Maandag 17
Februari 1902.
PHOEMX - BROUWERIJ.
DE DOLLE GRAAF.
No. 5163.
51e Jaargang.
Stadsnieuws.
Feuilleton.
H. MEURSING <fe Co. AMERSFOORT.
BOCKBIER is van heden af weder verkrijgbaar.
AIEESFOOETSGEE COURAET.
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond Abonnement per 8 maanden f\.franco por
post 1.15. Advertentiën 16 rebels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale*, offioieële-
en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25; elke regel meer
f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers worden in rekening gebracht en kos
ten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Rij advertentiën van buiten de stad worden de incasaeerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT 9
Tele ph oo ii 19.
l)s. H. M. van de Vegt, uit Utrecht, hoopt
Donderdagavond te 7 uur in »De Zaaier"
vóór te gaan bij de goedsdienstoefening der
Chr. Gereformeerde gemeente.
Van de voor de provincie Utrecht in
Maart a.s. op te komen 519 lotelingen zul
len worden ingedeeld; bij liet regiment gre
nadiers en jagers 35bij het 4e regiment
infanterie te Gouda 40; bij het 5e regiment
infanterie te Amersfoort 30bij het 5e re
giment infanterie te Utrecht 100bij bet
1e regiment huzaren teZutphen en te Deven
ter 30bij bet 3e regiment huzaren te
'sGravenhage en te Amsterdam 6; bij het
le regiment veld-urtillerie te Utrecht 35;
bij het 2e regiment veld-urtillerie te 'sGra
venhage 10; bij het le regiment vesting
artillerie te Utrecht 115bij liet korps pon
tonniers te Dordrecht 5by het korps genie
troepen te Utrecht 19.
Dè aantallen voor de infanterie worden
eeningszins verminderd door aftrek van hen
die bij de zeemilitie worden ingedeeld en
de reeds als vrijwillig dienende lotelingen.
Onze vroegere stadgenoot jhr. mr. T. A.
J. van Ascli van Wijck moest, gelijk we
onlangs reeds meldden, om gezondheidsre
denen rust nemen, maar kon intusschen nog
kennis uemen van de meer belangrijke stuk
ken. Die gedeeltelijke rust nu is onvoldoende
geacht door den geneesheer. De Minister
moët dus eenigen tijd volstrekte rust nemen
en bijgevolg zal zijn taak tijdelijk moeten
worden waargenomen.
De »Staats Courant" meldt thans:
»By Koninklijk besluit van 15 Februari is
de Minister van Oorlog tijdelijk belast met
de waarneming van bet beheer van het
Departement van Koloniën ter vervanging
van den Minister jhr. mr. T. A. J. van Ascli
van Wijck, die door ziekte in de waarne
ming van zijn betrekking wordt verhinderd."
Van een definitief terugtreden van den
Minister van Koloniën is vooralsnog geen
sprake. Zijn gezondheidstoestand vergt zulk
een maatregel gelukkig niet.
Gelijk we reeds met een enkel woord be
richtten, hield de plaatselijke afdeuling van
den «Kon.Ned. Bono vaooud-onderofficieren"
Woensdagavond haar Jaarvergadering.
Uit het jaarverslag bleek, d it deafdeeüng
thans telt 32 leden, 110 militaire donateurs,
38 burger-donateurs. I donatrice, 1 bescher-
/jrfer en I beschermheer.
De rekening van den Penningmeester be-
5.)
Na eenigen tijd was de boot weer in orde. De twee
neven gingen bij Elvire in het gras zitten.
„Dat is een tragisch einde van onze heerlijke plan
nen", zuchtte Fred.
„Ja, ons gedenkteeken ligt in het water. In elk
geval is het intusschen verdwenen als Gnatzig morgen
met ziju gezelschap aan komt zetten. Maar wat zul
len wij nu doen!" vroeg Alex met het oog op de
druipnatte kleeren der drie verongelukten.
„Zonder dat kind zou het heel eenvoudig zijn, dan
hadden wij met klieren en a) gezwommen zooals
wij zoo dikwijls gedaan hebben. Nu moeteu w(j on
der het naar huis roeien, maar iels zien te beden
ken, dat niot al to ongelooflijk klinkt. Trouwens nie
mand hooft ook to weten, wat wij hier eigenlijk uit
gevoerd hebben."
