als werk- tweede meid
Stadsnieuws.
Marktprijzen.
Advertentiën.
J van RIJSWIJK Je
NIET te consulteeren.
4000 iongens, die scholen bezoeken omdat
deze slechts op zeer enkele plaatsen worden
gevestigd, terwijl in de ambachten omstreeks
r>0 000 jongens zijn 46 000 blijven dus
zonder degelijke practische opleiding. Een
groot bezwaar is echter, dat de aan leerlingen
geen loon wordt uitbetaald voor de uren
die zij niet hij hun baas zijn, en het bekend
gevolg daarvan is dan ook, dat zij middenin
den cursus wegblijven als de arbeidsdag lan
ger en bet werk op den winkel watgrooter
wordt. Wel tracht men, bijv. in Den Haag,
die «verzuimde" uren te vergoeden, doch ook
dit is vaak te kostbaar, en verloot men de
voorwerpen, door de leerlingen gemaakt,
dan doet men de vrije nij veren weer con
currentie aanlaat men de leerlingen ko
zijnen maken voor groote aanneemwerken,
dan benadeelt men de gemeenschap.
Hot ergste echter is, dat op het platteland
dergelijke scholen niet kunnen verrijzen of
in stand blijven.
Daarom werd naar een middel gezocht om
de 40 000, die van vakonderwijs geheel versto
ken zijn, te helpen.
Allereerst zorge men, dat de leerjongen
theoretisch zóo ontwikkeld zij als hij het
wezen kan door liet getrouw volgen der
Lagere school. Men verplichte dus de ouders,
hun kinderen tot 12 of 13-jarigen leeftijd ter
school te zenden en dit iederen dag, opdat
de achterblijvers den goeden gang van het
onderwijs niet storen.
En dan moet het er uit, dat het school
kind want dat is de 12 of 13-jarige nog
hunkert om de school te verlaten ten einde
te gaan verdienen.
Hoe komt zoo'n kind bij een vakZoo
dra het 12 jaar is, gaat het op eigen houtje
naar den eencn of anderen baasde heele
afspraak is «hoeveel verdien ik per week"
en de knaap komt in een vak, nat hem dik
wijls in 't geheel niet past. Vrij stellig krijgt
de knaap geen gereedschap in handen, want
bij breekt het, evenals bij de materialen be
derft, en de baas wil voor 25 of 50 cent
per weck toch iets gedaan hebben en laat
hem dus de werkplaats schoonhouden, bood
schappen doen, enz. En de jongen blijft tot,
als het lummeljaar voorbij is, een concurrent
behoefte aan hem krijgt. Voor éen dubbel
tje meer, zegt de jongen op zekeren avond
«Haas, ik kom morgen niet terug" als
hij nog zoo beleefd is om dat te zeggen.
Voor bon. die met bet hoofd arbeiden
doet men alles om den ijver aan te wakke
ren, zooals daar zijn Academische prijsvragen,
■Ie kostbare boekwerken op Gymnasia en
Burgerscholen, de eenvoudige prent op de
Volksschoolmaar ile ijver van den leer
jongen wordt nimmer aangezet door iets der
gelijks; zelfs iemand bij wien hij opkarwei
is, vn igt. nimmer daar naar. Nimmer heeft
de R.-g.-ering er aan gedacht, een onderzoek
te doen instellen tiaar de vorderingen en den
aanleg van den handwerksman, te bewijzen
uit een proefstuk, dat weer beloond moet
worden door bijv. een bon voor een stuk
gereedschap, dat hij zichzelven niet kan aan
schaffen.
En dat de leerjongen geen lust heeft om
's avonds herhalirigsonderwijs te volgen, is
een noodzakelijk gevolg hiervan, dat men niet
gedt aan het kind wat des kinds is, dat het
veel te vroeg op moet, veel te Iaat weg mag,
veel te zwaren arbeid moet verrichten voor
zijn jaren en zijn in den regel slecht gevoed
lichaampje.
Zeer gevaarlijk is het ook, dat er geen
band bestaat tusschen leerling en patroon,
waardoor de laatste den eersten niet zóo goed
opleidt als hij dikwijls wel zou willen. Waartoe
zal hij een knappen halfwas opleiden van
wien een concurent profiteert?
