Maandag 30
November 1896.
No. 4619,
46e Jaargang.
KOMT!
Binnenland
Uitgave
firma A. H. Van CLEEFF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagnamiddag met gratis Zondagtblad. Abonnement por 8 miuiiulon 1.Franco
por post ƒ1.16. Abonnement alleen op hot Zondagsblad voor Amersfoort 40 el., voor liet binnenland 150 ct, pot
0I1, A('vertontiön 1-0 regels GO et.; elke regel meer 10 et. (Irooto letters naar pliuiUrnimto. r.egaln-,
nilltt V! '!n,elKl'lliiigsi,(lvert. per regel 10 et. Reclames per regel 25 et. Afumderlijkv nutmiwr* 10 mil.
uienstaanbiedlnflen en aanvragen, uitsluitend voor- en betreffende den werkenden stand, van minstens 5 regels, in het
Zondagsblad, per regel,5 0ont.
Bij adverteutiën van buiten de stad worden do incnsseorkoslcn in rekening gebracht.
Bureau
kortegracht 56
Tolephoou 19.
Ge moet komen
Wie, tot wie, waarmede, waarom?
Staat me toe, vrouwen en mannen van
onze stad, van Nederland, dat ik in de vol
gende regelen zij liet ook niet geheel in
volgorde die vier vragen eenigszins uit
voerig beantwoord.
Wie er komen moet?
Wel, allen, die belangstellen in de vrouw,
in haar positie in de maatschappij, allen die
gevoelen, «Jut er iets gedaan mod worden om
door haar toestand te verbeteren, verheffend
en veredelend te werken iloov en voor de
gemeenschap.
Welken invloed de vrouw uitoefent op de
maatschappij behoef ik dat nog uileen
te zetten, waar ons schier eiken dag hij alles,
zoowel in goeden als in slechten zin, de uitroep
op de lippen ligt«Cherchez la femme
En dat dit, helaas, soms in slechten zin
geschieden moet, ligt dat dan immer aan haar,
aan de vrouw, dan wel aan haar verhouding
tot tie niaatschappy
Wordt haar werkkracht niet vaak gelijk
gesteld met die van den man, wordt er in
tellectueel niet dikwijls van haar hetzelfde
gevergd als van hem, doch voor een veel
geringer loonwilt ge het deftiger uit
gedrukt, voor lager salaris? Maar waarom, ja,
waarom
Is het, omdat de vrouw niet zooveel be
hoeften heeft als de man, en zij zich beter
behelpen kan dan hij, zooals ik kort geleden
hoorde beweren?
01' moeten we bet zoeken in hot feit, dut er
zoovele vrouwen zijn, die staan te hunkeren
om een graantje te kunnen pikken op liet
betrekkelijk enge al wordt bet gelukkig
dagelijks uitgebreider arbeidsveld dat voor
haar opengesteld is, waardoor ze gedwongen
zijn te nemen, wat haar geboden wordt, uit
vrees dat men haar afwijzen zal als zij gelijke
eischen stellen als de man
Is het, om óen voorbeeld uit vele te noemen,
betaling van arbeid, laat me zeggen van tijd
(met het oog op de bemerking van een jong-
mensch, dat vrouwen alles «werk" noemen)
welke bijvoorbeeld detelepbonistengenieten.
't Is mij bekend dat aan twee meisjes
samen, de eene als telephoniste en do andere
als assistente, f350 per jaar wordt betaald
waarvoor zij 13 uur per dag (Zjmdags 2 uur)
de eene 7, de andere zich op liet kan
toor moeten bevinden, 't Is waar. dat er per
dag slechts gemiddeld 05 aansluitingen ge
vraagd worden, maar een der beide meisjes
moet toch steeds aanwezig, terwijl zij niet
veel anders verrichten kan, niet alleen
omdat liet schelletje haar telkens oproept,
maar ook, wijl zij de aan haar betrekking
verbonden, nogal uitgebreide, administratie
moet voeren.
Zouden er jonge mannen van 115 a 30
jaar ik neein den gemiddelden leeftijd
te vinden zijn die, het geduld, den «Ausdauer"
bezitten om (nog wel met zijn tweeën) f350
per jaar verdienend, '13 uur per dag dien
eontouigen arbeid te verrichten, welke veel
accuratesse en een zekere handigheid ver-
eischt
Veroordeelt echter de maatschappij niet,
die dat geringe salaris betaalt, veroordeelt
do vrouwen niet, die daarvoor werken, doch
het vonnis trell'e ons, wanneer we niet zorgen
ter minste niet trachten verbetering
te brengen in dergelijke misstanden.
