Stadsnieuws.
In het bestek voor den bovenbouw van
het Rijkspostspaarbauk-gebouw te Amsterdam
zyn bepalingen opgenomen omtrent minimum
loon, en dit wel voor het eerst bij een Rijks
werk. Dit minimum is vastgestejd op 23 cent
per uur voor een ambachtsman, 20 cent voor
een vakarbeider, geen ambachtsman, en 18
cent voor een handlanger, opperman of sjou
wer. Verder wordt bepaald, welke de laagste
loonen zijn, te betalen aan werklieden enz.
van 14 tot 23 jaren oud, naar hun ouderdom
verdeeld in 4 rubrieken.
De aannemer is tevens verplicht aan den
lossen werkman, bij diens indiensttreding,
een schriftelijke aanstelling uit te reiken, met
vermelding van de hoedanigheid waarin hij
wordt aangenomen en welk loon hij zal ge
nieten.
Afwijkingen der minima kunnen door de
Directie worden toegestaan.
Geen werkman zal langer dan 11 wuf per
dag mogen werken.
De boeren en handelaars in vee mogen
wel op hun «qui vive" zijn en de Gemeen
tebesturen, vooral daar ter plaatse waar
drukke veemarkten worden gehouden, mo-
(;en wel flinke maatregelen nemen, anders
oopt onze veestapel groot gevaar van door
de uit Esschen terruggezonden koeien, die
daar, bij de voor het vervoer naar België voor
geschreven tuberculine-inspuiting, reageer
den, te worden besmet. Wel zijn de koeien
te kennen aan twee gaatjes in het linkeroor,
maar niet iedereen is op de hoogte met dit
kenmerk, en als men in aanmerking neemt
het groote gewicht dat in dezen in de schaal
wordt geworpen waar niet zelden eerst na
verloop van vele dagen de besmetting zijn
invloed doet gevóélen, dan zijn hier zeker
alle redenen aanwezig om niets, onbeproefd
te laten, die gekenmerkte dieren buitenden
handel te houden. V.
Gedurende December 1898 zijn bij de
Rijks-postspaarbank ingelegd en terugbe
taald de volgende bedragen
Inlagen f2 949 210.406; terugbetalingen
(waaronder f8316.185 wegens aankoop van
inschrijvingen in een Grootboek, obligation
of certificaten van inschrijving) 1'2390656.886;
meer ingelegd dan terugbetaald f558553.52.
Aan hot einde van November was ten name
van verschillende inleggers ingeschreven
f67'"<J2484.74, zoodat het te goed op ultimo
December 1898 bedroeg f68 391 038.265.
In den 1 op der maand zijn 8477 nieuwe
spaarbankboekjes afgegeven en 2622 geheel
afbetaald, zoodat aan het einde van Decem
ber 693228 boekjes in omloop waren.
Tot ultimo December is voor een bedrag
van f337 754.595 aan inschrijvingen in een
Grootboek der Nationale Schuld, obligation
ten laste van den Staat, of certificaten van
inschrijving, ten behoeve van 432 inleggers
aangekocht. St. Cl.
De «Nederlandsche Bond tot Bestrijding der
Vivisectie" heeft een beroep te dier zake
gedaan op de medici in Nederland. Daarbij
was een invulliugsbiljet gevoegd, waarop de
Bond de opinie der medici vroeg omtrent
het vivisectie-vraagstuk en waardoor zij vol
ledige en gedeeltelijke medestanders onder
de medici zou leeren kennen.
375 medici waaronder enkele tandart
sen hebben duidelijk geantwoord. Voorts
zijn enkele antwoorden ingekomen, die min
der duidelijk zijneen vier- of vijftal dezer
zouden vermoedelijk onder de voorstanders
van vivisectie te rangschikken zyn.
