Stadsnieuws.
Ingezonden.
Damast-Zijde 65 cent
roemde groole «bollen" voor een stuiver en
by een der glasheldere verklaringen van een
theorema misten nooit de ook in zijn boe
ken zoo vaak voorkomende opwekkingen om
hiervan »klare" begrippen te verkrijgen, bij
welke gelegenheid hij eenige oogenblikken
zijn uitlegging staakte, ten einde hard met
de lippen te smakken.
Dan, de geleerde heer was zijn leven lang
een lastig man, als hij in zijn meeningen
tegenstand ontmoette, en de toestand, waarin
hij omstreeks 1799 verkeerde, maakte hem
bitter. Andermaal waren zijn omstandigheden
ongunstig nadat hij z.ijn betrekking verloren
had als leermeester der pages van Koning
Lodewijk. Napoleon was hem een doorn in
't oog, en hoe weinig hij dat verborg, leert
het volgende. Bij de komst van den Keizer
te Amsterdam was hij met zijn negenjarig
zoontje Jan Jacob, later rector te Alkmaar,
op den Dam gaan kijken en nam den knaap
op den schouder om hem die mooie mannen
op het balkon van 't Paleis te toonen. Toen
hij het kind op den grond zette, zeide hij,
zoo luid mogelijk»Zie zoo, nu kan je zeg
gen, dat je den smeerlap gezien hebt". Zulk
een karakter is niet heel zacht in het dispu
teeren, en wie de onverkwikkelijke strijd
schriften iler geleerden van vroeger eeuwen
maar een weinig kent, moet zeggen, dat zij
verre verwijderd waren van de gematigdheid
en betamelijkheid, die elk wetenschappelijk
onderzoek moeten beheerschen.
Het geschrift van De Gelder, 419 bladzij
den groot, is duidelijk en volledig het ken
merk van al zijn werk de noodzakelijkheid
van het betoog daargelaten, is het nog lezens
waardig. Tijdrekenkunde is moeilijker dan
somtijlis wel gedacht wordt; het is heel
iets anders, te weten, wanneer iets gebeurde
of zal plaats hebben, dan een tijdsrekening
vast te stellen, indien dit «wanneer" een
geschilpunt is. Nog minder kan hier een
overzicht gegeven worden van hetgeen bij
de laatste drie eeuwsverwisselingen hiervan in
druk werd uitgegevennog minder wat
dienaangaande gezegd is door mannen van
wetenschappelijk gezag, als in het voorbij
gaan; geschiedschrijvers, redenaars en dich
ters konden biervan niet altijd zwijgen. Of
het onderwerp andermaal in 1899 zal be
sproken worden, is voor 't oogenblik de
vraag niet. Misschien heeft de periodieke
pers dan reeds gezorgd voor de goede op
lossing van hetgeen vroeger een zwevende
meening waswij rekenen op een weinig
vooruitgang der denkbeelden.
