Zaterdag 19
1902.
GEBOET.
No. 4155.
51e Jaargang.
Feuilleton.
PHOENIX - BKOUWEKIJ.
H. MEURSING Co. AMERSFOORT.
Export naar Oost- en West-Indië.
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
iranco per pust /'1.15. Advertentiën 46 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-,
officieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Jteclames 45 regels f 4.25elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 40 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Telephoon 19.
KENNISGEVINGEN.
Herhalingsonderwijs voor Jongens.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Amers
foort,
brengen ter algemeene kennis, dat op 3 October
1902 het herhalingsonderwijs voor jongens een aan
vang zal nemen.
Zij, die het gewoon Lager onderwijs genoten hebben,
kuunen zich dagelijks aanmelden bij hot Hoofd der
Herhalingsschool, P. van den Hooll' Az., West-
singel No. 8.
De cursus loopt van 3 October tot 1 April eiken
Dinsdag eu Vrijdag 's namiddags van 7 tot 9 uur
met uitzondering van het tijdvak van 28 December
tot 2 Januari, en omvat de volgende vakken:
1°. de Nederlandsclie taal.
2°. het Rekenen.
3°. het Boekhouder..
4°. het Teekenen.
5°. de Kennis der Natuur.
6°. den zang (facultatief).
Het schoolgeld bedraagt 30 cents per maand.
Amersfoort, den 17. Juli 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
De Secretaris, WU1JTIERS.
B. W. Th. SANDBERG.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Ge
meente AMERSFOORT,
Gelet op artikel 182 der Gemeentewet;
Brengeu ter keunis der ingezetenen, dat het jnav-
lijksch uitvoerig en beredeneerd Verslag van den
toestand der Gemeente over het laatst afgeloopen
jaar ter Seoretarie der Gemeente in afschrift legen
betaling der kosten ad f 1.S0 algemecu verkrijgbaar
is gesteld.
Amersfoort, den 17. Juli 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
De Secretaris, WUIJTIERS.
B. W. Th. SANDBERG.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
Gezien artikel 41 der Gemeentewet,
Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Raad dezer Gemeente zal vergaderen op Dins
dag, den 22. Juni aanstaande, des namiddags te
1ure.
Amersfoort, den 18. Juni 1902.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
De KAMER van KOOPHANDEL en FABRIE
KEN heeft ontvangen:
1. De Jaarverslagen van do Kamers van Koop
handel en Fabrieken over 1901 vanAssen,
Alkmaar, Almeloo, Bergen op Zoom, Breda,
Delft, Delfzijl, Franeker c. a., Goor,Gorinchem,
Groningen, Haarlem, 's Hertogenbosch, Hooge-
veen, Leiden, Meppel, Middelburg, Oosterhout,
Roermond, Schiedam, Schoterland, Tiel, Til
burg, Utrecht, Veuloo, Waalwijk, Zwolle,
Zutfeu.
2. Consulaire Verslagen Nos. 26, 27 en 28, Juni
en Juli 1902.
3. Tijdschrift van de Ned. Maatschappij tot Be
vordering der Nijverheid, Mei en Juui 1902.
4. Statistiek van de In-, uit- en doorvoer gedu
rende de maanden April en Mei 1902.
5. Handelstractaten en tarievon van Iuvoerrechten
in: Vcreenigde Stateu van Noord-Amerika,
Argentinië, België, Brazilië Columbia, Cyprus,
Engeland, Frankrijk, Gibraltar, Ned. Guyana,
Britseh Honduras, Britsch Indië, Santa Lucia,
Marocco, Mauritius, Rusland, San Salvador,
Triuidad en Tabago, Uruguay, Venezuela,
St. Vincent, Zweden, Zwitserland.
C. Verslag van deu Landbouw over 1899.
7. Verslag van de Proviuoie Utrecht 1901.
8. Haudelskammer zu Hannover in 1901
a. I. Wirksamkeit der Karamer; Ansichten
und Gutacluen.
b. II. Uebersichi über die Lage und den Gang
von Handel und Gewerbe im Berichtsjahre.
9. Maandblad van Handelsonderwijs en Handels
wetenschappen.
10. Jaarverslag Holl. IJz. Spoorweg Maatschappij,
met Financieel overzicht
11. Ned. Spoorboekje voor deu Zomerdienst met
Holl. Spoor, met reislraject door Frankrijk,
geïllustreerd.
12. Verslag van het Bureau van den Iudustrieelen
eigendom 1901.
13. Van het Centraal Bureau voor de Statistiek
Jaarcijfers voor de koloniën in 1900.