Van de 375 antwoorden waren 248 vóór
vivisectie, waaronder 03 voorstanders van
beperkende wettelijke bepalingen109 dei-
ontvangen antwoorden waren van tegenstan
ders van vivisectie, waarvan 42 volstrekte
tegenstanders.
Men verwijt ons, Hollanders, dikwijls dat
we te langzaam zijn in de uitvoering van
dingen waarvan we óok al na veel wik
ken en wegen dan toch eindelijk het nut,
ja zelfs de noodzakelijkheid hebben erkend.
Ons werd daarvan onlang door iemand,
die in oude paperassen gesnulleld had, een
sterk sprekend staaltje verteld.
Men weet dat de Utrechtsche Vechl, die
in de Zuiderzee uitmondt, daarvan is afge-
gesloten door groote schutsluizen, waardoor
eb en vloed der zee in de rivier niet merk
baar zyn. Die sluizen dateeren van 1672 of
1673. Toen zij er niet waren, stond het land ter
weerszijden van de Vechtoevers voortdurend
aan hel gevaar vanjoverstrooming bloot. Óf
men dan niet eerder er aan gedacht had
dit euvel door sluizen te keeren? Jawel.
Onze zegsman kende een oude acte, waar
uit reeds van zoodanig voornemen bleek.
Het kapittel van Sint Marie, een kerk
bestuur in de oude stad Utrecht, had lan
derijen liggen onder Nichtevechi en Neder-
horst-den-Berg en verhuurde aan Zweder,
heer van Abcoude, de tienden van dat land
met het uitdrukkelijk beding dat de vastge
stelde pachtsom zou worden verhoogd, wan
neer door een aanleg van een zeesluis bij
Muiden de opbrengst der bedoelde gronden
on zekerder en overvloediger worden zou.
Toen dus deze acte werd opgemaakt, kende
men de kwaal, kende men ook het middel
daartegen, meende (hoopte) uien dat binnen
wellicht ikorten tijd dat middel zou worden
toegepas
Welnu, bedoelde acte draagt het jaartal
1348.
Drie-honderd-vijf-en-twintig jaar moesten
nog voorbijgaan eer men werkelijk zou komen
tot het bouwen van een sluis, welker nood
zakelijkheid reeds zóo lang was erkend. A. Cl.
Uit Leiden werd Maandag het overlijden
gemeld van Prof. Fruin.
Robert Jacobus Fruin werd 14 November
1823 te Rotterdam geboren. Na voltooiing
zijner aecademïsche studiën te Leiden, pro
moveerde hij aldaar in December 1847 op
een dissertatie»De Manethone Sebennytha."
Kort daarna werd hij docent aan het Gym
nasium te Leiden en 20 Februari 1860 hoog
leeraar in de Vaderlandsche geschiedenis aan
de Rijks-universiteit aldaar lot zijn eneritaat
18 September 1894.
Fruin heeft onze letterkunde verrijkt met
vele geschriften, en menig belangrijk van
degelijke bronnenstudie getuigend werk be
trekkelijk een of ander onderdeel uit de
Vaderlandsche historie. Als redacteur van
»De Gids" en als medewerker aan verschil
lende andere tijdschriften heeft de overleden
oud-hoogleeraar eveneens veel bijgedragen
tot vermeerdering der kennis van Neërlands
geschiedenis. Het meest bekende van zijn
geschriften is zijn werk «Tien jaren uit den
Tachtigjarigen Oorlog," een geschiedboek,
uitmuntend door keurigen stijl eu heldere
voorstelling. De Koninklijke Academie der
Wetenschappen en de Maatschappij van
Nederlandsche Letterkunde telden kruin on
der haar meest geziene leden.
Zijn grootste verdienste op wetenshappe-
lijk gebied is wel dat hij onze Geschiedenis
schreef en leerde schrijven naar rechtstreek-
sche bronnen.
Doch niet slechts op wetenschappelijk ge
bied heeft Fruin uitgeblonken. Hij was wat
men noemt een beminlijke persoonlijkheid.