Maar al zullen wij het hiermee eens zijn,
dat wij elkander een «gelukkige nieuwe eeuw"
zullen toewenschen op Oudejaarsavond 1900,
te middernacht, zal dan alles in't elfene zijn,
als een gevolg, niet van nieuwe ontdekkin
gen, maar van zeer onlangs verspreide be
grippen aangaande den tijd Vroeger liep
de klok iler gemeente of stadswijk naar den
zonnewijzer, thans worden de iiienschen
verbijsterd door stads lijd en spoortijd, en de
eenvoudigste man begrijpt, dat het toch een
kwaad stuk moet zijn, te bepalen hoe laat
het is, waar men vroeger slechts de klok
had te raadplegen, tenvyl nu beslist is, dat
de beide opgaven wel een half uur onder
ling kunnen verschillen. Hoe moet men thans
uitmaken wanneer bel oogenblik zal geko
men zijn, dat de nieuwe eeuw met het
nieuwe jaar verschenen is
Van de onvolkomen tijdrekening over een
groot tijdperk, behoeft alleen aangemerkt te
worden, dat bij de verandering van den
ouden in den nieuwen stijl niet minder dan
tien dagen eenvoudig uit den kalender ge
schrapt zijn om de verwarde tijdrekening
eenigszins in orde te brengen. Men stelle
zich nu vuor. wat iemand overkwam, die
juist op een dier verloren dagen verjaarde
en dus moest deelen in liet ongeluk van
een kind, dat op een schrikkeldag ter wereld
kwam. De vaststelling van den hier bedoel
den verjaardag laat overigens niets te wen-
schen over. In zulke aangelegenheden vervult
dc Kerk de taak der iuternationaliteit, en
hoe nuttig deze opvatting gewerkt heeft,
toont het gescharrel over Greenwichtijd en
Middel-Europeeschen tijd, waardoor wij in
ons land reeds gemeenten hebben met drie
erlei tijdtellingniet ongelijk aan de klok
ken van Delft, toen die nog liepen in verband
met de behoeften der schippers van de ver
schillende trekschuiten. De pauselijke tijds-
regeling van 1582 een voortreffelijke
verbetering is lang buiten werking ge
bleven in vijf der zeven gewesten onzer
Republiek de Engelschen telden nog in de
tweede helft der achttiende eeuw Volgens
Julius Caesar, en de Russen bleven natuur
lijk rechtzinnig in den ouden kalender en
f eraken onk hierin r.llengs verder achterlijk,
let doorhuli-ii van 4-15 October 1582 stond
hun waarschijnlijk tegen, omdat het van
den Paus kwam, die als beoefenaar der astro- i
nomi" en als souvorein Vorst In Italië, wel
de eenige potentaat was. die tot dergelijke
verbeteringen bevoegdheid bezat. Hadden I
oh zo Oostelijke en Noordelijke provinciën j
toen gemoedsbezwaren om den nieuwen stijl
te gebruiken dan hadden zij toch een waar
diger argument, dan zij. die thans weigeren
den sterrentijd aan te nemen, omdat dit
ieder hunner levensdagen met 20 minuten
zou verkorten. Aan den anderen kant heb
ben zij, zoo hun zienswijze juist is, groot
gelijk, dat zij zich op dit punt niet laten be
knibbelen: hun levensdraad wordt spoedig
genoeg afgeknipt met de nijdige schaar der
onoverbiddelijke juffer Atropos.
Frkderiks.
KENNISGEVINGEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT brengen ter kennis van de
ingezetenen, dat gedurende deze maand in
het perceel aan de Breedestraat wijk F. No.
133, tengevolge van het ontstaan van een
geval van besmettelijke ziekte in gemeld per
ceel, geon gelegenheid zal worden gegeven
tot Kostelooze behandeling van kinderen aan
favus (hoofdzeer) lijdende.
Amersfoort, 2 December 1898.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester.
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De fd. Secretaris,
B. W. Th. SANDBERG.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van AMERSFOORT,
Bevelen den ingezetenen dezer gemeente
aan, voor drinkwater gebruik te maken van
de gemeente-pompen en de melk der melk-
slijters voor het gebruik te koken.
Amersfoort, den 5 December 1S98.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De fd. Secretaris,
B. W. Tb. SANDERG.
Door het kies-college der Ned. Hervormde
gemeente is met algemeene stemmen be
roepen tot predikant hier ds. J. D. J. Iden-
burg, te Hilligersberg.
Door Regenten van het Burgerweeshuis
hier, is in de vacature, ontstaan door het
overlijden van den heer W. L. Seheltus, de
volgende aanbeveling aan den Gemeenteraad
aangeboden, ter benoeming van een Regent
H. J. Croockewit, A. M. Tromp van Holst,
mr. P. J. F. van Voorst Vader.
Herinnerd zij aan de lezing, Woensdag
avond in De Arend te houden overdezaak-
Hogerhuis.
De in de advertentie in dit nummer ge
noemde heer Nauta is voorzitter van de be
kende anti-revolutionnaire vereeniging «Keu-
chenius".
Mr. Th. Heemskerk zal, op uitnoodiging
der anti-revolutionnaire kiesvereeniging op
Vrijdag 46 December in De Arend een
openbare lezing houden. Vermoedelijk zal
bet onderwerp der bespreking zijnLeer
plicht.