Daarom keero men terug tot het schrif
telijk contract waarin voor een bepaald aan
tal jaren de jongen zich verbindt bij den na-
troon te blijven en deze zich verplicht den
jongen zooveel mogelijk te leerenwaarin
wordt bedongen een goed loon, dat elk jaar
wordt verhoogd; waarin bepaald wordt dat
de leerling telken jare zal doen blijken van
zijn ijver en zijn bekwaamheid door een
proefstuk, en waarbij de jongen wordt ver
plicht om herhalings- of meer uitgebreid on
derwijs te volgen.
En we mogen niet langer wachten met de
ha id aan de ploeg te staan en moeten zien
naar het kleine, in alle opzichten zoo zeer
weinig bevoordeelde Drente, waar deze theo
rie in practijk is gebracht, en dit met de
allerbeste resultaten. Daar werd nu vier jaar
geleden opgericht een «Vereeniging tot be
vordering van liet Ambachtsonderwijs in i
Drente".
In de bladen dier provincie .werden op- J
roepingen gedaan om leerlingen te krijgenj
15 meldden zich aan en welhaast werden 15
patroons gevonden, bereid om hen op te
leiden.
liet Bestuur sloot contracten met en voor
beide partijenbepaald werd, dat de leer- j
ling 3 jaar zou blijven, in bet eerste jaar i
f0.50, in het tweede fO.SO en in liet derde
f 1 per week zou verdienen, terwijl aan den pa-
troon door het Bestuur werd uitbetaald t'22.50.
f20 en f 15 in elk dier jaren, met dit on
derscheid dat de patroon in het derde jaar
het loon zelf moest uitkeeren. Zoo kostte
elke leerling in 3 jaar omstreeks f180. Als
eisch wordt slechts gesteld, dat de jongen
13 jaar oud is en volledig Lager onderwijs
heeft genoten, hetgeen moet blijken uit een
getuigschrift van zijn schoolhoofd.
Vier rapporten van deze Vereeniging zagen
reeds het licht spr. reikte ze aan enkele
belangstellenden uit en alle geven ze
slechts de gunstigste getuigenissen van de
werking van dit systeem dat, moge het ook
niet zijn het beste, toch het voordeel heeft
goed te wezen. En het beste is maar al te
dikwerf de vijand van het goede.
Spr. raadde zeer sterk aan, een dei-gelijke
poging ook te Amersfoort te wagen; men
zij dan slechts voorzichtig in de keuze van
het Bestuur, want hierin mogen niet als
in zoo heel vele Bestureu zitten figuran
ten, die slechts poseeren behalve als de
wijnflesch rondgaat of een sigaar wordt ge
presenteerd mogen geen zetel hebben ja
broers. maar moeien zijn alleen menschen,
die uit liefde voor de 46000 die thans van
vak-onderwijs zijn verstoken, gebruik rnaken
van hun bedongen recht om op ongezette,
tijden de werkplaatsen waarin de leerlingen
arbeiden te betreden, die den leerling nagaan
óok als hij de stad verlaten heeft en telkens
en telkens weer hem aansporen tot ijver,
hem herhaaldelijk er toe aanzetten een tel
kens beter proefstuk te leveren, enz.
En dat de toestand hier ter stede hoogst
treurig'is, weet niet alleen ieder die iets ge
voelt voor den werkman, doch bleek ook
uit het zeer geanimeerd debat een wei
nig voorkomend iets te Amersfoort.
Mr. Smeenge, wijzende op het buitenland,
de vak-school des heeren Van Marken en de
degelijke opleiding van burgerjongelieden
aan de Hoefsmidschool hier ter stede, ein
digde zijn warm toegejuichte inprovisatie
met den wensch, dat men zou terugkomen
op het geroep om vak-opleiding uit den
jongsten verkiezingstijddat men ook te
Amersfoort een proef zou nemen mei het
Drentsche systeem, al zou die proef ook
slechts éen of twee jaar duren en dat men
bij de eerstvolgende Gemeenteraads-verkie-
zingen den candidaten pertinent zou afvra
gen hun meening over dit zoo hoogst be
langrijke deel ter oplossing van de sociale
quaestie.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT,
Gezien artikel 6jo. 26 der Hinderwet;
Brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
het Departement van Oorlog voornemens is een
uinnltle-magnzijn op te richten op het Vilders
bosch, kadastraal bekend gemeente Amersfoort
sectie B. no. 1643, en dat de daarop betrekking
hebbende stukken, bedoeld in art. 5 dier Wot,
ter Secretarie ter visie zijn gelegd.