Wie met hem in aanraking kwam, geraakte
onder do bekoring van zijn vriendelijk we
zen wie Fruin kende, had hem lief. Een
voudig en hulpvaardig, heeft Fruin, die on
gehuwd bleef, velen aan zich verplicht. Nooit
werd tevergeefs een beroep op zijn hulp
vaardigheid gedaan en waar liet noodig bleek,
opende hij gaarne de beurs, maar steeds op
voorwaarde, dat het niet aan de groote klok
zou worden gehangen.
Fruin bezat ook in hooge mate de gave
van welsprekendheid. Niet alleen wat hij
schreef muntte uit door keurigheid, helder
heid en eenvoud. Aan menig graf van ge
storven collega's heeft Fruin's welsprekende
stem geklonken en dan kwam het aan den
dag welk een hart er woonde in dat betrek
kelijk klein lichaam. Voorwaar niet alleen
een ster aan den wetenschappelijken hemel
is heengegaan, maar met Fruin daalt een
der voortreflijkste menschen ten grave.
De heer Muilwijk, te Giesendam, vierde
Dinsdag zijn lOOsten jaardag.
De oude is nog goed ter been en verheugt
zich in het bezit van een talrijke nakome
lingschap. Hij heeft nog 6 zoons, waarvan
de oudste een jongentje van meer dan 80 jaar
is; verder heeft hij 44 klein- en 85 achter
kleinkinderen, waarvan reeds 14 weer kin
deren hebben, die hun voorvader op den
voor hem zoo gedenkwaardigen dag geluk
gewenscht hebben.
üp 31 December j.l. telde Utrecht 100066
inwoners, 47 946 mannen en 52120 vrouwen.
Het Utr. Dbld. teekende bij de vermelding
van dit feit aanOnze stad, die zich zóo
uitbreidt, heeft dus recht om mee te spreken
waar het geld grootsteedsche belangen. Jam
mer echter, dat bij zoo velen en bij zoo
menige gelegenheid het «kleinsteedsche" nog
zoo aen boventoon blijft voeren. Doch met
de tijden zullen ook wel de menschen gaan
veranderen.
En het Utr. Nbld. schrnft:
Uit een statistiek van 1898 blijkt, dat in
dat jaar ruim 25000 verschillende inwoners
onzer gemeente onderstand hebben genoten,
op welke wijze dan ook. Aan zulk een aantal
werden namelijk de »briefjes" van het Arm
bestuur uitgereikt.
Dat is dus aan een vierde deel der bevol-
kmp.
En dat in het z.g. «welvarend" Utrecht.
Men moet toch maar durven.
De Gemeenteraad van Hattem heeft be
sloten, aan eervol ontslagen Gemeente-secre
taris, den heer Jaspers, die meer dan 50
jaren in dienst der gemeente was, een gra
tificatie van f300 in eens te vevleenen. De
Burgemeester had f400 per jaar voorgesteld,
doch de Raad scheepte den verdienstelijken
ambtenaar af met f300 voor ééns.
In een Overijselsche gemeente wordt een
ambtenaar ter Secretarie gevraagd, nog wel
gediplomeerd en goed bekend met de Gemeen
te-administratie, op een salaris van f200
per jaar.
Hot is ongelooftyk zooveel brieven en
couranten, voor 's-Gravenhuge of Sclmgen
bestemd, een verkeerde reis maken. Willen
de afzenders dit voorkomen, dan zullen zy
verstandig handelen nimmer 's-Hage, maar
altijd voluit 's-Gravenhage of' Den Haag te
schrijven, on bij Schagen nog de letters N.
H. te voegen.
De Kerkeraad der Ned. Hervormde Ge
meente bier heeft een schrijven gericht tot
de Kerkeraden der andere gemeenten in ons
land. met verzoek om opgave te mogen ont
vangen van die miliciens, die over enkele
weken voor den militairen dienst zullen wor
den opgeroepen en hier in garnizoen zullen
komen.