14. Uiteenzetting der Organisatie van de Centrale
Werkgevers Risico Bank te Amsterdam en
de Onderlinge Vereeniging voor bedrijfsonge
vallen, door Mr. H. P. L. C. de KruijffJz.,
Directeur dier bank.
15. Steenkolen-nummer van de Indische Mer-
cuur 1902. Internationale gegevens betreflende
steenkolen, door C. Kranij.
Belangstellenden kunnen bovengenoemde Ver
slagen enz. voor cenige dagen ter lezing ontvangen,
aan te vragen bij den omlergeteekende
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Amers-
brengeu ter kennis van de ingezetenen dezer
Gemeente, die ter erlanging v n het Eereteekon
wegens eervollen langdurigeu werkelijken dienst bij
de Schutterijen in de termen van het. Koninklijk
Besluit d.d. 5 December 1S51 (Staatsblad uo. 149)
mochten gekomen zijn en verlangen, met hot eere-
teeken te worden begiftigd, dat zij zich tot het
doen der vereischte aangifte ter Secretarie kunnen
vervoegen vóór 15 Augustus e. k.
Amersfoort, den 18. Juli 1902.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort,
De Burgemeester,
De Secretaris, WUIJTIERS.
B. W. Th. SANDBERG.
Onder de goederen in het schoone dal van de
Leitha trekt de heerlijkheid Wallersbrunn vooral de
aandacht, wegens haar uitgebreidheid en haar
schoone gebouweu.
Een der vorige bezitters, een baron Von Erlenberg,
had er zijn genoegen in gehad, het kasteel zoo fraai
mogelijk te laten verbouweD. Ook het park en de
tuin getuigden van zijn zin voor schoonheid.
Thans behoort de bezitting aan baron Felix von
Waldheim, die sedert twintig jaren op het kasteel
woont. Hij vojgde baron Max von Erlenberg op en
was in dien tijd in den omtrek zeer gezien om zijn
aangename manieren.
De naam van ErlenbeTg raakte alzoo in vergetel
heid. Onder de hoogbejaarden werd zij nogwelecüa
genoemd en het hoofd geschud over deu ondergaug
van dit machtige geslacht, maar de jongeren konden
slechts den naam van den tegenwoordigeu baron, van
wien eigeulijk niemand wist te zeggeu, in welke
familiebetrekking hij stond tot baron Max von Er
lenberg.
Niemaud twijfelde echter, of Felix von Waldheim,
de rechtmatige bezitter van de heerlijkheid Wallers-
brun wie zou liet ook betwijfelen —of de schoo
ne Alice, ziju dochter, zou eenmaal h3t landgoed
erven,
Zelden had iemand zooveel geluk in het leven als
baron Felix, maar ook hjj zag zijn gelukszon tanen.
Niet, dat ziju bezitting door onheilen werd getroffen,
maar de dood de vijand der geslachten Von Wald-
HERMs. P. VAN HASELEN,
Amersfoort, 17 Juli 1902.
Amersfoort in 1901.
i
Het verslag van den toestand dezer Ge
meente over 1901, door Burgemeester en
Wethouders ingevolge art. 182 der Gemeen
tewet opgemaakt, is Donderdag verschenen.
Ouder gewoonte volge hier de hoofdzaak.
De wettelijke bevolking bestond op 31 De
cember 1900 uit 9648 mannen en 9964 vrou
wen, totaal 19 612, en vermeerderde met
364 mannen, 444 vrouwen, totaal 907, zoodat
I zij op 31 December 1901 bestond uit 10111
I mannen en 10 408 vrouwen, totaal 20 519
I personen, van welke 1520 tot de landmacht
behoorden.
Het aantal kiezers volgens de kiezerslijst
19011902 bedroeg ter verkiezing van leden
van de Tweede Kamer der staten Generaal
1716, tegen 1524 in 1900;
j ter verkiezing van leden der Provinciale
Staten 1695 tegen 1516 in 1900;
ter verkiezing van leden van den Gemeente-
I raad 1594, tegen 1444 in 1900.
Bij Kon. besluit van 31 Juli werd eervol
j ontslag als Burgemeester der Gemeente ver-
l leend, met ingang van 1 Augustus 1901,
I aan jhr. mr. T. A. J. van Asch van Wijck,
benoemd Minister van Koloniën.
Bij besluit van den 21 September 1901,
no. 37, benoemde Hare Majesteit tot Burge
meester der Gemeente jhr. J. W. A. Barchman
Wuijtiers, Burgemeester van Haarzuilens,
Vleuten en Oudenrijn, die 25 September
d.a.v. in functie trad.
