Donderdag 21
October 1897.
No. 4712,
47e Jaargang.
Binnenland.
VERGIFT.
Uitgave
A. H. VAN CLE EPF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.franco per
post ƒ4.45. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 40 cent. Groote letters naar
plaatsruimte. Legale-, officieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 45 cent. Afzonderlijke
nummers 10 cent.
Rij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
Bureau
KORTEGRACHT 56
Telephoon 19.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van AMERSFOORT,
Gezien art. 8 der Wet van den 2. Juui 1875
(Staatsblad no. 95),
Brengen ter kennis van het publiek, dat door
hen aan p. van den IIOVEN en zijne rechtver
krijgenden vergunning is verleend om eene brood-
bakkerij opterichten in het perceel, alhier gele-
genaan de Vijverstraat wijk F. No. 345, kadas
traal bekend onder sectie E. No. 517
en dat door hen aan S. van de KLASHORST
en zijne rechtverkrijgenden vergunning is ver
leend om een vloosclihouwerlj opterichten in het
perceel, alhier gelegen aan de Scberbierstraat
wijk A. no. 299, kadastraal bekend onder sectie
E. No. 1858.
Amersfoort. 18 October 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
Fioaucieele verhouding tusschen
Rijk en Gemeente.
In de Vragen des Tijds heeft prof. Van
Geer, naar aanleiding van het aangenomen
ontwerp, het beheer der gemeentelinanciën
ter sprake gebracht, doch zich bepaald tot
een onderdeel der quaestie en wel tot de
vraag of de wijze, waarop volgens het be
staande recht de gemeentefinanciön worden
beheerd, voldoenden waarborg aanbiedt voor
een richtig beheer, en, zoo dat niet het geval
blijkt te zijn, welke weg dan moet worden
ingeslagen om dat doel te bereiken.
Prof. Van Geer denkt niet bijzonder gun
stig over de wijze waarop het financieel
beheer in de verschillende gemeenten wordt
gevoerd. De Gemeentewet legt de geheele
macht nopens het financieel beheer, de be
grooting, het invoeren, wijzigen of afschalfen
van plaatselijke belastingen bij den Raad
onder goedkeuring van Gedeputeerde Staten.
Alleen bij geschil of in buitengewone gevallen
wordt de Koninklijke goedkeuring ingeroepen.
Als Raad en Gedeputeerde Staten het eens
zijn, dan kunnen zij de zaken mei. elkander
juist zoo regelen als zij verkiezen. Volgens
den hoogleeraar is hierin geen waarborg voor
een richtig financieel beheer gelegen, wijl
in de meeste gemeenten noch de speciaal
daarvoor aangewezen wethouder, noch de
Feuilleton.
62.)
Wat zou er toch wel in het hoofd van mijn
heer omgaan mompelde hij. Hij ziet er uit
als iemand, die wanhopig is. Dat komt alleen
van het huwelijk. Vroeger kende mijnheer geen
zorgen. Hij schilderde overdag en 'savondsging
hij vroolijk uit, maar nu. Ja, ik heb het
wel altijd gezegd, de vrouwen brengen het on
geluk in de wereld.
's Ochtends vijf uur kwam Max thuis.
Urbran en de meid sliepen geen van beiden
hoorde hem den sleutel in het slot steken. Hij
begaf zich terstond naar de slaapkainor waar hij
zich opsloot. Het was inderdaad verstandig van
hem, zich voor zijn bediende te verbergen, want
hij zag er uit als een geest. Gekleed wierp hij
zich op het bed en wachtte zoo den dag af.
Weldra viel het zonlicht door de vensters naar
binnen, maar de sohoone lentemorgen miste ge
heel zijn uitwerking op Max. Toen hij zijn be
diende hoorde naderen, sprong hij op.
Urban zag zijn meester treurig aan en vroeg
of deze hem iets te bevelen had, waarop Max
antwoordde
Neen, dank je.
Den geheelen voormiddag bleef Max in doffe
verslagenheid op een stoel in de slaapkamer zitten.
Tegen twaalf uur werd de deur geopend en
op den drempel vertoonde zich Dolores. Een
glimlach speelde om haar lippen, maar bestierf
financieele commissie als specialiteiten op
dit gebied zijn te beschouwen. Ook bij de
Gedeputeerde Staten heeft men den waar
borg niet, die het Rijk geeft, wijl het slechts
van het toeval afhangt ot onder hen een
financieele deskundige voorkomt. Wanbeheer
kan niet uitblijven en hoe het er dikwijls
mede gesteld is, bleek in de laatste jaren
bij menig sterk sprekend, waarschuwend
voorbeelden zulk wanbeheer kan jaren
lang verborgen blijven bij een soortgelijke
regeling.
