Stadsnieuws.
Marktprijzen.
Asch van Wijck. De Marez Oyens, Harte
van Tecklenburg.
In het afgetreden Ministerie zaten alleen
Goeman Borgesius en Cort van der Linden.
In het Kabinet-Roëll alleen Sprenger
van Eyk.
In het Kabinet-Van Tienhoven alleen Tak
van Poortvliet.
In het Kabinel-Mackay, bij het optreden,
alleen Godin de Beaufort en Ruys van Bee-
renbroekhet laatste jaar ook De Savornin
Lohman.
Dat het halve Ministerie uit mannen met
twee namen bestond, js sedert menscben-
heupenis niet voorgekomen.
Aan het bij de Staten-Generaal ingekomen
verslag van den staat der Hoogere-, Middel
bare en Lagere scholen over 18991900
wordt het volgende ontleend
Het getal der Gymnasia bleef onveranderd
en bedraagt 29.
Voor de Universiteiten werd in 1899 uit
gegeven
a. door het Rijk (Rijks-universiteiten, sub
sidie Amsterdam, beurzen) f 1 750 094.34»
b. door de provincie Noordholland f 10 000;
c. door de gemeente Amsterdam f349 811.26
totaal f2109905605.
Het zuiver bedrag der uitgaven, door het
Rijk, de provincie Noordholland en de Ge
meente Amsterdam ten behoeve van de
Universiteiten gedaan, was f 1 726 764.305,
tegenover fl751 326.il5 in het vorige jaar.
Het getal Hoogere Burgerscholen bleef
onveranderd en bedroeg op 31 December 03.
Het eindexamen werd in 1899 afgelegd door
593 leerlingen van Hoogere Burgerscholen
met 5 jarigen cursusvan dezen legden
506 een voldoend examen af, terwijl de 87
overigen werden afgewezen.
In den toestand van het Lager onderwijs
is in 1899 geen noemenswaardige verande
ring gekomen. Bevredigend kan de toestant
niet genoemd worden, en verbetering is niet
te verwachten, zoolang aan de voornaamste
oorzaken daarvan (het veel voorkomende
schoolverzuim en het te vroeg verlaten dei-
school) geen einde is gekomen.
Er zijn echter ook^andere kwalen te noe
men, waardoor het onderwijs schade lijdt.
In de eerste plaats de sleur; voorts gebrek
aan belangstelling, geringe ontwikkeling, ook
of meest bij de kinderen der armen in de
groote centra; gemis aan geschiktheid en
kennis, vooral ten opzichte van kennis dei-
natuur en teekenen bij onderwijzers; gebrek
aan netheid en nauwkeurigheid bij schrifte
lijk werk te groote afstanden tusschen school
en huiseen gemakzuchtig geven van clas
sicaal onderwijs op de gewone volksscholen,
waardoor vele leerlingen z. g. »blijven zitten"
en eindelijk een drillen voor de admissie-
examens, op scholen die voorbereiden voor
gymnasiaal- en middelbaar onderwijs, het
welk aan een gezonde ontwikkeling vele
kwaad doet.
Over onvoltalligheden van het onderwij
zend personeel aan de openbare Lagere scho
len valt gaandeweg minder te klagen.
In het gebrek aan schoolruimte komt gaan
deweg verbetering.
In den toestand van bet herhalingsonder-
wijs is geen noemenswaardige verbetering
aan te wijzen.
Het getal scholen vermeerderde in 1899
met 25 (12 openbare en 13 bijzondere).
Het aantal kinderen op den leeftijd van
boven de 6 en beneden de 12 jaar, die Le-
ger onderwijs genoten, nam toe met 8692,
n.l. met 4274 jongens en 4418 meisjes.
Het gelal leerlingen, die de dagschool be
zochten, nam toe met 1922, n.l. met 4877
jongens en 4245 meisjes.
Het getal dagscholieren, die tevens de
avondschool bezochten, vermeerderde met
192; het vermeerderde met 615 jongens, ter
wijl het met 423 meisjes verminderde.
F>ü de openbare scholen werd aan school
geld 157 290.47s meer ontvangen dan in 1898.
Het aantal onderwijzers bij de openbare
scholen vermeerderde mei 332 en bij de bij
zondere scholen met 259. Het aantal kwee-
kelingen vermeerderde met 92het aantal
mannelijke kweekelingen vermeerderde met
7, dut der. vrouwelijke met 85.