Waar maar al te dikwijls catechisatie en
kerk in het vergeetboek geraken, wanneer de
dienstplichtige in zijn garnizoen is, wil de
Kerkeraad deze jongelieden zoeken en leiden,
opdat hun godsdienstonderwijs geen schade
ondervinde.
Met ingang van 1 Februari is belast met de
waarneming van de betrekking van Rijks
advocaat in Noordbolland en Utrecht mr.
W. H. K. Moutbaan, advocaat en procureur
te Amsterdam.
In de laatste dagen is het meermalen voor
gekomen, dat. gewone binneiilandsche brief
kaarten, door het Rijk verkocht, niet toege
laten werden voor de verzending naar het
buitenland, óok al zijn ze voldoende met 2^2
ct. bijgefrankeerd.
Dat de handelsbriefkaart in buitenlandsch
verkeer verboden is, wist men; maar waar
voor het nu bedoelde verbod goed is, is ons
niet duidelijk, 't Is alleen lastig en vertragend,
want men krijgt van het Postkantoor de
briefkaart eenvoudig als »niet toegelaten",
terug.
Ter waarschuwing deelen wij dit mede.
Diakonen der Ned. Hervormde gemeente,
hier, de.tweede openbare collecte hebbende
vastgesteld op Maandag 6 Februari a. s.,
vertrouwen dat de liefdadigheid ook nu we
der moge blijken en het college gesteund zal
worden om den nood zijner armen te ver
zachten.
Weder is het reeds zoo klein aantal over
gebleven oud-strgders van '1830 met éen
verminderd.
Dinsdag is hier ter stede in den ouderdom
van bijna 88 jaar overleden de heer Theod.
van Zwol, gerechtigde tot het dragen van liet
Metalen kruis.
Van de voor enkele jaren opgeheven
afdeeling is nu nog alléén in leven de heer
H. Salet.
Bij Kon. besluit zijn bevorderd tot Ie
luitenant bij hun wapen de 2e luitenants
L. Schutte en E. D. van der Sleesen, van
het 5e regiment infanterie, onderscheidenlijk
gedetacheerd bij het leger in West Indië en
dat in Oost Indië.
De de.<-tacheering van eerstgenoemde is
tevens verlengd met éen jaar.
In ons vorig nummer werd bericht, dat
de geprojecteerde tramlijn Nieuwe station
Kamperbuitenpoort 3'/4 Kilometer lang
zou zijn. Dit moest wezen twee en een kwart
Kilometer.
In de plaats van den heer Timmer is werk
zaam gesteld ten Postkantore hier de heer
Crab Hellingman, klerk der Posterijen le
klasse te De Bilt.
De plaatselijke afdeolinu der Anti-revolutionnaire
Kiesvoreoniging „Nederland en Oranje" hield Vrijdag
haar jaarvergadering.
Na de opening, met gebed, verkreeg de. Donner
het woord en hield voor de talrijk opgekomen leden
en genoogdigden een zeer belangrijko redeover„de
Arbeidskwe.stie".
Onze ruimte gedoogt niet. deze zeer leerrijke toe
spraak hier in haar geheel op te nemen en wij
moeten ons dne wel bepalen tot de meeat saillante
punteu.
8pr. herinnerde er aan hoe de arbeidskwestie,die
reeds bijna een halve eeuw zooveel iiarton en zooveel
pennen in beweging brengt, is een zeer brandende,
een vol gloed en loven, maar tevens een uiterst
moeilijke on hoogst ingewikkelde; zóo ingewikkeld,
dat nog niet óen partij op sociaal gebied kon komeu
met een uitgewerkt programma en weinig meer
vermocht te geven dan eenigo hoofdlijnen. Zelfs na
de Encycliek van 1804 is nog niet veel ten deze
gedaan, maar toch heeft deze quaeatio aller belang-
stelling.
