Donderdag 5
Juli 1900.
o. 4994.
49e Jaargang.
De derde vrouw!
Uitgave
firma A. H. VAN CLEEPF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.franco per
post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Groote letters naar
plaatsruimte. Legale-, oflicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Afzonderlijke
nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad word9n de incasseerkosten in rekening gebracht.
Bureau
KORTEGBACHT 9.
Telephoon 19.
KENNISGEVINGEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
iMERSFOORT,
Brengen ter ulgemeene kennis, dat zij voorne-
ïens zijD, aan den Gemeenteraad voor te stel
en een strook gronds, uitmakende een gedeelte
an het Plantsoen, Kad. bekend gemeente Amers-
oort sectie E. No 4274, nabij de Kleine Haag,
vereenkomstig eene situatie-teekening, welke
er Secretarie ter inzage ligt, aan den openba-
en dienst te ontdekken.
Zij die daartegen bezwaren wenschen in te
irengen, worden uitgenoodigd, deze schriftelijk
er Secretarie in te dienen vóór 9 Juli 1900.
Amersfoort, den 2. Juli 1900.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
T. A. J. VAn ASCH VAN WIJCK.
De Secretaris,
W. TH. SANDBERG.
Verordening houdende bepalingen, in acht tene-
acn bij het overdragen aan de Gemeente van stra-
en of wegen of gronden, tot het aanleggen van
Btraten of wegen bestemd.
Art. 1. De eigenaar van cene tot openbare straat
>f weg te bestemmen of reeds tot dal doel aan ge-
egde strook gronds, die verlangt dat deze door de
gemecute in eigendom worde overgenomen, doet
daartoe het verzoek aan den gemeenteraad.
Art. 2. Wanneer de gemeenteraad de overne
ming in het algemeen belung wenschelijk acht, be
sluit hfj daartoe onder de navolgende voorwaarden
a. de eigendom der gronden of straten of wegen
moet aan de gemeente kosteloos worden overgedra
gen, vrij van alle lasten of erfdienstbaarheden, en
de gemeente moet gevrijwaard worden voor alle
kosten en schade welke uit het bestaan van zoo
danige lasten of erfdienstbaarheden voor haar moch
ten voortvloeien.
b. de grond moet voor de overdracht door en
oor rekening van den eigenaar worden gebracht
op het peil voor ieder geval in het bijzonder door
Burgemeester en Wethouders vasttestclleu. Is op-
booging noodig, dan mag daarvoor enkel grond ge
bezigd worden die door of van wege Burgemees
ter en Wethouders wordt goedgekeurd.
c. de straten of wegen moeten worden of zjjn
aangelegd in eene richting door den Gemeenteraad
goedgekeurd of goed te keuren en op een breedte
door den gemeenteraad bij elke aanvrage tot over-
ïanie afzonderlijk vasttestellen.
d. door den gemeenteraad worden voor ieder ge
val in het bijzonder de materialen bepaald waar
mede de tot openbare straat of weg bestemde gron
den zullen worden bard gemaakt. Wat de reeds
tot straat of weg aangelegde g nden betreft, bepaalt
de gemeenteraad voor ieder geval in het bijzonder
of met de daarvoor toegepaste wijze van hardma
king zal worden genoegen genomen.
e. de hardmaking der overgenomen gronden ge
schiedt van wege de gemeente.
De daarvoor te maken kosten, als mede die voor
den aanleg van straatverlichting en indien de ge
meenteraad rioloering en brandkranen. noodig oor
deelt, ook de kosten daarvan, worden door den aan
vrager gedragen overeenkomstig eene door den ge
meenteraad voor ieder geval in het bijzonder vast
testellen ramiug, vermeerderd met 5% van de kosten
der hard making ter tegemoetkoming in de kosten
feuilleton;
nanr HENRYK SIENKIEWICZ,
j schrijver van „Quo Vadisenz.
Van jou standpunt heb jo gelijk, zeide Kva
schend, je vermoedde niet, dat ik al wist waarom
e hier kwam. Ostrynski was bier cn lig betoogde
'egen mij, dat bet beter zou zijn, je niet mee te
nemen naar Hela.
