Maandag 13
September 1897.
No. 4701,
46e Jaargang.
EIGEN HULP.
Binnenland.
VERGIFT.
PHOENIX BROUWERIJ.
H. MEURSING& Co. AMERSFOORT.
Specialiteit in Exportbier naar de Tropen
Uitgave:
Firma A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.franco per
post f 1.15. Advertentiön 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Groote letters naar
plaatsruimte. Legale-, ol'ficieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Afzonderlijke
nummei-s 10 cent.
Bij advertentiön van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
Buroau
KORTEGRACHT66
Telephooii 19.
II.
In ons voorlaatste nummer schreven
we, dat .Eigen Hulp" zooveel nadeel
doet aan den winkelstand doordien de
winkeliers, in plaats van gezamelijk tegen
haar op te treden, het laten bij klaag
liederen en zij in het hoogste geval
trachten elkaar een vlieg af te vangen;
terwijl zeer velen zoo niet het grootste
aantal van hen die gebruik maken van de
winkelvereeniging niet bedenken, dat deze
niet voor hen werd opgericht.
Dit laatste noemdeu wij immoreel en
en het zal ons niet moeilijk vallen dit
wellicht scherpe, maar toch juiste woord
te verdedigen.
Wij kunnen ons voorstellen,dateenige
jaren geleden, toen in een der grootste
steden van ons land de handel in artikelen
van dagelijksch gebruik in handen was
van drie of vier groote firma's, die weder
aan elkaar verwant waren, dat er toen
behoefte bestond om dezen, die werkelijk
te hoogc prijzen vroegen voor hun waren,
te dwingen om de artikelen van dage
lijksch gebruik goedkooper te leveren.
Dat toen personen, die van een soms
zeer beperkt inkomen moesten leven,
zich vereen igden en onmiddellijk van de
grossiers een flinke hoeveelheid kruide
nierswaren inkochten, om die met een
zeer geringe winst weder te verkoopen,
is niet anders dan hoogst billijk te
noemen.
Maar voorkomen had moeten worden,
dat naast die artikelen van dagelijksche
behoefte, zaken werden ingeslagen welke
uitsluitend tot luxe moeten worden ge
rekend en meer nog, dat verkocht werd
aan hen die onder geen enkel opzicht
konden gerangschikt worden tot de zoo
genaamde minimum-lijders.
Deze beide zaken namen geheel en
en al het karakter weg dat „Eigen Hulp"
beoogde en zoo werd de winkelvereeniging
in plaats van een weldaad voor sommigen,
een ongeluk voor velen.
Om te kunnen koopen in een winkel
van „Eigen Hulp" moet men lid worden
van een districts-afdeeling, tegen beta
ling van f 1.50, een entree betalen van
f 1 en twee aandeelen nemen van f5,
dit laatste te storten in eensofinmaan-
delijksche termijnen van f0.50, terwijl
men van elk volgestort aandeel 5% rente
geniet; bovendien moeten de winkelboek
jes maandelijks worden voldaan, dan wel
alles moet contant worden gekocht terwijl
zelts storting vooraf van een bedrag van
f10 kan worden gevorderd. Van de door
de vereeniging gemaakte winst wordt
jaarlijks omstreeks 82% onder de leden
verdeeld, naar verhouding van elks ver
bruik in bet afgeloopen jaar.
We maken ons sterk, dat als ieder
kooper in eenigen kruidenierswinkel te
Amersfoort we bepalen ons voor het
oogenblik tot dit onderdeel eens begon
met aan den winkelier vooraf te geven
f 12.50 als entree en f 10 telkens opnieuw
„te storten wanneer waren tot het gede
poneerde bedrag geleverd zijn", met an
dere woorden indien iedere klant zich
verbond, nog meer dan contant te koopen,
we maken ons sterk, dat zij, die nu hun
waren per vrachtwagen uit Utrecht doen
komen, nog veel goedkooper te Amers
foort zelf zouden kunnen koopen en wel
licht ook veel betere waar zouden ont
vangen: goedkooper, omdat zij geen vracht
hebben te betalen en zij direct van gros
siers kunnen betrekken, die geeu zoo
grooten staf van administrateurs hebben
te bezoldigenbeter, omdat de waren
worden ingeslagen en verkocht door vak
lieden, wier practische kennis heel wat
staat boven de theorische van het gros
der keurmeesters van „Eigen Hulp".