Ten overstaan van eene Commissie uit Gepe-
puteerde Staten zal Dinsdag, 15 Maart e. k. des
voormiddags van lO'/i tot 11 '/i uren ten Raad-
huize te Amersfoort gelegenheid gegeven worden
om bezsvaren tegen het oprichten van die in
richting in te brengen.
Gedaan te Amersfoort, den 5. Maart 189S.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
Het nieuwe orgel in de Remonstrantsche
kerk hier is gister in gebruik genomen.
Het is een mooi klinkend Amerikaansch
kerk-harmonium groot 7 spel doorloopend
in het manuaal met 16, 8, 4 en 2 voets-
stemrnen en vrij 16 voets pedaal.
Gedeputeerde Staten van Utrecht brengen
in het Provinciaal-blad ter kennis van be
langhebbenden, dat op Donderdag 24 Maart
e. k., des namiddags te 2 ure, in het gebouw
van het Provinciaal gouvernement te Utrecht
de uitloting zal plaats hebben van een ge
deelte, groot f3000, der geldleening groot
f 140000, aangegaan krachtens besluit der
Staten van Utrecht van 10 November 1886,
goedgekeurd hij Kon. besluit van 12 Decem
ber 1886, no. 17.
Het Centraal-bureau van de vereeniging
«Liefdadigheid'' zal voortaan weer om de
veertien dagen zitting houden ten Raadhuize
en daarmee aanvangen 15 dezer.
Onze stadgenoot de heer Chr. P. Heinsius
heeft met gunstig gevolg afgelegd het laatste
(practische) gedeelte van hetcind-ex'amen dei-
Kweekschool voor Machinisten le Amsterdam.
Onze stadgenoot de heer B. J. J. Wij
kamp is benoemd tot onderwijzer aan de
openbare Lagere school te Baarn.
Onze stadgenoot de heer R. do Haas is
benoemd, tot correspondeerend lid der In-
nalionalepntoonstelling van bakkerij maalde
rij on kookkunst, dezen zomer tc 's-Gravenha-
ge to houden.
Voor hot toelatings-examen der Rijks-Nor- j
maalinrichting hier. hadden zich vóór 2 Maart
j.l. aangegeven 9 vrouwelijke en 5 mantie- j
lijke candidaten. Eén der mannelijke can- I
did aten werd, na ingeleverd schriftelijk werk
verwijderd.
Toegelaten werden na het 5 Maart j.l.
gehouden mondeling examen 7 vrouwelijke
candidaten, van wélke 1 tot de 2e klasse,
en.de 4 mannelijke candidaten, met name:
Magaretha Wilhelmina van Achterbergh,
Cornelis Pieter van den Broek, Brigitta He
lena Leonora van Goethem. Constance An
toinette Sinnige en Jansje de Vries, allen te
Amersfoort; Jenneke Boonstra, van Barne-
veld (2e klasse)Frederik Claasing, van
Baarn; Johanna Christina IJperlaan, van
Scherpenzeel Elbertus Johannes Luyf, van
EemnesJozeph Pijpers, van Soesten fiern-
dina Wilhelmina Geertruida van de Poel,
van Barneveld.
De cursus zal 1 April e.k. beginnen met
31 meisjes en 18 jongens, samen 40 leer
lingen.
In deftigen eenvoud werd Zaterdagmiddag
grafwaarts geleid het stoffelijk hulsel van
D. Mulder, die hier na korte doch hevige
ziekte overleed op den dag waarop hij juist
achttien jaren geleden werd aangesteld als
brievenbesteller.
Alle bestellers en de postboden tot het
kantoor behoorende volgden in den kleinen
stoet.
Toen de kist, waarop naast het insigne
van den Bond van brieven- en telegram
bestellers een tweetal kransen prijkten, aan
de aarde was toevertrouwd, sprak ds. Gras-
winckel een hartelijk woord,, herinnerend
hoe hij Mulder reeds kende uit den tijd dat
deze op voorbeeldige wijze diende bij de
Rijdende artillerie en hoe hij ook daarna
steeds als voorbeeld werd gesteld voor zijn
kameraden, wat óok bleek uit de tegen
woordigheid op den doodenakker van den
Directeur van het Post- en Telegraaf kantooi
en eenige commiezen en ambtenaren.