Nu begrijp ik het! en jo beloofde liet hora?
Neen; ik was zelfs boos, maar tóch gelool ik,
dat het beter is, je niet mee te nemen. Laten wjj
nu eens over jo schilderij praten.
Kwel mg niet met mijn schilderij. Als liet een
maal zóo staat, vooruit dau maarmaar dit vertel
Jf jebinnen arie dogen maak ik kennis met I'ani
Kolchanovski. al moest ik mij vermommou.
Verkleed je als tuinman cn breng haar bloe
men van Ostrynski.
(,p eens schoot mij iets te binnendie gedachte
eek mjj zóo prachtig, dal ik rag voor liet voor
hoofd sloeg, mgn woede en die bcleedigiug vnn Eva
'ergat en zeide
Geef mg je woord, datje mij niet verraden zal.
Afgesproken, zei de nieuwsgierige Eva.
Weet dan, dat ik mg verkleedcn zal als nun-
"treel. Ik heb zoo'n costuum en een lier, ik ben in
Ukraine geweest en weet liedjes te zingen, ram
Helena koint uit de Ukraine en zal mg zeker ont-
"hngon. I
3 hot nu
Een prncntig planriep Eva.
Eva is van zoo'n artistieken aanleg, dat het denz-
beeld haar moest bevallen; trouwenB zg beloofde
aU. niets te zullen verklappen.
van eerste onderhoud.
Deze raming wordt vastgesteld tegelijk met het
besluit tot overneming.
Van dit besluit en deze rnmine wordt den aan
vrager binnen 24 uren na de vaststelling een afschrift
ter kennisname toegezonden.
Art. 3. De Raad kan zulke afwijkingen van deiu
artikel 2 opgenomene voorwaarden toestaan of daar
aan zulke andere toevoegen, als hg mot het oog op
bijzondere omstandigheden noodig acht.
Art. 4. Na de overname wordt de beslaande of
aan te leggen straat of weg, voor zooverre zulks niet
reeds is geschied, van gemeentewege:
a. hard gemankt en verlicht,
b. van brandkranen voorzien en gerioleerd naar
mate zulks bg het besluit tot overname zal zijn be
paald, en voorts onderhouden volgens door Burge
meester en Wethouders te geven voorschriften.
Art. 5. Het raadsbesluit waarbij tot overname en
aanleg van straten of wegen wordt besloten, treedt niet
in werking vóór en aleer de kosten, door den aan
vrager volgens deze verordening verschuldigd, door
hem bij den gemeente-ontvanger zijn gestort.
Indien zulks niet is geschied binnen veertien da
gen nadat door den gemeenteraad tot de overname
is besloten, wordt dit besluit als Diet-genomeu be
schouwd en vervalt de aanvrage.
Art. G. De gemeente behoudt zich het recht voor,
eerst zes maanden na de storting in art. 5 bedoeld
met de verschillende werker, een aanvang te maken
en de straatverlichting niet aan te leggen alvoreus
de ïuin te leggen straat of weg voor minstens twee
derde gedeelte is bebouwd.
Art. 7. Deze bepalingen treden in werking op
heden.
Gedaan ter openbare vergadering van den Baad
der gemeente Amersfoort van den 22. Juni 1900.
De Voorzitter,
T. A. J. "van ASCH van WIJCK.
De Secretaris,
B. W. TM. SANDBERG.
De Hoogere Burgerschool.
üe aankondiging, in de jongste Raadsver
gadering door den beer Burgemeester ge
daan, dat in de volgende, waarschijnlijk
spoedig bijeen te roepen, vergadering een
voorstel van B. en W. behandeld zou wor
den tot wijziging van het Reglement op het
Middelbaar onderwijs heeft bij velen zekere
onrust verwekt, niet het minst omdat niemand
(behalve wellicht de Raadsleden), zélfs niet
de ledeu der Commissie van Toezicht op het
Middelbaar onderwijs, met het voorstel be
kend schijnt te zijn. Allerlei gissinge» wor
den daaromtrent gewaagdgeen enkele
ervan is misschien ook maar eenigszins
steekhoudend.
