit de volgende feiten
de voornaamste nog maar die uit
Atjeh's zonden register zijn gelicht:
1e. In 1828 ondersteunden de Atjehers
heimelijk de Padries (van Pedir), met wie wij
in oorlog waren. Onze schepen stonden meer
dan andere aan hun vervolgingen bloot, waar
om wij alleen onder Amerikaansche ol En-
gelsche vlag in de A tjehsche wateren konden
varen.
2e. Ip 1820 overrompelen de Atjehers ons
fort te Tapanoeli, plunderden alles en staken
onze gouvernementsgebouwen in brand.
3e ln 1831 vielen zij een Amenkaansch
schip de «Friendship" aan, vermoordden den
gezagvoerder en twee schepelingen en plun
derden het vaartuig.
4e. Op 17 December 1831 schreef resident
p:iout dat de Atjehers ons het eiland Nias
hadden ontroofd en van daar uit een uitge-
breiden slavenhandel dreven, dat Baros door
hen een stapelplaats van smokkelwaren was
oewonlon, dat Poeloe Monsalar (bij Tapanoeli)
tot. een rooversnest was ingericht, dat onze
posten Aver Bangis, Natal en Tapanoeli door
hen in een ellendigen toestand waren ge-
brarht, kortom, «lal .Ie Atjehers den gehee en
handel om den Noord onmogelijk lia.lden
8Tea Majoor MM,ids, die in 1882 hot nooi-
deliik doel van Sumatra's Westkust opnam,
rapporteerde, «lal alle eilanden aan die kust
ontvolkt waren tengevolge van de plunder
tochten der Atjehers,
6e. In 1836 werd de Nederlanrlsche schoe-
;r «Dolphijn," die 1'30 000 aan zilver- en
kopergeld in had, door de Atjehers geplun
derd en opgebracht. De gezagvoerder was
vermoord en diens kind was bij den sultan
van Atjeh. Het geld en hel geschut van de
schoener had de sultan voor zich gehouden.
7e. In 1838 beschoten de Atjehers Baros.
8e. In 1848 deden zij een stouten aanslag
op Singkel, nadat dit in 1840 door kolonel
Miehiels bemachtigd was.
9e. In 1851 ondernamen de Atjehers rooi
en plundertochten op de Banjak-eilanden.
10e. In 1844 hebben zij in de Atjehscbe ha
vens twee Bi'itsche handelsvaartuigen geplun
derd en een koopvaardijschip uit Napels leeg
geroofd.
11e. In 1852 werd de Engelsche schoener
«Conry Castle'* geplunderd.
12e. In 1854 poogden de Atjehers den tolk
om te koopen om de geheele bemanning van
het Nederlandsch oorlogsschip »Haai" te
vergiiligen.
13e. In 1861 werden twee Nederlandsche
schepen door hen genomen.
'14e. In 1863 liet hun sultan Batoe Bara
beschieten, hoewel deNederlamlsche vlag van
die versterking woei.
15e. In 1868 werden twee handelsprauwen
door hen geroofd.
16e. Terwijl Nederland in 1872 met Atjeh
in onderhandeling was, zond Atjeh heimelijk
een atgevaardigile naar Frankrijk om hulp
tegen ons in te roepenToen ons oorlogs
schip «Marnix" het gezantschap van oen
sultan te Singapore heel hoffelijk aan land
bracht, bezocht het gezantschap daar de agen
ten der vreemde mogemlheden om hulp te
krijgen, teneinde de Nederlanders te ver
drijven
Was het na al die en nog veel meer!
feiten van zeeroof', plundering, moord en
verregaande trouweloosheid zoo geheel te
verwonderen, dat 26 Maart 1873 de oorlogs
verklaring volgde
Biykens de jongste gebeurtenissen toonen
de Atjehers er niet beter op geworden te zijn.
Te wenschen is, dat het generaal Vetter
thans gelukken moge, voor goed een eind
te maken aan de onafzienbare reeks door de
Atjehers bedreven wandaden, en het roovers
nest. voor altijd onschadelijk te maken.
De correspondent van de Times te Singa^
pore seinde 28 April aan zijn blad
«De bijzonderheden van het ontzetten en
verlaten van de Nederlandsche buitenposten
in het noorden van Sumatra bewijzen, dat
er hevig gevochten wordt. De Atjehers vechten
metwanhopigen moed, man tegen inan. Deont-
zeltingscolonne van majoor Van Heutsz werd
omsingeld. De Atjehers braken door de colonne
been en vermeesterdam een kanon. De Hol
landers hernamen het kanon dooi' een stoute
charge met de bajonet. De gewapende politi«ï
(marechaussee) gedroeg zich schitterend, char
geerde met de sabel in «Ie vuist en ste.lde
vóór de aankomst van versterkingen (je colonne
in staat met het kanon terug te trekken.