Bij de betreffende advertentie in dit num
mer vraagt men ons plaatsing van het vol
gende
Tot heden vergenoegden zich de dames met
kleederen te knippen naar een patroon en
dan zooveel mogelijk op <ie gis af en na
het aanpassen van een veranderd kleeding-
stukdit nu is echter een onvolkomen ma
nier van doen. De heer Rickermann evenwel
leert grondig, theoretisch de maat nemen,
en waar, door invoering der naaimachine in
de families, het streven bestaat om zelf klee
deren (hetzij boven- of onderkleederen) te
vervaardigen, daar is het kennen eener goede
methode voor het aanmeten een noodzake
lijke behoefte. Door gemis aan die kennis
is menig kleedingstuk onvolkomen gemaakt
of bedorven.
Wat wij en uit zeer vertrouwbare
bron omtrent de wijze van onderieht van
de methode des heeren Rickermann verne
men, is allergunstigst en geeft ons volle vrij
moedigheid om zyn lessen met ruimte aan
te bevelen. Tegen een hoogst billijke ver
goeding als leergeld ontvangen de dames
een kapitaal in de gedaante van kennis.
St. Nicolaas heeft hedenochtend reeds een
klein bewijs gegeven van zijn mildheid aan
de kinderen der Christelijke school aan de
Kortegracnt en die der Openbare school aan
de Hellestraat, die. namens den goeden
Sint allen voorzien werden van een mooie
herinneringsplaat aan de Inhuldiging van
H. M. onze Koningin.
De »Ivy-soap company", die deze prent
in opdracht van den grooten kindervriend
uitreikte, heeft zich gehaast er haar adres
op te vermelden en er op te verklaren, dat
de Ivy-zeep de Koningin der zeepen is.
Voorwaar een aardig gedachte reclame,
ilie door de kindereu natuurlijk zeer onder
de aandacht wordt gebracht van de belaeg-
hebbende buismoeders.
In dit winterseizoen zullen extra-nachttrei
nen van de Holl. IJzeren Spoorweg-Maat
schappij van Amsterdam naar Amersfoort
loopen op de hieronder genoemde dagen:
Dinsdag 43 December, Vrijdag 6 Januari,
Donderdag 49 Januari, Woensdag 4 Februari,
Maandag 43 Februari, Dinsdag 28 Februari,
Dinsdag 14 Maart, Donderdag 23 Maart.
De treinen vertrekken van Amsterdam 's
nachts 11.50 (spoortijd).
Het onderscheidingsteeken voor 45-jarigen
officiersdienst is met ingang van 6 December
o. a. toegekend aan den olïicier van gezond
heid 4e klasse J. Nord en aan den paarden
arts le klasse A. Frederikse, van dit gar-
Ook aan luitenant H. J. Inden is, evenals
aan luitenant P. Donk, een buitenlandsch
verlof verleend voor den tijd van drie maan
den en evenzeer met bestemming naar Parijs.
De officier van gezondheid le klasse J. F.
Tuinstra. van het 2e bataljon 5e regiment
infanterie, die gedurende 3 maanden belast
geweest is met de waarneming der function
van Chef van den geneeskundigen dienst bij
het garnizoen te IJinuiden, is eervol van die
functiën ontheven en sedert 1 December
naar zijn garnizoen hier teruggekeerd.
De officier van gezondheid 2e klasse J. J.
F. M. Nooren, die van het 5e regiment in
fanterie hier gedetacheerd is bij de land
macht in West- lndië, wordt wegens 8-jarigen
dienst bevorderd tot officier van gezondheid
4e klasse.
Aan den muzikant 0. Schouten, van het
5e regiment infanterie, is uit hoofde van
Jieliaamsgeoreken ontslag uit 'den dienst ver
leend, onder toekenning van een geldelijke
tegemoetkoming voor eens ten bedrage van
f110.
Adspirant-vaandrig M. Rutgers, van het
5e regiment infanterie, is bevorderd tot re-
serve-korperaal.
Zaterdagmiddag geraakte het 3-jarig zoontje
van F. R. al spelend buiten de Kleine Koppel
de Eem.