Van 1 Augustus tot 26 September was de
oudste Wethouder, de heer E. L. Visser,
waarnemend Burgemeester en trad in het
college van Burgemeester en Wethouders in,
als waarnemend Wethouder, de heer C. Tb.
van Beek, oudste lid van den Gemeenteraad.
De lijst van Gemeente-ambtenaren, beamb
ten en bedienden telt, buiten het college van
B. en W., 201 namenhun aller jaarwedde
bedraagt f '175 993.
Er werden 19 openbare Raadsvergaderingen
gehouden. Bij het daaromtrent gememo*
[•eerde wordt o. a. herinnerd aan het bezoek
van H. M. de Koningin aan deze Gemeente
op 9 Maart, aan het ontslag nemen als
Raadslid door nu wijlen mr. J. G. A. van
Zijst, aan de onderhandelingen tot overne
mingen der Hoogere Burgerschool door het
Rijk op 13 Juni en 8 November, aan de
benoeming met ingang van 1 Augustus van
jhr. mr. T. A. J. van Asch van Wijck tot
Minister van Koloniën en diens aftreden als
Burgemeester, en aan de installatie van
jhr. J. W. A. Barchman Wuytiers als Bur
gemeester op 26 September.
De Rekening over 1900 bedroeg in Ont
vangsten f543 850.865 en in Uitgaven
f520542.65. Bij de Begrooting voor 1901
zijn de Ontvangsten en Uitgaven geraamd
op f397 599 en 1 April 1902 nader voor-
loopig vastgesteld op 1'456 099.
De opbrengst der verschillende middelen
over 1901 is als volgt:
Soort van belasting.
Geraamd 1
bij de
Begrooting.
Werkelijke
opbrengst.
Uitkeering van het Rijk
bedoeld bij art. 19 der
Wet van 25 Mei 1S97
(Staatsblad No. 156)
f 56163—
f 56776.74
Art. 10
600—
600—
40 opc. geb. eigend.
7109.98»
7638.59»
10 ongeb.
50 personeel
438.05»
19082.89»
438.06»
19905.04»
Inkomstenbelasting.
67000—
66194.65
V uur-, haven- en tongeld
5100.—
5556.86»
Jaarmarktgeld
850—
615.80
Weekinarktgeld
800—
1108.03
Algemeene Begraafplaats
1200—
1351.75
Rechten Secretarie
5—
25.10
Schoolgeld Gymnasium
Hoogere Burgersch.
7000—
6226.67
14800.—
16168.—
Burgeravondschool
45.—
89—
Meisjessch. Ie soort
5100—
5708.
Jongenssch. Ie
4350—
4395—
School 2e soort
1540—
1735.05
Scholen 3e soort
230—
229.70
Herhalingsschool
25—
16—
Recnten Burgerlijke Stand
340.—
510.—
Hondenbelasting,
950.—
973.—
Vergunningsrecht sterke
drank
4600—
4575—
Totaal f197 328.93»
De opbrengst heelt derhalve
f200626.81
de raming
Iieiui bracht hier verwoesting. Driejaren geleden
stierf de echtgeno )to van deu baron en nu lag hij
zelf op het ziekbed, lijdend aan longtering, een er
felijke kwaal in de familie.
Felix von Waldheim had gaarne zijn halve ver
mogen gegeven om zijn leven nog een paar jaren
te verlengen maar..geen hoop! De dood naderde
met rassche schreden.
Weer was de naoht voorbijgegaan.Het was nu ilag
een heerlijke lentedag maar de vreugde, die
allerwege in de natuur heerschte, vond geen weer
klank op Wallersbrunn.
Iedereen op het kasteel scheen te begrijpen, dat
het stervensuur van den baron weldra zou slaan.
Men vermeed daarom met zorg alle drukte en ge-
druiachoveral zag men bedrukte gezichten, ieder
gevoelde dat de dag treurig zou eindigen.
Toch wist niemnud de mate van treurigheid te
gissen en niemand heeft die later geweten, dan Alice.
Niemand wist, welke zielesmart den landheer in
ziju stervensuur tot waanzin dreef en dat de vrees
voor de gerechtigheid des Hemels hem ontzettende
dingen deed opeubaren. Hij lag daar als een zon
daar, die om genade smeekt. Maar sprak bij in waan
zin Deed de ziekte hem zéo zwaar lijden, dat zijn ver
stand verbijsterd werd Dit laatste was moeilijk aan te
nemen by een teringlijder—en toch lag hij doodelijk
afgemat met vaalbleek gelaat in een leunstoel eu
keek droomerig naar de ondergaande zon. Zijn borst
ging op en neer, de adem stokte bem in de keel.