Een andere colonne liet echter een kanon
achter.
«Het hoofd Toekoe Oejnar blijft thuis, en
ofschoon zijn volgelingen tegen de llollantlers
vechten, gelooft men, dat hij weer vriend
schap wil betuigen. De troepen zijn zeer
vermoeid en het hospitaal is vol. Men ge
looft hier, dat de Nederlanders Atjeh niet
kunnen ten onder brengen zonder gfoote ver-r
sterkingen uit Holland."
vertrekken, een sterkte krygen van 100 kor
poraals en manschappen en 5 onderoffi
cieren.
Het Paleis van wijlen Prins Hendrik, in
het lange Voorhout te 's-Gravenhage, tot
dusver toebehnorende aan H. K. H. mevrouw
de Groothertogin van Saksen, is Vrijdag in
eigendom overgegaan aan H. M. de Konin
gin-regentes.
Gelijk reeds gemeld werd. zal de Tweede
Kamer, als zij 5 Mei verder bijeenkomt,
eerst enkele ontwerpen in de afdeelingen
onderzoeken, baai zeer weinig voor oper-
bare behandeling gereed is - het. voor
naamste is de Hinderwet kan de loop der
werkzaamheden er toe leiden, dat de Kies
wet, als daarover, gelijk waarschijnlijk is, ter
stond eindverslag wordt uitgegebracht, den
!2en in openbare behandeling komt.
Naar men verneemt, zal de Commissie
van rapporteurs voor de Kieswet ter vast
stelling van baar eindverslag bijeenkomen,
nadat de Kamer haar werkzaamheden zal
hebben hervat. Het medelid dier Commissie
de lieer Tak van Poortvliet, is nog niet uit
het buitenland teruggekeerd, doch wordt bin
nen enkele dagen terugverwacht.
De Minister van Oorlog heeft bepaald, dat
het schriftelijk gedeelte van het toelatings
examen voor de Cadettenschool op 9 en 10
Juli a. s. te Arnhem, Breda en's Gravenhage
zal worden afgenomen en dat daarbij aan
alle adspiranten dezelfde vragen worden op
gegeven.
Ter voorkoming van het reizen op Zondag
is dit jaar door oen Minister van Oorlog be
paald. dut de miliciens, voor wie de opkomst
voor de herhalingsoefeningen op een Maan
dag is bevolen, indien zij wonen in een ge
meente van waar zij nietinóen dag hun gar
nizoen kunnen bereiken, niettemin zich eerst
op den dag voor de opkomst vastgesteld, op
marsch behoeven te begeven
In April werd ter behoeve van het Taal
fonds geschonken of toegezegd 3903 en
88 franc.
In het geheel is tot dusver. Uijoongobracht
f 5G 782.37l/2' benevens 338 franc en/23.50
aan jaarlijkscbe bijdragen.
Slechts door 39 van de 98 dienstdoende
schutter(j-karpsen iu Nederland is adhaesie
betuigd aan het adres van de officieren der
dd. schutterij te Haarlem, waarin aan H. M.
de Koningin wordt verzocht., stappen te doen
tot verbetering der Schutterijwet.
In de jongste zitting van den Gemeente
raad van A msterdana is een voorstel tot reor
ganisatie van de politie aangenomen. De
tractemepten van «lo agenten zijn eenigszins
verhoogd en de diensturen gunstiger geregeld.
Door deze regeling is de Begrooting der
politie van de Hoofsttul gebracht op f882 640,
Door de annexatie van Nieuwer-A instel
is de bevolking van Amsterdam in den nacht
van 30 April op 1 Mei vermeerderd met
ongeveer 28000 en dus gestegen tot om
streeks 485000 zielen.
Het juiste cijfer zal natuurlijk eerst later
bekend worden, vooral onviat den len Mei
steeds veej verhuizingen en veranderingen
van woonplaats voorkomen.
O,uk de insohrijvingen op «ie 3% leening
ten laste van de gemeente Leeuwarden,groot
Vnj.lag- werd te s-gmvenlmge het vol- f270(100, zijn wegens tc lage koersen niet
gen,Ie Regeeringstelegram ontvangen „anmnomen.
l joet Toengkoep on Nia Makam zijn met
bemlen op weg naar VI Moekims om Toe
koe üeniar te steunen,"
«Gisteren nacht is de benting van Tjoet
bij Toengkoep door een detachement, geno
men en vernield. Fén fuselier werd licht
gewondde vijand na«l zeven dooden. Wij
maakten vijf gevangenen."
