Zaterdag 24 ©Si Januari 1903.
No. 5298. 52e Jaargang.
Feuilleton.
Stadsnieuws.
1MEHSFQQRTSCEE COURANT.
UITGAVE- Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden rttrfan
franco per post f 1.15. Advertentiën. 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-, BUREAU
__M A officieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Keolames 15 regels/" 4.25; elke regel A_
VAN CLEEFF meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar builen worden in rekening KORTEGRACHT 9-
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
e Bij advertentiën van buiten de stad wordon de incasseerkosten in rekening gebracht. Telephoon 19.
Verliooging Drank-accijns.
Het volgende adres is verzouden aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Geeft met verschuldigdeu eerbied te kennen,
liet Hoofdbestuur van de «Nederlandsche
Vereenigiug tot Aischaffing van Alcohol
houdende Dranken", goedgekeurd bij Kon.
Besluit d. d. 4 April 1844, no. 62;
dat het met leedwezen heeft kennis ge
nomen van de indiening van het ontwerp
van wet tot verbooging van den accyns op
het gedistilleerd door den Minister van
Financiën,
dat het zich gevleid had met de verwach
ting, dat de ernstige bezwaren van ver
schillende zijden, niet het minst uit uw
midden, reeds bij voorbaat uitgesproken, de
Regeering zou hebben genoopt, van haar
voornemen af te zien, een dergelijk ontwerp
in te dienen,
dat het zich verwondert over het feit, dat
dit niet geschied is, daar de Minister zelf
erkent vele van de bezwaren te deelen, die
te berde zijn gebracht tegen een wetsont
werp van gelijke strekking, door zijn ambts
voorganger ingediend,
Dat het met nadruk ontkent, dat de ster
kedrank bijzonder geschikt zou zijn als be
lasting-object; immers
dat het voor de hand ligt, dat wanneer
de schatkist in nog grootere mate af hankelyk
wordt van het jeneverdrinken, de Regeering
zich des te minder geneigd zal betooneo,
krachtigen steun te verleenen aan de po
gingen tot bestrijding van het alcoholisme,
dat bovendien een verhooging van den
accijns op sterkedrank tengevolge zal hebben,
dat deze nog meer vervalscht wordt, waar
door de volksvergiftiging des te sneller haar
beslag krijgt,
dat voorts niet vergeten mag worden, dat,
gelijk alle directe belastingen, ook deze voor
het grootste deel moet worden opgebracht
door de kleine luyden, die de minste draag
kracht hebben,
dat de accijns op sterkedrank terecht is
genoemd een «geld slaan uit een volkszonde"
waarvan dr. Kuyper eens zeide: »geld te
slaan uit een volkszonde is een diep-onzede-
lijke gedachte, en die, eens post vattende,
geheel den blik van onze finantiën benevelen
moet" (Ons Program, biz. 9U4),
dat net met klem zich verzet tegen de
uitspraak in de Memorie van toelichting, als
zou niemand in de belasting op den sterke
drank meer behoeven bij te dragen dan lüj
zelf verkiest, immers,
dat het vaststaat, dat de drank bovenal
Schetsjes uit den Zuid-
Afrikaanschen Oorlog,
door
*DOK TER".
84.
Te Irene aangekomen, klommen we af, met het
doel om bij liet aanbreken van dag verder te gaan.
Hoewel ik een deken had meegenomen, durfde itc
die toch niet van 'tzaal nemen, uit vrees, dal soms
plotseling de vjjand mocht komen opdagen. Het
was bitter koud, want het was midden in den win
ter en het vroor tamelijkik zocht achter een ge
bouwtje schuiling tegon den wind en ging languit op
deu grond liggen, terwijl ik de teugels van mijn
paard in do hand hield. Mijn jus beschutte inij
maar zeer onvoldoende tegon de koudevan slapen
was geen sprake en ik lag te rillen als een juffers
hondje. Wat was ik blij, toen de hemel begou te
yerbleeken en de dag aanbrak. Ik was van mee
ning, dat we nu verder zouden gaan, maar hierin
was ik mis. De luitenant wilde wachten op de aan
komst der burgers uit Pretoria, daar ons troepje uit
slechts ongeveer 80 man bestond en dus niet erg
veel beteekende. Wel scheen de zon (door my niet
vreugde begroet) maar geen burgers verschenen. In
tegendeel kwnmeu er van den kant van Johannes
burg, on dezen vertelden ons, dat de vijand giste-
xonavoDd Elandsfontein had bezet en wel niet lang
op zich zou lalon wachten. We drongen er op aan,
dat die burgers zich bij ons zouden aansluiten en
de wilskracht, bet zedelijk weerstandsver
mogen ondermijnt, zoodat de alcoholist geen
vrijheid van wil meer bezit en beheerscht
wordt door de zucht naar alcohol,
dat boveudien gewoonte, dwang, verleiding,
onjuiste begrippen over de werking van den
alcohol even zoovele factoren zijn, die den
mensch heendrijven naar den drank, zoodat
van eigen vrije verkiezing geen sprake
kan zijn,
dat het voorts verwijst naar de nota be-
hoorende bij bet adres d.d. 25 October 1.1.