Indien heeren winkeliers ons daartoe
in staat zouden willen stellen, wenschen
we hun prijscouranten gelijk ze die
thans bij hun afnemers rondzenden
wel eens te vergelijken met die van de
Utreehtsche Coöperatieve Verbruiks-ver
eeniging.
We hopen dit in een volgend nummer
te kunnen doen en dan aan te toonen,
waardoor de uitkeering der percenten,
op welke zoo vele huismoeders zoo ver
lekkerd zijn, ontstaat.
Mochten zij toch inzien, dat ze al die
zoogenaamde winstuitkeeringen zelf dub
bel en dwars betalen.
Bij het Departement van Koloniën zijn ont
vangen twee van 0 dezer gedagtoekende
telegrammen van den Gouverneur-Generaal
van Ned.-Indië, betreffende gebeurtenisson
op het eiland Lombok.
Het eerste telegram luidt
»Eene colonne van Ampenan via Narmada
naar Soerabaija (een des::a in de onder-af-
deeling Midden-Lombok) opgerukt, om oeno
groote rooverbendo uit de Prajasche bosschon
te verdrijven en onschadelijk te maken";
en het tweede
»Hooverbende verdreven uit hure verschan
sing aan den noorderrand van het. bosch van
Praja, met achterlating van twintig dooden.
«Vervolging wordt voorgezet.
«Gesneuveld óen officier en Óen fuselier;
gewond een fuselier."
Ken derde telegram, beti-elfende de krijgs-
verichtingen in Groot Atjeh, luidde
«Gisteren had in het dal van Lamteh in Le-
pong een gevecht plaats met sterke benden
van Toekoe Oemar, wier klowangaanval
driemaal werd afgeslagen.
«Gesneuveld drie fuseliers en gewond éen
officier en twee militairen beneden dien rang."
De beroemden Oosteryksche geleerde Rudolf
Falb heeft, na nauwkeurig onderzoek, ver
klaard, dat de wereld precies om drie mi
nuten over drie op den middag van 13
November 1899 zal vergaan.
Spoortijd 'l
Van iemand, «die in deze zeer goed on
derricht is'" verneemt de Amst. Ct. dat de
Minister van Binnenlandscho zaken voorne
mens is een wyziging der Armenwet zoo
spoedig mogelyk bij de Volkstegenvvoordiging
aanhangig te maken.
Men zou aan zyn Departement reeds met
de voorberoidende weikzaamhedon voor de
samenstelling van dit ontwerp bezig zyn.
Art. 13 der wet tot regeling van het Arm
bestuur, de beoefening der weldadigheid door
particulieren zooveel mogelyk willende be
vorderen, heeft over het algemeen hot houden
van openbare geldinzamelingen ton behoeve
van instellingen van weldadigheid vrijgelaten
en slechts afhankelijk gostold van oen voor
afgaande kennisgeving aan hot Gemeentebe
stuur, dat voor het overige slechts tot stuiting
bevoegd wordt verklaard.
7,öo do meerderheid van den Raad van
State iu haar rapport aan do Kroon op het
beroep van do «Vereeniging tot ondersteuning
van weduwen te Amsterdam" tegen het ver
bod van Burg. en VVeth. van Haarlem om te
dier stede eene collecte te houden uan de
huizen der ingezetenen ten behoeve van ge
molde Vereeniging.
Do Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft oehter anders geoordeeld.
Hy schaarde zich naast de twee leden van
don Rund van State de heeren Moltzer en
Hubor die de beslissing van Burg. en Weth.
van Haarlem gemotiveerd achtten.
En zoo is, voor de eerste jaren ulthans,
een administratieve jurisprudentie gevestigd,
dio van uitnemend gewicht is voor vele ge
meenten, weshalve wjj het zeer der moeite
loonend achten daarop even de speciale aan
dacht te vestigen.