„Dat zal toch wel uitkomen Als men nu eenmaal
zoo'n naam heeft als wij beidenMaar ik weet wat
anders; roei jij alleon terug, dun ga ik met Elvi te
voet. Teil eerste duurt dat langer en wordon onze
kleeren gauwer droog en het is ook boter, dat wij
niet samen gezien worden."
„Mij goed. Ik wist wel, dat met jou vindingrijk
broin, het er nog op uit zal draaien dat men jou eu
Elvire voor kurkdroog houdt. Nu, adieu veel ge
noegen I"
Meugstedt sprong in de booten vertrok en Lex ging
mot Elvire op weg, maar hetloopen viel geen van
beiden gemakkelijk in hun natte kleeren, en Elvi-
droeg nan ontvangsten f 525.49s, uiiii uitgaven
f441.40, zoodut zij een buiig saldo aanwees
van f34.096, Het Begrafenisfonds hoeft in
kas f523.64.
De Voorzitter, de heer H. Oumoulin, werd
als zoodanig herkozen, evenals de heer G.
Riphagen als Commissaris. De heer F. Kiepe,
adjudant-vaandeldrager van het 5e regiment
infanterie werd weder militair adviseur en
bovendien gekozen tot Correspondent voor
de stoffelijke belangen.
In plaats van den heer G. J. W. Steenhofl,
die gedurende 8 jaren Penningmeester was
doch voor deze betrekking niet weder in
aanmerking wenschte te komen, werd geko
zen de heer N. G. van de Stadt.
Vrijdagavond hield de plaatselijke afdeeling
van den «Chr. Nationalen Werkmansbond"
haar vierde Jaarvergadering, waarbij o. n.
bleek, dat zij thans 192 leden telt en geen
enkel lid haar door den dood ontviel.
De heer II. Voortman, iil'deeliiigs-Perinirig-
meester, had een saldo van f 64.30, de heer
R. van Dijk, die van het Ziekenfonds, een
van f745.98.
De bibliotheek is van 200 tot 392 boek
werken gestegener wordt veel gelezen en
ook deze kas sluit met een butig saldo van !'8.
Naar men ons meedeelt, beeft liet comité
tot ondersteuning van de stakers te Amster
dam en te Enschedé besloten, in het begin
der volgende week een openbare vergade
ring te houden, waarin vermoedelijk drie
sprekers van verschillende richting zullen
optreden.
Voorts verzoekt «Ie Secretaris van liet
plaatselijk comité, de heer A. Veltkamp
(Zuid-singel 20) ons, te willen melden, dat
inteekenlysteri voor het vorzamelen van gel
den, afzonderlijk voor de stakers te Enschede
en te Amsterdam, te zijnen huize verkrijg
baar zijn des namiddags van l2'/2 ll/a en
van öl,j—7*/a fl|r-
De heer \V. P. G. Heldingen, het Kamerlid voor
Locberu, hield gistermiddag in de goedgevulde
groote zuil van „De Areud" een propaganda-rede
VOOr de Arbeiders Kies Vcreeniging hier.
Spr, zeide ongeveer
Als dn verkiezingen in liet land zijn, merkt men
maar al te vaak op, dit een belangrijk dec-l der be
volking maar niet warm to kragen i*. Hier le lande
zijn ruim 48% niet-kiezor; enkelen laat de zaak
koud omdat hot hun mot schelen kan of zij van
dc kat dun wel van den kater gebeten wordon
anderen blijven lauw uit onkunde, weer anderen
uit onverschilligheid,
Door de veranderde productiewijze zijn uit liet
verschil dor belungnn twee klassen ontstaan: du be
zitters en de werklieden en htui strijd wordt óok
gestreden in het Parlement.
Ieder der beide legers tracht de beste stellingen
uit te kiezen om don strijd te winnen de arbei
dende klasse doet dit door orgunisutie, de bezittende
klasse doet (lit in hot Parlement en juist daarom
is het van het hoogste belang, zich niet onverschillig
te betonnen bij do verkiezingen d. i. bij de samen
stelling der wetgevende macht. Immers geen en
kele wet wordt er gemankt, die niet haar goede
of minder goede gevolgen in do ganschu maut-
schnppjj d( et gevoelen. Bijna alle wetten zijn van
eooiioniisohen aard en geen enkel deeltje dermaat-
I schappij is er, dat niot builen de gevolgen aoncr
zoodanige wet staat.