En dat kunnen, «lat moeten we; met op
eens, maar geleidelijk, niet door hard schreeu
wen, doch door kalme, weloverduchte daden;
de vrouw niet alleen, neen, met don man.
Oin daartoe echter te geraken, moeten we
de wonde plekken loeren kennen, dienen we
te weten, in volle uilgestrektheid, watde vrouw
vermai/ en niet vermag te leveren, hoe ze
arbeidt, of ze in de goede richting werkzaam
is, on dan eerst zullen we gegevens bezitten
om lot het middel te komen, dat allereerst
tot verbetering van vele misstanden kan
leiden en wellicht ook tot uitbreiding van den
werkkring der vrouw.
En «lat beoogt «Ie Voreenigiug "Nation.de
Tentoonstelling van Vrouwenarbeid" gevestigd
te Amsterdam. Zij hoopt, zoo mogelijk in 1898
(waarschijnlijk te Amsterdam of in den ifuag)
een tentoonstelling te houden van vrouwen
arbeid, zoowel op hol; gebied van nijverheid
kunsten wetenschap als opdat, van maatschap
pelijk workzij stelt zich voor, gedurende de
tentoonstelling, aan vrouwen de gelegenheid
te geven tot het uitoefenen van bedrijven,
tot liet houden van bijeenkomsten die be
vorderlijk kunnen zijn aan «Ie uitbreiding van
den werkkring «Ier vrouw in Nederland, en tot
liet organiseeron van muziek- en andere uit
voeringen.
Daardoor hoopt men een overzicht le krij
gen van den arbeid, waartoe «le Nederland-
sche vrouw in staat is en tevens tot de ont
dekking te komen in welk opzicht een en
ander verbetering, aanvulling of totale ver
andering vereischt. Ze zal, door daaraan
tevens de gegevens te verbinden van loon,
werktijd enz., als 't ware ook een soort
enquête zijn, een voorname leiddraad tot
liet verkrijgen van zuiverder maatschappelijke
verhoudingen.
Echter, zal men bereiken wat zoo boog
noodig is, dan moet de oude spreuk der
vaderen «Eendracht maakt macht" daartoe
het devies zijn van geheel Nederland, zoo
van man als vrouw, zoo arm als rijk.
Op dan, gij vrouw uit liet volkschaam
u niet over uw eenvoudigen arbeid
deze getuigt vaak van meer geduld, van
practischer zin dan die van uw meer ge
fortuneerde, meer ontwikkelde zustergeef
ons het werk uwer vereelte handen
het doet, door zooveel oogen gezien, door
zoovelen beoordeeld, wellicht op middelen
zinnen om uw werk meer winstgevend te
maken, «ioor verbetering of verandering inde
grondstoffen aan te brongen, door andero
middelen van vervaardiging aan te wij zen.
Op dan, gij meer ontwikkelde vrouw,
die, op welke wijze ook, in uw onderhoud
inoet voorzien. Toon ons, waarmede gij dat
doet, bescllriji echter alles zooveel mo
gelijk, hoe, waarvan, waarmede, in hoeveel
lijd ge uw werk vervaardigt, geef de prijzen
op «Ier grondstoffen, zeg ons welk loon
ge bedingt, weest niet karig, met een woord.
Kunt go ons geen product uwer handen,
van uw geest geven, omdat ge uw brood in
een betrekking verdient, geen noodzond
ons een beschrijving van uw werkkring; ver
tel ons, wat gij er van ineedeelen kunt, wijs
ons op «le leemten, welke er volgens uw op
vatting bestaan, laat duidelijk op den voor
grond treden boe ga u verbetering denkt.
Op dun. gij kunstenares gun ons een blik
in het rijk van het schoone; wees u uwer
grootsclie taak bewust door met uw talent
«ie snaren in het gemoeil van de be
sehouwers te doen trillen, hen op te wekken
om tot verbetering, tot verandering mee te
werken van zooveel, dat juist op deze ten
toonstelling getuigen zal van zoo menig kom
mervol bestaan, van zoo menigen strijd in
het geheim gestreden, dikwijls met een glim
lach om «le lippen van haar, die voor «le
wereld niet weten wil, hoe ze tobben moet,
om «er door te komen."
Op dan, gij vrouw van de wereld, wier
middelen het veroorlooven zich met meer
kostbare liefhebberijen bezig te houden.
Laat ons zien, waaruit deze bestaanwat
voor u liefhebberij is, kan pruetisch, op
grooter schaal, zij liet. soms inet oonigo
wijziging aangepakt, oen industrie worden,
welke aan veel handen arbeid verschaft.