De Telegraaf ontving Zaterdagochtend de
volgende telegrammen
«Toekoe Oemar is gevlucht naar Datah
Ayer" en «Heden rukten drie bataljons onder
overste Heutsz uit om Larnsoet en Senelop
te tuchtigen." Men herinnert zich, dat die
tuchtiging 19 April niet plaats kon Rebben.
Het Nieuws van d&n Dag kreeg Zondag
dit telegram i
«Larnsoet verbrand, Senelop getuchtigd.
Twee minderen gesneuveld, twaalf minderen
gewond."
H. M. de Koningin-Regentes heeft, ook
namens H. M. de Koningin, wederom een
bedrag van f1000 geschonken aan de ver-
eeniging «Nationaal Fonds", tot ondersteu
ning van de nagelaten betrekkingen van
in Nederlandsch Indië gevallen militairen,
als bewijs van belangstelling in liet streven
der vereenii ïing.
In verband met een door den Minister
van Koloniën ontvangen telegram van den
Gouverneur-generaal, waaruit blijktdatrnen
in Inilië spoedig de beschikking wenscht
te hebben over sergeanten en korporaals
van het wapen der artillerie, is bepaald,dat
bij de eerstvolgende afdeelingen aativullings-
troepen in «ie eerste plaats militairen moe-
worden ingeiieeld, die tot genoemd wapen
bobooren.
Venier is bepaald, dat de detachementen,
welke den 16en en den 24sten dezer zullen
aangenomen.
Als een bewijs hoe schaarsch de voorraad
straatklinkers aan de steenfabrieken is, meldt
men, «lat bij een aanbesteding, gehouden
door het Gemeentebestuur van Deventer, voor
«Ie levering van 175000 stuks, geen enkel in-
schijrvingsoriefje is ingekomen.
Op de jongste weekmarkt te Sneek waren
4000 kievitseieren aangevoerd, te Leeuwar
den ruim 000 stuks. De handel in deze
eieren is en blijft levendig, door de vele
vraag uit bet buitenlanddie voor Frank
rijk is enorm.
Niettegenstaande dien grooten aanvoer
bleef de prijs gelijk aandien der vorige week,
nl. 14 cent.
Nu ook ds. G. Th. Smitte te Daarle, voor
baar beroep bedankte, ziet de Ned. Hervorm
de gemeente te Giesen-Rijswijk zich voor
«len 50en keer teleurgesteld in baar pogen
om een eigen predikant te krijgen.
Men verzoekt ons mee te doelen, dat de
Nederlandsche Cacao-fabriek, te Helmond,
door Z. M. den Kon «,g der Belgen is ge-
breveteerd voor baar Helin-Cacao en cho
colade, met het recht tot het voeren van bet
Koninklijk wapen en den titel van Hofle
verancier.
In den loop van dit jaar zullen onderschei
dene ambtenaren der gemeente den dag
herdenken, waarop zij als zoodanig vóór 25
jaren werden benoemd, n.1.27 Juli de heeren
W. H. Kam, als gemeente-architecten leeraar
in het rechtlijnig teekenen aan de Hoogere
Burgerschool; J. C. F. Prikken, als leeraar in
de wiskunde, en F. Rauh, als leeraar in gym
nastiek en exerceeren aan de Hoogere Burger
School en A. M. Kollewijn Nz., als leeraar in
de geschiedenis en aardrijkskunde, respec
tievelijk aan de inrichtingen voor Middelbaar
en Hooger onderwijs (9 Aug. 1883 ging bij van
de II. B. S. naar het Gymnasium over)F.
W. Ebert, als amanuensis aan de H. B. S.,
(21 Maart 1876 werd bij tot concierge ama
nuensis benoemd)mejuffrouw N. Vervark-
Pronk, die 26 September 1871 tot gemeente-
vroedvrouw werd aangesteld, en 3 October de
heer I. J. Videwink, havenmeester.
Het verschijnsel, dat zich Maandag te
Nijmegen voordeed, is Vrijdag op de week
markt hier herhaald De aanvoer van boter
en eieren was zón groot, dat de oudste ge
trouwe markbezoekers zich niet konden her
inneren dat ooit te hebben aanschouwd. De
boter liep dan ook terug tot den ongekend
lagen prijs van slechts 35 cent per hall' Kilo,
terwijl de mooiste grooce eieren voor 2
cent moeilijk koopers konden vinden, zoodat
er vele honderden onverkocht van de markt
door de boerinnen huiswaarts werden mee
genomen.