Hot is volkomen waar, dat goljjk de
meerderheid van den Raad van State zegt
hot niet ter beoordeeling van het gemeente
bestuur slaat, in weike malo op den liefdn-
digheidszin der ingezetenen (i. c. van Haar
lem) een beroep mag worden gedaandoch
het is tevens waar. dat, dowyl het recht
tot stuiting aan de Gemeentebesturen is over-
Selaten by de wot, die stuiting ook kan plaats
ebben op grond van omstandigheden di
Feuilleton.
42).
Welzeker, ik zal mol mijn bruidegom een zoor
slim huwelijkscontract sluiten, dat mij bij oen ovon-
tucele scheiding, een liink kapitaal verzekert. Dat
huwelijk is zooveel als een levensverzekering.
Heel aardig verzonnen, laehtc de vieomte. En
denk je, dat dio scheiding spoedig volgen zul
Ik geluol' het weldenk jo dan, dat ik lang
builen het tooncol zou kunnen
Neen, want gij zyt een priesteres der kunst.
Ga nu heen, vieomte, mijn kameel kan elk
oogenhlik liior zyn.
OI ik zou in staat zyn hem te dooden
Neon, neen, doe dat nietten minsto nög
nietlaat iiijj eerst zijn vrouw worden.
Nu goed. ik ga, maar nog óen afscheidskus,
liefste Bcncdicln, zeide de vieomte. Oik wacht
met ongeduld op het oogenhlik dat jo weer
zult zyn. Stol mij niet op te zware proef.
Do dame liet zich door den vieomte kassei
uczo werd daarop door haar met zacht gewold uit
het boudoir vorwyderd.
Toen do dame iu negligé alleen was, lachte zij
luidkeels.
-- Du vieomto denkt, dat ik hem bemin, zeide
zij halfluid, maar toch hard genoeg om in de alcove
rent!,an te wordenWilhelm is totaal verzot op
tui). Welnu, waarom zou ik óok niet eens de pikante
spelen?
mpte lachend door een zijdeur de kamer uit.
Afschuwelijk, welk een eerloos schepsel, sta-
imM*. mevrouw Kuiser. Zij bedriegt niyn zoon eui
wW uil te plunderen.
En deze boer, waarmee Bouedicta zoo vertrou
welijk omgaat, is vieomte Luoion do Nival zcidc do
directeur.
Vrouw Binkert kwam do kamer in en riep:
Verwijdert u snel I
De directeur geleidde de moeder van Wilhcliu,
dio beefde van verontwaardiging, het huis uit en
,g voor do deur wachtte.
alles zeggen, seido mevrouw
Einscr.
Dat is uw plicht, sprak de tooneeldircctour
plechtig, terwijl hy liaaj do hand drukte.
Benedicta kwam van haar wandelrit thuis. Haar
wangen, die sedert do verwonding, dio zy zichzelf
luid toegebracht, nog oonigzins blook gebleven waren,
bloosden thans.
Zy zag er zoor lieftallig uit,
Dio nare raaf: wat hoeft mij dat dier doen
schrikken, mompelde zij, niaar nu is alles over, ik
wil er niet mom' aan donken, maar myn lieve Wil
helm met een lachend gnloat tegemoet treden.
Benedict!! vorheugdo zioh als oen kind in liet voor
uitzicht Wilhelm te zullen weerzien. Zy had hem
zoo innig lief.
Hij bleef dien dag echter lang weg, waarover Be-
ncdicta zich ernstig ongerust mankte. De keeron dat
zij op do pendule keek, waren niet te tollen.
Daar ging do huisbel over, maar in plaats dat Be-
dicta, zooals anders wanneer zy Wllholm verwachtte,
verheugd opsp-ong, huiverde zij, alsof zy eonklaps
pijn gevoelde. Hot geluid van dio bol had luuir
als de waarschuwing voor oon naderend onheil too-
geklonken.
Zij hoorde do voetstappen van tante Binkert en
het geluid van do straatdeur, dio word dichtgeslagen.
