Dinsdag 28
October 1902.
No. 5260.
52e Jaargang.
Feuilleton.
Een Vriendendienst.
Stadsnieuws.
UITGAVE
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fi.
franco per post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-,
oflicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Rij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT 9
Telephoon 19.
KENNISGEVINGEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS dor Ge
meente AMERSFOORT,
Brengen ter algemeene kennis, dat bij hun be
sluit van heden, ingevolge art. 8 der Hinderwet,
aan O. J. PRINS, wonende alhier, vergunning is
verleend tot de oprichting een er bakkerij in het
perceel wijk G, Mo. 36, kadastraal bekend Gemeente
Amersfoort, sectio U. No. 90S.
Amersfoort, den 27. October PJ02.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
B. W. TH. SANDBERG.
De BURGEMEESTER der Gemeente AMERS
FOORT,
Gezien ccuc missive van den lieer Commissaris
der Koningin in de provincie Utrecht van den 24
October 1.1.,
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat op
23 October a.s. en, zou uoodig, op volgende dagen,
schietoefeningen zullen worden gehouden van het
fort op do Harssens.
Er zal gevuurd worden met kanonnen gvoot ka
liber (3U c. M). bij welk vuur de roede tot op een
afstand van 9UOU M. van ie t fort ais onveilig moet
worden beschouwd en waarbij geen vaartuigen ton
behoeve van de veiligheid worden uitgelegd.
Op de (lagen, waarop gevuurd wordt, zal eene
roode vlag van het fort waaien, van minstens een
kleurde vlaggen, aangevende do richtingen waarin
gevuurd zal worden, terwijl een stoomhoot, voor zoo
ver mogelijk, dc schepen zal waarschuwen en, des
geweuschi, hulp vericonen aan kleinere zeil) vaar
tuigen om buiten het onveilige gedeelte van het
vaarwater te komen.
Bovendien zullen op die dagen groote waarschu
wingsborden worden geplaatst aan den ingang der
haven en op de batterij Vischmarkt, vermeldende in
welke richting dien dag gevuurd zal worden, ter
wijl nabij het torpedomugazijn en aan den ingang
der haven borden zullen worden geplaatst, waarop
is aangegeven de bcteekenis der boven bedoelde
gekleurde vlaggen, als volgtrood en witte vlag bc-
toekcut Noord, wit en zwarte vlag N. 0., zwarte vlag
Oost.
De datum der schietoefeningen zal nader aange
kondigd worden.
Amersfoort, den 27 October 1902.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
Kamer van Arbeid uoor de Bouwbedrijven
te Amersfoort.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT,
maken bekend, dat op heden een afschrift van het
proces-verbaal, vermeldende der. uitslag der op 27
October jl. gehouden herstemming, ter verkiezing
van een lid-patroon van de bovengenoemde Kamer
van Arbeid, is aangeplakt, terwijl zoodanig afschrift
voor een ieder ter Gemeen te-secretarie ter inzage is
nedergclegd.
Amersfoort, den 2S. Ootobcr 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
De Secretaris, WUIJTIERS.
B. W. Th. SANDBERG
De Gemeente-begrooting.
Alvorens in détails te treden, p;even we
titans als naar gewoonte de oijlers der Ge
meente-begrooting voor 1903 gelijk die in
de Memorie van toelichting un de Nota van
wijzigingen zijn aangegeven.
Do gasfabriek is wel de Gemeentelijke in
stelling bij uitnemendheid welke de aandacht
van lezeressen en lezers trekt.
In de rekening over 1901 werden de Ont
vangsten daaruit gesteld op fl'12 320.85, in
de Begroeting voor 1902 op f110175, in die
voor 1903 op 1116780.