I De Legerwei bijv. brengt ruim ruim 0500 zonen
des volks meer naar do kazerne, voor oen goed doel
ook uit den arbeiders-tand, De jongelingen kunnen
I er onverschillig onder blijven, nis zo in de kazerne
I komen, leoroti ze wel anders; maar den ouders kan
dit niot onverschillig zijn, En niet alleen persoon-
I lijke-, ook finincieelo lasten brengt die wet mee;
de Begroeting van Oorlog is dan ook al weer hoogcr.
1 Ook de invoerreobteu en de beschermende rech*
I ten slaan evenzeer terug op iedereen liet staat te
I vreezen, dut het recht op de petroleum wordt ver
hoogd, wat zelfs op do allerarmsten zal drukken,
j Ook heeft ieder belang bij du school-wetgevlng,
i want niet alleen beter loon, maar ook hetere gees
telijke ontwikkeling is een hoog volksbelang en
thnua wordt juist voor het onderwijs aan de kindo
ren der arbeiders do minste moeite, dc minste zorg,
het minste geld besleed. Voor het Lager onderwijs
wordt f,80, voor het Middelbare f 100, voor hel Hon
ger soms f800 per leerling toegelegd; hoe rijker do
ouders dus zijn, des le meer wordt voor hunkinde
ren bijgepast uit Staats- o i Gemeentekas. Ook heb
ben de Middelbare scholen lang niet zoo groote klas
sen als de Lagere, wiuir dikwijl» 4U en meerloarliu-
geu por klasse ziju.
En getuigt het niet van groote verwanrloozing der
verstandelijke ontwikkeling van hot volk, dat in do
groote steden duizenden kinderen niet op tijd
(6 jaar) tor school kunnen gaan omdat do leer-pak-
huiaen zóo vol zitten, dat zy soms l'/j jaar moeten
wachten, wat to erger is omdat hun ouders niet in
staat zijn, hen te laten inhalen wat j te kort komen f
Waaruit bewezen wordt welk hoog belang ieder
heelt, moe te helpen aan de samenstelling vau hot
Parlement.
Lie heer Mlohluls van Vorduynen hoeft indertijd
gezegd, dat ook zonder algemeen kiesrecht dn w it-
govonde macht iels kan doen op hut gebied der
sociale wetgeving Zeker, maar wie lel op hetgeen
gebeurde, zal zien, dat het Parlement een instrument
is in de hand der bezittende klasse, die steeds be
voorrecht wordt hoven du niot-bozittende, hetgeen
ook moeilijk anders kan, waar het egoïsme zich zóo
brutaal uit.
Telkens als het Parlement iets dood voor de ar
beiders, deed het zulks omdat het niet langer .veer
stand durfde bieden. In 1887 werd do Grondwet
ho'zion, niet uil rechtvaardigheid maar omdat van
1881 tot 188(1 in Nederland krauhtig werd geagiteerd
on in 1884 en 188,5 werd gemanifesteerd door op
tochten en reuzenmeeiiiigs.
Do heer Van Houten sohreef in 188/5 na mokt
agitatie, dat du jsditieke spanning zóo siert
geworden, dat du Regeering moest toegeven omdai
de Staats-nmchiiui anders zou springen, Ei, mui -
Ïaf kiosreuhtuitbreidiiig, niet uit rechtvaardig n-id,
och uit vrees dat steunen zouden worden gebruikt
in plaats van woorden.
De afgetreden Reguoring gaf een Ongevallenwet,
waarhjj echter maar eut) deel der nrhuidor» gehaat
is en zy gaf die wederom niet uit plichtsbesef,
doch alweer omdat du organisatie» hot noodznkulyke
ervan auutoondnn.