aan Mare Majesteit de Koningin aangeboden
en U bij circulaire d.d. 29 October toege
zonden, en waarvan wij de eer hebben U
hierbij opnieuw een exemplaar aan te bieden,
dat het krachtig by U aandringt, het
wetsontwerp te verwerpen.
Hetwelk doende, enz.
Ter Donderdagavond onder voorzitting van
den heer J. Ger. Kleber gehouden 106de
openbare vergadering van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken werden de onlangs
herkozen Bestuursleden, de heeren Kleber
en Van Dam, onderscheidenlijk als Voorzitter
en Onder-voorzitter weder geïnstalleerd.
Uit de Rekening en verantwoording, welke
werd nagezien door de heeren Visser en
Van der Zoo de Jong, bleek, dat de Ont
vangsten de Uitgaven, ad f171, met 129
hebben overtroffen. Overeenkomstig het
advies der commissie werd zij voorloopig
vastgesteld.
Een schrijven werd gericht aan de Dirgtie
der H. IJ S. M. om op het baanvak Amers
foortAmsterdam buurtkaarten in te voeren.
Toen onlangs «Handel en Nijverheid" dit
zeilde verzocht, antwoordde de Mij., dat
ernstige bezwaren zulks ondoenlijk maakten.
Een ander adres, te richten aan den heer
Directeur van het Postkantoor, hield het
verzoek in om de eerste postbestelling 's och
tends »e vervroegen.
Immers zij die met den treinen van om
streeks ball' negen voor zaken op reis gaan,
en geen busrecht hebben, ontvangen hun
poststukken thans te laat om ze te kunnen
afdoen, terwijl daarbij berichten zijn die den
vorigen avond omstreeks 10 uur hier aan
komen. Wel zouden, bij vroegere bestelling,
de stukken die met den vroegtrein uit Utrecht
komen, eerst later worden besteld, doch de
Kamer acht dit geen bezwaar. De Kamer
vereenigde zich mei algemeene stemmen
met het adres.
mee teruggaan, mnaar dat was kloppen aan dove
mans deur; Toen de luitenant zag, dat waebten
tóch niet hielp, stegen we op, en gingen in de rich
ting van Modderfontein. Nadat wo Kraalfontein
gepasseerd waren, zadelden we een uurtje af, wat
werkelijk noodig wa», daar onze paarden reeds van
12 uur 'snachts onder 'tzaal waren. We aten een
stuk droog brood, dat we by ons vertrek uit Pre-
nog gauw in de zadeltasschen gestoken hadden, za
delden na een uurtje weder op, en gingen verder.
Telkens ontmoetten we terugtrekkende burgers. Óp
onze vraag, waar de vijand was, vertelden zo, dat
deze op 'toogenblik by dc dynaraietfabriek was.ee
dat de artillerie onder majoor Wolmaraus heden
morgen met den vyand gevochter. had en op 't
oogenlilik een uur verwijderd was vau de plek, waar
we nu waren. We vertelden hun, dot ze den ver
keerden kant uitgingen, want dat te Pretoria geen
Iingelschen waren, we lachten ze uit, we zeiden
hun, dat ze rokken moesten aautrekkeu en bij bun
vrouwen in de kombuis gaau zitten, maar ze stoor
den zich aan niets en gingen kalmpjes naar Pretoria.
Om een uur of drie kwamen we bij den majoor aan
we vonden hier alleeu de artillerie met drie 7'/, c.m.
kanonnen en een Pom-Pomde burgers, die tot
versterking aan majoor Wolmarans waren toege
voegd, waren spoorloos verdwenen. De majoor ver
telde mij, dat zo bot dien ochtend tamelijk warm
gehad hadden, 's Nachts waren ze aan de onder
kant van een bult gann slapeu en bij het aanbre
ken van deu dag echoot Khaki beu met een Pom-
Pom wakker, die boven op den bult stond. Zij had
den toen zoo spoedig mogelijk op een anderen bult
positie genomen, maar vóór zo daar wareo on den
vijand konden beschieten, hadden ze voortdurend
blootgestaan aan het vuur van een Maxim en was
bet to verwonderen dat er niemaud gewond was.