Deze post is aldus saamgesteldverbruik
van 800(100 M3 lichtgas, voor particulieren,
a 8 cent per s<èrc, f64000; verbruik van
8000 M3 lichtgas voor Gemeente-gebouwen,
a 6 cent per stère, f480; verbruik van
222000 M3 kookgas, a 0 cent per stère,
f 13 320; verbruik van 12000 .M3 muntgas,
a 8 cent per stère, f900; voor de openbare
verlichting (1 337 000 brand-urer, a 3 4 cent
per uur, den kostend en prijs) f 10 027.50;
verkoop van cokes f19 900, van kootteer
12200, van amoniak-zout 13120, meterhuur
f 3480, aan diversen f 192.50.
In 1902 worden verbruikt 700000-M.3 licht
gas, 8000 M3. voor Gemeente-gebouwen en
105 000 M3. kookgas; dan wordt slechts f7125
ontvangen voor Gemeente-verlichting (950 000
brandttren), terwijl ontvangen wordt van ver
koop van cokes f 22 200. van koolteer f 2220,
van amoniak-zout f2750, aan meterhuur
f2900 en aan diversen f200, of in totaal
f 100 175 dit alles volgens schatting, na
tuurlijk de cijfers zijn ontleend aan de Be-
grooiing voor het loopende jaar.
Voor 1903 zijn de ontvangsten dus f 16 G00
honger geraamd.
Eu in de jongste Raadszitting werd ver
klaard, dat de Ontvangsten met opzet te laag,
de Uitgaven daarentegen te hoog zijn geschat.
De Uitgaven voor de gasfabriek zijn voor
1903 geraamd op f94 880, tegen f77 925 in
1902, terwijl zij 1'72569.02s in 1901 beliepen.
Deze post is saamgesteld als volgt: voor
den aankoop van 4400 ton steenkolen ter
bereiding van 1328000 M3 gas, af 11.50
per ton, 150600; soda, zwavelzuur en ijzer
aarde f 1200jaarwedde Directeur, behalve
vrije woning, f2600; jaarwedde klerk-boek
houder f700, munt-klerk f300, scheikundige
f300, geldophaler 1240; kantoorbehoeften,
drukwerk, hulp bij kuntoorwerkzaamheden,
schoonhouden kantoren, enz. f600jaarwedde
baas-fitter f S00loonen 2 machinisten a 1'10
Ouder Parijzeuaara kwam onlangs de gedienstig
heid van sommige meuscheu tei sprake.
„Ik moet van gedienstigheid niets hebben", ver
klaarde een hunner, „menschen, die zoo erg ge-
mstig zijn, vertrouw ik niet. Dat is mijn stelregel
jjO, daar zeen heele geschiedenis aan
„Een geschiedenis? Nu tian, laat hooreD".
De oude heer begon
„Het was tijdens de Gommuue, toen hetm
begon te worden. Ik was toen 25 jaar en had tij
dens den oorlog dapper meegedaan. Ik bad er een
pleuris bij opgeloopeu, die mij tot het einde van
Maart te bed hield. Al wat er in de stad voorviel,
hoorde ik slechts bij geruchte en uit de fantastische
verhalen .-an mijp ouden bediende.
„Ik begon ongeduldig te wordeu, c-u wat mijn
dokter ook praatte, ik kon het in bed niet langer
uithouden, en op een moeien lenteochtend, toen
de zon lekker warm scheen, kleedde ik mij aan on
ging de straat op.
„Parijs scheen een groot gekkenhuisalle meuscheu
waren overstuur, ilc revolutie had alle hoofden op
hol gebracht, en terwijl de meesteu hun best deden
om bij het nieuwe bestuur in de gratie te komen
en een baantje machtig te worden, was de hoog
moedswaanzin tot een belachlijke hoogte gestegen.
