Maandag 24
No. 5095.
50e Jaargang.
Feuilleton.
PHOENIX-BROUWEBIJ.
H. MEURSING Co. AMERSFOORT.
Specialiteit in Exportbier naar de Tropen.
iMERSFOORTSCHE COURANT.
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond Abonnement per 3 maanden f\,trancoper
post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-, officieële-
en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25; elke regel meer
f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers worden in rekening gebracht en kos
ten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Telephoon 19.
KENNISGEVINGEN.
SCHUT T E R IJ.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT,
Brengen tengevolge van de deswege bestaande
voorschriften en ter verdere geregelde uitvoering
van de door Z. M. den Koning vastgestelde regle
mentaire bepalingen omtrent de Schutterijen, ter i
kennis van de belanghebbenden, dat de alphabe-
tische naamlijsten van du ingeschrevenen voor de
Schutterij gedurende acht dagen op de plaatselijke i
Secretarie voor eenieder ter inzage liggen, aile werk
dagen vjjn 10 tot 1 uur, teneinde eenieder in staat j
zoude zyu oni ingeval hem eenige persoften of om
standigheden mochten bekend zijn, die daarop nog
zouden behooren te worden aangeteekend, of ervan
moeten worden weggelaten, dit aan het Bestuur ken
baar te maken.
Dat de loting voor do Schutterij, tusschcn de in
geschrevenen van liet jaar 1901, onder toezicht eener
Commissie uit het Bestuur, ten Raad huize dezer ge
meente zal plaats hebben op Zaterdag, den 29. Juni
aaustaande, des namiddags te 1'/» uren. Wordende
alzoo de belanghebbenden opgeroepen om opplants
en tijd voormeld te verschijnen, of bij afwezigheid
zich aldaar door een bij de voormelde Commissie
bekend persoon, voorzien van behoorlijke schrifte
lijke volmacht, te doen vertegenwoordigen, om de
bij de wet vereischte loting naar behooren te doen
zullende voor hen die persoonlijk afwezig mochten
blijven en zich niet op voorschreven wijze hebben
doen vertegenwoordigen, door een der leden van de
Commissie worden getrokken.
Dan tenzelfdeu dage, op gelijke wijze, eetie nalo-
ting zal plaats hebben, ten behoeve van diegeneu,
welke tot de loting verplicht zijnde, buiten hun toe
doen niet onder haar mochten zjju begrepen gewor
den, alsmede ten behoeve van beu, die, ofschoon
in andere gemeenten reeds geloot hebbende, sedert
de laatstvoorgaaude inschrijving alhier zijn komen
vronen, en voor de vreemdelingen welke sedert die
inschrijving in de termen zijn gevallen, om als in
gezeten te worden aangemerkt.
En dat eindelijk den belanghebbenden bij de lo
ting de gelegenheid zal worden opengesteld, om de
redenen van vrijstelling, waarop sommigen aan
spraak zouden mogen maken, ter kennis van de ge
noemde Commissie te brengen, met aanduiding van
het artikel der wet en het onderdeel daarvan, waar
op zij hunne reclame gronden.
Gedaan te Amersfoort, den 21. Juni 1901.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester.
T. A. J. van ASCH van WIJCK.
De Secretaris,
B. W. TH. SANDBERG.
INKWARTIERING.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT,
Gelet op art. 18 der Wet van den 14. September
1866 (Staatsblad no. 188) houdende bepalingen be
trekkelijk de inkwartiering, enz.
Doen te weten, dat de bij art. 17 dier wet bedoel
de lijst, door lien aangelegd, in afschrift aan de berg
plaats bij het Raadhuis aangeplakt is en gedurende
veertieu dagen, te rekenen van heden, op de Secre
tarie der Gemeente voor een ieder ter inzage ligt,
alle werkdagen van 10 lot 1 uur.
Amersfoort, den 22. Juni 1901.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester
T. A. J. van ASCH van WIJCK.
De Secretaris.
B. W. TH. SANDBERG.
til
De Gemeente-gasfabriek.
Geenszins het belangrijkste deel van het
in de vorige week verschenen Gemeente
verslag over 190U maar toch een gedeelte dat
aller belangstelling wel het meest gaande
maakt, moge hier een plaals vinden en vooraf
gaan aan het overzicht dat wij als voorheen
wenschen te geven van den toestand der Ge
meente in liet laatste jaar der vorige Eeuw.
Gelijk bekend, werd de fabriek den 17
Augustus op tiet middaguur met eenige plech
tigheid in gebruik genomen.
Zij bestaat uit de volgende inrichtingen
Een stokerij waarin 4 generator-ovens, sys
teem Klönne, ieder met 8 retorten, benevens
een daaraan grenzende open doch gedekte
kolenloods.
