Maandag 13
Maart 1899.
Aan een wollen draadje.
PHOENIX-BROÜWERIJ
BOCKBIER verkrijgbaar, zoolang de voorraad strekt.
No. 4857.
48e Jaargang.
Binnenland.
H. MEURSING Co'. AMERSFOORT.
Ditgave:
Firma A. H. VAN CLE FFF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.— franco per
post /'4.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Groote lettere naar
plaatsruimte. Legale-, oflicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Afzonderlijke
nummers iO cent.
Rij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
Buioau
EOKTEQRACBT 66
Telephoon 19.
De kust om te eten.
Wij eten te veeler zijn veel te veel
diners en feestmaaltijden. Iedereen weet het,
zegt het en herhaalt het, en toch begint
men telkens weer. Zoo komen we langzaam
maai- zeker op de baan, die leidt tot dyspepsie,
maagziekten, jicht en rheumatiek. Wij laten
allerlei «slakken" in ons lichaam zich op-
hoopen, en deze slakken zijn vergiften. Zui
vere zuurstof doodt ons. maar evenzeer een
overvloed van goeden kost en edelen wijn.
Hoevele menschen door de eeuwige sociale
'eet partij en maagziek worden, is onbereken
baar; alle «dineurs" zijn dyspeptisch, zon
der het te weten. Hunne maag functioneert
slecht en verslapt, verwijdt, zonder dat de
patiënten 't dikwijls weten, vóór dat 'l bijna
onherstelbaar is geworden. Eu dan het
ceremonieel, de etiquette, het late uur, de
warme temperatuur en slechte lucht in Je
kamers, enz. Welk eene hygiene!
De voornaamste redenen waarom men
zich door verkeerd te eten dyspepsie op don
l.uls haalt, zijn: men eet teveel, te dikwijls
en te gauw.
Door te gauw te eten, wordt de maag als
een fleseh door een trechter volgegoten en
de fiesch loopt over, vóór we 't weten.
Daarbij wordt niet gekauwd. Het best is,
tenzij men behoorlijk tijd kan nemen om te
eten, alles althans fijn te snijden.
Te dikwijls. Een gewone maaltijd neemt
vijf uur om te verteren en uit de maag te
gaan. Na dien arbeid moet de maag rust
hebben, evenals ieder ander orgaan. Indien
't hart en de hersenen bijv. in den nacht
niet uitrusten, worden zij óok ziek. Men ete
dus niet binnen de vijf uren na een vooraf-
geganen maaltijd. Evenmin vóór 't slapen
terwijl alles uitrust geve men de maag geen
extra vijf uur arbeid, daar dit, als men ver
moeid is zooals meestal des avonds, wel 0 of
7 wordt, zoodat de nacht voorbij is gegaan
zonder rust voor dit orgaan. Men ete dus
niet later dan zonsondergang, en dan geen
copieus diner of souper, maar een lichten
avondmaaltijd.
Vóór 't werk neme men des morgens het
ontbijt, en dit neme men beter dan wij dat
in Holland gewend zijn.
Eet nooit indien ge geen honger hebt, en
dan vooral de zaken die U 't beste smaken.
De natuur is een veilige gids.
Te veel variëteit leidt tot overmaat en
overdaad. Zij, die langzaam eten, nemen zel
den te veel. Aan tafel drinke men geen
te koude dranken.
Feuilleton.
i)
De oude kolenmijn van Botsford had niet
aan de verwachtingen beantwoord. De vijf
tienduizend dollar, welke men er aan ten
koste had gelegd, waren verloren. De twee
honderd voet. diepe schacht en een lange
tunnel, waren de eenigo getuigen, dat men
eenmaal gepoogd had, daar een mijn te ont
ginnen.
Newman Higborn was op een reis door
het gebergte van zijn metgezellen afgedwaald,
en bij de verlaten schacht gekomen, boog
hij zich te ver voorover en stortte in de
diepte. Zijn bergstok vond hier en daar een
steunpunt in de ruime wanden, zoodat zijn
val gebroken werd en hij, wel is waar sterk
gekneusd, maar toch levend op den bodem
neerkwam.
Kermend van pijn was hij toch in zekeren
zin dankbaar voor zijn wonderbare redding,
doch nu kwam tevens de gedachte bij hem
op, dat niemand hem op '200 voet diepte
hulp zou kunnen zenden. Hij was dus slecnts
behouden om hier van honger om te komen.
Den geheelen nacht peinsde hij over do
middelen om uit dezen vreeselijken toestand
Het Engelsche spreekwoord zegt: »Chatted
food is half digested food", een aangenaam
tafelgesprek is de halve spijsvertering, en ze
spreken daar dan ook van een «welbedis-
cussieerd menu" voor een goeden maaltijd.
Men vermijde onaangename emoties en ge
drukte stemming aan tafel.
Na tafel ruste men een half uur. De Na
tuur kan niet alles te gelijk doen en de ver
krachting van hare wetten moet vroeg of
laat leiden tot ziekte.