Achtereenvolgens behandelde spr. de oorzaken
waaruit de ArbeidsquaeHtie voortvloeit en somde
or 7 op: stoom en electriciteit, invoer van buiten,
de Staat als arbeider, gebrek aan de noodige bekwaam
heid om baas of knecht te znn, do zucht om te
leven boven zijn stand, sterkedrank en ontucht,
miskenniug van alle gezag.
Als weg tot oplossing noemde sprniet de ge-
meenmaking der arbeidsmiddelen, doch 't op den
voorgrond stellen van rechten en plichten nietstakin-
Sen, doch organiseering van den arbeid (Kamers van Ar-
eid, maximalen arbeidsdag, bepaling van den leef
tijdsgrens voor mannen en vrouwen)niet uitbrei
ding van het arbeidsterrein, doch verbetering van
het uitwendig leven des arbeidersuiet kostolooz
onderwijs en kostelooze rechtsspraak, doch het zoo
draaglijk mogelijk stellen van do bctalingon en do
belastingen voor den arbeider; niet ongeloof, doch
geloot.
Hierna werd do eigenlijke ledenvergadering ge
houden, waarin de lo Secretaris het jaarverslag los,
waaruit bleek dat hot ledental wederom aanzienlijk
18 toegonomon (staande de vergadering meiddon zich
weder nieuwe leden aan). De renuingiuoestor deed
Bekening en verantwoording on mocht wijzen op
een flink batig saldo.
EindaJijk werd de heer O. A. E. Jagtenborg, die
periodiek moest aftreden, herkozen als 2e Secrotaris,
waarna do vergadering met gebod word gesloten.
Uitslag van de schietwedstrijden, uitge
schreven door de Schietvereniging «Wil-
helmina", alhier, en gehouden in De Arend
op 29 en 30 Januari.
Zondag Schietclub «Vooruit", te Culem-
borg. buks 417 puntendag-medaille ge
weer H. van den Brink, te Utrecht.dag-
medaille buks C. A. van «lor Pauw, Hilver
sum.
Maandagdag-medaille geweer J. I). Lam-
merts van Bueren, te Amersfoortdag-me
daille buks G. Frohn, te Baant.
De wedstrijd wordt het eerst voortgezet
op 5 en 6 dezer.
Zeer velen, die teleurgesteld werden loon „Adri-
enne Lcoouvreuv" Maandagavond niet werd gege
ven, zijn slechts half getroost „Antoinette Bigaud"
gaan ziengeon eukele echter heoft het berouwd,
dat juist dit stuk gekozen werd.
De intrige or van deelden wc reeds in ons vorig
nummer mee. We kunnen ons thatiB dus bepalen
tot het spel en dit. was, alweer boven verwachting,
goed, uitnemond soms.
Dat Schoonhoven, de generaal, af en too sprak
van „reesjement" en nu en dan zjjn doodgravers-
toon ten beste gat' waar 't juist niet bohoordenu
ja, dat zijn kleino fouten.
Groote lof aan Mevrouw Holtrop-Van Gelder, de
lieve „Toinon", wier diep gevoel en grooto opge
wektheid haar voor deze rol al bijzondor geschikt
doen zijn. Heerlijk, haar onvoorzichtig hardop den
ken op de canapé naast Genovi.wo (Kika Hopper,
een veelbelovende en veelbegnafdo actrco)praentig-
nntnurlijk, toen zij de Jobs-tijding moest tnccdeelen
aan Geneviève en Ollivicr (Clous, den altijd accu
raten artist); subliem, hiuvr bekentenis aan don gene
raal en do huil-scóne. Geen wonder dat er zoo dik
wijls moest worden „gelmnld". Ook Hol Irop spoelde
den „Bigaud" hop] goed, zóo ruw, zóo natuurlijk,
dat zelfs de huisknecht hoiu in 'l ootje meende te
moeten nemen met de Weeshuis-kofliepot. Wat was
dat tooneeltje tussohen hem en Toinon heerlijk
mooi, toen hij, geheel zonder erg, haar zóopynigdo
met zijn wedervaringen als jury-lid. Wat is deze
comódie-de-rooeurs Óen stuk werkelijkheid, éen stuk
leven, ontzaglijk mooi goschreven, sober gehouden,
met hier en daar een vleugje humor (als van den
„officierenvriend").
