Donderdag 31 13$ October 1901.
HERREZEN.
No 5132 51e Jaargang.
Stadsnieuws.
Feuilleton.
AMERSFOORTSCHE COURAIT.
UITGAVE: Verschijnt Maandag- en Donderdagavond Abonnement per 3 maanden ƒ1.franco per
post ƒ1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-, ofiicieële- BUREAU
FIRMA A- H- VAN CLEE-FF en 0Qteiëeninêsad?ertentiën per regel 15 cent. Reolames 1—5 regels 1.25; elke regel meer
ƒ0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers worden in rekening gebracht en kos- KORTEGRACHT 9-
te AMERSFOORT t6D evena's afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Teleyhoon 19.
Dr. J. M. Pont, Evang. Luthersch predikant
te Utrecht, hoopt aanstaanden Zondag vóór te
gaan bij do godsdienstoefening in de Luthersche
kerk hier.
De „Stichtsche Crt" van gister bevat de vol
gende driestar
De uitslag der jongste Statenverkiezing in
Amersfoort heeft ons verbaasd en leed gedaan.
Bij de eerste stemming verkreeg de heer Bolk
(liberaal) 617, de heer Ouvlee (anti-rev.) 610, de
heer Mijlink (gesteld door A. R. en R. K.) 575
en de heer Sinnigè (R. K.) 276 stemmen.
Ieder zou verwacht hebben, dat nu bij de her
stemming "de heer Onvlee met eene flinke meer
derheid zou zijn gekozen.
Doch wat is geschied
De heer Onvlee, die minstens 610+575+275
dus 1461 stemmen had behooren te hebben, ver
kreeg er maar 1036.
En de liberaal rees van 617 op 1097.
Het ligt dns voor de hand om te denken, dat
een groot deel dergenen, die de eerste maal op
de heeren Mijlink of Sinnige hebbea gestemd,
by de herstemming op den liberaal zijn overge
gaan.
•Bij gerucht vernemen wij dan pok, dat zeer
vele Roomsch Katholieken aan den liberaal bo
ven den heer Onvlee do voorkeur hebbeD gege
ven.
Iets wat ook schijnt te blijken uit betgeen
„De Eembode" schrijft in baar nummer van 26
dezer
„Ziedaar de uitslag van een Btembustrijd, die
heel anders bad kunnen zijn, alB het Bestuur
der Centr. Anti-rev. kiesvereeniging niet moed
willig in die richting gedreven had. Of al ty-
dig gewaarschuwd werd, dat een nederlaag voor
de anti-liberale partij in uitzicht werd gesteld,
wanneer hardnekkig werd vastgehouden aan een
candidatuur, waarmede geen succes te behalen
viel, men nam er eenvoudig geen nota van. Ook
onderling overleg bleef ten eenenmale buiten
gesloten.
„De uitslag der eerste stemming gaf reeds veel
te denken en verwekte dan ook een rechtmati
ge vreeze bij het Bestuur der Centrale Anti-rev.
kiesvereeniging, hetwelk, na die stemming, steun
vroeg aan het Bestuur der R. K. Centrale Kies
vereeniging. Laatstgenoemd Bestuur, dat bij de
eerste stemming besloten had de keuze vrij te
laten van een der beide Anti-rev. candidaten,
kon zich in dit geval niet onthouden, hoewel
te voorzien was, dat de uitvoering van zijne
aanbeveling op vele moeilijkheden zou stuiten.
„En zoo is het dan ook geschied, dat de An
ti-rev. candidaat niet gekozen werd, maar de
slotsom is, dat het Bestuur der Centrale Anti-
rev. Kiesvereeniging van deze stembus-neder
laag de volle verantwoordelijkheid te dragen
heeft.
Voorloopig wenscht de „Stichtsche Crt" het
hierbij te laten.
Zoodra er op zee iemand sterft vooral wanneer
dit op lago breedto gebeurt wacht men gewoon
lijk niet lang met de begrafenis. Men houdt er niet
van, een lijk laDgcr dan noodig is aan boord te
houden en het komt dikwyls voor, dat, wanneer
iemand 's middags gestorven is, hij met de scheme
ring reedB over boord gezet wordt.