Aangaande den niewbenoemden kantonrech
ter schrijft men uit Middelburg:
Door de benoeming van mr. B. J. F. van
Voorst Vader, rechter in de arrondissements
reebbank bier, tot. kantonrechter te Amers
foort, komt een zetel open in de Provinciale
Staten van Zeeland, waarin de heer Vader
sedert 1892 voor bet district Middelburg zit
ting heeft. Bovendien heeft de vertrekken
de magistraat enkele jaren zitting gehad als
lid van den Gemeenteraad, doch werd hij bij
de periodieke verkiezingen in 1893 dooreen
liberaal vervaugen. De heer Van Voorst Va
der is bovendien sedert eenigen tijd commis
saris van den polder Walcheren.
De militaire apotheker 2e klasse G. R.
ten Burg, van het Militair hospitaal hier,
is met 1 Mei geplaatst bij dat te Bergen-
op-Zoom,
Dezer dagen was een knecht des heeren Van
Vollenhoven bezig inet een paknaald een
zak dicht te naaien, toen hij zich een onbe
duidend prikje in zijn duim gaf. Spoedig
echter zwol «leze op en daarna ook de arm,
en wel zoo hevig, dat men het noodzakelijk
achtte, heelkundige hulp in te roepen, en
bleek weldra, dat er bloedvergiftiging ont
staan was.
De patiënt is thans buiten gevaar.
Gistermiddag omstreeks half éen werd een
•ij hevige boschbrand in het akkermaals
hout des heeren Verhoesen, aan den Utrecht-
schen weg bij het Paviljoen, gebluscht door
een sergeant der infanterie met 50 man.
Omstreeks half vier heden nacht brandde
een huisje achter de schietbaan des heeren
Tromp van Holst aan de Dorresteinsche
steeg af.
De brandweer werd niet gealarmeerd en
zou bovendien, door volslagen gebrek aan
water, niets hebben kunnen uitrichten.
Men zegt, dat de schaden door assurantie
gedekt zijn.
Bij de verkiezing voor óen lid van den
Gemeenteraad van Hoogland zijn uitgebracht
55 geldige stemmen.
Herstemming moet gehouden worden tus-
schen de heeren A. Van Dijk en J. Hilhorst,
die ieder 18 stemmen verkregen. De overige
stemmen waren over 7 candidaten verdeeld.
Tot voorzitter van het waterschap «Over-
zeldert" is herbenoemd, tot 1 luni 1902, de
heer H. Ebbcnhorst, te Hoogland.
Tot onderwijzer aan de bijzondere school
te Zeistfis benoemd de beer A. S. Klïisener,
daar, dié bij het laatst gehouden onderwij
zers-examen te Utrecht de akte van onder
wijzer beeft behaald.
Tot tijdelijk onderwijzeres aan de openbare
school te Soest is benoemd mej. F. M. Har-
ting, van Soesterberg.
De verkiezing van twee leden voor den
Gemeenteraad van Sclierpenzeel zal plaats
hebben op Dinsdag 12 Mei a.s.
Bij de terugkomst van dr. Leyds, den
Staats-secretaris der Zuul-Afrikaansche Repu
bliek, wijdt De Volksstem een woord van lof
aan den ook hier ter stede zeer bekenden
heer C. K. van Boeschoten, die gedurende
een half jaar de moeilijke taak van Staats
secretaris met eere heeft vervuld.
«Het groote publiek," dus zegt het blad,
«weef weinig van den omvangrijken arbeid,
die dagelijks gedaan wordt in den noord
oostelijken hoek van het Staatsgebouw te
Petroria en slechts de ingewijden kunnen
beseffen wat daar gedurende de maanden
Januari en Februari gewerkt en gestreden
is. De heer Van Boeschoten heeft ruimschoots
zijn aandeel gehad aan dit werken en strijden
en was in ue bange dagen, die nu achter
«len rug liggen, een nooit falende steun voor
President Kruger en de Uitvoerende Raads
leden. Sedert «Ie dagen van Schoemansdal
heeft deze «Hollander" lief' en leed met de
Transvaalsche Boeren doorgemaakt en hij ge
niet dan ook sinds jaren het volle vertrouwen
i en de oprechte achting zijner medeburgers."