De vijand was in den middag op Modderfontein te
ruggetrokken en de majoor besloot tot by Irene
De oprichting eener Nederlandsche Kamer
te Brussel werd aangenomen voor notificatie
evenals het adres van den »Ned. Werkgevers
Bond" om mededeeling der gevaren-klassen
en tarieven van de Rijks-verzermgsbank.
Met algemeene stemmen besloot de Kamer
het adres van de «Nationale vereeniging voor
Handelsonderwijs" omtrent de stichting eener
Handels-hoogeschool te steunen.
Eindelijk werd besloten, in een volgende
zitting te behandelen het adres omtrent een
Rijks-bureau van voorlichting in zaken van
handel en nijverheid.
Aan de Rijks-universiteit te Utrecht is
gister met gunstig gevolg afgelegd het aan
vullingsexamen dier- en delfstofkunde door
de jongedames P. H. C. Brandt, I. A. Wes-
seling en J. J. Buys.
De heer D. P. Hamers, die verleden jaar
ziju gouden feest als lid der «Vincentius-
vereeniging" mocht vieren, hoopt Woensdag
den dag te herdenken waarop hij gedurende
25 jaar liet Voorzitterschap dier vereenigiug
bekleedt.
In den ouderdom van 78 jaar is Donderdag
te Hees bij Nijmegen overleden mej. Mar-
garetha Hondius, oud-Institutrice te Amers
foort.
Haar vele leerlingen, die haar voortreffelijk
onderwijs en uitstekende leiding genoten,
zullen de liefderijke, zeer weldadige, hoogst
eenvoudige leermeesteres in goede herin
nering houden.
Nogmaals zij de tweede winter-collecte
aanbevolen, welke Diakenen der Ned. Her
vormde gemeente zich voorstellen, aanstaan
den Maandag te houden.
Er wordt thans heel wat bittere koude
gpleden en Diakenen hebben heel wat armen
te verz.orgen.
Nog een paar dagen en 't is 1 Februari,
de dag waarop de Ongevallenwet in wer
king treedt.
En nog is het model der loonlijsten niet
ten Postkantore ontvangen.
Wie die niet heeft en niet precies heelt
ingevuld gelijk de Rijks-verzekeriugsbank
dat eischt, beloopt boete.
We hebben ons nu maar rechtstreeks ge
wend tot het Bestuur dier Bank.
Wellicht, dat dit helpt. Dan doeu we er
ook aanstonds meedeeling van.
Met vele burgerlijke en militaire autori
teiten, hoofd- en subalterne officieren van
alle wapens in het garnizoen was door een
terug te gaau.
We kwamen daar in den avond aan, de majoor
en de andere officieren, die reservepaarden hadden,
gingen door naar Pretoria; maar mijn paard waste
moe en ik braebt dus maav den uaebt te Irene door.
Ik sliep dien nacht tainelyk goed, daar de majoor
een tent liet opslaan en mij tevens een paar dekens
afstond.
Den volgenden ochtend, Vrijdag 1 Juni, kwam ik
te Pretoria terug en vernam toon dat er den vorigen
dag anarchie bad geheerscht. De tiouvernements-
magazijnen waren opengebroken en geplunderd, ieder
had zooveel mogelijk buit gemaakt, terwijl bet vree-
selijk woest was toegegaan. Geheele stapels kisten
waren omver gebaald, waardoor de inhoud, nis die
breekbaar was, in stukkon ging, of anders over den
grond verspreid werd. Een vrouw raakte bij xoo'n
geval onder de vnlleDde kisten en brak een been,
maur niemand keek naar haar om. Gebeele zakken
suiker werden naar buiten gesleept on in .Cabs"ge
laden; scheurde de zak, dau liet men zak en al lig
gen eu haalde een nieuwede kisten werden open
geslagen en als de inhoud uiet beviel, her- eu der
waarts gestrooid. Ook bet kamp was gestormd. De
kapiteiu-indendant had aan iodereeu, die bij de ar
tillerie diende, een deel van de voorhanden zyude
levensmiddelen afgestaan tegen bewijs van ontvan
gen, maar door mijn overhaasten nacbtelyken af
tocht bad ik dit niet aan een familielid, dat te Pre
toria woonde, kunnen afgeven en toen ik terug
kwam, was natuurlijk alles verdwenen.
De paarden, die nog in de stallen stonden, wa
ren eveneens meegenomenbieronder bevonden
zicli ook twee mooie rytuigpaardeu van den kaui-
tein-inteudant, die echter niet geleerd waren onder
'tzaal bereden te worden. Toen de tirec Boeren,
die deze paarden hadden meegenomen en wildon
berijden, afgegooid werden, schoten ze uit louter
boosheid die paarden achter de kazerne dood, in
aantal genoodigden en leden van den Bond
gehoor gegevun aan de uitnoodiging om de
prijsuitdeeïing en de soiree variee, welke
het welgeslaagde Wapenfeest zou besluiten,
Donderdag bij te wonen.