De tijd, dat de zeilschepen een dokter aan boord
hadden, is voorbijdit voorrecht is tegenwoordig
alleen aan passagierastoomers beschoren. Op alle
andere schepen iB dus de kapitein de man, aan wien
aller gezondheid wordt toevertrouwd of neen, er
ie nog een hoogere macht dan de gezagvoerder en
wel liet z. g, „eloktersboek," een soort handleiding
voor alle mogelijke ziektegevallen. Verder is er ge
woonlijk nog een apotheekje aan boord.
Janmaat vertrouwt zich dan ook niet gaarne aan
de handen van kapitein eu doktersboek toe. Als
men een matroos vraagt, hoe do gezagvoerder
iemand geneest, dan zal hij u waarschijnlijk mede-
deelen, dat de kapitein eerst eens in lijn orakel
boek gaat zitten kijken; daarna plaatst hij zich met
gesloten oogcu voor de apotheek, zegt dan „God ze-
,geno den groep," neemt op den tast een flescbjeof
potje weg, en dat is dan het onfeilbare middel.
Men begrijpt, dat hierbij wel een beetje overdrij
ving is, maar toch is het een feit, dat er met de ge
neeskunde op zee raar omgesprongen wordt en dat
het al heel licht kan gebeuren, dat er iemand be-
Alvoren3 een definitief oordeel te vellen,
wenscht zy omtrent hetgeen in Amersfoort dit
maal voorviel nog nadere informaties in te win
nen.
Onder voorzitting van den Burgemeester,jhr.
W. J. A. Barchman Wuytiers van Vliet, waren
gistermiddag alle Raadsleden ter ziting aanwezig.
Na het lezen jn onveranderd goedkeuren der no
tulen van de vergadering van 26 September
deed de Voorzitter medcieeling, dut inge
komen wareneen missive van het Curatorium
van het Gymnasium om verbetering van het
gebouw om prse-advies aan B. en W.goed
keuringen door den Minister van Binnenlandsche
Zaken van de Raadsbesluiten omtrent de tijde
lijke leeraren Nierstrasz en Van de Water beide
voor kennisgeving; goedkeuringen door Gede
puteerde Staten van de Raadsbesluiten omtrent
overneming van een terrein aan de Beeken-
steincche laanomtrent de jaarwedde van den*
onderwijzer W. C. Oosterman, en omtrent de re
organisatie der Burger Avondschool voor
kennisgevinghet proces-verbaal der kasopne-
ming bij den Gemeente-ontvanger gedepo
neerd ter Secretarie; een adres van het Kerk
bestuur der Oud-bisschoppelijke klerezie hou
dende verzoek om verbeiering door bestra
ting met waalklinkers der Sint Agatha-straat
en Aohter het oude weeshuis, waar de vracht
wagens op de veldkeien stoornis geven bij de
godsdienstoefeningen zoowel als gedurende de
cathechisatiën om prie-advies aan B. en W.:
een adres van de plaatselijke afdeeling „Handel
en Nijverheid" houdende verzoek de vaargeul
der haven niet uit te diepen, doch de haven
over de geheele breedte te verdiepen tot 2 M.
desnoods met bouw van nieuwe kaaimuren.
De Voorzitter stelde voor, ook dat adres
om prne-advies te zenden aan B. en W., doch de
heer Gerritsen gaf in overweging, een Raads
commissie te benoemen, die deze belangrijke zaak
kan voorbereiden.
De heer K1 e b e r herinnerde aan het gespro
kene in de afdeelingen het rapport dienaangaan
de noemde spr. eenigszins onnauwkeurig. Spr.
meende dat althans in' de tweede afdeeling sterk
is aangedrongen op een onderzoek, hetzij door
den Raad, hetzij door B. W., óok om een statis
tiek op te maken om te kunnen nagaan of inder
daad zooveel schepen niet langaden wal kunnen
komen en of inderdaad over de geheele breedte
zulk een aanzienlijke diepte noodig is. Spr. her
innerde er aan, dat sommigen schepen van ouder-,
anderen die van nieuwe type op net oog hebben.
Een andere vraag is of ae Gemeente het ge
heele vaarwater in orde moet maken en hou
den. Ook spr. hoopte, dat een commissie van
deskundigen deze za:,k ernBtig zal onderzoeken.
Omtrent de haven-quaestie luidt het rapport
der le afdeeling
De poslen van f800 en f780 voor vernieu
wingen van de kaden van de rivier de Eem in
de havenkom vinden ernstige bestrijding. Een
der leden beklaagt zich, dai, hoewel het vuur-,
haven- en tongeld een aanmerkelijk bedrag
graven wordt, die nog lang niet dood was, want
daar zelfs deskundigen zich soms op dit punt be
driegen, kan niemand van een kapitein vergen, dat
hy zal weten of een lijk, dat hoogstens twaalf uren
boven aarde of liever boven zee staat, werke
lijk een lijk is, of niet.