Den heeren Zadoks en Paternotte mocht
het niet alleen gelukken, den kleinen dren
keling weder op 't drooge te brengen, doch
zij mochten er, na onvermoeid toepassen der
bekende methode, in slagen de levensgeesten,
welke bijna verdwenen waren, weder op te
wekken.
Arts Jorisen, die het eerst ter plaatse was,
doch door grooten afstand zeer laat kwam,
had niets dan lof voor de uitstekende be
handeling.
Voor het spoedig verleenen van hulp bij den
brand op het Sasje is door de «Brandwaar
borg-Maatschappij van Onroerende goederen"
te Amsterdam (agent de heer P. Herm van
Hasel8n) aan de Wilhelmina-spuit," brand
meester L. T. van Zwol, een gratificatie van
1'20 toegekend en door de «Ned Maatschap
pij voor Brandverzekering" te Tiel (agent
de lieer H. E. Striive) een premi van f40.
Tengevolge van de verdenking dat er een
misdrijf is gepleegd, heeft Vrijdag le Utrecht
de gerechtelijke schouwing plaats gehad van
het lijk van N. K., eenige dagen geleden
hier onder verdachte omstandigheden over
leden.
Zijn stoffelijk hulsel werd hier Zaterdag
middag ter aarie besteld.
Aangaande deze zaak kunnen wij niets
anders meedeelen, dan dat alle geruchten
dienaangaande eiken grond vafi waarheid
missen.
Het bericht betreffende den aankoop van het
Oosterboseh bij Barneveld is niet geheel
juist. Wel is liet door het Bestuur der Spaar
bank aangekocht, doch alleen met het oog
op een soliede geldbelegging en niet met het
doel, zooals gemeld werd, om het als wan
delpark in te richten. Onwaarschijnlijk is
het echter niet, dat het Bestuur der Spaar
bank, bij een eventueel verzoek van de
zijde der «Vereeniging tot bevordering van
het Vreemdelingenverkeer", besluiten zal,
de vrije wandeling in genoemd bosch open
te stellen. Hierdoor toch zou in geen enkel
opzicht de waarde van den eigedom kunnen
verminderen.
De aanleg van den tramweg Ede-Nijkerk
zal nu geheel op eigen baan geschieden,
waardoor deze er overal als een locaal-spoor-
weg zal uilzien. Met het oog op de in be
werking zijnde nieuwe Rijkswet op de tram
wegen, waarbij voorgesteld wordt op vrije
baan een maximum-snelheid van 50 K. M.
per uur toe te staan, in plaats van de nu
voorgeschreven 20 K. M., wordende krommin
gen m het aanvankelijk project zooveel doen
lijk gereduceerd. De nitbakening van het
gedeelte- Barneveld-Nijkerk bleef nagenoeg
onveranderd, tenvyl in overleg met de tech
nische Directie der Ned. Centraal Spoor
weg-Mij. (de exnloitate) de nitbakening van
het gedeelte Rarneveld-Ede op verschillende
plaatsen werd gewijzigd, zonder echter de
lijn belangrijk te verkorten, omdat men de
verschillende buurtschappen wil blijven aan
doen. Met de nieuwe uitbakening is men nu
zoo goed als gereed. Het gereedmaken der
stukken tot indiening der onteigeningswet
en tot aankoop der benoodigde gronden, kan
zonder verder oponthoud voortgaan.
Met het leggen der sporen zal niet wor-
begonnen vóór zoo goed als alle betrokken
terreinen in eigendom der Spoorweg Mij.
«De Veluwe" zullen zijn overgegaan.
Naar wij vernemen, worden pogingen aan
gewend om tusscben de stations Maarsber-
gergen en Veenendaal-De Klomp een halte
op te richten aan den Staatsspoorweg voor
reizigers van en naar Amerongen.
Bekend is het, dat de landbouwers meest
uit vrees voor brandstichting of andere be
schadiging, in den regel nachtverblijf of een
reispenning verschaffen aan de landloopers.
