Gemengd nieuws.
Ingezonden.
aan' te wenden, een plan dat het Departe-
roentsbestuur reeds een zestal jaren koes
terde.
Sedert jaren bestond hier reeds behoefte
aan een Ambachtsschool, zoowel voor jongens
als voor meisjes. Die voor jongens is er,
byna althansdie voor meisjes is thans aan
de beurt.
Het «Nut" beschikt thans nog slechts over
een f15000, doch mag zijn eigen instellingen
niet loslaten iatusschen steunt de Regeering
sedert 1896 op ruime schaal de vakopleiding
en als beginsel is aangenomen, dat als het
particulier initiatief zich krachtig uitspreekt,
het Rijk de helft der kosten draagt
Ook voor de Industrie-school voor meisjes
bestaat gegrond uitzicht, dat het Rijk ruim
zal subsidieeren; de Provincie zal evenzeer
Amersfoort steunen als het thans Utrecht
doetvoor de volledige Industrieschool ein
delijk zal van de Gemeente een subsidie
worden gevraagd van f2000, als sluitsteen
voor het gebouw.
Het particulier iuitiatief moet echter eerst
spreken.
Komt de school tot stand, dan moet zij
aanstonds zeer goed ingericht worden, opdat
ook het bezoek goed zij en druk blijve. Een
klein begin, met uitbreiding langzamerhand,
is hoogst nadeelig en gevaarlijkvoor on
aangename verrassingen moet men zich zooveel
mogelijk vrijwaren.
Men vergete ook niet, dat de ouders nog
t moeten leeren, welke voordeelen de school
I afwerpt, evenals dat gegaan is met de Am-
[- bachlsscbool, en dat de school van den be-
I ginne het vertrouwen ten volle waardig moet
&- wezen.
Waar voor jongens en voor meisjes uit
t de meergegoede standen hier vee! is, daar
L is 't billijk dat ook iets gedaan worde
k 'voor het meisje uit andere omgeving, dat,
I de Lagere school verlatend, alle verdere
Opleiding te eenen male mist.
t De heer Buys sprak nu zijn afkeuring
i- uit over een plaatselijk blad, dat, nog voor
f. deze vergadering gehouden werd, tegenzin
V tégen het plan opwekte, zelfs sprak van
«pernicieus", van «hazenvangerij",en van »het
'~i. zelfde kringetje dat beide plannen moet
steunen" en dat meer dergelijke stijlbloempjes
ten beste gaf, zooals men die meer in dat
blad aantreft. Twee hazen waren hier niet
te gelijk te vangen; de"Zwemschool heeft
een hygiënisch doel, de Industrieschool
beoogt de opleiding van meisjes, zaken die
niets met elkaar gemeen hebben. Er wordt
hier niet gevraagd om geld, wel om belang
stelling, welke zich kan uiten in de luttele
bydrage van f2.50; die Rijksdaalder doet
wonderen en is bet bewys dat het particulier
initiatief zich uit, ten gevolge waarvan de
steun van Rijk, Provincie en Gemeente kan
gevraagd.
Spr. deelde hierna mede, dat de school
ontworpen is naar die in andere Gemeenten
en bleef eenigen tijd stilstaan bij de Fröbel
school en het onderwijs in huisvlijt welke
hier aan de inrichting moeten toegevoegd.
Spr. vroeg nu of iemand van de vergade-
i ring iets te vragen of op te merken had.
t Prot. Kenninck vroeg of het program
wel geheel ontworpen is voor de lagere
standeD. Spr. meenae, dat voor dezen bijv. I
fraaie handwerken van minder nut zouden j
zjjn dan andere zaken.
De heer Buys antwoordde, dat bet niet
I wel mogelijk zou zijn, hier uitsluitend voi r j
r "de laagste standen de school in stand te
c: bonden en dat een deel van de inkomsten
der school wel degelijk moet gevonden uit
de cursussen voor dames en uit de middel- j
klassen. De leerkrachten en leermiddelen
zijn er en zeer verkeerd zou het wezen,
deze onbenut te laten; waartoe bijv. aan een I
kookschoolleerares, die slechts 12 uur per j
week onderwijs beeft te geven, niet het on-
derwijs
jaar moet gegeven worden. Dit juist is
wellicht een factor voor de Gemeente om
subsidie te verleenen.
Hierna werd gelegenheid gegeven, zich als
lid der vereeniging op te geven bijna alle
aanwezigen lieten zich als lid inschrijven,
waardoor het ledental tot rond 100 is ge
stegen. De contributie moet in de eerstvol
gende ledenvergadering worden bepaald, doch
zal niet meer bedragen, dan 12.50.