Daarna komt hij tot de regeling der in
komstenbelasting of den hoofdelijke» omslag
de hoogste iinanciekunst der Gemeentebe
sturen. om een uitdrukking van prof. Bnvs
te gebruiken. Uit hetgeen prof. Van Geer
er over schrijft, blijkt dat hij een groot
tegenstander is van het beginsel van pro
gressie, dat bij deze belasting in de meeste
gemeenten wordt gehuldigd en wel omdat
daarbij altijd willekeur voorkomt. Bij pro
gressie wordt gebroken met een evenredige
heffing, de eenige waarbij administratieve
willekeur is uitgesloten, gelijk de hoog
leeraar mede tracht te bewijzen met een
betoog van Léon Say, daarbij de opmerking
voegende dat de Minister Pierson bij de
samenstelling zijner belastingwetten dit advies
van zijn voormaligen ambtgenoot in den
wind geslagen heeft.
De nieuwe wet heeft, naar hij voorts doet
uitkomen, aan deze hoogere Iinanciekunst
der gemeentebesturen den genadeslag ge
geven, daar men voortaan (altijd na 4901)
inkomstenbelasting meer zal mogen
hellen naar willekeurigen maatstaf. De Ge-"* kozene onafhankelijk van de periodieke volks-
meentebesturen worden gebonden aan het
zoogenaamde Benthamsche stelsel, waarbij,
na aftrek eener vaste som, evenredige helling
plaats vindt.
Al erkent de hoogleeraar dat het moeilijk
is aan te wijzen, hoe hier verbetering is te
verkrijgen zoowel in beheer als contröle,
toch geeft hij eenige middelen aan die hiertoe
kunnen leiden.
In de eerste plaats moeten alle uitgaven,
die het gevolg zijn van Rijkswetten, voor
rekening van het Rijk worden gebracht en
in de eerste plaats alle uitgaven voor open
baar onderwijs, zoowel Hooger, Middelbaar
als Lager. Dan zullen niet alleen de regeling
der bezoldigingen, maar ook de benoemingen
onttrokken worden aan de wisselenden Raad.
Ook de regeling der pensioenen wenscht hij
bij 't Rijk gebracht te zien zien. Voor de
overblijvende Gemeente-ambtenaren kan een
toen zij haar echtgenoot goed aanzag.
Max had zijn rok, vest en boord afgeworpen,
zijn overhemd opengerukt en zoo zat hij daar,
rnet verwarde haren, doodsbleek gelaat, koorts
achtig gloeiende oogen en half ontbloote borst.
Werktuiglijk kwam Dolores een paar schre
den nader, maar Max strekte de hand afwerend
it en riep:
Blijf daar staan. Hetgeen wij elkaar te
zeggen hebben, kan beter op een afstand gehoord
worden.
De jonge vrouw streek zich met de hand over
het voorhoofd, waarop het angstzweet parelde
ep zeide met tooulooze stem
Ik wist, dat je zoo tot mij spreken zoudt.
Max lachtte spottend.
Je wist, dat ik zoo tot je spreken zou, her
haalde hij, des te beter, dan zal je je ant
woord ook al vooraf overwogen hebben, niet
waar
De jonge vrouw stond met gebogen hoofd
Spot niet, Max, zeide /.ij op smeekenden
toon, ik weet, dat de sohijn tegen mij is, en ik
ben verloren, wanneer jo mij niet gelooft.
Welke leugens wil je dan vertellen
vroeg hij.
Dolores richtte zich eensklaps in haar volle
lengte op; haar donkere oogen zagen den echt
genoot dreigend aan.
Geen beleedigingen, Max, zeide zij dof. Wan
neer je mij niet wilt gelooven, dan ga ik heen
mijn goweten is zuiver en dat zal mijn troost
wezen.
Max schrikte. Zij dreigde heen te gaan!
Hij had wel besloten, haar rekenschap te
vragen, maar aan de mogelijkheid van een
scheiding had hij in het geheel niet gedacht-
algemeen geldende pensioenregeling worden
vastgesteld, waarbij de pensioenen door het
Rijk worden voldaan, terwijl de bijdragen
uit de Gemeentekas aan de Schatkist worden
overgedragen.