Dezer dagen nu kwam zoo'n sinjeur nacht
verblijf vragen te Scherpenzeelhij kreeg
echter een dubbetlje en hem werd de weg
naar Barneveld gewezen. Hierover vertoornd,
wilde hij den knecht te lijf, doch deze gaf
hem, door den boer geholpen, zulk een pak
slaag, dat dit reeds voldoende ware geweest.
Echter werd do vriend stevig gebonden en
naar liet dorp gebracht, waar hij in bewa
ring werd gehouden en een prosies verhaal
van het voorgevallene werd te boek gesteld.
Hij kreeg dus toch het verlangende koste
loos nachtverblijf, terwijl bom nog een ver
rassing wacht van vrouwe Justilia.
Over de benoeming van onze Koningin
tot chef van liet Wandsbecker Huzarenregi-
ment, bevat de Münchencr Jttgend liet vol
gende aardige versje
Dem holden Hollander Königskind
Mit seinen achtzehn Jahren,
Dein scheukte der Kaiser als Angobiud
Kin ganz' Regiment Husaren.
Da aeul'zte manch' Miigdelein, nassen Blicks
Ob all' der Reiterund Pierde:
«Wie sind doch die wahren Giiter des
Glticks
So unglcich verlieilt aul' der Erde
«Die eine kriegt last achthundcrd Stïick
Huzaren ést zum Weinen
Mir wiir' schon der winzigstc Lieutenant
ein Glüek
Doch mir schenkt der Kuiser keinen."
Van 1-
R EC LA MES.
regels 11.25 elke regel meer f 0.25
Maagziekten, lit onze brochure geven wij
eene beschrijving van de lever en de nauwe
betrekking tusscben deze en de maag, zoo-
dat de slechte toestand van de lever, ook
maagziekte medebrengt. IV ar nors Safe (!ure
is liet hoste geneesmiddel voor de maagziekten.
Verkrijgbaar bij: T. 1'. van den Bergh
Zn. Utrecht; J. W. Snabiliê, Rotterdam
1 .de Leeuw, Roden burgstraat 74, Arnhem.
tot. f 14.05 per Meter alsmede zwarte, witte on gekleurde Heiinebcrg-Zijilo van .15 cent tot
f 14.05 per Meter effen, gestreept, geruit, gewerkt, damast enz. (circa 240 verschillende quali-
teiten en 2000 verschillende kleuren, dessins enz.). Franco en vrij van Invoerrechten in huis. Stalen
ommegaand. Dubbel briefporto naar Zwitserland.
G. Henneberg's Zyde-Fabrieken (k. tc k. Hoflever.), Zünch.
Het opnemen van Ingezonden stukken brengt
niet altijd mede, dat dc Redactie onvoorwaardelijk
instemt met hun inhoud.
Geachte Redactie,
Beleefd verzoek ik U een plaatsje voor
het volgende.
Eenige onderwijzers uit Nijkcrk, Amers
foort en omstreken hebben het plan opgevat
in. een van bovengenoemde plaatsen een af-
deeling op te rich I en van dc Ned. Ondenvij-
zers-Pro pugandu-Ulub (voor Drankbestrijding).
In zooverre zijn hun pogingen met een gun-
stigen uilslag bekroond geworden, dat zij
besloten hebben 40 Dec. a. s. 's nammiddags
te 3 uur in de Raadszaal van het Gemeente
huis te Nijkerk een vergadering te houden
teneinde de afdeeling te constitueeren.
De heer W. C. Ooslerman, van Amers
foort, zal dan spreken over«Geheelonthou
der of Matig drinker".
Wij noodigen alle onderwijzeressen, on
derwijzers en anderen, die belangstellen in
het alcohol-vraagstuk, uil, deze vergadering,
te bezoeken.
De heer Oosterman (Krommes!raat. 228)
en ondergeteekende geven gaarne alle mo
gelijke inlichtingen over deze zaak en stellen
brochures, daarop betrekking hebbende, be
schikbaar.
U, dankend voordo verleende plaatsruimte,
Hoogachtend,
Uw. dw. dr.
J. A. HUISMAN.
Amersfoort, Beekstraat.