Op voorstel van den beer Celosse werden
nu uit het ca ndidaten-lijstje bij acclamatie
gekozen tot leden van het Bestuur mevrouw
Barchman WuijtiersMartens, mevr. Heyli-
gers, mevr. Tromp van Holst, mevr. Meiners,
mevr. SandbergGeisweit van der Netten,
mevr. HamersOeerligs, mej. R. van Vol-
lenhoven, mevr, Rengers, mevr. Gerritsen
Vuorthuysen en mevr. Beyma thoe Kingma
en de heerenJ. van der Horst Bruyn en
N. E. Rost (voor het Nut), F. Wesseling
(voor de Fröbelschool), H. W. van Esveld
(voor de Huisvlijtschool) en D. Gerritsen
(voor de Toynbee-vereeniging).
De heer Buys zeide hierop, dat hij het
gunstig verloop der vergadering zou over
brengen aan het Nuts-bestuur en hoopte,
dat de school spoedig mocht verrijzen, tot
welzijn van Amersfoort.
In een weldra te beleggen ledenvergade
ring zullen Statuten ea Reglementen worden
vastgesteldmogen die vergadering en alle
volgende ledenvergaderingen even druk wor
den bezocht.
De heer Gerritsen dankte den heer Buys
voor het vele, dat deze ook voor de tot
standkoming dezer school, de schoonst denk
bare instelling voor Amersfoort, heelt ver
richt, waarna de vergadering omtrent 4 uur
werd gesloten.
De uitvoering der plaatselijkeafdeeling van „Toon
kunst", Donderdagavond in „Amicitin" gegeven, mag
grootendeels als welgeslaagd beschouwd worden. De
ouverture, vierhandig gespeeld, verdiende alle aan
dacht en een woord van lof raag dan ook niet wor
den onthouden aan de beide dames-executanten en
bovenal aan de ijverige piauiste, mej. M. E. van Driel,
die gedurende de verdere uitvoering zich van de
vaak moeilijke piano-hegeleiding zoo kranig kweet.
De solopartij voor sopraan was blijkbaar in goede
handen in de vele recitatieveu doch vooral in de
aria „Jerusalen", de arioso „Doch der Herr vergistt
der Seinen nicht" uit het eerste, en „Lasst unssiu-
geu von der Gnade des Herru" uit het tweede deel,
gaf de zangeres, mej. H. Scholten, uit Heemstede
bijzonder veel te genieten en het dankbare publiek
had dan ook behoefte de uitvoering van het volgend
nummer optebouden door bijvalsbetuigingen, die,
hoe goed ook gemeend, toch storend werkten. Wij
roepen deze zangeres een hartelijk tot weerziens toe.
Niet minder voldeed de bas, de heer Hendrik
C. van Oort, van Utrecht, voor Amersfoort reeds een
goede bekende. Zijn groote aria „Vertilge sie Herr,
Zebaolh" gaf terstond blijk, dat de zanger beschikt
over uitstekende stem middelen, goede vorming en
keurige opvatting, terwijl sieeds bleek, dat hij wars
is van alle gemaaktheid en zich door storende om
standigheden niet laat hinderen, zooals zich eenige
malen voordeden in het duet „So sind wirnurBot-
Bchafter an Christi Stalt". De heer Van Oort, die pas
te Utrecht lauweren behaalde, heeft zich door zijn
optreden te Amersfoort vele vrienden en vereerders
gemaakt. Zeer mooi was zjjn groote aria „Gott sei
mir gnadig". Jammer zijn uitspraak van de w, die
bijna steeds als v klonk.
In het kwartet „Schone doch deiner selbst" werd
de altpartij zeer verdienstelijk vervuld door een der
koorleden, de zelfde jongedame die in de ouverture
de baspartij der quatre-mains speelde, zoodat zij bly-
keu gaf van een benijdenswaardige veelzijdigheid.
De tenorpartij was in handen van een zanger, die
enkele malen goed voordroeg, doch meestal accom-
pagnatrice, Directeur en medezangers handen vol
werk gaf door zijn eigenaardige opvattingen van
maat en tempo. Bij voortgezette studie kan hij met
zijn mooi geluid wellicht eens een beroemd zauger
wordeD.