Hét getal hoofden van scholen, die zonder
bijstand van onderwijzers in scholen met
nicer dan 40 leerlingen op 1 Januari 1900
werkzaam waren, bedroeg 51, tegen 69 op
1 Januari 1899.
Het zuiver bedrag der Rijks-uitgaven in
1899 was f6611654.28.
Dit wijst op vermeerdering van uitgaven
voor schooltoezicht met f935.07;
voor opleiding van onderwijzers eD onder
wyzeressen met f117 109.27;
voor arronilissernents-bibliotheek en onder-
wijzersbijeerikómsten met f'118.056;
voor bijdragen aan bijzondere scholen
krachtens art. 54bis der Wet met f 73 720.03;
voor examenkosten met f3094.336;
voor gratificatiën aan onderwijzers met
f225,
voor pensioenen met f27 469.34.
Minister dr. Kuyper nam met het volgend
schrijven afscheid van den Journalistenkring
«Zeer Geachte heeren. Door II. M. de
Koningin benoemd tot Minister van Binnen-
landsche zaken, zie ik mij beroofd van het
voorrecht, langer lid van uw Kring en uw
Bestuur te blijven. De dienaar der Kroon
is verplicht zich officieel van al zulke be
trekkingen los te makeD. Ik kan en mag
niet in uw midden blijven en zelfs uw eigen
statuut zou er zich tegen verzetten.
Toch is tiet mij een behoefte, liet ook u
uit te spreken wat dit scheiden mij kost. Ik
heb onze Nederlandsche pers lief en ben
jaloersch op haar eere, en in uw KriDg en
uw Bestuur mocht ik steeds zulk een sym
pathie en zulk een verstaan vinden, dat het
verkeer in uw midden mij steeds een ver
kwikking voor bet hart was. Gunt mij, u
daarvoor mijn hartelijken dank te betuigen
en hieraan mijn beste wenschen toe te
voegen voor den bloei van uw Kring, waar
aan mijn liefde verzekerd blijft.
Mij ook persoonlijk in uw voortdurende
vriendschap aanbevelende, heb ik de eer
hoogachtend te zijn.
Uw dw. dienaar en gewezen confrère
Kuyper.
Nog is niet met zekerheid bekend wie
morgen tot candidaten zullen worden gepro
clameerd voor de Kamerzetel, opengevallen
door de benoeming van jhr. mr. T. A. J. van
Ascb van Wijck tot Minister van Koloniën.
De anti-revolutionnaire »Stichtsche Cou
rant" hoorde noemen als candidaten van «Ne
derland en Oranje" mr. A. W. van Beeek
Calkoen, lid van Gedeputeerde Staten voor
Amersfoort te Utrecht, en jhr. H. W. van
Asch van Wijck te Arnhem. «De vergade
ring der Centrale anli-revolutionnaire kies-
vereeniging was zóo huishoudelijk aldus
het blad dat zelfs de pers van eigen rich
ting moest worden geweerd. Dat is natuur
lijk haar recht, maar zeker krijgt men geen
hoogen dunk van de liefde voor de organen
van eigen richting, als men weet, dat nie
mand der beeren ons blad in kennis stelde
met het besluit omtrent de candidaten."
Slechts door tnsschenkomst van een barer
vrienden gplukte het der Redactie ten slotte
nog, te weten te komen wie voor de can-
didatuur in aanmerking zijn gebracht.
De Roomsch-Katholieke «Eembode" zwijgt
volkomen over de mogelijke candidaten.
IntusscheD blijft het gerucht aanhouden,
dat naast jhr. Van Asch van Wijck (Arnhem)
van Katholieke zijde zal gesteld worden mr.
N. de Ridder, te Groningen.
Van liberale zijde, ook in het district,
wordt gesteld mr. W. H. de Beaufort, oud-
Minister van Koloniën, die óok is overge
nomen door de al'deeling Baarn van den
»Chr. Historiscben Kiezersbond''.
Anderzijds worden nog genoemd jhr. E.
Quarles van Ufford, Burgemeester van Maar
tensdijk, en adjudant-onderofficier W. Wijk,
van het 5e regiment infanterie.