Daar zijn er, die zonder het voorstel
gezien te hebben weten, dat het zou
strekken om een eind te maken aan de
driekwartiers-lessen. »De tractementen der
leeraren worden immu-s berekend per weke-
lükscli les-uur, en een uur heeft toch 60 en
niet 45 minuten" zoo zeggen ze.
Wat hiervan waar zij, weten wij niet.
- Een prachtig plan herhaalde zij. Hela houdt
veel van haar Ukraine, dat zg big zal zijn te
doch zeker achten wij het, dat de waarde
van den arbeid der leeraren niet beoordeeld
mag worden naar den tijdsduur van hun
lessen, in minuten uitgedrukt.
Daar zijn er, die willen beweren maar
steeds buiten den gehoorkring van aan de
school verbonden vakmannen dat deze
regeling der lessen financieel nadeel berok
kent aan de gemeente Amersfoort, wijl nu
de spoor-leerlingen te gemakkelijk hier de
school kunnen bezoeken.
Een enkele blik iu het spoorboekje zal
hen alras er van overtuigen, dat deze be-
bewering weinig steekhoudend is, want bijna
ieder uur komen en gaan de treinen.
Trouwens de quaestie der spoor-leerlingen
is er een van ouden datum en ze zal hoe
langer zoo ernstiger worden naarmate de
communicatie-middelen verbeteren.
In zijn «Gedenkboek der Inrichtingen voor
Middelbaar onderwijs te Amersfoort, 1871
1896", uitgegeven bij bet 25-]arig bestaan
der Uoogere Burgerschool, gaf de heer Buijs
het volgende overzicht, dat voor de laatste
drie jaren is aangevuld uit het Gemeente
verslag
Cursus.
Ingezetenen.
Kostleerlin
gen.
Spoorleer-
lingen.
1871—72
21
18
1
72—73
82
22
3
78—74
38
23
2
74—75
43
24
3
75—76
37
1
76-77
38
20
2
77-78
40
24
2
78—7»
47
22
79 -80
49
19
80—81
40
19
3
81—82
40
21
3
82-83
34
3
83—84
37
28
2
84—85
40
22
1
85-86
17
5
80—87
26
13
10
87-88
30
15
11
88—89
35
17
17
89- 90
40
21
23
90—91
47
15
25
91 - 92
43
16
21
92—93
45
14
30
93—94
14
31
94—95
40
23
29
95—96
52
21
38
96-97
66
25
29
97—98
98-99
78
23
37
69
Hela houdt
zooveel -
Warschau een minstreel te zien maar wat wil je
haar vertellen Waarom ben je voor haar naar den
Weichsel getrokken?
Mijn geestdrift sleepte ook Eva mee. Wij zaton
druk met elkaar te overleggen. Wg waren het er
over eens, dat ik rag moest verkleeden, en Eva zou
mij in een rijtuig meenemen om de nieuwsgierig
heid van enkeion te voorkomcD. Helena zon niets
weten, en Eva wilde haar eerst later liet geheim
vertellen. Eva en ik gingen op in onze plannen
da uk baar kuste ik haar de hand en bleef bij haar
koffiedrinken.
'sAvonds kwam ik bg de Suslovski's. Kazia keek
wal boos, omdat ik 's morgens niet gekomen was,
maar ik verdroeg haar kuren als een engeltrou
wens, ik dacht aan de voorvallen van 's morgens en
aan Helena.
Het was al over elven en r.og kwam Eva maar
niet voor den dag.