De koren lieten hier en daar iets te wenschen,
doch voldeden over het algemeen goed. niettegen
staande de korte voorbereiding, daar de repetitiën
eigenlijk pas goed bezocht worden na de Amers-
foort8che kermis en men zoo kort daarnareeds zulk
een werk durfde uitvoeren. Doch de heer Petri, de kra
nige Directeur, kent zijn Pappenheimers; bij weet
waar de gevaarlijke plaatsen zijn en behoedt door
een blik, eon gebaar, soms door het aangeven van
een noot, lydig de zwakkeren voor vallen.
Vooral voldeden de koralen „Dir Herr, will ich
Wie slechts zijn eigen zin wil volgen, heeft
gewoonlijk een dwazen meester.
dames op te dragen, waaruit niotl ergeben", dat al buitengemeen mooi werd ge-
tevens nieuwe bronnen van inkomsten voer 1 "W' Ch„.», ..I
de school worden gevormd,
De school zal, evenals elders, het proleta- I
riaat doen verminderen, terwijl het thans i
wordt vergroot door het na te loopen met
dekens, turf en spijskaartjes. j
Spr. wil niet meedoen aan de vergoding
der laagste volksklasse en voelt al heel wei
nig voor de babbelende en kijveade vrouwen j
zooals die in de circulaire zijn geschetst, die j
kinderen en huis verwuarloozen en vooral j
rhier heel gemakkelijk aan den kost komen.
Veel liever neemt hij het op voor den nij-
veren werkman die buiten eigen toedoen
werkloos wordt en te fier is on. een gift I
aan te nemen voor de meisjes die, om mee I
te verdienen voor het gezin, thans in een j
fabriek moeten arbeiden.
Voor dezulken is d>; school gedacht, doch i
ook kunnen evenals op de Ambachts
school kinderen der bepaald armen er op
worden toegelaten.
Mej. Middelburg vroeg hierop of een deel j
van het Herhalingsonderwijs, dat de Gemeente
volgens de Leerplichtwet moet doen geveo,
zal opgaan in de Industrie- en Huishoudschool, i
De heer Buys antwoordde, dat dit geens
zins onmogelijk zal zijnwellicht zal juist
t, door deze school de Gemeente ontlast wor- j
j den en ontheven van den aankoop van
r- kookgerei en het salarieeren van personeel
voor kook-onderwijs, dat in het derde leer
wahres Licht," ter
wijl de koren: „Sieho, wir preisen" en „Wie lieblich
sind die Boten", benevens de eerste en de laalste
koren van ieder deel «eer bescliaafd en nauwkeurig
klonken. In het koor „Aber unser Gottist imHim-
mel" werd echter het koraal „Wir glauben" wegge
laten, waarvoor de Direoteur wel zjjn goede redenen
zal gehad hebben. In 't kort hij heeft wederom ge
loond, met betrekkelijk zwakke krachten veel te
kunnen produceeren en wij wenschen hem dan ook
voor bet aanstaande Muziekfeest een flinke verster
king van koorleden, maar ook steeds drukbezochte
repetitiën too.
De voetbalwedstrijd tusschen de Seniores
van «Quick" en het eerste elftal dier ver
eeniging gaat morgen niet doorwel zal
«Quick" morgenmiddag 2 uur een oefenspel
houden met de onderofficiers-voetbal ver
eeniging «Wilhelmina".
Maandag speelt op het terrein aan den
Leusderweg het eerste elftal van «U. D. I."
tegen het tweede elftal van «Victoria" uit
Hilversum.
Het weghalen der beenderen afkomstig
van de menages van het 5e regiment infan
terie is gegund aan den heer S. J. Cohen,
die met f 4.30 per 100 Kilo hoogste inschrij
ver was.
Het nieuwste omtrent het decimale stelsel.
Het stuk speelt in Amerika.
Tien fabrikanten hebben éen trust, tien
trusts hebben éen combinatie, tien combi
natiën hebben éen merger (slokop, alver-
slinder), tien mergers hebben éen groot
eigenaar, éen grooteigenaar heeft al de dub
beltjes.
De beer Mac Donald, lid van den Lon-
denschen graafschnpsraad, die (gelijk men
weet) den Hoeren alles behalve vriendelijk
gezind was, maar wien een bezoek aan hun
land de oogeii opende, heeft zich in een
onderhoud o.a. uitgelaten als volgt:
»Wat my bij de Boeren onder de man
nen getroffen heeft, is hun grimmig zwijgen.
Welk een gloed van vastberaden haat smeult
er ouder het stelselmatig zwijgen dezer man
nen van de daadDal voelt men en het
maakt meer indruk dan alle redevoeringen.