Luitenant Jos. M. C. Haak heeft ontslag
genomen als lid van de Hoofd-comrnissie v'bor
de Huldigingsfeesten.
Op het Kalfsveld zullen een tiental huizen
worden gebouwd van dat type waaraan hier
zoo groot gebrek heerscht, namelijk modern
ingerichte woningen van geen hooger huur
prijs dan f300.
Door wijlen jhr. De Pesters is niet 5 duizend,
doch 5 honderd gulden gelegateerd aan de
Anna Paulowna-bewaarschool hier.
Door de Vereeniging van de H. Catharina
van Senen zijn het vorige jaar de volgende
goederen aan de armen uitgedeeld125 lakens,
65 sloopen 63 mutsen, 56 jakken, 35 zak
doeken, 63 halsdoeken, 05 hemden, 13 boe
zeroenen, beuevens aan kindergoed 86 la
kens, 41 sloopen, 41 jakjes, 84 hemdjes 127
witte luiers en 42 wollen borstrokjes.
De Vereeniging dankt de leden voor hun
milde bijdragen alsmede de dames, die haar
eenige goederen hebben geschonken voor
het volgende jaar, en beveelt zich wederom
in aller offervaardigheid aan.
Nogmaals maken we de lexers van dit blad op
merkzaam op de reeds meermalen aangekondigde
samenkomst niet liet „Zang- en Muziekgezelschap"
van de Weesinrichting te Neerbosch, dat Donderdag
10 Maart in De Arend een uitvoering zal geven.
Van heeler harte hopen wij, dat velen, zeer velen in
de gelegenheid zullen zijn, deze samenkomst bij te
wonen en ook anderen daartoe zullen opwekken.
De stichting te Neerbosch heeft veler sympathie
van anderen ondervindt ze veel ai .thie of rechts-
streeksche tegenwerking; weer anderen halen, als
zij dezen naarn hooren noemen, de schouders op.
omdat de Weesinrichting hun onbekend is, of dat
wellicht de tegenwerking van vijanden eenigen iu-
vloed heeft uitgeoefend. Voor die allen bestaat er
gelegenheid om met weinig moeite zich van de
werkelijkheid der werkzaamheden to Neerbosch te
overtuigen.
Het „Zang- en Muziekgezelschap", en daardoor
ook de Weesinrichtiug zelve, werd op vele plaatsen
in ons vaderland alsDordrecht, Rotterdam, Schie
dam, Maassluis, Vlaardingen, Delft, Leiden, Haar
lem, Weesp, Apeldoorn, Leeuwarden, Sncek e. a.
met blijdschap begroet. In al die plaatsen toonde
de opkomst, dat de weezen in staat zijn, werkelijk
iels goeds ten gehoore te brengen. Zoowel op vo
caal als op ins trumcutaal gebied bezit liet koor goede
krachten.
Wij hopen hartelijk, dat Amersfoort niet onder
I zal «loon, maar door de opkomst zal toonen, dat
zijn inwoners er van overtuigd zijn of worden dat
Neerbosch ongelukkigen redt, voor dc maatschappij
behoudt en ook iets doet voor de (esthetische vor
ming en ontwikkeling. Dit is immers een heerlijk
werk, dat aller steun verdient?
Een ieder kome. neme anderen mede en allen
overtuigen zich van de waarheid. 'tZal niemand
I berouwen dezen avond, die belooft een schoone
I avond te worden, in De Arend te hebben doorgc-
I bracht.
Do toegangsprijzen, die gesteld zijn op 50 en 25
cent (waarvoor men tevens don tekst der liederen
in bezit heefi) zul voor niemand bezwaar opleveren,
die belang stelt in den philanthropischen arbeid of
i wiens smaak door kunstgeuot bevredigd wordt.
Tot 1e luitenant bij bet 5c regiment in
fanterie is bevorderd de 2e luitenant M.
Tydeman van het korps.
Bij het 5e regiment infanterie zullen dezen
zomer worden gedetacheerd cadetten korpo
raal der infanterie van do Kon. Millitaire
Academie tc Breda.
De sta fill u ziek van het 5e regiment infan
terie zal in de week der Huldiging van II.
i M. de Koningin dienst doen te Amsterdam.