Een ketelhuis met 2 horizontale stoomketels
ieder van 16 M2. verwarmingsoppervlakte en
werkende meteen overdruk vauöatmosfeeren;
2 Worthington-stoompompen voor het voeden
der stoomketels en het reservoir voor het
fabriekswater, benevens een Tangye-pomp
voor het oppompen van koolteer.
Een sehal'lkamer, waarin bad- en kleedka
mer voor de werklieden, benevens binnens
huis toegankelijk privaat en urinoir.
Een machinekamer, waarin 2 exhausters en
2 verticale drijfmachines voor de washers.
Een toestellenlokaal, waarin 8 condensors
van geslagen ijzer, 2 teeralscheiders volgens
Pelouze en Audouin, en 2 Kirkham-washers.
Al deze lokalen zijn aaneengebouwd en
onderling toegankelijk, terwijl alle toestellen
berekend zijn op een etmaal-productie van
10 000 M3. uitgezonderd de ovens, die een
productie-vermogen hebben van 6000 M3. per
etmaal, doch waarvoor ruimte in de stokerij
is gereserveerd om nog drie ovens bij te
kunnen bouwen, die met de bestaande alsdan
toereikend zijn voor een etmaal-productie
van 10 000 M3
In een afzonderlijk gebouw zijn drie zui-
verkisten geplaatst en daaraan verbonden een
overdekte regeneratieloods voor de bewer
king der zuiveringsmassa.
In een ander lokaal is geplaatst een fa
brieksmeid- met regulateur op destadsleiding;
in dit lokaal zijn tevens geplaatst de afsluiters
voor de gashouders. Aan dit lokaal zijn ver
bon len, aan de eene zijde de woning voor
den baas-fitter, aan de andere zjjde 2 werk
kamers voor onderzoek van het gas, controle
van meters en branders en het uitgloeien
van kousjes.
Aan de stokerij is nog verbonden een ge
bouw, waarin de toestellen zijn geplaatst
voor de bereiding van zwavelzure ammoniac
uit liet gaswater, benevens een lokaliteit voor
de werkplaats, de smederij en het magazijn
voor ijzeren buizen, fittings, olie, enz.
Het teer- en gaswater wordt verzameld in
een separatorput, waaruit ieder afzonderlijk
in een daaraan verbonden gemetselden put
loopt.
Het bereide gas wordt verzameld in een
gashouder met geslagen ijzeren kuip, wer
kende met tangentiale re geleiding en ':ap-
spanning volgens systeem-Schwedler met een
nuttigen inhoud van 4000 M3.
De van de oude gasfabriek overgenomen
gashouder met gegoten ijzeren kuip en ge
slagen ijzeren klok, werkende met radiale
rolgeleiding, is geheel gedemonteerd en de
kuip weder gedeeltelijk op het terrein der
Gemeente-gasfabriek opgesteld, zoodat deze
gashouder met een inhoud van 2000 M3 in
het voorjaar van 1901 voor het gebruik ge
reed kon zijn.
Bij den ingang van het fabrieksterrein zijn
de kantoren gebouwd met daarboven een
magazijn voor gasmeters en verlichtingsar
tikelen en hieraan verbonden de Directeurs
woning.
Voor het breken der cokes is op het ter
rein nabij de cokesbergplaats een klopma-
chine opgesteld, die de geklopte cokes sor
teert in drie soorten, als geklopte-, parel
cokes en gruis.
De verkoop der cokes heeft plaats per
gemeten Hectoliter van ongeveer 42 Kilo
en niet, zooals aan de oude gasfabriek, per
32 Kilo.
Het buizennet in de stad, dat van de oude
gasfabriek werd overgenomen, heeft een
groote verbetering ondergaan door bet. leg
gen van 12 duimsbuizen, van de gasfabriek
langs Smallepad en Kleine Spui tot den
Westsingel; 10 duimsbuizen van de gasfa
briek langs Smallepad, Stationsweg en Korte
Bergstraat tot den Utrechtschen weg 8 duims
buizen in Utrechtschen weg, Utrechtschestraat
en Langestraat tot aan de Stoovestraat, aldaar
aausluitende aan de verder liggende 8 duims
buizen 8 duimsbuizen in Krommestraat en
Nieuweweg en van daar aansluitende met 10
duimsbuizen op de 12 duims in het Kleine
Spui; 6 duimsbuizen in Lange Bergstraat;
5 duimsbuizen ojf Hof en in Lavendelstraat,
terwijl in verschillende straten de oude 2
duimsbuizen werden uitgenomen en daar
voor 3 of 4 duims in de plaats gelegd.