De vrouwen daarentegen laten soms haar
oogen schitteren van toorn en soms ont
vallen haar woorden, die geen twijfel laten
over haar gezindheid. Voorwaar, al maakte
maakte men morgen alle volwassen Boeren
af en liet alleen de vrouwen met haar
kleintjes over, zelfs dan zou ik zeggen: «het
staat vast dat wij eenmaal uit Zuid-Afr'ka
zullen verjaagd worden."
Een correspondent eener Brandwaarborg-
Maatschappij in Gelderland, die de verschul
digde assurantiegelden door de post deed
incasseeren, ontving dezer dagen een quitantie
onbetaald terug. Op den achterkant stond
Mattheus XVIll vers 26 («Heb geduld met
mij, ik zal U alles betalen").
Het maken van grond- en kunstwerken
voor den spoorweg BarneveldNijkerk is
gegund aan den laagsten inschrijver, den
neer J. S. Broekhoven, te Hengeioo, voor
f134800.
DE TOESTAND IN ATJEH.
(Slot.)
Nu de geschiedenis van dat kanon
Op den post Senelop bestond de artillerie
bewapening uit 2 kanonnen van 7 c.M. A.,
een mortier van 12 c.M. en drie mitrailleurs.
Bij de intrekking van dien post werd dit
materieel meegevoerd op de volgende wijze
de 2 veldkanonnen, elk gelrokken door 1
muildier, 1 der mitrailleurs op veldaffuit op
dezelfde wijze, 1 mitrailleur op een draag-
paard en de andere met het mortier gedra
gen door koelies.
Bij den terugmarsch wisten, op een oogen*
blik, dat de dekking zich verplaatste, 5 At-
jehers lot dit artilleriematerieel door te drin
gen en namen een der muildieren tnee. Een
beter opvolgen van bevelen door de aange
wezen dekking had dit kunnen voorkomen.
Toch werd alles naar behooren verder
meegevoerd tot Lom Soet.
Bij het vallen der duisternis marcheerden,
ten gevolge van een verkeerd opgevatte or
der, de sectiën bergartillerie, gedekt door de
Europeesche compagnie van het 14e bataljon,
rechtstreeks naar Lam Barö in stede van
te Lam Soet stelling te nemen. Een der
beide bespannen veldkanonnen sloot zich bij
vergissing daarbij aan, doch werd 's nachts,
daar het moeilijk te vervoeren was, op een
herkenbare plaats achtergelaten, na te vo
ren ontdaan te zyn van sluitstuk en richt-
middelen. Toen men den volgenden morgen
het kanon ging zoeken, vond men alleen nog
maar de affuit.
Of men nu niet beter gedaan zou hebben,
bij dat kanon te blijven tot bet daglicht ge
doogde door te marcheeren, kan hierbuiten
beschouwing blijven. In ieder geval heeft de
vijand met dit achterlaten absoluut niets te
maken gehad, waut er was op dat oogenblik
daar geen vijand.
Het overige artillerie-materieel werd om
streeks middernacht door de colonne van
Lam Soet naar behooren medegevoerd. Ook
deze troepen wei-den niet door den vijand
verontrust. Het bespannen materieel kwam
behoorlijk te Lam Barö aan, doch het ge
dragen mortier en de mitrailleur (zonder
sluitstuk) waren in den stikdonkeren nacht
door de koelies weggeworpen in het gras
langs het pad.
Ook hieraan had dus de vijand part noch
deel en de heer Kessler bad zich beter op
de hoogte moeten stellen in stede van klak
keloos maar iets neer te schrijven.
3e. De geringe sterkte der patrouilles.
Niet het uitzenden van 20 man is verbo
den, maar de minimum-sterkte is bepaald
op dit cijfer. De gewone patrouilles behoeven
trouwens niet sterker te zijn, want er is op
het oogenblik in A.tjeh geen enkele bende
zelfs in Pidiër niet die voor 20 man
niet aan den baal gaat. Mits de patrouille
vlot optreedt
En nu het lievelingsdenkbeeld van den
heer Kessler, dat hij ditmaal alleen door een
citaat te berde brengt.
Hiervan alleen dit. Met den Pretendent-
sultan is onderhandeld uit den treure, jaren
en jaren lang, zonder eenig resultaat, dan
dit negatieve alleen, dat onze beurs gelicht
werd door de afgezanten, die van den inhoud
met den pretendent goeden sier maakten.
Eenmaal, het was begin '99 (ik was toen
bestuurder over de Sagi der XXII Moekims
en 2 voorname familieleden van Polem, T.