Dit behoeft geen diepe middagslaap te zijn.
De oude regel van Salernopost coenain
stabis aut mille passus meabis, is onphysio-
logisch.
Ouden van dagen doen beter, vroeg te
dineeren. 's Avonds is de digestie niet zoo
goed en het slaapje zou kunnen leiden tot
slapelooze nachten.
Niet onaardig teckent Henri de l'arville
detafelmisbruiken in zijn»Secretsdel'alimen-
tation", waar hij o. a. schrijft
sik was onlangs aan een diner, ja zelfs
ik en zat naast eenen arts, een mij wel
bekenden député.
«Weet gij wel", zei hij mij, waarom er
tegenwoordig zoovele maagzieken in Parijs
zijn
Nu, dat zal wel verschillende oorzaken
hebben."
«Zeker, maar er is nog een bijzondere oor
zaak bijgekomen wij worden ziek van ga
lanterie. 't Is toch gewoonte geworden,
de dames eerst te bedienen. Dat lijkt heel
onverschillig, maar uwe buurvrouw eet
heel gemoedelijk, terwijl gij het gesprek
onderhoudtis zij gereed, of bijna gereed,
dan eerst bedient men U. Natuurlijk moet
gij de begonnen conversatie voortzetten,
terwijl ge tracht te eteninderdaad eet ge
echter niet gij slikt. Kauwen is U be
paald verboden, en toch is kauwen een nood
zakelijke voorbereiding voor de spijsverte
ring. Wie niet kauwt, kan nooit eene goede
spijsvertering hebben. Daarom ruineeren die
diners onze gezondheid".
«Er ligt een korreltje waarheid in dit oor
deel van mynen tafelbuur, maar toch moet
men niet vergeten, dat de geest op het
lichaam terugwerkt en dat aangenaam ge
zelschap aan tafel de spijsvertering meer
bevordert dan alle maagelixers ter wereld.
Alleen het misbruik is bier, als overal, van
den booze".
De ware eters, maar zy zijn schaarsch,
zijn zij die geleerd hebben, zelfs bij diners
behoorlijk te kauwen. Ze hebben 't van
jongsaf geleerd.
De wijze draait zijn tong zevenmaal om,
vóór hij spreekt; zoo moet ook een ver
standig man meer dan twintigmaal kauwen,
vóór hij slikt. Dit is een voorschrift van
Prof. Bouchard bij maagverwijding, en 't
werkt wonderen
Dus kauwen, kauwen en nog eens kauwen
Heeft men 't geduld hel maar door te zet-
I ten, dan is 't gevolg, dat inen veel minder
j eet, den honger sneller heeft gestild en de
spijzen beter verwerkt.
Men staat van tafel op met het gevoel,
1 goed te hebben gegeten, en toch heeft men
I werkelijk minder genomen maar meer ge-
I assimileerd wat een groot voordeel is.
I Hoe kan iemand, die de spijzen, zonder te
kauwen maar doorslikt, deze verteren Een
deol komt maar oppervlakkig met de spys-
verterenJe vochten elfc.organen in aanra
king zoodat ze onvolledig worden omge
zet en 't organisme wordt overladen met
ballast of het vormt er werkelijk vergiftige
stollen uit. Zulk eten naar de regelen
der hygiene is dikwijls vervelend, maar we
hebben geen andere keusóf verstandig
eten, óf maagziek worden.
De candidaten der dyspepsie zyn gemak
kelijk te onderscheiden. Vroeg kaal-worden,
wat beklemdheid bij 't trappenklimmen, op
stijgende congestie en slaperigheid na 't
eten, geen zin aan 't werk, 's morgens by
't opstaan een paar acne-puistjes in 't ge
zicht, enz. zijn ue verschijnselen. Nog drie
jaar lang een paar maal in de week een
groot diner, en de maagverwijding is in op
tima forma daar; weldra komen de jicht
c. s. er by.
Blyf daarom zoo ver mogelyk weg van
sociale voor-partijen, eet langzaam en
kaïïw met aanhoudende en hardnekkige op
merkzaamheid gij zult, evenals Cornaro,
des te meer gezonde dagen beleven, naar
mate gij met toewijding hebt gekauwd
Ilggienische bladen.
ATJKII.
Bij ile Regeering werd Vrijdag het vol
gende telegram ontvangen
«Voorname in verzot zijnde hoofden hou
den allen de versterkte kloof van Tamseh
bezet. Morgen zal generaal Van Heutsz uit
Sogli daarheen oprukken."
Het Nieuws ontving Donderdag uit Bata
via liet volgende telegrafisch bericht:
«Zaterdag marcheeren het 14de bataljon
infanterie en '2 pelotons cavalerie naar de
kloof van Tamseh.
'Twee compagnieën blijven te Segli."
I Aan de N. Rolt. Crl. werd geseind
J «Generaal Van Heutsz marcheert Zaterdag n
naar Tamseh."
I Met zekerheid wordt vernomen, dat thans
j beslist is, dat de Vredes-conferentie den 18en
Mei a. s. te 's-Gravenbage zal bijeenkomen.