Door bet geheele politiewezen bij 't Rijk
te brengen, zal men de Gemeentekas mede
van een drukkende uitgave ontheffen.
Is dit eenmaal geschied dan zou men
verder, door hel Personeel bij deGerneenten
over te brengen, de moeilijkheid ontgaan,
verbonden, aan het voorsl ellen van plaatse
lijke inkomstenbelastingen. Vroeger of latei-
moet het er toch toe komen, trots de regeling
van het nieuwe kiesrecht, 't welk thans
vaster dan ooit aan belasting is vastgeklonken
Zulk een regeling kan echter niet anders
dan tijdelijk zijn, want steeds sterker zal de
drang zich openbaren om het Kiesrecht vrij
te maken van eiken band met belasting
betaling, en is hij weggenomen, dan kan
de overgang gemakkelijk plaats hebben.
Vermogens- en Bedrijfsbelasting, omgezet
in een algomeene Rijksinkomstenbelasting;
overgang van het Rersoneel naar de Ge
meenten dat is waarlijk geen nieuwe op
lossing.
Er zal echter nog altijd genoeg voor de
Gemeenten overblijven, 't welk een behoor
lijk beheer en toezicht eiseht. Het middel,
't welk de schrijver hier aan de hand doet,
is nieuw, te wetende aanstelling van zelf
standige wethouders, gekozen niet uit, maar
we door den Raad. Waar de Raad de vrij
heid heeft de wethouders te kiezen buiten den
Raad, heelt hij ruimer keus en wordt de ver
stemming. Meerdere zelfstandigheid zou daar
door bevorderd. Het Dagelijkscli Bestuur zou
staan tegenover den Raad als het Ministerie te
genover de Vertegenwoordig'ng. Zijn taak zou
zijn voordragen zonder meestemmen, terwijl
het recht van amendement en contröle aan
den Raad zou blijven. Een betere bezoldiging
zou hiermede gepaard moeten gaan, maar
deze uitgave zou in 't oog van den schrijver
licht te dragen zijn tegenover de besparing,
die het gevolg zou zijn van een meer stabiel
financieel beheer. Wat er zou moeten ge
beuren als de Raad, een anderen koers uit
willende, de wethouders aan den dijk zette
en nieuwe koos, en of het de bedoeling is
de oud-wethouders te pensionneeren, even als
zulks met de oud-miuisters het geval is, meldt
de hoogleeraar niet. Dit zou voor de Ge
meenten nog wel eens een financieele last
post kunnen worden.
Zou je mij zonder gewetenswroeging
kunnen verlaten vroeg hij.
Ik ben geen vrouw die zich vernederen
kan tot de slavin van haar echtgenoot, ant
woordde Dolores. Misschien heb ik je door
daden, die voor je geheim moeten blijven, meer
bewijzen van liefde gegeven dan gij vermoedt.
Ik bemin je, Max, en wanneer je mij door een
onverdiend wantrouwen krenkt en mij noodzaakt
je te verlaten, dan zal je mij tot het onge
lukkigste wezen ter wereld gemaakt hebben.
Moet ik mij dan prijsgeven aan den spot
van de buren en de dienstboden riep hij uit.
Je brengt een geheelen nacht door buiten de
echtelijke woning, komt met een glimlach om
de lippen thuis, de menschen halen spottend
de schouders op en ik ik zou je zeker met
open armen en een kus moeten ontvangen
Dolores naderde haar gemaal en legde de han
den op zijn schouders. Zij keek hem vlak in de
oogen en het was alsof haar blik tot in zijn
hart doordrong.
Heb je mij niet vóór ons huwelijk be
looft, dat je niet zoudt trachten in mijn ge
heimen door te dringen? vroeg zij.
Ik ben helaas zoo onvoorzichtig geweest
een belofte te doen, die ik niet kan houden, ant
woordde hij. Wil je dan, dat ik met mijneer als
echtgenoot zal laten spelen
Nogmaals herhaal ik je, dat ik niets gedaan
heb in strijd met je eer als echtgenoot, zeide
Dolores.
Eensklaps haalde Max den juweelen ring uit
zijn zak en hield dien onder de oogen zijner
vrouw.
En deze kostbare ring vroeg hij, hoe is
die in je bezit gekomen?