Wat de D. A. P. zal doen, is mede nog
niet geheel zeker
Bij Kon. besluit is op het door hem daar
toe gedaan verzoek eervol uit den militairen
dienst ontslagen onze vroegere stadgenoot
de 1e luitenant J. P. van der Meulen, van
de infanterie, thans op non-activiteit, terwijl
genoemde officier tevens voor den tijd van
5 jaar is benoemd tot reserve-le luitenant
bij liet 6e regiment infanterie.
Onze stadgenoote rnej. S. M. Holman legde
te 's-Gravenhage met gunstig gevolg af het
examen voor de acte Fransche taal, Lager
onderwijs.
Onze vroegere stadgenoot de beer J. Schot-
borst legde te Arnhem met, gunstig gevolg
bet examen af voor de hoofd-acte.
Luitenant J. G. Beverland, van het In-
structie-baiaillon te Kampen, is aangewezen
om deel te nemen aan de oefeningen, welke
van 28 Augustus tot 7 September door het
5e regiment infanterie zullen worden ge
houden.
Van de 15 onderofficieren van het 5e re-
infanterie die deelnamen aan het vergelij
kend toelatings-examen voor den Hoofd-eur-
sus hebben 9,. aan dat examen voldaan en
werden voor een plaatsing aan die inrich
ting voorgedragen de sergeanten J. P. J.G.
van Blarkom, voor infanterie h. t. 1.P. H.
Roiikens, D. Nieuwland en A. Bos, voor in
fanterie O. 1.; en J. H. Swartjes, voor ad
ministratie h. t. 1.
Aan het loelatings-examen tot het le
studiejaar van den cursus bij het 5e regi
ment infanterie hebben voldaan de sergean
ten H. J. Juta en J. J. F. Valkenburg, dc
sergeant-titulair P. C. Wilod Versprille, L.
F. van den Benden, J. F. K, Mars, A. O,
Sladlander en N. J. M. F. van Everdingen,
alsmede de korporaals L. N. Deckers, M, J.
Harts en G. J. F. Scheltema, die met 1
October tot de lessen worden toegelaten.
Luitenant H. W. K. Vert'nolen de Salve de
Bruoeton, van het le regiment huzaren,
heeft aan het muziekkorps van dat regiment
vier' bazuinen geschonken, instrumenten tol
dusver niet bij een der muziekkorpsen van
de bereden wapens hier te lande in gebruik.
De cadetten van de Kon. Militaire Acade
mie, die bij het le regiment veld-artillerie
hier gedetacheerd, de schietoefeningen van
het 2e regiment in de Legerplaats bij Olde-
broek bijwoonden, zijn Zaterdag in bet gar
nizoen bier teruggekeerd.
Met ingang van 19 Augustus komt. hier
in garnizoen de nieuwbenoemde 2e luitenant-
ingeneur G. A. Meijer, ten einde onder de
bevelen van den eerstaanwezend ingenieur
werkzaam gesteld te worden.
Programma van het concert, door de staf-
muziek van het 5e regiment infanterie, on
der directie van den heerG. K. G. van Aaken,
morgen (Dinsdag)avond te half acht te geven
op het terras van «Amicitia".
1. Kaiser-Jager", MarschEilenberg.
2. Ouverture „Giralda"Adam.
3. „Auge d'amour," Walzer Waldteafel.
4. Fautaisie de l'opéra „Sanison et
Dalila"Saint-Saëns.
5. Ouverture „Die lustigeu Weiber
von Windsor"O. NicolaL
6. „Peer Gym," Orchestersuite Edvard Grieg.
1 Morgsnatiminung. II Aaes Tod,
III Amtras Tanz, IV In derli&lle
7. „Egyptischer ifarsch"Job. Strausa.
S, Grande fantasie de l'opéra „Le
Trouvère"Verdi.
Socrates, de geleerde vlieg, ol liever haar
geleider, is ziek geworden, zoodat haar op
treden in «De Arend" moest worden uit
gesteld.
«The Rival", van luitenant G. J. Maris,
behaalde in de gister te Hengeloo gehouden
courses den 2den prijs in het concours voor
rijpaarden en den 1sten in het concours voor
springpaarden.
Donderdag 1 Augustus werd i n «De Arend"
de jaarlijksche algemeene vergadering gehou
den van de «Vereeniging van Grondeigena
ren tegen nalatige huurders."