Op dan eindelijk, gy vrouwen, die niets
zult inzenden het waarom laten we in hot
midden. Voegt u bij de mannen van fortuin,
van naam, van talent. Gij kunt «'tok iets,
zelfs heel veel geven uw sympathie
in woord, uw steun in daad, door ii«l te
worden van «le Vereeniging, door propaganda
voor haar te maken. Zij hoeft ook «Ie luilp
van don man noodig, financieel en moreel,
oil hij, «lie zich aanmeldt, als lid, zal harte
lijk welkgehooton worden luj, «li»» de
pen opneemt om do wonsehelykheiil dezer
euquêto laat ine het zoo noemen to
betoogen, kan zich verzekerd houden van
de dankbaarheid der Nederlandsche vrouw.
De man en de vrouw samen strevend,
samen werkend om verbetering van sociale
toestandenis er gelukkiger vereeniging
denkbaar
Laat ine nog een paar woorden zoggen
naar aanleiding van eon zooeven vernomen
opmerking van iemand, toon ik over «Ie
Vereeniging sprak.
«Dan zuilen zij zeker nog meer de mannen
in «le wielen rijden", heette bet. Neon,
dat is allerminst het doel dezer beweging
integendeel. Als voor de vrouw
nieuwe bronnen van bestaan, nieuwe wegen
voor haar arbeidskracht en arbeidslust, in
overeenstemming met baar sekse, geopend
zullen worden, dan «rijdt zij den man volstrekt
niet in «Ie wielen". Er blijft nog genoeg ter
rein over voor liem, waarop zij zich, uit velerlei
oogpunt, niet waagt en wagen zal, vooral
wanneer hot haar eenigszins gemakkelijk
wordt gemaakt, hel brood elders te kunnen
verdienen.
Maar dat er dagelijks me«*r vrouwen op
treden, «lie of in hun eigen onderhoud voor
zien, of een werkzaam leven leiden willen,
wie zal, wie durft dat laken?
Allerlei oorzaken doen het aantal huwelijken
verminderen, of op later leeftijd sluiten
da i eersty<Is. Ziet daarin geen treurig
teeken «les tijils, ouders, maar weest dank
baar, dat go met uw dochtei-s leeft in een
eeuw, waarin gij bet huwelijk niet behoeft
aan te grijpen als het eenigc middel om
haar «geborgen" te weten of gevrijwaurd
tegen de verveling van een werkeloos oude-
ionge-juffrouwen-bestaan De poes en de
breikous, nog eenige jaren geleden deat'ri-
buton van een ongetrouwde vrouw, zullen
Goddank Pij onze, gelukkig steeds meer ge
zond «lonkende ongehuwde vrouwen, weldra
geheel lot de traditie belmoren.
Erkent, met dankluiarheid het gelukkige
feit, dat thans niet meer laag wordt neergezien
op het meisje «lat werkt, zij liet om den
broode, zij het omdat zij behoefte gevoelt
om zien nuttig te maken.
Het is daarom uw plicht, ouders, om elke
beweging in de goede richting te steunen,
die uw dochter daartoe een gemakkelijker
een beteren weg aanwijst.
«Ze zul wel trouwen," denkt gedat is
mogelijk, dikwijls wensclielyk, doch niotaltijil
zeker. Welnu, stel, datzy werkelijk trouwt, zal
zij dan minder door baar echtgenoot gewaar
deerd, geliefd worden, als zij, mot ol zonder
bruidschat in klinkenden munt de capaci
teiten, den lust tot werken meebrengt; zul
zij een minder goede, zorgzamo moeder voor
baar kinderen wezen, wanneer zij al het
moeilijke dilcwjls, maar ook al de zelfvol
doening vaak van don arbeid kent; zal zy
haar kroost dan niet boter kunnen voorbe
reiden tot- en kracht meegeven voor don
strjjddes lovens, die een ieder toch in meerdere
of mindere unite wacht?
O, ik zou ii nog hooi veel kunnen zeggen
over «lit onderwerp, maar ik moet rekening
houden met de beperkte ruimte dozer courant.
Even dus nog «le voorwaarden van bet lid
maatschap van de Vereeniging T. v. V. A.
aangestipt. De contributie bedraagt voor
ieder l'o per jaar, zich verbindende voor
den (voorloopigon) duur der vereeniging,
d. i. 5 jaar. Men is echter ook lid, wan
neer men oen bijdrage in eeiis schenkt
van f20.
De contributie is boog, vooral met betrek
king tol den tij'l «lien men «er aan vastzit".