En als hut Parlement nog eens wat doet, hoe
doot hut dat dan, welke houding neemt hul dun
aan Het kent zichzelvou hot voorrecht toe, de
wrtgoving In te richten iu het belang der arbeiden,
dus een politieke aalmoes to geven; slee,Is neemt
hut de houding aan alsof het volk een onmondig
kind is, waarover men voogdij Oefenen, gelijk
ouder* tegenover een kind, guljjk du Staat tegen
over idioten on vurkwister».
Heeft do bezittende klasse ooit getoond, als cura
tor te kunnen optreden Wolken rechtsgrond kan ijj
aanvoeren voor liunr voogdijschap f
Men zeide, dut het voile geen belang stelt in
Staatszakenduizenden bij duizenden toonden eoh-
rer wel degelijk belangstelling, maar meu blyft zeg
gen wie kiesrecht wil, moot dat toouen.
De Legerwet ia ook niot onderworpen aan een
volksstemming on muu heeft hot volk eenvoudig
waardore lasten opgelegd. Vraagt het volk om rech-
en, om lusten, dan zegt men: het is te dom. Men
bewijst dat gezegde echter nooit.
Ware het volk lu dom, dan zou dit slechts oen
aanklacht zjjn omdat het nnderwys te slecht is dan
zou tevens bewezen ziiu «fut zy die do wetten ma
ken, niet hut reuht daartoe hebben. Het argument
is trouwens te doui om los te loopon. Nooit is het
volk te dom om de lasten te dragen; hut moet sol
daat en schutter worden en belasting betalen,
Kiezer kan men alleen worden als men iets hezit.
Zijn daarom tie kiezers het boste deel van 't volk
is daarom het bezit oen norm voor zekere goods ei-
re ging hoe langer zoo langzamer.
„Ben je moe, Elvi f", vroeg hij.
„Ja en ik heb het zoo koud", zeide zy klapper
tandend.
„Wacht dnn, tk zal je wel dragen", met deze woor
den nam h|j haar op. I
Omstreeks halfweg begon het te stortregenen. „Nu
zeggeu w|j er niets van, dat w(j in het water geval
len ziju, Elvi; dan krijgen wy maar knorren, zeide
Alex. Wy z|jn door den regen zoo nat geworden."
Elvire lachte en knikte, maai'het werd banr voort
durend onbehaaglijker te moede in haar nutte klee
ren het kind rilde en beefde van kou, de regen
werd steeds erger en de wegen dientengevolge nat
en glibberig. Eindelijk echter bereikten zij du stud
eu gingen door den tuin binnen nu was het de zaak,
ongemerkt in huis te komen, Alux besloot eerst liet
terrein te verkennen, Oldechinky, de oppasser van
don ritmeester, vertelde hem, dat zoowel dc ritmees
ter, als de huishoudster nog uit waren, en dat Lena
boodschappen wns gaan doen. Hjj ging dus Elvire
halen en bracht haar t' huis.
„Ga nu maar dadelijk naar bed, Elvire, zeido hjj,
dan ziet niemand het natte goede. Doe alles maar
bij elkaar ou stop bet dan in de kleerkast, inaar
gauw hoor, dan hen je in bed oIb de andoren thuis
komen. Wacht, ik zal je even helpen I"
Hjj knielde voor haar neer, trok haar do natte
laarsjes uil en ging toon naar boven. Elvire volgde
zjjn raad zy kleedde zich zoo gauw mogelijk uit,
wierp l.ot natte good in tic kleerkast en ging naar
bed.
Toen Lena terugkwam, verwonderde zjj er zioh
wel over, dat Elvire zoo ulluon en vóór het avond
eten naar bod was gegaan, maar zy dacht er verder
niet over na, bracht haar melk en brood aan bed
en keek verder niet naar baar om. De huishoudster had
zich nogal verlaat op haar visite, maar gelukkig duur
de het feest in het casino tot laat in den avond, en god
dank I Elvire lag met hoogroode wangen in bea en
sliep. En zoo sliep do goede jullrouw kaliu in, ton
der ook maar het minste te vermoeden van hetgeen
er dien namiddag gebeurd was mot hot kind, dat
aan haar hoede was toevertrouwd.