Bij het begin der exploitatie bleek zeer
spoedig, dat het gusverlies nogal beduidend
was, zoodat inet een extra-ploeg werklieden
in het niet-verbcterde gedeelte buizennet door
middel van palladium-chloruur de lekken
werden opgespoord en de slechte leidingen
gedeeltelijk vernieuwd of gedeeltelijk opnieuw
gelegd. Het gasverlies verminderde hierdoor
reeds veel en kan bij voorzetting der werk
zaamheden, die wegens ingevallen vorst ge
staakt moesten worden, nog meer vermin
deren.
De oude straatlantaarns werden alle ver
vangen door een nieuw model lantaarn, met
gloeilicht. Het systeem dezer verlichting is
zoodanig gekozen, dat het opsteken kan
plaats hebben door middel van een spiritus-
loopvlam, waardoorde veel gas en kousjes
verslindende dagvlaramen gemist konden
worden.
De totale oprichtingskosten van de fabriek
met buizennet ensti lat verlichting hebben op31
December bedragen f346387.195 waaronder be
grepen is een som van f35 000, zijnde de ge
schatte waarde voor aankoop van het terrein
in gebruik bij de gasfabriek en f 12 262.05®
als bedrijfskapitaal, bestaande uit in voorraad
zijnde steenkolen bij den aanvang van het
bedrijf.
De gasprijzen werden door den Gemeente
raad vastgesteld op9 cent per M3 voor
lichtgas, 7 cent per M4 voor kookgas, 6 cent
voor Gemeeute-inrichtingen, 3/< cent per
branduur voor de publieke verlichting.
Het personeel bestaat uit 4stokers, 2 hulp-
stokei$„ 2 machinisten, 1 fitter, 1 lantaarn-
fitter tevens poetser, 1 fittersleerling, 3
sjouwerlieden, 10 lantaarnopstekers, en bij
drukke werkzaamheden eenige helpers.
Ik woonde van mijn negentiende tot mijn der
tigste jaar in een kleine stadje, waar ik by den ont
vanger op bet kantoor was. Ik was een vroolijke
Frans en stond met iedereen op goeden voet. Ik
woonde op kamers, maar was daar, om de waarheid
te zeggen, weinig te vinden. Een tijd laug dwong
mijn kanarie mij, tenminste ééns per etmaal
thuis te komen om hem te voeren, maar later kwam
ik op het slimme denkbeeld, de kooi naar ons bier
huis mee tc nemen. Daar hing ik haar op, zoodat
het beestje nu toch op tijd eten en drinken kreeg.
Het gebeurde wel eens, dat het ondereen potje bier
wat laat werd en dan legde ik mij maar op de bank
onder de kooi te slapen.
Dat was een vroolijke tijdl We haalden allerlei
grappen uit ou ik dacht in de verste verte niet aan
trouwen.
Op zekeren avond, toeu m(ju vrienden eens een
verstandig oogenblik hadden, kwam het gesprek op
het vrijgezellenleven. Wij hadden de onbeschaamd
heid, in den restaurant zittend, te beweren, dat er
weliswaar op het bier niets was aan te merken,
maar dat op den duur het eten in den familiekring
toch lekkerder was, doch al spoedig vond ik, dat
we wat zwaar op de hand werden en toen een an
der in allen ernst, beweerde, dat hot toch n aar be
ter was, een huishouden op te zetten, riep ik eens
klaps uit
„Ik heb geen eigen huishouden noodig. Als de
kost mij hier niet bevalt, ga ik bij de eene of andere
familie dineeren."
„Dat wil zeggen, als je gevraagd wordt," riep er
een.
„Als ik Wil, word ik eiken dag gevraagd, blafte
ik. Ze mogen mij hier allen graag lijden. Maar j
trouwens ik wacht niet eens op een uitnoodigiug,
ik loop het eerste bet beste buis binnen en blijf
daar eten."
Dat was toch wat al te boud gesproken, meende
er een, en zelfs de innigste vriendschap kou er wel
bezwaar tegen hebben, den ongenoodén gast te la
ten mee-eten, zoo dikwijls hij er lust in had.
„Ik zou niet weten waarom, was mijn antwoord.
Ik wed, dat ik bij [elkej familie hier. wanneer je maar
wilt, ten eten word gevraagd. Ik ga eenvoudig naar
binnen en krijg dadelijk een invitatie."
„Ik wil wedden, dat je het verliest."
„Wie het verliest, onthaalt al de armen van de
stad," zeide ik.