In lange i3 hier te lande niet zoo'n mooi stuk,
zoo kranig gespeeld zoo goed voor 't voetlicht ge
bracht.
En na do pauze weer Mevrouw Holtrop on Clous
z(j, de drukke, beweeglijke, lieve „Dorn"; hij dege
leerde, maar werelddonnue boekenwurm, die mank
gaat aan 't zelfde euvel waarvoor hy ^Augier zoo
onbarmhartig afmaakt. Hoe typisch huur „waarom laat
je me nu een half uur laten liegen Hoe gemeen
van ie", toen hij door Anna Snbluirollos,, Horiniue"
(de tm-de-siècle novellisto, óok in kleoding on ma
nieren) het raadsel zag opgelost waarvan hij zoo
weelderig leefde. Hoe echt, datin-Duilsoh ontbyt.
Maar do regio vordiont geen lof. De regisseur van
de Koninklijke had dienen te zorgen, dat de schom
melstoel niet zóo den lachlust, do luchter uiet zóo
den spot had opgewekt.
Een woord van «ank aan do „Guranten-vcrccniging"
die deze beide mooie cn leerzame stukkeu hier deed
opvoeren.
Aanstaanden Dinsdag jammer genoeg
op het zelfde oogenblik waarop de heer Zel-
velder in De Arend zal spreken over «Leer
plicht" want beide zullen daaronder lijden
wordt door den «Katholieke Kring" in
De Keizerskroon uitgevoerd het «Weihuachts
Oratorium" van Deken Miiller.
Terwijl een goed gemengd koor,hettoon-
wei k uitvoert, worden np het goedverlichte
tooneel de vel schillende passuges voorgesteld
door levende boelden.
D.o opvoering op deze wijze, een twaalftal
jaren geleden te Hilversum gegeven, over
trof aller verwachting en naar men ons mee
deelt, zijn do kleine tekortkomingen die men
daar opmerkte voor de uitvoering hier ter
stede een goede les geweest.
Een advertentie in dit nummer geeft alle
gewenschte verdere inlichtiugen.
Üs. A. van der Sluys sedert 31 Januari
1897 predikant bij de Gereformeerde kerk
te Baarn, beeft emeritaat aangevraagd.
Het vrouwtje te Doorn, dat 11 December
haar echtgenoot met voorbedachten rade
mishandelde, door hem mot een mes aan de
keel, te verwonden, is door do Rechtbank
te Utrecht deswege veroordeeld tot 9 maan
den gevangenisstraf.
De Rechtbank vond geen termen om een
onderzoek naar haar geestvermogens te
bevelen.
Door den heer Inspecteur dor directe be
lastingen te Amersfoort is benoemd tot schat
ter der huurwaarden voor de Personoole be
lasting te Zeist de heer A. Glaser, deurwaar
der der directe belastingen aldaar.
Nederlandsche Contraal-Spoorweg-
Maatschappij,
Totale ontvangsten over do maand Oct. 1898
Reizigers 84080 f 53 950.17»
Bagage k honden (tonnen) 156 1366.85»
Levende dieren, rijtuigen enz. 6392.67»
Goederen (tonnen 45481 52163.00»
Diversen 600.04»
Totaal -114472.75»
Ontvangst: 1898 1897
Totaal vanafl Jan. ƒ1034706.915 f\000665.15»
Gemiddeld auntai Kilom.
in expl. van af 1 Januari 106 102
Dus ontvangst per
«Jagkilometer ./320Ö 32.27