Moeda Latéh en T. Tjoet Basja, hadden zich
onderworpen) koesterde ik de hoop den jon
gen Polém te zien terugkeeren. Ik heb dit
trachten to bevorderen; zoo naïef was ik
toen nog.
Tot verontschuldiging voor dit gemis aan
inzicht moge dienen, dat 2 jaren later (Mei
1901) de jeugdige Polém er het bestuur weer
deed inloopen met zijn onderhandelingen,
Er is onderhandeld èn met den Preten
dent-sultan èn met Polém. Die onderhan
delingen althans die met den eerste
Hebben ons tot een aanfluiting gemaakt bij
den Atjeher.
Veel hiervan kon de heer Kessler weten,
zoo niet alles I Maar van sommige Atjehsche
stokpaardberijders geldt het woord«het
hart dezes volks is dik geworden, en met de
ooren hebben zij zwaarlijk gehoord".
Vandaar ook de ondoordachte bewering,
dat de voornaamste hoofden in Groot-Atjeh
nog vijandig zijn, waar zij daarentegen, op
Polém na, allen zich onderworpen hebben.
Mij dunkt, het is wel
Hel valt moeilijk, al deze beweringen te
stellen op rekening van gemis aan kennis
van zaken en de bewering van den lieer
Kessler, dat hij in den generaal Van Heutsz
veel vertrouwen stelt, kan moeilijk als waar
worden aanvaard.
De heer Kessler is een oud man. Dit
hee.'t mij genoopt tot matiging.
Doch ook voor hem geldt«Gij zult geen
valsche getuigenis spreken tegen uwen
naaste J"
't Was een lang stuk, doch het geeft een
zóo juist beeld van den tegenwoordigen toe
stand en getuigt van zóo groot vertrouwen
in de toekomst, dat wij gemeend hebben,
het onzen lezers niet te mogen onthouden.
Het opnemen van Ingezondeu stukken brengt
niet altijd mede, dat de Redactie onvoorwaardelijk
stemt met hun inhoud.
Kopij van geplaatste of ongeplaatste stukkeu wordt
teruggegeven.
Geachte Redactie,
Zoudt u het onderstaande in uw veelge
lezen blad willen plaatsen
Bij voorbaat onzen dank.
Aau de Amersfoortsche Burgerij.
Ondergeteekeiiden, bestellers van het Ex
peditiekantoor «Van Gend Loos", roepen
uwe welwillende medewerking in, om hun
zooveel als mogelijk is een vrijen Zondag te
bezorgen.
Op dit oogenblik is onze arbeidstijd ge
durende de werkdagen van 6 uur 's morgens
tot 9 uur 's avonds en hebben we ook des
Zondags geen rust, terwijl de dienst gemak
kelijk zou kunnen worden ingericht, dat wij
dien dagj vrij van werk waren, als bet pu
bliek er geen bezwaar tegen maakte, de goe
deren Maandagmorgen te krijgen in plaats
van Zondag. De nieuwe bezending goederen
komt des Maandags eerst te 3 uur in den
middag, zoodat de geheele wagen open is
voor het bezorgen van de goederen, die nu
des Zondags worden bezorgd. De Zondags
dienst kon dan worden beperkt tot het af
halen der goederen, die aan bederf onder
hevig zijn (vleesch, gist, enz.) en het ver
zorgen der paarden.
Verschillende personen hebben reeds vroe
ger te kennen gegeven, dat zij geen goederen
op Zondag wilden ontvangen en het komt
ons voor, dat vele anderen op een verzoek
onzerzijds, om ons vrij van dienst te stellen
gedurende den Zondag, gunstig willen ant
woorden.
Er circuleert nu een lyst onder de per
sonen, die bet meest goederen betrekkeD
door middel van het Expeditiebureau «Van
Gent Loos" ter teekening van een betui
ging van instemming met ons verzoek.
Moge ons beroep slagen.
Namen het bestellers-personeel,
N. J. VER VOORT.
W. POORT.
Maatsobappij tot Bevordering der Toonkunst.
23 December, Alkmaar.
De Vliegende HollanderRichard Hoi..
(Christoforue, J. Rheiuborger.)
Leden met een dame vry.
LIEFDADIGHEID.
Tot het geven van inlichtingen aan De-
partementshoofden, Wijkbezoe-
kers en Belangstellenden zal liet
Centraal-bureau a.s. DINSDAG 23 December
des namiddags te vier uur ten Raadhuize
zitting houden.
Voor spoedeischende zaken wende men
zich tusschentijds tot den Boekhouder der
vereeniging, den heer N. G. vandeSTADT,
Kleine Haag 7.