De Algemeen Voorzitter zeide in zijn
openingsrede deze zoo talrijke opkomst te
beschouwen als een bewijs vnn instemming
met het doel van den nog zoo jeugdigen
maar toch reeds zoo krachtigen Bond. Ver
volgens dankte hij allen, die hetzij door
persoonlijk deel te nemen aan de verschil
lende wedstrijden, hetzij door daarvoor
medailles ol kunstvoorpen af te staan, den
Bond steunden, en de Gemeente Amersfoort,
die als gastvrouw optrad, en haar Bestuur
voor de ondervonden en zeer gewaardeerde
grooole medewerking. Bijzonder werd her
innerd aan de medailles van H. M. de
Koningin en Z. K. H. deu Prins der Neder
landen en op H. D. en H. M. de Koningin-
Moeder een geestdriftig driewerf herhaald
hoezeeuitgebracht.
Na de prijs-uitdeeling, welke hierop volgde,
werd den heer Van Schouwenburg namens
de gewone leden van den Bond een lauwer
krans aangeboden als klein blijk van waar-
deering voor hetgeen hij sedert de oprich
ting van den Bond daarvoor heeft gedaan, r
en daardoor van het jonge, teere plantje
een gezonde steeds meer ontluikende boom
heelt gemaakt. De heer Van Schouwenburg
haastte zich, den dank af te wentelen op
zijn medebestuurders en op de leden der.
Technische commissie, wier steun en voor
lichting bij zeide niet genoeg te kunnen
roemen.
Behalve de muzieknummers en de voor
drachten, welke een aangename afwisseling
vormden werd een colonne-wedstrijd gehouden
aan welken deelnamen de ofiiciers-vereeniging
»A. D. V. E. N. D. O", van het 8e Regiment
Infanterie, en een detachement van de
Koloniale Reserve, beide sterk 16 man. Het
aantal te behalen punten was 1500, van
welke eerstgenoemde met 1215 den Isten
prijs behaalde, een zilveren medaille, met een
zilveren kruis voor den commandant, ser
geant J. G. N. de Riemerterwijl de 2e
prijs, een bronzen medaille, met 824 punten
(100 meer dan het minimum) werd behaald
door de Koloniale Reserve, wier commandant'
sergeant Bootsma, uitdrukkelijk hulde werd
gebracht voor het leit, dat hij deze jonge
manschappen (zij zijn weinig langer dan 3
maanden in dienst) zóo uitstekend heeft
geïnstrueerd.
Nog werden eerepartijen getrokken, op de
gen door sergeant majoor De Jong, van het 5e
in plaat9 van ze naar de stallen leruz te brengen.
Het was aan eenige lieden gelukt, mot behulp van
politie, tegen het vallen van den avond de orde
eenigezins te herstellen en bij mijn terugkomst kon
ik alleen daan de ingetrapte deuren, die men
in het artilleriekamp vond, bemerken, dat er
ongeregeldheden hadden plaats gevonden.
Ik vernam ook, dal dieu zelfden nacht waarin wy
uit Pretoria trokken, om zoogenaamd deu vyand te
keeren, de Regecring er „stiekem" vandoor gegaau
was. Zij had feitelijk den boel iu den steek golnteu
alleen hadden eenige ambteuaren opdracht gekregen
otu, als Khaki Pretoria bezette, die en die kantoren
aan den vijand over te dragen.
Ik kan niet anders doen dau deze daad afkeu
ren.
De ambtenaren -- en daar waren toch verschei-
deuen bij, die, zooals zooeven aangeduid, op bevel
achterbleven werden aan bun lot overgelaten",
geen enkel voorschot werd bun uitbetaald en al het
nog aanwezige geld, in de Nationale Bank gedepo
neerd, was door de Regeering meegenomen. Zij was
zelfs zoover gegaan om al bet goud uil de andere
Banken óok mee te willen nemen, maar bier sta
ken de consuls umuurlyk een stokje voor.
Luitenant Thomson, dc Nederlandsche militaire
attaché, bad voor alle zekerheid een wacht samen
gesteld uit Nederlanders, waarmee by tijdens de
„pak in" zucht Nederlandsche Bank en de Crediet-
vereentging beschermde.
Men kan dergelijke zaken uit verscbillendn oog
punten beschouwen, maar ik voor ruy bon van opi
nie, dat het te weuscheu ware, dat wo do bladen,
waarop do geschiedenis van die dagen gesebreven
staat, uit hot boek der wereld-historie konden scheu
ren «n den inhoud doeu vergoten.
(Wordt vervolgd.)