Als een bewijs voor deze veronderstelling laat ik
hier een verhaal volgen, dat my gedaan werd door
een ouden zeeman, kapitein Peter, van de boot ,the
Hare."
Ik kwam bij hem aan boord en vond hem voor
zijn hut op het promenadedek, in een grooten rie
ten stoel zittende. Hij stelde mij voor aan zijn eer
sten officier, mr. Brownlow, met wien hij op vrjj fa-
miliaren voet scheen om te gaan, iets wat men ge
woonlijk niet veel aantreft. Soms sprak hij hem aan
met zyn van, dooh enkele malen noemde hij hem
„Lazarus."
Toen we eenigssins nader met elkaar bekend wer
den, nam ik de vrijheid om aan Brownlow te vra
gen, of hij werkelijk dien voornaam droeg, daar ik
nog nooit had gehoord, dat iemand zoo heette.
„O neen," viel de kapitein mij in de rede, „ik
noem hem wel eens „Lazarus," omdat hij vergelij
kenderwijze óok uit den doode is opgestaan- Brown
low is gestorven, in een zak genaaid en begraven-;
aan alle mogelijke formaliteiten is voldaan, en toch
ziet gij hem hier."
Daar ik natuurlijk niet kon nalaten, hierover mijn
verwondering uit te drukken, zeide by, dat hy my
de geschiedenis wilde verhalen.
Eerst liet hij den hofmeester de grogglazen eens
vullen en stak toen op de volgende manier van wal
„Toen ik nog een kleine joegen was en dat is
nu al een dertig jaar geleden had ik een vriendje,
dat Jack heette. Wij waren haast altijd samen en
lazen zeeromans bij stapels, en als iemand ons vroeg
wat wij worden wilden, luidde natuurlijk het ant
woord: „naar zee,1' hoewel we het nog niet met el
kaar eens waren, of wij admiraal, dan wel zeeroovers
inbrengt, er weinig voor de haven gedaan wordt.
Hij beroept zich op het feit, dat een schip
vastgeraakt is in de middengeul en daardoor
de yaart gestremdeveneens dat het niet moge-
gelijk is aan de kaden aan te leggen en te
lossen.
Het antwoord op deze klacht luidt, dat aan
het Dagelijksch Bestuur niets bekend is van een
zoo slechten toestand. Ieder jaar vereischen
de kaden reparatie en uit een tijdelijk ruimer
aanvoer met schepen van grooteren diepgang
mag nog niet besloten worden tot noodzake
lijkheid aan de kaden en havendiepte ingrijpende
veranderingen aan te brengen, die de Gemeente
op groote kosten zouden zetten. Zoolang de
mond van de Eem dan ook Diet noemenswaard
in diepte veranderd wordt, zal het binnenvallen
van grooter schepen uitzondering blijven. Dat
een schip vastgeraakt is, wat daarenboven ge
schiedde bij laag water, is nog geen bewijs dat
de haven te ondiep is.
De afdeeling ziet er ten slotte geen bezwaar
in, dat de posten op de Begrooting blijven
staan, mits B. en \V., tenzij dringende nood
zakelijkheid mocht ontstaan, alvorens tot het
uitvoeren van de herstelling over te gaan, een
onderzoek naar afdoende verbetering instellen.