Don volgenden oohtend was by do familie Kroc-
kor alles in rep en roer. Elvire had hevige koorts;
zy ijlde en sprak voortdurend van Lux, van liet groote
water en den hevigen regen, De ritmeester verkeer
de in grooten angst om zijn kind en liet zijn dienst
personeel een verhoor ondergaan, om te weten wat
er den vorigou dag mol Elvire gebeurd was. Lena
alleen meende zich Hauw te herinneren, dat hot kind
den gebeden namiddag uit was geweest, maar daar
er op deze wijze geen liolit over de zaak verspreid
werd, Hot do ritmeester Lex roepen.
„Weet jy waar Elviro gisterenmiddag geweest is
vroeg hij hom, met gefronste wenkbrauwen.
„Ja, zy is met mij uitgeweest; eerst hebben w\j ge
roeid en toon zijn wij to voet naar huis gegaan."
„Gerotid? En is daarbij iets gebeurd?"
Alex liet bet hoofd hangen. „Ja, de boot is om-
goslagon".
„En en spreek dan toch? Wat vorder-"
„Verder niets, liet was oen ondiepe plaata. Ik heb
Elvi dadclyk aan laud gebracht eu toen zjjn wy te
voet nuur huis gegaan."
„Iu die natte kleuren? En hoelang heb jelui er
wel over gedaan
„Meer dan een uur."
Krocker pakte Alex plotseling bjj de schouders
on sciiudde hem driftig iieen eu weer. „Jongen, jon
gen, als zij sterft, kom mjj dan niet moer ouder de
oogeu ik sta niet in voor mj) zelf."
Alex werd bleek van schrik. „Wat wat is or
dsn met Elvi gebeurd stninolde hjj.
„Zij heeft hevige koorts en ijlt, antwoordde Krocker.
Zonder een woord to sproken, stormde A lux de slaap
kamer van Elviro binnen en wierp zich voor haar
bed neer. „Elvi, liovo kindje, riep njj wanhopig uit.
Kim je mij niet? Elvi, je mag niet ziek worden,
Elvi,"'
Maar Elvi luisterdo niet naar hora; met groote,
koortsachtig gloeiende oogeu zag zij om ticli hoen.
„Neem toch al dat water wug! riep zjj plotseling
uit. Al dat wutur. Ik heb hel zoo koud. Maar wjj
zyii zoo nat geworden door den regen, zegtLix. En
in de kleerkast ziet niemand liut goed."
Met op elkaar geklemde tanden hoorde Lox deze
woorden aan. Hij hield hut braudeudu handje van
zijn vriendinnetje iu zjju bruine jongenshanden ge
klemd ou hlcef onbeweeglijk aim haar bod zitten,
zonder aan do school te denken.
Intusschen had Krocker de natte kleuren van zijn
dochtertje in de kast gevonden on hij word vreeaa-
lijk drittig toen hij hieruit zag, hoo weinig do huis
houdster en Lena zich hadden bekommerd om het
kind, dat aan hun zorgen was toevertrouwd. 7ij had
den niet een» geweten, dat Elvire uil was gegaan
en zelfs niet bemerkt lu welk een toestand xy thuis
wns gekomen. Toen barstte or boven het noofd der
schuldigen zulk een mi weder lus, dat Lena snikkend
naar de keuken vluchtte en de juffrouw met veel
waardigheid verklaarde, dat zü geen uur langer in
dit hui» bleef, maar haar koffer pakte eu vertrok.
Ziekenoppassen was nooit haar liefhebberij geweest,
en daarbij vond zij het leven in het kleine sadja
zóo eentonig, dat zij er reeds lang over gedi cht had,
een andere betrekking lu toeken. Krocker zag naar
tandenknarsend ua.
„Betaalde lieden I Nu zint men woor eens lu e mon
op hen aan kun, Geen vonkje liefde vooi l.n kind I
En luiken lieden mout men hut dierbaarste wat men
bezit toevertrouwen."
Zuchtend verborg hjj zjjn hoofd in de handen,
torwjjl vat» uit hut aangrenzende vertrek hut geluid
van hut schorre hoesten en de zware ademhaling
van zjjn kind lot hen» doordrong. Plotseling voelde
hij eon hand op zjjn arm en toen hij omkeek, stond
Nora Kaatctteu naast hem. w'ordJ vereelpdj.