I Naar wij vernemen, bestaat het voorne-
men de Eerste Kamer kort na Paschen te
j doen bijeenkomen, voornamelijk tor spoe
dige afdoening van bot Revisie-voorstel en
c. q. bet Mijnwet-ontwerp.
I Do vergelijking van het gewijzigde ont-
I werp op den Leerplicht, met do bepalingen
van het oorspronkelijke, door don Minister
toegezegd, is thans aan de Kamer in druk
toegezonden.
De Commissie van rapporteure betrekke-
te geraken; maar alles was even oiniitvoer- I
baar. Hij moest geduldig hier blijven en
sterven. Den volgenden ochtend gebruikte
bij den kleinen voorraad brood, dien by in
zijn reistasch had. De ruimte, waarin hij
zich bevond was slechts eenige voeten in
't vierkant, en weldra had hij, met behulp
van eenige lucifers, zyn verblijfplaats nauw
keurig onderzocht.
Higborn was iemand die zich onder ge
wone omstandigheden niet spoedig liet ont
moedigen; nu echter sloeg 't hachelijke van
zijn toestand hem geheel terneer. Hoe meei
bij er over nadacht, des to benauwder werd
het hem.
De dorst begon hem te kwollen er
was geen water aanwezig, zelfs geen enkele
droppel, die toch anders meermalen van de
zijwanden afdruppelt.
Na een eindeloos langen dag word 't ten
laatste weder nacht. Door honger en dorst
gekweld, legde hij zich neder en viel weldra
in een vasten slaapaltijd on altijd droomde
hij van «wollen kousen".
't Was een verhaal uit do oude doos, dat
in zijn kindsheid veel indruk op hem ge
maakt ad, 't handelde over een werkman
in Engeland die op een fabrieksschoorsteen
achtergebleven was, nadat men de steigers
weggenomen had. Goede raad was duur!
Eindelijk was de man op het vernuftig denk
beeld gekomen, zijn wollen kous uit te ra
felen. t Eene eind hield hy vast en wierp
't andere met de rest van zijn kous naar
beneden. Er bestond nu gemeenschap met
den vasten grond, waar men een dun touw
aan den draad bevestigde dat hij naar bo
ven trok. Toen was men in staat er een
stevig touw aan te verbinden, sterk genoeg
om er zich aan neer te laten. Dit was 't eind
van het verhaal, en tevens dat van zyn droom.
Hij ontwaakte.
Hoe kwam hij aan dien droom? 't Was
toch vele, vele jaren geleden dat hy het
verhaal gelezen hadhij was nu niet op een
schoorsteen, maar diep, heel diep in do
aarde; zijn toestand was dus geheel anders,
Terwijl hy hierover nadacht, (ladderde,
waarschijnlijk door een roofvogel vervolgd,
een zwaluw hoog boven hem in de schacht
en viel eindelijk naast hem op den grond.
Oogenblikkelijk kwam er een gedachte by
hem op, en zoo snel mogelijk wierp hy zijn
hoed over den vogel, 't Was slechts een
zwakke straal van hoop, maar alles was be
ter dan die doffe moedeloosheid. Hij maakte
zijn droom tot werkelijkheid en rafelde zyn
kousen uit.
Hij arbeidde ijverig en geduldig voort,
tot bij naar zijn meening do vereischte
lengte w 'kregen had. Toen bevestigde hij
't katoen voorzichtig uiterst voorzichtig
aan een der vleugels van de zwaluw, na
met potlood, bij liet licht van op den na
zyn laatsten lucifer, bet volgende briefje
aan 't eind der draad gehecht te hebben
«Ik ben op den bodem van de schacht in den
Botsfordbergzend mij spoedig hi:'p
Newman Higborn".
De vogel fladderde een oogenblik boven
Higborns hoofd en steeg toen langzaam om
hoog.
Nu kwam zijn gewone luchthartigheid
weer boven, al naar mate de vogel steeg.
Bravo, kleine zwaluw de draad werd
ieder oogenblik korter! Zijn leven hing nu
in den waren zin des woords aan een draad,
al was 't dan ook geen zijden. Ten laatste
verdween de vogel aan don rand dor groeve.
Maar welke waren nu zyn kansen f Hij
kon zich niet ontveinzen, dat deze bitter
klein waren. Wanneer do vogel rechts of
links vloog, boe licht kon de draad dan
tegen den scherpen rand afbreken
De vogel scheon het echter minder ver
kieslijk te vinden om zijwaarts tc vliegen,
hij steeg ten minste recht omhoog.
Do twoo vrienden, die Higborn hadden
vergezeld, haddon hem sinds lang met groote
onrust gezocht. Zy waren de schacht ver
scheidene malen voorbijgegaun, zonder op
de gedachte te komen, dat hy zich daarin
zou kunnen bevinden. Eenmaal had een
hunner er zelfs uit louter nieuwsgierigheid
in gekeken, maar niets gezien dan een on
doordringbare duisternis.
(Slot volgt.)