„Ik herinner nnj nog een der eersten, dien ik te
genkwam, een ouden fourier bij mijn bataljon. Hij
droeg het hoofd rech'.op, had zijn knevel afgescho
ren eu liet enkel zijn bakkebaarden groeien.
per week f 1040 2 eerste stokers a f 12 por
week f1248; 4 tweede stokers a fll per
week 12288; 3 hulp-stokers, a f 10 per week,
f 1500 4 werklieden voor het bewer
ken der ijzeraarde, het afleveren der cokes,
het verrichten van plaatswerk en het bereiden
van amoniakzout f 18722 fitters en 1 lan-
taarnfuter a f 10 per week f1560: 1 fitter
fü per week f312; opsteken en blusschen
der lantaarns, 12 man a 14 per week, f2496;
buitengewone arbeidsloonen (uitpompen sy
phons, hulp bij fitters, enz.) f904; onderhoud
van gebouwen, toestellen en ovens f5000;
aankoop van fittings, enz. voor de fabrieks-
leidingen, benevens reparatie van kousjes eu
glazen in de straatlantaarns, enz. f 3500
aankoop en reparatie van gasmeters f4500;
aankoop van muntmeters, iiitings voor de
leidingen, ornamenten en komforen f4000
belastingen en assurrantiën tegen brandschade
en ongelukken f809: onvoorziene uitgaven,
bezorgloon der cokes, rijden der vrachten,
enz. f6460.
De Uitgaven zijn wathnogerdoordegrootere
hoeveelheid kolen, noodig voor het meer te
leveren gas, de verhoogingen van enkele
loonen, maar vooral door invoering van het
muntgas.
Zeker aan dit laatste is toe te schrijven,
dat de winst van f39 751 in 1901 en van
f22 250 in 1902 is gedaald tot f21 900, zooals
de raming voor 1903 aangeeft. Tegenover
de uitgave van f4300 voor de invoering van
het muntgas wordt slechts geraamd f960 als
ontvangsten daaruitdoch die ontvangsten
worden overal wordt dit bewezen op
den duur veel gronter, terwijl de aanschai-
lingsonkosten voor eens zijn en het onder
houd vrij gering is.
Hoezeer de werkelijkheid overigens ver
schilt met de raming, moge hieruit blijken,
dat op de Gemeente-begrooting voor 1901
de Ontvangsten uit de gasfabriek werden ge
raamd op f82 500, terwijl zij volgens de re
kening van dat jaar beliepen f112 32085;
de uitgaven voor 1901 werden geraamd op
f60250, terwijl zij in werkelijkheid echter
f 72 569.025 besomden.
Wordt vervolgd.)
„Hé!" riep ilc, hoe gaat liet?" toen hij zoo deftig
als een pauw mij voorbijstapte.
„Ik heb mij tot magistraat lateu benoemen." zei
hij uit de hoogte. ..Ik had wel een beter baantje
kunnen krijgen, maar nu beu ik onafzetbaar".
„Ik had geen tijd, mij met dien halven gek op te
houden. Om wat nieuws te hooren, meende ik niet
boter to kutineu doen dan een oud vriend van de
familie te gaan opzoeken, dien ik vroeger vaak had
ontmoet en die bij de regcering tijdens het beleg
nogal eet) aanzienlijkon post bekleedde.
„Hij zou me het best over den stand van zaken
kunnen inlichten. Maar zou hij nog wel te Parijs
zijn Hij vooral zou door den nieuwen stand van
zaken bedreigd wordeu, daar bij wegens de ver
schillende ambten, die hij waarnam, ook in betrekking
stond tot de justitie. Ik ging naar zijn huis. Eeu oude
dienstbode zei mij eerst, dat hij niet meer te Parijs
was de meubels waren overtrokken, dc schilderijen
bedekt, het geheele huis had inderdaad den schijn,
alsof het niet meer bewoond was, Toen zij mij
echter na lang praten eiudelijk herkende, werd ik
in de slaapkamer gelaten.
„De hooge ambtenaar zag er op dat oogenblik alles
behalve indrukwekkend uit.
„O, mijn vriend", riep bij handenwringend uit,
„in welken tijd leven we! De mensehen deuken,
dat ik vertrokken ben, maar eens zal liet uitkomen.