„Top I"
„Dan kan je mij morgen om haiftwaalf laten we
ten, waar ik zal dineeren. Maar éen ding: arme fa
milies, wie een gast ongelegen zou komen, blijven
uitgezonderd. Hoeveel dagen wil je het voorloopig
probeeren T"
„Een week," zeiden eenigen.
„Neen, drie dagen, zeiden anderen. Drie dagen,
waarop wij liem voorschrijven, waar hij moet di
neeren, zullen voldoende zjjn om hem dat bluffen
af te leeren."
En zoo werd de zaak beklonken. Ik zei aan de
kellnerin, dat ik in de eerste drie dagen niet kwam
eten, we bleven nog wat plakken en ik sliep daarna
kostelyk op de bank onder de kanarie.
Den volgenden dag zat ik welgemoed op mijn kan- I
toor. Zoowat om elf uur begon mjjn maag te jeuken.
Om haiftwaalf kwam er een gesloten briefje. Ik deed
het open en las, dat ik heden, Donderdag, bij den i
apotheker Bitterle zou eten.
Zoo, zoo! Bij apotheker Bitterle! Een beste,brave i
man! Het was echter jammer, dat ik hem juist een
uur te voren had afgesnauwd, omdat hij bezwaren 1
had tegen zijn belastingbiljet. Maar we moesten het
in 's hemels naam maar probeeren.
Om twaalf uur klom ik de donkere trap op, die
naar de woning van den apotheker leidde. Op de
bovenste trede lag een groote kat, die even tegen
mij snorde, maar verder rustig bleef liggen. Voor de
open keukendeur bleef ik staan en zeide, terwijl ik
mijn hoed afnam
„Goeden morgen, mevrouw Bitterle"
Ze was druk aan het koken.
„He. is u daar meneer Karl? U zoekt zeker mijn
man. Hij is in de apotheek."
„Daar doet hij goed aan, zeide ik maar om u de
waarheid te zeggen, heb ik het vandaag meer op de
Duitscbe dan op de Latjjnsche keuken begrepen."
„Die is ook heel wat gezonder," zeide zij terwijl
ze haar hagelwit keukenschort glad streek.
„Vooral als er zulk een lief kokkinnetje in staat,
antwoordde ik, daardoor krijgt een mensch al trek.
Wilt u wel gelooven, dat niets de vrouw zoo goed
kleedt ah een potlepel? Daar heb ik respect voor.
Wat ik zeggen wou waarmee maakt u de sla aan
Dat is toch geen tafelolie?"
„Myn man wil de sla nooit anders dan met lijn
olie aangemaakt hebben."
„Maar dat is niet mogelijk!" riep ik uit.
„Het smaakt heerlijk, verzekerde de Hame mjj,
terwijl zjj de goudgele olie op de groente liet drup
pelen. Wie eenmaal aan ljjnolie gewend is, lust
geen andere meer."
„Het kan zijn, zeide ik met een ernstig gezicht;
ik wil het graag gelooven. Lijnolie moet de beste
olie zijn, heb ik wel eens gehoord het moet iets
zeer fijns wezen. Maar u kunt toch zeker moeilijk
versche olie krijgen
„Weet u wat? zeide het vrouwtje, terwijl ze haar
door het het vuur geblakerd gelaat naar mij toe
keerde; als u denkt, dat wij de sla aanmaken met
ranzige olie, dan weet ik er niets betere op, dan
dat u zich van het tegendeel overtuigt"%n vanmid
dag bij ons blijft eten."
j,Beste mevrouw, zeide ik, terwijl ik haar de hand
toestak, dat neem ik aan. Vanmiddag dineer ik
hier."
Daar komt de apotheker de trap op. De kat is
nn stil, maar Bitterle is danig aan het brommen.
„Verbeeldt je eeus man, roept zijn vrouw hem te
gemoet, we nebben vandaag een gast ten eten."
„Laat hij naar den drommel loopen, bromt Bitterle;
als je pas hij den ontvanger bent geweest, heb je geen
hoofd om gasten te ontvangendan is je heole dag
bedorven. Wie is het dan?"
Ik ging hem te gemoct.
„Waarde vriend, zeide ik, terwijl ik hem mijn
beide handen toestak, de Schrift zegt. dat wij, in
dien wij iemand beleedigd bobben, de zon niet moe
ten laten ondergnan, zonder hem om vergiffenis
gevraagd te hebben. Ik kun het zoover nog niet eens
laten komen en vraag al vergiffenis vóór de zon
baar zenith heeft. Als een mensch het druk heeft,
ontsnapt hom wel eens een hartig woordje, zonder
dat hij het zoo kwaad meent. Ik zou het graag met
u afdrinken. Pas op, val niet over die kat,"
(H ordt vervolyd)