Dat der 2e afdeelingConform bet besluit der
le afdeeling worden de posten ter verbetering
van baardwerken en -Jchoeiïngen gehandhaafd,
onder opmerking van de wenschelijkheid, dat
B. en W., tenzij hij strikte noodzakelijkheid,
geen verbeteringen of herstellingen aanbrengen
alvorens den Raad gehoord en hem een uit
voerig rapport uitgebracht te hebben omtrent
de mogelijkheid en noodzakelijkheid van alge-
meene vernieuwing der havenwerken en uitdie
ping der haven. Volgens mededeeling van een
lid blijkt nu, dat het bezwaay, als zoude de ha
ven niet diep genoeg zijn om de nieuwe meer-
metende schepen gelegenheid tot lossen te ge
ven, onjuist is, daar nog onlangs een schip met
maïs van de firma Gerritsen van 100 last zelfs
bij lagen waterstand aan de kade gelost kon
worden. Is dit lid wel ingelicht, dan hebbende
groote vaartuigen, die tot nu toe sporadisch in
onze haven komen, minder diepgang dan de
oude schepen van schippers, die hier gewoon
lijk lossen en nooit klachten over ondiepte of
ongeschiktheid der haven uitten, tenzij bij ab
normaal la ;en watestand. Het zal dus de vraag
zijn of de haven behoort pasklaar gemaakt te
worden voor de enkele grootere schepen, die
hier misschien zullen binnen vallen. Overigens
wordt bevestigd, dat het schip, dat vast gezeten
zou hebben, bij zeer lagen waterstand inviel, en
uwarb op de vaargeul kwam te liggen, terwijl
tevens toevalliger wijze nog eenige andere bui
tengewone schuiten toegang vroegen. Het be
wuste schip was abusief naar Amersfoort be
vracht en het binnenvallen van schepen met
meerder diepgang vindt zijn oorzaak m tijde-
lijk-grooten aanvoer van steenen voor nieuwen
aanbouw.
De Memorie van antwoord van B. en W. zegt
zouden worden.
„Ik was, geloof ik, dertien jaar, toen myn vader
my san boord bracht van de bark „Hesperns" en
my vertelde, dat ik als stuurmansleerling zou me
degaan. Gy kuDt u mijn vreugde voorstellen. Wal
al gouden bergen en luchtkasteelen ik mij toen
schiep, zou ik niet durven zeggen, maar ik weet wel,
dat schatrijk terugkomen een der minste was. Er
was slechts éen schaduwkant, nl. dat ik nu van Jack
afscheid zou moeten nemen. Het gelukte mij, mijn
vader over te halen, ook hem op de monsterrol van
de „Hesperns" te doen inschrijven en zoo gingen
wij dus beiden naar zee.
„Gy weet, dat men in Engeland yyf jBar als leer
ling moet varen, voor men zijn diploma als tweede
8tunrman kan bekomen. Welnu, samen werkten wy
vijf jaar door, samen studeerden wij, sameu deden
wy op denzelfden dag examen en samen verkregen
onze diploma's. Wij wilden nu ook graag bij elkaar
blijven, maar welk scbip kon twee 2de stuurlieden
gebruiken T Daarom vonden we het beter, dat een
vaD ons als derde- en een als tweede officier op een
stoomsohip zou trachten geplaatst te worden.
„Na teDig zoeken gelukte dit ons en we gingen
naar zee met de „Jason." Ik wao de gelukkige geweest
met loten, zoodat Jack mijn inferieur werd.
„Onze boot was bestemd voor Calcutta en werd
daar bey-cht naar Rangoon. In deze plaats lagen
wy eenigen tijd, doch kregen gelukkig een lading
voor Dundee, dus weder naar huis.
„Wy waren nauwelijks een paar dagen op zee of
Jack werd ziek en het grootste gedeelte van myn
vrijen tijd zat ik bij hem. De kapitein vermoedde,
dat het moeraskoortsen waren en gaf hem quinine
en verkoelende dranken, dooh niets hielp en na
twee dagen stierf Jack. -
„Ik was geheel van streek. Van kind aan waren
wij samen geweest, elkanders lief en leed doelende.
Zoo zat ik by zyn kooi te peinzen, toen de kapitein
mijn schouder aanraakte en zeide, dat hy denbooto-
Met de vooi tzetting van het maken van baard-
planken langs den Grooten Koppel en de her
stellingen aan de houten schoeiing aan de Kleine
Koppel zal door ons, tenzij bij directe noodza
kelijkheid. zonder nader Raadsbesluit geen aan
vang worden gemaakt. Gaarne zullen wij om
trent de vraag of de haven een geheele wijziging
behoort te ondergaan, een ernstig onderzoek
instellen en U tijdig de resultaten van dat on
derzoek doen kennen.
De Voorzitter antwoordde, dat B. en W.
bereids een ernstig onderzoek in uitzicht stel
den en dat men daaromtrent nader zal hooren.
Ingekomen waren nog een adres van de ver-
eeniging „Kindervoeding" houdende verzoek om
een subsidie van f100, en een van gelijke strek
king van den „Bestuurdersbond" beide te be
handelen bij punt 17 der Gemeente-begrooting.