Ieder oogenblik vrees ik aangehouden te worden.
Eenige dagen geleden had ik naar Versailles kunnen
gaai! en ik zon dat misschien nog wel kunnen, maar
i'« heb iaat. zekere papieren mee te brengen en 't
is drommels gevaarlijk, die bij zich to hebben".
Hij zag or neerslachtig uit eu schoen slechts aan
zich zei ven te Jeuken, maar eensklaps veranderde
bij van houding en nam mij vaderlijk bij dc band.
„En jij zelf", zei hij, „ik dacht juist aan je
Do hemel heeft je gezonden. Ondanks de gevaren,
die mij omringen, wilde ik je gaan waarschuwen,
zoo spoedig mogelijk te vluchten. Weet je wel, dat
je naam op de lijst der verdachten staat?"
Ds. J. Bakker, Gerei, predikant te Bun
schoten, hoopt hedenavond kwart over zeve
nen in »De Zaaier'' voor te gaan bij de
godsdienstoefening der Chr. Gereformeerde
Gemeente hier.
,.Ik? Och kom. niemand kent me".
„Vriend, je geeft je geen rekenschap van den tijd,
dien we doormaken.... Over Saiut-Deuis, waar de
Pruisen nog liggen, kan je je uit den brand helpen.
Wacht mij to Versailles".
„Maar ik ken daar niemand."
„Ik zal jo een aanbeveling megeven voor een van
mijn collega's.
Hij sprak met zooveel vuur over de gevaren, die
mij bedreigden, dat ik werkelijk ongerust begon to
worden.
„Ik dank je voor je raad", zei ik, „ik zal naa.
huis gaan, wat geld bij mesteken en dan vtrtrek ik".
„Ongelukkige, je loopt iu den muil van den
leeuw. Begrijp jc dan niet, dat je oogenblikken ge
teld zijn. Van hieruit moet je onmiddellijk vertrek
ken."
Hij nam eeuïgc biljetten van honderd franc uit
zijn portefeuille en drong ze me op.
„We kunnen later wel afrekenen," zei hij, „het
Voornaamste is, dat je weg komt".
Hij duwde me letterlijk naar de deur zonder Daar
mijn dankbetuigingen te luisteren. „Wacht," zei hij
opeens, „iu je ziekelijken toestand kan je niet zon
der overjas gaan. Ik zal je de mijne geven." Hij
verdween even en kwam weldra terug meteen lange
jas, die hij mij hielp aantrekken. „Je bent ziek, je
mag vooral geen kou vatten," zei hij. „Tot ziens tc
Ik stond op trant, bewogen door zooveel vri
lijkheid, en begaf mij naar dc Gare du Nori
bezet was door oen bataljon nationale garde
Belleville, die er tamelijk woest uitzagen. Om te
beginnen, werd ik aangehouden en naar een zaal
gebracht, waar een officier, die ook lang
poes was, mij wel een uur lang scherp iu verhoor
nam. Daarna zou hij mij laten visiteeren en die
operatie was eigenlijk al Legounen, toen eeu van
zijn kameraden, mijn ziek uiterlijk bespeurend,lach-
II. M. de Koningin en Z. K. H. Prins
Hendrik der Nederlanden passeerden heden
ochtend deze stad bij hun bezoek aan H. M.
de Koningin-Moeder.
Bij H. D. oponthoud in de le klasse
wachtkamer van het spoorweg-station wer
den 11. M. en Z. K. H. door den heer Bur
gemeester, die in ambtsgewaad was gekleed,
en den kolonel garnizoens-commandant ge
complimenteerd
Ook bij de herstemming voor éen lid-pa
troon van de Kamer van Arbeid voor de
Bouwbedrijven voor Amersfoort en omstre
ken is de belangstelling niet groot geweest.