Wilhelm scheen nog niet gekomen, want tante liep
alleen door de gang terug, opende do kamer van
Benedict», gnl' haar een briof eu vcrwydordo ziel»
snel.
Daar deed zy zeer verstandig aan, want nauw had
Benedict» liet couvert gaouonii on oon blik op don
brief geworpen, of haar gelaat word doodsbleek, on
met hovende lippen stamelde zij
Dat moet een ergerlijk misverstand zyn, of
waanzin.
Du brief was van Wilhelm on luidde:
„Mejuffrouw 1
Gy hebt mij liet iiart gebroken cu niy elk geloof
aan deugd en trouw ontroofd.
Uw beloften waren leugens en alles wal gij zeidot
of dcedt was schandelijk bedrog, huichelarij. Ik nclit
mijzelvon eohtor te goed oin door u to worden uit-
fiolochon, terwjjl gy iu de armen van don vieomte
igt. Tracht niet u door een leugenachtig bewijs to
verdedigen, ik zou u niet goloovon, nl wildet go
nogmaals die eomodio van zelfmoord afspelen. Gy
hebt niy nameloos ongelukkig gemaakt, maar Ik
wil trachten u te vergoten.
W'tj zyn voor eeuwig gescheiden.
W. Ernsor."
Do blik, dien Benedicta ten hemel sloeg, drukto
meer uit dan duizend woorden. Zji uitte gcon en
kele jammerklacht, zelfs geen zucht, maar sprong
op, sloeg haar pelsmantel om, zotte haar hoed op
en ging hoon.
lieer lippen waren vast op olkaar geklemd, haar
oogon staarden strak voor ziel» uit.
In de gang ontmootto zij tante Binkert.
Dozo zotto oen onschuldig gezicht en vroog
Wunr ga jo heen 't
Benedicta gaf haar geen antwoord maar ging hoon.
Nu is zo nog zooveel u!b verdoofd door don
slag, straks zal zij huilen on lainonteeren, maar ton
slotte zal zy nog wol verstandig worden eu iiizion
hoo dwaas het van haar was, verliefd to worden.
Benedicta deed iets wat zR tot dusverre nog
nooit gedaan had zij ging Wilhelm in zyn huis be
zoeken.
Met verwonderd gelaat bracht hot dienstmeisje
luuir naar de kamer van dun „jongonhoor" en be
loofde, dat zy dozon terstond van hut kantoor ïou
Bevond waohtto Benedict» Wllholm.
Hot kan niet waar zijn, hot is onmogelijk, st».
melde zij, liet kan slechts oon boosaardige list
wezen.
Do deur ging open, Wilhelm stond op don
drempel.
Bonedict» snelde hem tegemoet mol don kroot:
Wilholm I
Wilhelm stond daar hoog opgericht, zijn gelaat
glooide van toorn, zyn blik rustte vol verachting op
tiaar en zyn uitgostroktu band wees niuir builen,
terwijl by tiaar op vcrpletlurendun toon touvoogda
Weg van hier, In hot huis van eorljjko men
sdom kan geen pliuits voor uw zijn.
Het raolqjo trotseerde zyn blik en zeide met vaste
stem, hoewel zij beefde van innerlijke opgewonden
heid
Wilholm. Je moet iiiü eerst opheldering geven
over don brlor, dlon je my goschrovon hebt.
Wilhelm antwoordde
Spoel mot mij tich niet langer couiodlemyn
moedor hooft met eigen oogun gezien dat je dun
vieomto Do Nivol in jo boudoir ontvangen hebt
en jo door hom Hot omhelzen on kussen, zij Ijeoft
mot eigen oor gehoord, luie je mij jo „kameel"
en ons huwelijk zooveel als oen levensverzekering
noonidot. Ja, mejuffrouw gij zyt bespied en bo-
lulstord on uw veinzerij kan 1111 nloto meer baton.
Donodiatn stond als versteend, haar adom schokte,
zy wist niot wat to antwoorden.
Wilhelm wees opnieuw naar buiten:
Ou nu toch I