Zoo werd om kwart vóór twee het eerste
punt van den Beschrijvingsbrief aan de orde
gesteldeen voorstel tot goedkeuring van den
gewijzigden dag voor de wekelijksche verga
dering van het Dagelyksch Bestuur, waarom
trent z. d. of h. st. werd besloten dut het col
lege van B. en W. voortaan in plaats van des
Maandags des Donderdagsochtends zal verga
deren.
Weder om te voldoen aan een formeel bezwaar
werd hierna z. d. of h. st. bepaald, dat het tijd
vak waarvoor de heer F. L. Bergansius is be
noemd tot tydelijk leeraar aan de Hoogere
Burgerschool loopt van 1 September 1901 tot
1 September 1902.
Eveneens werd z. d. of h. st. goedgekeurd het
ontwerp-contract betreffende het hebben van
gasbuizen onder spoorwegen, nadat op een des-
betreflende vraag van den heer Croockewit
de Voorzitter had meegedeeld, dut dit
contract in de plaats kwam van eenige monde
linge overeenkomsten van oudere eigenaren,
doch dat voor elk nieuw geval een nieuw ver
zoek moet ingediend.
Nadat door mr. Heyligers enkele wij
zigingen waren aangebracht, werd een zijstraat
van de Hendrik van Vianden-struat genoemd
naar bisschop Frederik BlankeDheym, die in
1420 Amersfoort ontzette van de Gelclerschen,
en werd op den berg een Jucob van Cnuipen-
laan geslicht, terwijl op Kuocsthof een soort
schilderswijk is ontstuan.
Ter vervulling van de vacature ontstaan door
het vertrek van ds. D. P. M. Graswinckel werd
vervolgens benoemd tot Curator vun hot Gymna
sium dr. II. W. Schreuder op wien 12 stemmen
werden uitgebracht, tegen 1 op mr. 3. C. II.
Prikken en 1 opds. II. J. ter lluur Romeny.
Z. d. of b. st. werd ulsnu besloten de toelage
van den concierge van het Raadhuis to verboo-
gen met f50; conform het pr re-ad vies van 1' en
W. de jaarwedde van den Commissaris van o-
litie, die f400 vroeg, te verhoogen met f200 .n
persoonlijke fo.'luge van f200 toe te kenner, nan
aen Inspecteur van Politie, den heer 8. Postbu-
mahet subsidie der Vrijwillige Brandweer, die
^hC^nec^^Toce^r^erhoogM^me^JUDC^oa
m»u zou stureu. om het lijk in een zak le naaien.
„Doch dit wilde ik aan niemand overlaten on na
hem op zyn haugmat gelegd te hebben, begou ik
deze dicht te maken. Toen ik echter ter boogie van
de borst gekomen was, zag ik een kleiu goudstukje
otn zyn hals hangen aan een koordje. Ik brak het
in tweeën en deed later de andere helft om mijn
hals.
„Ongeveer vier uren na zijn dood werd Jack met
alle eerbewijzingun begiaven. Hut was „acht glazen
op de voormiddagwaehl" geweest, wij logen gestopt,
de kapitein en de andere officieren stonden voor de
brug liet lijk af te wachten, dut, met een vlag be
dekt, door eenige matrozen werd gedragen.
„Een kort woord van den kapitein, het opheffen
der plank waarop het lyk lag, en kaarsrecht ver
dween het stoffelijk overschot van mijn vriend in zee.
„De equipage kreeg een extra-oorlam, de kapitein
commandeerde „volle kracht vooruit," de telegraaf
uit de machinekamer belde en niemand onzer die
er over dacht, dut bij Jack ooit zou terug zien.
„Ik had de achtermiddagwaeht aan dek. en her
inner mij nog, dat er niets in 't zicht was, dan een
flauwe schim van een scbip aan ly.
„Jaren gingen voorbij. Ik deed myn examens met
goedeu uitslag en het was, geloof ik, een jaar of
zeven na den dood van Jack, dat ik in Hongkong
was, als kapitein van de „Anuy Maggot." Myn boot
was nog niet leeg en ik zou pas over een dag of
veertien gaan laden, xoodat ik neit veel te doen
had.
„In de haven lag een van die ouderwetsohe thee
klippers, de „Cheops," tegenwoordig in het bezit van
een Arabier, die tevens als kapitein fungeerde, een
erg dik en zeer goedhartig man.
„Ik liel mij met myn giek aan boord roeien en 't
eerste wat my opviel, wns een blanke matroos, die
't koperwerk van do nagelbank om den grooten
mast stond te po.etsen.
(Wordt vervolgd)