Het was, gelijk we 29 Juli herinnerden,
dien dag juist 25 jaren dat de Vereeniging
werd opgericht.
De Directeur bracht de voornaamste ge
beurtenissen in herinnering, waaruit o.a. bleek,
dut de Vereeniging volkomen aan haar doel
heeft beantwoord.
Het aantal leden was op 1 Augustus 178,
terwijl 1150 woningen waren ingeschreven.
De rekening, sluitende met ee i batig saldo
van f63, werd goedgekeurd.
Aan den heer N. Vink, die sedert de op
richting Bode der vereeniging was, werd
met algemeene stemmen een gratificatie
verleend, welke staande de vergadering hem
werd ter hand gesteld.
De «Staats-couraut" van Zaterdag bevat
de acte van oprichting der Naamlooze Ven
nootschap «Amersfoortsche Bouwmaatschap
pij «De Eem"", gevestigd te Amersfoort.
De volgende circulaire is hier verspreid
door eene commissie, bestaande uit de dames
mevrouw Van Asch van Wijck geb. van Vre-
denburg, mevrouw Boreel geb. Prins, me
vrouw Schroder geb. de Neufville (Leusden),
mej. J. E. Boissevain, en de heeren H. J. E.
Boissevain, Jhr. H. W. Boreel, mr. H. Th.
s'Jacob (Leusden) en B. H. Schroder (Leus
den
Hoewel omtrent de vraag in hoeverre hon
den in het algemeen als trekdieren kunnen
worden aangemerkt en daarvoor geschikt
zijn, verschil van opinie kan beslaan, toch
mag veilig gezegd worden, dat de wijze waar
op de groote meerderheid der eigenaars van
trekhonden in onze Gemeente en omstreken
met hun dieren handelen, niet voldoet aan
de meest eenvoudige eischen van rationeele
behandeling en verzorging, om niet te spre
ken van talrijke gevallen van bepaalde mis
handeling waaraan zich bestuurders van hon
denkarren schuldig maken door verkeerd in
spannen, overjagen, enz. enz.
De commissie erkent gaarne, dat van de
zijde der bevoegde autoriteiten het mogelij
ke wordt gedaan om althans mishandeling
der dieren te beperken en te straffen, doch
hij de groote uitgestrektheid waarover hon
denkarren zich bewegen, wordt langs dezen
weg het gewensehte gevolg slechts ten deele
bereikt.
Reeds herhaaldelijk hebben dierenvrienden
in Amersfoort en omstreken dan ook pogin
gen in het werk gesteld orn verbetering te
brengen «in het lot der trekhonden, doch bij
gemis aan samenwerking volgens een bepaald
plan hebben die pogingen tot dusverre geen
practische resultaten opleverd.
De commissie heeft daarom gemeend te
moeten trachten een vereeniging op te rich
ten, die zich ten doel stelt, in de bovenom
schreven richting werkzaam te zijn op den
volgenden grondslag
lc. Een onderzoek in te stellen naar het
aantal, de herkomst en de maatschappelijke
uositie van de eigenaars en bestuurders der
hondenkarren
2e. In verband met de door bovengenoemd
onderzoek verkregen .gegevens, in zoodanige
gevallen waar blijkt dat behoeftige omstan
digheden de hooidoorzaak zijn van de slechte
behandeling, eenigen materieeion steun te
verleenen, behoorlijk tuig te' vertrekken»
eventueel aanschaffing van voor het werk ge
schikte honden of het verstrekken van in
lichtingen en aanwijzingen in verband me.
een en ander
3e. Aanstelling (dan wel salarieering) van-
of verstrekken van premiën aan een ol meer
personen, belast met de controle over bet
naleven der bestaande bepalingen tegen het
mishandelen van dieren*,
4e. Het houden van keuringen van trek
honden en hondenkarren en in verband daar
mede uitloven van premiën aan de bestuur
ders en eigenaars van de best ingespannen
eu best verzorgde trekhonden, ter bevorde
ring van de ambitie om in dit opzicht uit
te munten
5e. Eventueele aanschaffing van een of
meer model-tuigen, karren en honden, om
te dienen als prijzen bij de sub 4 genoemde
keuringen.