Ik droeg een grof linnen hemd, op de borst open,
een eenigszins versleten jas, die er nog vrg goed
uitzag een leeren gordel, schoenen, kortom alles
wat er bg hoorde. Het haar van een grijze pruik
viel over mijn oogen het was een prachtstuk van
een pruik, bijna echt haar: mijn baard was hel toon
beeld van geduld. Van acht uur 'smorgens was ik
bezig om met vischlgm witte haren tusschen mgn
eigene te plakken en ik was zóo mooi grgs geworden,
als ik wel nooit van nature zgn zalverdund sepia
gaf mc een bruin kleurtje eu Antek teekende rim
pels met de meesterhand van een genie. Ik leek
wel zeventig jaar.
Antek beweerde, da ik in plaats van met schil
deren mijn brood zou kunnen verdienon als model,
wat inderdaad de kunst meer ten goede zou komen,
zooals hij er vriendelijk bijvoegde.
Half twaalf daar kwam eindelijk Eva.
In het rijtuig nam ik mgn gewone kleeren 6ok
Tot recht begrip van deze cijfers diene
herinnerd, dat in 1882 het Gymnasium werd
hervormd, dat in 1886 de lijn-Kesteren werd
geopend, dat in 1889 ook vrouwelijke leer
lingen werden toegelaten, en dat in 1890
se, voor het geval ik inij w<
n ik hing mjj de lier om den
mgn eigen ge
daante moest vertoonen ik
hals en ging naar beneden.
Slava Bogu (Geloofd zij God!)
Eva stond verbaasd, éen en al verukking.
Wat een prachtige grootvaderriep zg lachend
uit, zoo iet9 kan toch alleen maar een artiest ver-
Tusschcn twee haakjes, zg zelf was lieflijk als een
zouier-ochtend zij droeg een japon van groene zijde
en een strooien hoed met klaprozen. Ik kon mgn
oogen niet van haar afwenden. Zij kwam in een
open rijtuig en dadelijk kwamen natuurlijk een massa
nienscheu ora ons heen staan maar wat kon haar
dat schelen 7
Eindelijk reden wg weg; mijn hart klopte mij in
de keel bij de gedachte, dat ik weldra de goddelijke
Helena, de waardige naamgenoote van de aanleiding
tot den Trojaancshen oorlog, zou zien.
Wij hadden nog geen honderd Meter gereden of
daar zag ik waarachtig Ostrynski uit de verte naar
ons toe komen. Dat (lie man nu ook overal moest
zijn Toen lig ons zag, nam hij voor Eva zijn hoed
I af en keok ons, vooral mij, strak aan. Ik geloof niet,
dat hg m|j herkende, maar toen ik omkeek, zag ik
hem nog steeds staan. Eerst bij den draai van den
weg verloren wg hem uit het gezicht. Het rijtuig
ging vrg snel, maar toch scheen het mjj een eeuwig
heid te duren. Eindelijk hielden wjj stil in dc Bel
vedère-laan.
Wij waren voor het huis van Hela.
Ik vloog nis een pijl uit den boog naar de deur.
Eva kwam achter mij aanloopen
Wat een vervelende, oude grootvader I
Een knecht in zwierige livrei deed de deur open
en sperde zijn mond wijd op toen hij mij zag. Eva
vertelde hem ter geruststelling, dat zij haar groot
vader luid meegenomen en wjj gingen de trap op.
De kamenier kwam dadelijk te voorschijn, vertelde,
dat mevrouw bezig was zich te kleeden en verdween
Amersfoort de groote garnizoensplaats werd
maar óok moet gezegd, dat het Rijks-sub
sidie van f 7000 in 1880 werd verhoogd tot
f8000, verleden jaar tot f9000 en thans is
verhoogd tot f 10 000.
Zóo komen we vanzelf tot de derde cate
gorie, tot hen die beweren, dat de school
«zoo geweldig duur" zou zijn of worden, als
er geen maatregelen werden getroffen om
den toevloed der spoor-leerlingen te beperken.
Van zoodanige maatregelen staat het vast,
dat hun onmiddellijk gevolg zou zijnaan
zienlijke vermindering van het met zooveel
moeite verkregen tegenwoordig Rijkssubsidie,
althans zoolang de kosten voor de Gemeente
niet aanzienlijk hooger gestegen zullen zijn
dan thans bier nog het geval is. Gewoonlijk
toch wordt de bijdrage van het Rijk op niet
hooger dan 40% der onderwijs kosten gesteld,
somtijds hoogstens 50%, zooals bijv. aan het
Gymnasium alhier geschied is.