Van de 50 kiesgerechtigde patroons kwamen
er hier slechts 7 op, die allen hun stem uit
brachten op den lieer J. R. van 't HofT; te
Hoogland werden alle 7 stemmen uitgebracht
op den heer J. van Karsbergen, zoodat de
heer Van Karsbergen, als oudste in jaren,
gekozen is verklaard.
In het sSociaal Weekblad" lezen we:
»Het bekende serum de diphtheritis (zoo
deelde ons een medicus mede) wordt hier
te lande door de Pharrnaseutisehe Handels-
vereeniging geleverd voor f 1.25 per dosis.
Gemeentebesturen kunnen het Jmjgen voor
armenpraktijk (en ziekejS^itnuizen dito)
a 75 cent, en in tijden van epidemiscn
verschijnen der ziekte a 50 cent.
»ln Denemarken daarentegen is van Staats
wege een laboratorium te Kopenhagen op
gericht ter bereiding van het serum, dat nu
verkrijgbaar is (zoo wordt ons gemeld) a 16i/ï
cent per dosis.
»ik vrees, dat er wel eens busdoctoren hier
le lande tegen het gebruik van dit dure ge
neesmiddel opzien, en als ze aan hun bus
patiënten niet te veel verdienen, is dat be
grijpelijk. Maar als de dosis hun slechts ÏG1/*
cent kost, behoeven ze met het oog op den
prijs niet meer te aarzelen om liet aan te
wenden, zoo dikwijls het hun wenschelijk
voorkomt. Navolging van Denemarken's
voorbeeld ware vooral daarom de overweging
waard".
Het is misschien niet kwaad, erop te wijzen,
dat reeds sedert zeer geruimen tijd door
toedoen van een der corporatiën hier ter
stede bij den heer W. A. van den Boven-
katnp (Utrechtsche straat) diphterie-serum
verkrijgbaar is indien eenig geneesheer die
voor de armenpraktijk mocht noodig hebben.
Bij het derde gedeelte van het Notarieel
Staats-examen is o. a. geslaagd de heer A. M.
Harterink, die mitsdien bevorderd is tot
candidaat-notaris.
end zei„Die kerel loopt met den dood in zjjn
schoenen. Laat hem maar mot rust".
Ze jielen me gaan nu met den laatsten trein ver
trok ik naar Versailles, waar ik uitgeput aankwam
en voor grof geld met moeite eeu onderkomen vond;
Een paar dagen later verscheen mijn vriend, de
ambtenaar, die er óok in geslaagd was, uit Parijs
weg te komen.
„Is alle3 goed afgeloopeu?" vroeg hij.
„Hm, mijn gezondheid is er niet op vooruitgegaan".
Daar scheen hij ui et erg nieuwsgi. rig naarmaar
opeens vroeg hij erg scherp: „Ik heb je een overjas
geleendzou ik die terug kunnen krijgen
Toen ik hem het kleedingstuk bracht, helderde
zijn gelaat op en kalm begon hij met een pennemes
dc voering los to snijden en er eenige papieren uit
te halen.
„Dit zijn", sprak hij tuet bedaarde onbeschoftheid,
„kostbare documenten betreffende dc leiders der
Commune. Hè, he, T was niet gemakkelijk, die
stukken er door te krijgen".
Hij stak de papieren in zijn zak. Daarom had hij
mij dus „gered" eu was nij zoo beleefd geweest. Te
Parijs had ik hoegenaamd geen gevaar geloopen,
maar hij had er mij heel netjes aan blootgesteld om
doodgeschoten te worden door buiten mijn weten
mij met documenten te belasten, die hij zelf niet
bij zich durfde dragen.
Middelerwijl was le Parijs miju meubilair vernield,
zoouls meest gebeurde bij de lui, die vertrokken
waren; wegens slechte verzorging bleef ik nog een
jaar lang ziek maar mijn „vriend" werd gedecoreerd,
omdat bij een vertrouwelijke zending tot een goed
einde gebracht had. En dat is do reden, besloot de
oude heer. waarom ik nog altijd een beetje huiverig
bon van vriendendiensten".