Het spreekt vanzelf, dat de commissie voor
het. bei-eiken van het beoogde doel de be
schikking moet erlangen over eenige mid
delen en zij verzoekt derhalve steun van
al wie haar voornemen billijkt.
Wanneer blijkt, dat de toegezegde hijdra-
gen en giften ter bereiking van liet beoog
de doel voldoende zijn, zal de commissie
daarvan kennis geven en een vergadering
bijeenroepen ter oprichttng van de beoogde
vereeniging en tot. verkiezing van een be
stuur.
Het oprichten eerier zoodanige vereeniging
wordt ton zeerste aanhevolen door jhr, mr.
T. A J. van Asch van Wijck, Burgemeester
van Amersfoort, die zijn medewerking heeft
toegezegd.
Dij de Zaterdagochtend door de directie
der «Utrechtsclie Waterleiding-maatschappy"
te Utrecht gehouden openbare aanbesteding
van het bouwen van een tweede pompstation
te Soesterberg, in de nabijheid van het reeds
bestaande, waren ingekomen 29 inschrijvin
gen. Het hoogst, werd ingeschreven voor
f35 540; de laagste inschrijver was do heer
B. A. van Rhijn, te Hilversum, voor f 27 680.
De gunning werd in beraad gehouden.
De sedert 1 Mei niet-eervol ontslugen zee
officier G. A. F. R., die zich te Arnhem en
le Wageningen schuldig maakte aan ver
schillende oplichterijen en verleden week
ook hier trachtte zijn slag te slaan, is te
Doorn gearresteerd en gevankelijk naar
Arnhem overgebracht.
H. M. de Koningin heeft, naar aanleiding
van haar eerste officieel bezoek aan Baarn,
voor de armen dier Gemeente de som van
f 300 gezonden.
Te Baarn is, na een rede van dr. W. P.
Ruisch, algemeen Voorzitter van den «Volks
bond, vereeniging tegen drankmisbruik",
een afdeeling opgericht, tot welke reeds
meer dan honderd ingezetenen als lid toe
traden.
Het voorloopig Bestuur bestaat uit de
beerenbaron d'Aulnis de Bourouill, J. L.
Pierson, jhr. A. van den Brandeler, dr. A.
Thomas, G. Koelewijn, J. D. van der Veen,
li. T. Roith, C. van der Schaft, A. J. Krudop,
0. van den Burg en L. Onvlee.
Voor de vacature aan school no. 1 te Bar-
neveld hebber, zich niet minder dan 72 so-
icitanten aangemeld.
Men schrijft uit F.emnes
De gevallen regen heeft op do wei- en
bouwlanden een weldadigen invloed geoefend.
Alle groeikracht scheen geweken en het et-
grogn, waarvan men zooveel verwachting
had, bleef gelijk het was. De slooten logen
droog, de regenbakken waren uitgeput en
met het zaaien der knollen kon men geen
voortgang maken, daar toch niets ontkiemen
zou, Dat alles is nu veranderd. Men haast
zich zooveel men kon om te poten wat ge
poot moet worden en om hetzaad te velde te
brengen. Van het heerlijk zonnigo weder
is druk geprofiteerd. Het hooi kwam uitste
kend binnen en van broeien verneemt men
tot dusverre niet veel, ofschoon men er erg
bang voor was, omdat het dit jaar buiten
gewoon zwaar en krachtig is. Fr is reeds
veel tegen hoogen prijs verhandeld. De rogge
is van uitstekende kwaliteit en werd heer
lijk binnengehaald. De oogst is ruim, de
aren zijn goed geladenmen heeft or ge
vonden van 87 korrels. De aardappelen zijn
bloemrijk en van ziekte hoort men niet spre
ken. Tot hiertoe gaat het onzen boeren
uitstekend, daar de productie van alle lund-
bouwartikelen tegen Hinken prijs van de
hand wordt- gezet. De gevallen regen kwam
juis van pus orn het knollenzaad uit te
strooien en werkte uitstekend op de vrucht-
boomeri. die door de droogte hun vruchten
reeds gedeeltelijk lieten vallen.
Alles in de wereld is van eenig nutslechts
sommige menschen schijnen uitzondering op
deri regel te zyn.
Amersfoort, 9 Augustus 1901.
Peren f0.af .0— Nieuwe aardappelen f0.
af 0.Zandaardappelen f2.a f2.50 Hoender-