Hieruit volgt, dat er voor de Gemeente
eerst dan goede gronden zullen bestaan om
bedoelde beperkende maatregelen toe te pas
sen, wanneer haar deel in de onderwijskosten
tot ongeveer f15000 per jaar zal gestegen
zijn, hetgeen thans in lange na nog niet het
geval is.
In de eerste 25 jaar van het bestaan der
school gaf de gemeente Amersfoort (na af
trek van subsidie en schoolgelden) uit voor
de leerlingen welke binnen de Gemeente
woonden in totaal f174 627.29 en voor de
266 spoor-leerlingen uit 19 omliggende Ge
meenten f 27 834.24, satnen dus in totaal
f202461.53, of gemiddeld per jaar f8098.46.
Let wel, gemiddeld, want in 1886 bijvoor
beeld paste de Gemeente flOlOl.956 bij.
Voor het loopende schooljaar 1899
1900 bedroeg het Rijkssubsidie f9000 en de
opbrengst der schoolgelden ruim f 10 000, te
zamen f19000, terwijl het totaal der jaar
wedden van de leeraren f27 800 beliep;
zoodat de Gemeente bijna f9000 in de kos
ten van het Middelbaar onderwijs moest bij
dragen. Deze voorstelling mag zelfs niet eens
volkomen juist genoemd worden, want onder
het genoemde totaal der jaarwedden is óok
begrepen het salaris van de leeraren aan de
Burgeravondschool, terwijl het Rijk aan die
inrichting geen steun kan verleenen, omdat
de Burgeravondschool wettelijk verplicht ge
steld is voor Gemeenten met meer dan 10000
zielen.
Wat betreft het aanstaande schooljaar is
het Rijkssubsidie f 10 000, de vermoedelijke
opbrengst der schoolgelden f 13 èt f14000,
terwijl het geraamde totaal der jaarwedden
f 33 a f34000 zal beloopenzoodat we-
weer.
Goeden dag, Helariep Eva.
Goeden morgen, Evusiaantwoordde een god
delijk heldere stem, wacht een oogenblik, ik ben
dadelijk klaar.
Hela, je weet niet wat je wacht en wienjezal
zien. Ik heb een ouden man meegebracht den
mooisten grootvader-minstreel, die ooit in de Ukraine
heeft rondgezworven
Ik hoorde een kreet van vreugdedo deur ging
plotseling open en Hela stormde naar binnen, in
haar lijlje en met loshangend haar.
Een minstreel, een blinde minstreel hier te
Warschau?
Hij is niet blindhij kan zien riep Eva haas
tig, omdat zij de grap niet te ver wilde drijven.
Maar het was te iaat, want ik wierp mg aan de
voeten van Hela en riep uit
Goddelijke engel
Ik greep haar voeten met beide handen vast, ter
wijl ik naar boven keek. Volkeren, knielt neder!
Menschen, draagt wierook aan I Ecu Venus van Milo 1
Een volmaakte
Engelherhaalde ik, in henielscbe verrukking.
Die geestdrift vnn een ouden minstreel vond na
tuurlijk haar oorsprong in de blijdschap, dat ik na
mijn lange zwerftochten eindelijk weer eens iemand
van de Ukraine ontmoette. Niettegenstaande dat
alles, trok Helena haar voeten weg en vluchtte
heen. Ik zag haar bloote schouders en haar hals,
die mij herinnerden aan do Psyche uit het Museum
te Napels. Zij verdween weer achter de deur; maar
ik bleef geknield liggen.
Eva dreigde mg met haar parasol en lachte, ter
wijl zij haar rozig gelaat verborg in een ruiker re
seda's.
Omlortusschen volgde door de open deur een ge
sprek in het mooiste dialect van de Pripet tot Cher-
tomelek.
Wordt vervolgd.)