Hoe komt gij aan dien ring stamelde Dolores.
Ook zou prof. Van Geer het toezicht op de
Gemeentebesturen willen ontrekken aan Ge-
puteerde Staten. Door de aanstelling van een
provinciaal college, uitsluitend belast met het
toezicht of de gemeentefinanciën zou een goed
toezicht kunnen worden verkregen. Dit col
lege zou dan voor de Gemeente zijn wat de
Rekenkamer is tegenover het Rijksbestuur.
De taak van dit college zou bestaan in de
contröle der gemeente-rekeningen, terwijl de
begrootingen vooraf aan zijn goedkeuring
zouden moeten worden onderworpen, zoomede
alle verorderingen van financieelen aard.
Plannen van geldleeningen zouden door al-
gemeene regelen moeten gebonden zijn, die
voor alle Gemeenten in het Rijk golden, zoo
dat niet meer zou kunnen voorkomen, dat
een leening, die in de eene Provincie geen
genade vindt, in de andere onvoorwaarde
lijk wordt goedgekeurd.
Een dergelijke regeling moge inbreuk
maken op de autonomie der Gemeentebestu
ren, zij zal volgens prof. Van Geer aan de
burgerij de noodige waarborgen geven, dat
geen hooger offers worden gevergd dan
noodig is en dat de beschikbare inkomsten
overeenkomstig hun doel worden besteed.
Het beheer zou voorts komen in handen
van deskundige personen, en dan zullen
vei-schijnselen, die zich nu telkens voordoen,
verdwijnen, wanneer de oorzaak van het kwaad
is opgeheven.
«Mochten deze gevolgen zich openbaren,"
aldus besluit de schrijver zijn artikel
«dan is de hervorming, hoe ingrijpend ook,
volkomen gewettigd".
Rij het afdeelingsonderzoek in de Tweede
Kamer der wetsontwerpen tot vaststelling van
de Indische begrooting voor 1898 werden
o.a. de volgende opmerkingen gemaakt.
Van verschillende zijden werd opgemerkt
dat de oorlog met Atjeh een kanker voor
de Indische financiën mag genoemd worden.
Men wenschte zeer, dat middelen gevonden
zullen worden om aan dien oorlog zoospoe-
dig mogelijk een einde te maken, maar ont
veinsde zich niet, dat voorshands no^ wel
groote uitgaven noodig zullen zijn. Een lid
betoogde dat, wanneer het volhouden van dien
oorlog voor de eer van Nederland gevorderd
wordt, de kosten daarvan ten laste van het
moederland behooren te komen. Verschillende
middelen om in den linancieelen toestand ver
betering te brengen, werden aan de hand
gedaan.
In de tweede plaats werd van verschillende
Ik vond hem op den grond in je kamer,
waar je hem verloren of achteloos neergeworpen
hebt, antwoordde Max. Ik wil weten wat dat
voor een ring is en hoe je er aan komt.
Dolores stond eenige seconden besluiteloos,
maar haar aangeboren wilskracht en vastbera
denheid overwonnen weldra haar aarzeling.
Hoe deze ring in mijn bezit gekomen is,
kan ik je niet zeggen, zonder je mijn geheim mee
te declen, zeide zij.
En dat wil je niet doen Ohet is ook
te interessant., geheimen te hebben voor den
echtgenoot en te zien hoe hij zich foltert en
kwelt en van onrust bijna waanzinnig wordt.
Verlang er niet naar, mijn geheim te
kennen, Max, zeide Dolores bitter, want dan
zou je even ongelukkig zijn als ik soms ben.
Geloof aan mijn eed van getrouwheid en laat
mij bij je blijven, of veroordeel mij uls een schul
dige en ik zal heengaan.
Dolores kruiste du armen over de borst, boog
het hoofd en wachtte in die houding kalm en
gelaten zijn besluit af.
Max zag zijn vrouw in hot. beeldsehoone ge
laat. llij ontdekte de tranen, die langs haar
donzige wangen vlooiden en zijn liefde dreef hem
met onweerstaanbaar geweld tot Dolores aan.
Hij knielde voor haar neer en sloeg zijn ar
men om haar middel.
Al zou de geheele wereld tegen je zijn, riep
hij uit, ik bemin je met al de kracht mijner
ziel.
Dolores richtte hem op, omhelsde en kuste
Wordt vervolgt!).