Maar op bemerkingen daaromtrent in do
Algemeene vergadering, VVoensilag jl. te
Utrecht gemaakt, word door liet Bestuur
geantwoord, dat gemeend was, de contributie
niet lager te mogen stellen.
In hoeverre dit al of niet goed gezien is,
laat ik onbesprokenalleen zij opgemerkt,
«lat kleinere by«lragoti dan l'5 gaarne aan
genomen worden, ofschoon zo in geen enkel
opzicht rocliton van lidmaatschap geven,
Waarom zouden achter niet oenigen gezame-
Ijl: die contributie bijeenbrengen, al kan
het lidmaatschap slechts op naam van óen
hunner toegekend worden
Het Bestuur bestaat uil Mevr. C,
Goedkoop-De Jong van Beek en Donk (te
's-Gravenliago), Mevr. T. WeHturinunn-Smit-
huizen(Amstordam) Mevr. C. A. Worp-Rolund
Holst (Groningen), Mevr. II. H. Scholten-
Croinmeiin (Amsterdam), Mej. Jungius en
Mej. II. Dull (Groningen), die gaarne bereid
zijn tol het govou van inlichtingen en hot
verstrekken van exemplaren van de Statuten
en liet Huishoudelijk Reglement, waarin
men aangaande de vereeniging allerlei
bijzonderheden vernoemt, welke te uitvoerig
zijn om hier te vermelden. Het bestuur is
tevens zoo vriendelijk geweest, eenige exem
plaren bij my (Korlgorucht 00) beschiküaur
te stellen voor non, «lie verlangen iets meur
te weten van dezo zaak.
Mijn slotwoord tot bon naar ik hoop
tot zeer enkelen die het aaprès nous le
deluge" toegedaan zijn en geen lust, geen
roeping gevoelen om mee te werken tot
verbetering, tot verandering van de positie
der arbeidende vrouw inden meestuitge-
breiden zin.
Gij kunt dio onverschilligheid, «lio laksheid
niet volhouden, wanneer gy bedenkt hoe het
met u gesteld zou zyn, indien uw voor
gangsters en voorgangers óok «lat principe
gehuldigd hadden ongy u in omstandigheden
bevonden luidt, waarin gy mot vreugde «Ie
band zoudt aangrijpen, die verbetering zoekt
te verkrijgen.
Uit dankbaarheid dus verwachten wy, dat
ook gy «le hand aan den ploeg zult slaan uit
hese/, dat er verbetering moet komen, re
kenen wy op do deelneming en belangstelling
van u, die uw weikkraciit, uw tulenten voor
een gering loon moet gevenuit verlangen
om liet lot uwer zustoren in overeenstemming
ma liet uwe te kunnen brengen, roepon
wij do medewerking iu van u, die u geplaatst
ziet in oen werkkring waarvan bet salaris
niet in zulk een schril contrast staat met het
geen er voor verlangd wordt.
Komt dus allen toont u solidairI 't Geldt
hier oen hoog belang, een, «lat in stoffeljjken
en moroelen zin, de maatschappij voert tot
een «Excelsior I"
SUZE FREDERIKS
Van Cleeff.
In de zitting van «le Tweede Kamer is
Donderdag met t»8 tegen 22 stemmen besloten
om met 1 Januari u. s. «io nieuwe Wet op
het Personeel in te voeren.
Aan de Memorie van antwoord op het
Voorloopig verslag der Tweede Kamer over
«lo Begrooting van Bimienlandscho Zaken is
liet volgende ontleend
In antwoord op «Ie gedane vragen zegt «Ie
Minister, dut een handleiding by de uit
voering der Kieswet niet van hem verwacht
kun worden. Evenmin is van hom te wachten
oen wetsontwerp waarin de banken van leening
tot. een monopolio van hot publiek gezag
worden gemaakt, en ook niet een herziening
der Drankwet.
Voor aanstelling van Rijksinspecteurs voor
hot Armwezen ziet de Minister geen reden,
t Keu partieole herziening dor Wet op do
Schutterij is, naar 's Minister oordeel, in de
i tegenwoordige politieke omstandigheden moei-
lijk tot afdoening te brengen.
Met bot stelsel van afmaking bij bet uit-
j breken van mond- en klauwzeer wordt krach
tig voortgegaan.
I Do Minister is bereid, inot zyn ambtgenoot
I van Financiën in overleg te treden oin ook
aan leeraars van onverplichte Gymnasia en
gemeentelijke Mnegera Burgerscholen van
I Rijkswege aanspraak op nonsioun lo geven.
I Voordrachten voor subsidiën mui dcgemeen-