I Tot reserve-sergeant hij het 5e regiment
infanterie zijn bevorderd de reserve-korpo
raals J. Nieuwenho.it en J. Middenweerd van
het korps.
Weibun liet buitengoed .Nirninerdor",
tltiuis bewoond ilooi' 'Ie bcei' M. J. Boissevain,
electriseli verlicht worden.
Een aanvang is gemaakt met de Iicnt-m
stallatie.
Tot stations-chef te Baarn is benoemd de
heer J. van Rossem, te Nooi-d-Seharwoude.
Donderdag herdacht R. de Ruiter te Eem
nes den dag, waarop hij vóór 50 jaar tot
nachtwacht in die gemeente werd aange
steld. Nog steeds wordt deze bediening door
hem op eervolle wijze vervuld.
De vrees voor overstrooming van Eemnes
is gelukkig geweken. Langzamerhand zakt
het water weg. De hoeveelheid klei, doot-
het zeewater over de poldervlakte verspreid,
is buitengewoon groot. Zij zal zeker baai-
nuttige werking op den groei van het gras
gewas doen gevoelen en daardoor vergoe
ding schenken voor de lasten en kosten die
de overstroomingen na zich sleepten.
Door wijlen mr. H. Rooijaards van Scher
penzeel, onlangs te Utrecht overleden, is aan
de Diaconie en het Kerkbestuur der Ned.
Hervormde gemeente te Scherpenzeel ieder
de som van f5000 gelegateerd.
Op een nader te bepalen dag in April
zullen ten verkoop worden aangeboden, en
en-bloc, de vaste en de roerende goederen van
de ooft en cultuur onderneming «Zuider Eng",
te Soest. Het vaste goed bestaat uit ca. 20
20 H.A. grond, waarvan 11.5 II. A. is beplant
met duizenden vruchtboomen.
Amersfoort, 4 Maart 1898.
Appelenf3.af6.Peren fOafO.
Zandaardappelen f 2.a f5.08 Hoen
dereieren f3.a f'4.Eendeneieren
f0— a f0.— p. '100 st. Huoiboter (1.15
a f*1.35 p. k. Kippen 10.60 af!.—
Kuikens 10.60 al' Piepkuikens
fl.— a f 1.20 Ganzen f0.— f.0— a
0— Eenden 10.60 ii f0.90 Hazen T0.-
a f0.Wilde konijnen f0.a f0.—
Tamme konijnen f 0.80 a f 1.20 p. st. Dui
ven 10.60 a f'0.80 p. paar Vette varkens
10.u 10. Magere varkens f 12 a 120 Zeugen
f40 a l'OO Biggen f6.— i. I'll.Schram
men f0.f0.Vette koeien fa
fGuste koeien fa 1' Kalf-
koeien fa f Kalfvaarzen f
Pinkstieren f—ïf—
Aangevoerd waren ongeveer 30 heet. Ap
pelen, heet. Peren, heet. Kleiaardappe-
len, 120 heet. Zandaardappelen, 30000 st.
Hoendereieren, 1300 kilo Huoiboter, kilo
Margarine, Vette1 varkens, 70 Magere
varkens Varkens voor exportslagerijen,
300 biggen, en 15 zeugen.
L1 E F D A D I G H E I I)
ockt werk voor drie schoonmaaksters.
De heer Secretaris-boekhouder houdt zicli
nog altijd aanbevolen voor gedragen klee
deren en oud huisraad.
Eén boodschap te zijnen huize, Zuidsingel
B. 280, en liet goed'zal gaarne worden af
gehaald.
yoor de vele bewijzen van deelne
ming-, bij het overlijden van onzen
broeder en behuwdbroeder J. F. UROO-
CKF/WIT, te Lochem. ondervonden,
betuigen wij onzen bartel ijken dank.
W. A. CROOCKKW1T.
S. CROOCKKW1T
V\n deu Hoop.
Mr. II. CROOCKEW1T.
Amersfoort, 7 Maart 1898.
Tegen 1 MEI zag zich gaarne
te Amersfoort geplaatst een net
buitenmeisje, oud 19 jaar, P. G.
van goede getuigen voorzien.
Franco brieven onder letter M. B. aan
iJBE IJ RES Co., Advertentie-bureau
VÈT.I» (G.).
TANDARTS
is Woensdag; 9 dezer