Het scheen, ot hij wilde uitspreken hetgeeu er in
hem omging maar de hevige pijn belette hem dit.
Hij bleef onbeweeglijk liggen en slechts een zucht
ontsnapte aan zijn beklemde borst.
Groot moest zijn lijden zijn en zeer zwaar scheen
het hem te vallen, de juiste woorden te vinden,
waarmede hij vergiffenis eu verzoening wilde ver
werven.
Thans was de strijd ten einde; hij wendde het
hoofd en riep met bevende stem:
„Alice 1"
Vol liefderijke bekommering rustte de blik vau het
meisje op haar vader.
„Alice, herhaalde hij en stak zijn dorre hand naar
zijn kind uit. Hoor je de stem, die mij oproept
Bid voor me, AliceSmeek den Hemel oih erbar
ming voor de zware zonde, die op mij drukt. Die
zonde zal mij in het eeuwig verderf storten. O God,
erbarming I"
Mot ontzetting en vrees greep Alice de toegesto
ken hand; zij ontstelde hevig door de woorden,die
haar vader in ijlende koorts (naar zij meende) ge
sproken bad.
„Hoor je wel, Alice?" vroeg de baron nogmaals
met trillende stem. „Smeek dan met mij om erbar
ming. Je weet niet hoeveel ik lijd je begrijpt niet,
welke smarten ik verduren moet."
Alicevoelde de tranen in huar oogen opwellen en
drukte vol medelijden een kus op de klamme vin
gers van haar vader.
„Ik bid God, dat Hij uwe zonden moge vergeven.
Stel uw vertrouwen op Hem, vader I zeide het meisje
ontroerd. De liefde uwer dochter
„De liefde van mijn dochter, riep de baron harts
tochtelijk uit, van de dochter, wier hoofd ik met
schande ga beladen, die door mijn misdrijf tot ar
moede zal vervallen, terwijl mijn ziel voor eeuwig.
„Vader, vader
„Voor eeuwig verloren is."
„Vader I" riep Alice ontsteld uit.
Angstig hield zij baar oogen op deu baron geves
tigd. Ofschoon zy sedert eenigo weken dergelijke
woorden reeds meermalen gehoord had en ze als een
gevolg van den ziektetoestand beschouwde, werd het
haar toch bang om het hart, toen zij die uitdruk
king vau wilde vertwijfeling op het gelaat haars va
ders zag zij beefde.
Ecnige oogenbliRken bleef zy onbeweeglijk zitten,
toen zenk haar hoofd op haar vader's knieën en ze
begon bitter te weenen.
„Alicewij moeten weldrascheiden
Alice
„O, vader.
„De doodwenkt mij. Heb medelijdenwees
barmhartigWallersbrun het landgoed.
„Spreek toch zoo niet, vader."
„Het moet, AliceWallersbrunnhet
landgoedismijn eigendom niot I"
Hij kermde en keek in ademlooze spanning naar
het gelaBt zijner dochter, die hem met diep mede
lijden aanzag.
„Versta je mij nietAlice? stotterde hy. Wil
je mij niet verstaan Is devloekwaarmee
ik je belaad.
„Neen! riep Alice uit geen vloek kan de liefde
mijns vaders op mijn hoofd doen nederdalen."
Het matte hoofd van den landheer zonk terug in
de kussens van den leunstoel. Zijn oogen konden
wegens zijn bewustzijn van schuld den reiuen blik
van zijn dochtter niet verdragen.
Na eenige minuten hervatte hij
„Niet een liefhebbend vader legt zijn hand op je
hoofd, maar een zondaar, wiens misdrijf zwaar op
je zal drukken. Ik beu arm en kan je niets nalaten.
Alles, wat ons hier omgeeft, behoort aan een ander.
Ik laat je niets na dan de schande, die op je arm,
onschuldig hoofd zal neerkomen."
Alice beefde en riep snikkend uit:
„Spreek zoo niet, vador! Ik weet wel beter, u hebt
geen kwaad gedaau."
Een trek van onbeschrijflijke bitterheid vloog over
het gelaat vau den baron.
„Dat gave God I riep bij uit, maar ik zie het oogen-
blik naderen, waarop onze naam aan de schande zal
worden prijs gegeven. De inhoud van dat kistje zal
mijn misdrijf aan het licht brengen
